Name: بررسی تغییرات میدان تنش سنوزوئیک پسین (میوسن - کواترنری) در گستره زنجان و کاربرد آن در ژئودینامیک شمالباختر ایران
SKU: 24179
Price: 250000 IRR
Availability: InStock

فهرست مطالب

فصل اول: کلیات.. 1

1-1 مقدمه. 3

1-2 موقعیت جغرافیایی گستره 5

1-3 راههای دسترسی. 5

1-4 ایستگاههای اندازهگیری. 6

1-5 فعالیتهای پیشین. 7

1-6 اهداف پژوهش… 7

1-7 روش انجام پژوهش و دادههای استفاده شده 8

1-8 فرضیههای پژوهش… 9

1-9 ژئومورفولوژی عمومی. 13

فصل دوم: زمینشناسی عمومی و تکتونیک.. 15

2-1 مقدمه. 17

2-2 چینهشناسی. 18

2-2-1 سنگهای دگرگونی پرکامبرین. 18

2-2-2 نهشتههای آواری سازند کهر 18

2-2-3 نهشتههای آواری- کربناته پرکامبرین بالایی- پالئوزوئیک زیرین. 19

2-2-3-1 نهشتههای سازند بایندر 19

2-2-3-2 نهشتههای سازند سلطانیه. 19

2-2-3-3 نهشتههای سازند باروت.. 19

2-2-3-4 نهشتههای سازند زایگون. 20

2-2-4 نهشتههای پالئوزوئیک.. 20

2-2-4-1 ماسهسنگهای سازند لالون. 20

2-2-4-2 نهشتههای سازند میلا. 21

2-2-4-3 نهشتههای پرمین.. 21

2-2-5 نهشتههای مزوزوئیک.. 22

2-2-5-1 نهشتههای دولومیتی تریاس.. 22

2-2-5-2 نهشتههای سازند شمشک.. 22

2-2-5-3 واحدهای آهکی سازند لار 22

2-2-5-4 نهشتههای کرتاسه. 22

2-2-6 نهشتههای ترشیری. 23

2-2-6-1 واحدهای کنگلومرایی فجن.. 24

2-2-6-2 واحد آهکی نومولیتدار 24

2-2-6-3 نهشتههای توفی- شیلی بخش زیرین سازند کرج. 24

2-2-6-4 نهشتههای توفی- آگلومرایی- گدازههای بخش بالایی سازند کرج. 25

2-2-6-5 نهشتههای عضو کردکند و اَمند در زون طارم. 25

2-2-6-6 نهشتههای الیگو- میوسن.. 27

2-2-6-7 نهشتههای کوهپایههای پلیو- پلیستوسن.. 27

2-2-7 نهشتههای کواترنر 28

2-2-8 تودههای نفوذی. 28

2-3 تکتونیک منطقه. 30

2-4 مورفوتکتونیک.. 34

فصل سوم: مبانی تحلیل تنش و روشهای موجود 35

3-1 مقدمه. 37

3-2 تنش… 39

3-2-1 نیرو 40

3-2-2 فشارش.. 40

3-2-3 تنش سطحی. 40

3-2-4 تنش روی نقطه. 41

3-2-5 تنش روی جسم. 42

3-3 تانسور تنش: 43

3-4 تانسور تنش کاهش یافته. 45

3-5 تاریخچه دانش تنش… 47

3-6 تنش تکتونیکی و ساختاری. 47

3-7 روشهای اندازهگیری تنش… 49

3-8 میدان تنش تکتونیکی. 54

3-9 بررسی دستهدادههای لغزش گسلی. 56

3-10 سیستم مختصات و پایه هندسی. 57

3-11 وارونسازی دسته دادههای گسلی. 59

3-11-1 فرضیههای روش وارونسازی. 61

3-11-2 جداسازی دادهها 62

3-11-3 بررسی کیفیت تانسور تنش… 62

3-11-4 زاویه انحراف.. 62

3-11-5 کمینهسازی زاویه انحراف.. 64

3-12 تخمین سایر پارامترهای تنش… 64

3-13 پردازشهای گرافیکی دادههای لغزش گسلی. 66

3-13-1 محورهای P و T. 66

3-13-2 دوسطحی P و T 66

3-14 جهتیابی و سوی برش.. 68

3-14-1 بریدگیهای ریدل. 70

3-14-2 سطوح P خشدار 72

3-14-3 شکستگیهای بدون خراشیدگی (شکستگیهای T) 72

3-14-4 فابریکهای S-C.. 74

3-14-5 کانیهای فیبری و تولمارکها 74

3-15 نرم افزار وین- تنسور (Win-Tensor) 76

3-15-1 رز دیاگرام. 79

3-15-2 تحلیل آماری. 79

3-15-3 محورهای PBT. 80

3-15-4 روش دوسطحی. 80

3-15-5 بهینهسازی. 82

3-15-6 دایره مور 84

3-15-7 چرخش دادهها به وضعیت پیش از چینخوردگی و کجشدگی. 84

فصل چهارم: وضعیت تنش در گستره زنجان. 87

4-1 مقدمه. 89

4-2 سامانه گسلی سلطانیه. 90

4-2-1 بخش مرکزی (بخش شماره 1) 91

4-2-1-1 ایستگاههای 3،2-202. 93

4-2-1-2 ایستگاه 4-202. 94

4-2-1-3 ایستگاه 4-203. 95

4-2-1-4 ایستگاه 5-203. 96

4-2-1-5 ایستگاههای 6،7-203. 99

4-2-1-6 ایستگاه 1-722. 99

4-2-1-7 ایستگاه 2-722. 103

4-2-1-8 ایستگاه 4-722. 103

4-2-1-9 ایستگاه 1-723. 105

4-2-1-10 ایستگاه 3-723. 107

4-2-2 بخش باختری (بخش شماره 2) 109

4-2-2-1 ایستگاههای 2،1-204. 109

4-2-2-2 ایستگاه 4-204. 110

4-2-2-3 ایستگاه 5-204. 114

4-2-2-4 ایستگاه 3-722. 116

4-2-2-5 ایستگاههای 2،1-612. 117

4-2-3 بخش خاوری (بخش شماره 4) 119

4-2-3-1 ایستگاه 2-629. 120

4-2-3-2 ایستگاه 3-629. 122

4-2-3-3 ایستگاه 1-802. 123

4-3 سامانه گسلی کناوند. 124

4-3-1 ایستگاه 1-321. 124

4-3-2 ایستگاه 2-321. 126

4-4 سامانه گسلی شمال زنجان. 127

4-4-1 ایستگاه 1-320. 128

4-4-2 ایستگاه 2-320. 129

4-4-3 ایستگاه 1-509. 132

4-4-4 ایستگاه 2-509. 134

4-4-5 ایستگاه 2-322. 141

4-4-6 ایستگاه 3-509. 138

4-4-7 ایستگاه 3-321. 139

4-4-8 ایستگاه 1-611. 141

فصل پنجم: بحث و نتیجهگیری.. 145

5-1 مقدمه. 147

5-2 تغییرات وضعیت تنش در راستای سامانه گسلی سلطانیه. 148

5-3 تغییرات تنش در راستای سامانه گسلی شمال زنجان. 153

5-4 تغییرات تنش در راستای سامانه گسلی کناوند. 154

5-5 بلوکهای ساختاری و وضعیتهای تنش… 155

5-6 نقش پوسته خزر در تکتونیک گستره زنجان. 155

5-7 وضعیت تنش و ارتباط ژئودینامیکی آن. 157

5-8 نتیجهگیری. 158

5-9 پیشنهادها 159

فهرست جداول

جدول 3- 1. مفهوم تکاملی تنش. برای توضیحات بیشتر به متن مراجعه شود (برگرفته از توییس و مور (1992)). 39

جدول 3- 2. تاریخچه گردهماییهای دانش تنش سنگ (برگرفته از زنگ و استفانسون (2010)) 48

جدول 3- 3. روشهای اندازهگیری تنش در مواد شکلپذیر مربوط به سنگها و کانیها (برگرفته از زنگ و استفانسون (2010)). 50

جدول 3- 4. مکانیسم فیزیکی، روش آزمایشگاهی و عمق حفاری نهایی (UBD) برای تخمین تنش پوسته در منابع کلاسیک و امروزین (برگرفته از زنگ و استفانسون (2010)). 52

جدول 3- 5. حجم سنگ درگیر در اندازهگیری تنش پوسته و شکل سادهای از روش (برگرفته از زنگ و استفانسون (2010)) 53

جدول 3- 6. مقادیر آستانهای تعدادی از پارامترهای تانسور تنش که توسط اسپرنر و همکاران (2003) پیشنهاد شده و مشخص کننده علامت کیفیت تانسور در نقشه تنش جهانی است (برگرفته از دلووکسه و اسپرنر (2003)). برای توضیحات بیشتر به متن مراجعه شود. 79

جدول 4- 1. نتایج وارونسازی دادههای جنبش گسلی بیانگر رژیمهای تنش سنوزوئیک پسین در گستره زنجان. 144

فهرست شکلها

شکل 1- 1. آهنگ لغزش گسلی و مرزبندی بلوکها از نظر اندازه بردارهای سرعت در هر بلوک (mm/yr). اعداد بالایی (بدون پرانتز) نرخ جنبش راستالغز را نشان میدهند، مثبتها چپبر هستند. اعداد پایینی (داخل پرانتز) نرخ جنبش شیبلغز را نشان میدهند، مثبتها فشارشی هستند. نام اختصاری بلوکها: البرز (AL)، کویر (KA)، بلوک ایران مرکزی (CIB)، قفقاز (CA)،اوراسیا (EU)، عربی (AR)، دریای سیاه (BS)، آناتولی (AN)، سینا (SIN). (برگرفته از رلینجر و همکاران (2006)). مستطیل کوچک، محدوده مطالعاتی را نشان میدهد. 4

شکل 1- 2. a، چارچوب برخورد عربی- اوراسیایی (برگرفته از شبانیان و همکاران (2010). بردارهای سرعت با اعداد مشخص، از رلینجر و همکاران (2006)). b، نقشه بردارهای سرعت شمالباختر ایران (با کمی تغییرات از جمور و همکاران (2011)). مربع سیاه رنگ، موقعیت گستره پژوهشی را نشان میدهد. 6

شکل 1- 3. ارتباط متفاوت ژئودینامیکی پهنههای ساختاری با یکدیگر. نیرویی که به پهنه 1 وارد میشود به پهنههای 2 و 3 با بزرگی و جهتهای متفاوتی منتقل میگردد. 11

شکل 1- 4. نقشه زمینشناسی گستره مطالعاتی. گسلههایی که به صورت خطچین مشخص شدهاند، با استناد برتصاویر ماهوارهای گوگلارث، لندست و “SRTM-90m” استنباط شدهاند و داده میدانی از این گسلهها اندازهگیری نشده است. برای اطلاعات بیشتر به متن مراجعه شود. 12

شکل 1- 5. تصویر توپوگرافی تهیه شده از گستره مطالعاتی، برپایه تصویر ماهوارهای “SRTM90m“. در این پژوهش، بیشتر به ساختارهای بین دو کوهستان سلطانیه و طارم (رسوبات میوسن-کواترنری) پرداخته شده است. 13

شکل 2- 1. پدیده ملافیری شدن: به حبابهایی که در ابتدای تشکیل سنگ از مذاب بوجود آمده و سپس توسط مواد پرکننده پر شدهاند را ملافیر و به فرآیند تشکیل آن نیز ملافیری شدن میگویند. پیکانهای زردرنگ جهت کوتاهشدگی ظاهری را نشان میدهند. 26

شکل 2- 2. ستون چینهشناسی رسوبات ترشیری گستره زنجان (Rahimpour-Bonab and Kalantarzadeh (2005)). نهشتههای ترشیری گستره مطالعاتی شامل نهشتههای پلیوسن تا عهد حاضر است. 29

شکل 3- 1. مولفههای عمومی تنش. تنشهای بالا و پایین باهم و تنشهای راست و چپ نیز با یکدیگر برابر هستند بنابراین تعداد مؤلفههای نشان داده شده (8 مؤلفه) به نصف (4 مؤلفه) کاهش مییابد (برگرفته از توییس و مور (1992)). 42

شکل 3- 2. مؤلفههای تنش وارد شده به یک ذره. تنش وارده به 9 مؤلفه تجزیه میشود. در اینجا مولفههای مثبت تنش نشان داده شده و مؤلفههای منفی که در سمت مقابل قرار دارند حذف شدهاند (برگرفته از فوسن (2010)). 43

شکل 3- 3. هندسه تنش سه بعدی در نمودار مور. A. نمودار فضای سه بعدی. در اینجا ، و نرمالهای صفحات عمود بر هم بوده که به ترتیب موازی با محورهای ، و هستند. θ1، θ2 و θ3 زاویه بین محورهای مختصات و نرمالها هستند. هر سه زاویه ساعتگرد (منفی) هستند. B. نمودار مور. هر یک از دایرههای مور نماینده تنش دو بعدی روی هر یک از صفحات مختصات اصلی هستند. منطقه حاشور خورده منطقه قرارگیری موقعیت یک تنش سه بعدی است (با کمی تغییرات از توییس و مور (1992)). 45

شکل 3- 4. ارتباط بین فاکتور 𝜓 و تنشهای اصلی (برگرفته از آنژلیه (2002)). 46

شکل 3- 5. تنشهای تکتونیکی با توجه به شکل ارتباط نواحی آنها به سه دسته تقسیم میشوند. دسته اول در رابطه با حرکات صفحات لیتوسفری (شکل چپ)، دسته دوم در رابطه با کوهزاییها (شکل وسط) و دسته سوم در رابطه با گسلهها و گسلشها (شکل راست) شکل میگیرند (برگرفته از زنگ و استفانسون (2010)). 49

شکل 3- 6. نوع گسلش اندرسون در فضای فیزیکی (چپ)، وضعیت تنش در دایره مور (وسط)، و مکانیسم کانونی زمینلرزه آن (راست). a برای گسلههای راندگی، کوچکترین تنش اصلی (σ3)، تنش قائم است. b برای گسلههای نرمال، بزرگترین تنش اصلی (σ1)، تنش قائم است. c برای گسلههای امتدادلغز، تنش میانی، تنش قائم است (برگرفته از زنگ و استفانسون (2010)). 55

شکل 3- 7. a: سیستم مختصات و رابطه محورهای اصلی تنش با آن؛ b: تصویر استریوگرام شکل a ( برگرفته از آلمندینگر و همکاران (1989)). 58

شکل 3- 8. مؤلفههای لغزش برشی و تنش برشی. بلوکها یک لغزش چپبر معکوس را نشان میدهند. بردار s جهت لغزش یا خشلغزش مشاهده شده و بردار τ بردار لغزش محاسباتی را نشان میدهند. α، زاویه انحراف بین بردارهای لغزش مشاهده شده و محاسباتی را نشان میدهد. 63

شکل 3- 9. ارتباط مقدار تنشهای اصلی با افزایش عمق با در نظر گرفتن چهار پارامتر تنش (چپ) و پنج پارامتر تنش (راست). با اضافه کردن قانون آمونتوس به چهار پارامتر اصلی تنش، رابطه مقدار تنشهای اصلی با افزایش عمق، یک رابطه خطی میشود (برگرفته از آلمندینگر و همکاران (1989)). 65

شکل 3- 10. استریوگرامهای سایزموتکتونیکی، که بیشتر در روش مکانیسم کانونی زمینلرزهها در وارونسازی تنش به کار میرود (برگرفته از آلمندینگر و همکاران (1989)). 67

شکل 3- 11. دیاگرام دوسطحی P و T. دایرههای بزرگ دارای موقعیت خشلغزش نماینده صفحات گسله و دایرههای بزرگ مقابل، نماینده صفحات کمکی هستند. برای هر گسله محدوده کشش با عدد صفر و محدوده فشارش با عدد 1 مشخص شده است. در پی همپوشانی محدودهها، عدد آنها باهم جمع میشود، بنابراین عدد 3 نشان از همپوشانی سه محدوده فشارش و عدد صفر نشان از همپوشانی محدودههای کشش دارد. با افزایش تعداد داده در نمودار، دقت انتخاب محورهای اصلی تنش نیز افزایش میآید (برگرفته از آلمندینگر و همکاران (1989)). 67

شکل 3- 12. نشانگرهای سوی برش. a، شکستگی کانی؛ b، بادامکهای لایههای رسی.. 69

شکل 3- 13. ارتباط شکستگیهای برشی و رگههای کششی با جهت لغزش در زون گسله (برگرفته از آلمندینگر و همکاران (1989)). 70

شکل 3- 14. نشانگرهای سوی برش. نشانگرها ممکن است با وجود شباهت باهم، بیانگر سوی حرکت مخالف هم باشند. A) نشانگرهای حرکت راستبر صفحه گسله، B) نشانگرهای حرکت چپبر صفحه گسله. در سمت راست، پلکانی که در حرکت راستبر ایجاد شده مشابه پلکان ایجاد شده در حرکت چپبر است ولی مکانیسم ایجاد آنها کاملاً متفاوت است. در سمت چپ، شکستگی ریدلی که در پی حرکت راستبر ایجاد شده، مشابه میکروتراستی است که مکانیسم چپبر عامل آن است. 70

شکل 3- 15. شکستگیهای ریدل و رابطه آنها با جهت فشارش. شکستگیهای کششی موازی با تنش وارد شده ایجاد میشوند. 71

شکل 3- 16. انواع شکستگی ریدل. جهت گسلش، راستبر است (اصلاح شده پس از پتیت (1987) و برگرفته از آلمندینگر و همکاران (1989)). 71

شکل 3- 17. ساختار لونت در سامانه گسله شمال زنجان روی یک صفحه گسلی به نسبت قدیمی که مکانیسم حرکتی چپبر این سامانه را تأیید میکند. 72

شکل 3- 18. انواع نشانگرهای سطوح P خشدار. جهت گسلش، راستبر است (اصلاح شده پس از پتیت (1987) و برگرفته از آلمندینگر و همکاران (1989)). 73

شکل 3- 19. چپ: شکستگیهای بدون خراشیدگی (نوع کششی در بالا و نوع هلالی در پایین)، راست: فابریکهای S-C (نوع گوژ گسلی در بالا و نوع کربناته در پایین). جهت گسلش در همه شکلها راستبر است (اصلاح شده پس از پتیت (1987) و برگرفته از آلمندینگر و همکاران (1989)). 75

شکل 3- 20. نحوه تشکیل کانیهای فیبری (برای توضیحات بیشتر به متن مراجعه شود). 75

شکل 3- 21. نشانگرهای کانیهای فیبری (بالا) و تولمارکها (پایین). جهت حرکت، راستبر است. (برگرفته از آلمندینگر و همکاران (1989)). 76

شکل 3- 22. وضعیت R و Rʹ نسبت به هم و موقعیت محورهای تنش اصلی افقی. اندازه پیکانها بیانگر بزرگای نسبی تنشهای افقی است. پیکانهای سفید واگرا: تنش کششی، پیکانهای سیاه همگرا: تنش فشارشی. در مرکز هر شکل، تنش قائم برای رژیمهای کششی (σ₁=σ_v) با دایره کوچک توپر، برای رژیمهای امتدادلغز (σ₂=σ_v) با نقطه و برای رژیمهای فشارشی (σ₃=σ_v) با دایره کوچک توخالی نشان داده شده است (برگرفته از دلووکسه و همکاران (1997)). 78

شکل 3- 23. محیط کار نرمافزار وین- تنسور (Win-Tensor, 5.0,2). در قسمت بالا چپ، مشخصاتی عمومی مانند نام پروژه پژوهشی، نام ایستگاه اندازهگیری، نام منطقه، نام زمینشناسانی که دادهبرداری کردهاند، تاریخ دادهبرداری، موقعیت جغرافیایی ایستگاه، نوع رخنمون، چینهشناسی و لیتولوژی سنگهای میزبان، ساختار تکتونیکی و زمان اندازهگیری وارد میشود. در قسمت پایینتر، دادههای اندازهگیری شده با فرمت دلخواه وارد میشود. در این قسمت مشخصات مختلف صفحات گسله از جمله روند، شیب و جهت شیب، پیچ خشلغزش، سوی برش و میزان اطمینان از سوی برش را میتوان وارد کرد. در قسمت استریونت، موقعیت صفحه وارد شده و شکلی از همه دادههای وارد شده و در قسمت بالا راست نیز توضیحاتی درباره نوع داده و عدد نشانگر آن در نرمافزار را میتوان مشاهده کرد. 81

شکل 3- 24. نمونهای از تانسور محاسبه شده در قسمت محورهای P,B,T نرمافزار وین- تنسور. دایرههای بزرگ کشیده شده به دور محورهای اصلی تنش نشانگر زاویه مخروط میانگین هستند. دایرهها، مربعها و مثلثهای کوچک به ترتیب نشانگر δ₁، δ₂ و δ₃ صفحات گسله هستند. 82

شکل 3- 25. استریوگرام دوسطحی P و T در نرمافزار وین- تنسور. قسمت تیره رنگ نشانگر محدوده کشش و قسمت روشن نشانگر محدوده فشارش است. پایین سمت چپ، نمودار ستونی میزان انحراف محاسبهای صفحات گسله نشان داده شده است. برای مثال، در این نمودار، شش صفحه گسله دارای انحراف محاسبهای بین 20 تا 25 درصد است. 83

شکل 3- 26. نمونهای از تانسور بهینه شده در نرمافزار وین- تنسور. روی صفحات گسله موقعیت هر دو خشلغزش اندازهگیری شده (سیاه رنگ) و محاسبهای (خاکستری رنگ) مشخص است. قسمت بالا راست، نوع استریوگرام و نسبت تعداد دادههای پردازش شده به تعداد کل دادههای وارد شده (n/nt) مشخص میشود. قسمت چپ موقعیت محورهای تنش اصلی (روند/پلانج)، مقدار نسبت تنش (R)، میانگین انحراف زاویهای (F1)، علامت کیفی تانسور تنش (QRw و QRt) و نمودار ستونی زاویهی انحراف دادهها مشخص میشود. 85

شکل 3- 27. دایره مور ارائه شده در نرمافزار وین- تنسور. موقعیت تنش هر یک از صفحات گسله با نقطههای سیاهرنگ مشخص میشود. خط مستقیم مورب بیانگر شرایط اصطکاک مرزی روی صفحه گسله است، بنابراین نقطههای سیاه رنگ نباید در زیر این خط قرار گیرند. بهترین پراکندگی موقعیت دادهها، قسمت بالای دایره مور است. 85

شکل 3- 28. نمونهای از دادههای بررسی شده با نرمافزار وین- تنسور که دادهها در قسمت چرخش اصلاح شده و به وضعیت قبل از چینخوردگی برگردانده شدهاند. تانسورهای اصلاح شده، کیفیت بیشتری نسبت به تانسورهای اولیه یا اصلی دارند. a، تانسور تنش در وضعیت قبل از جداسازی دسته دادهها. در این وضعیت، تانسور تنش ناسازگاریهای زیادی مانند زاویه انحراف بسیار بالا، دایره مور با دادههای غیرقابلقبول و پراکندگی نامناسب موقعیت تنش دادهها را نشان میدهد؛ b و c، تانسورهای تنش پس از فرآیند جداسازی دادهها. فرآیند جداسازی دادهها، دو تانسور تنش جدا از هم که مربوط به دو رژیم تنش مختلف است را نشان میدهد. اغلب فاکتورهای کیفی تانسور تنش قابلقبول هستند. تنها فاکتور غیرقابلقبول، رعایت نشدن تئوری اندرسون است و بنابراین در قسمت چرخش نرمافزار باید دوباره مورد بررسی قرار گیرند؛ d و e، تانسورهای تنش پس از اصلاح چینخوردگی لایهبندی. تانسور e کاملاً از تئوری اندرسون تبعیت میکند ولی تانسور d تغییر چندانی نکرده و بیان میکند که تانسور b درست بوده و دادههای آن دچار چرخش نشده و پس از چینخوردگی ایجاد شدهاند. 86

شکل 4- 1. محدوده هر یک از سامانههای گسله بررسی شده. SFZ: سامانه گسله سلطانیه، NZFZ: سامانه گسله شمال زنجان، KF: گسله کناوند. 90

شکل 4- 2. تقسیمبندی گستره پژوهشی به 4 بخش: بخش 1 یا مرکزی (بخش مرکزی سامانه گسله سلطانیه)، بخش 2 یا باختری (باختر سامانه سلطانیه و سامانه کناوند)، بخش 3 یا شمالی (سامانه گسله شمال زنجان) و بخش 4 یا خاوری (خاور سامانه گسله سلطانیه). جزئیات بیشتر هر یک از بخشهای مشخص شده، به ترتیب در شکلهای 4- 3، 4- 20، 4- 40 و 4- 31 آمده است. برای اطلاعات تکمیلی، به شکل 1- 4 مراجعه شود. 92

شکل 4- 3. بخش مرکزی سامانه گسله سلطانیه (به شکل 4- 2 مراجعه شود). ایستگاههایی که تانسورهای غیرقابلقبول دارند با دایرههای کوچکتر مشخص شدهاند. 93

شکل 4- 4. a، صفحات خشلغزش اندازهگیری شده که هنوز فرآیند جداسازی روی آنها اعمال نشده است. b,c، تانسورهای جداسازی شده قابلقبول از مجموع دادههای ایستگاه 2،3-202 که به ترتیب دارای 6 و 7 صفحه گسله هستند. برای توضیحات بیشتر به متن مراجعه شود. 94

شکل 4- 5. تانسورهای جداسازی شده قابلقبول از مجموع دادههای ایستگاه 4-202. a، مجموعه 23 صفحات گسله برداشت شده. b,c، تانسورهای تنش قابلقبول. با وجود اینکه هر دو تانسور همجهت هستند ولی تانسور b یک تنش راستالغز محض و تانسور c یک تنش معکوس است. 95

شکل 4- 6. a، مجموعه 32 صفحه گسله برداشت شده از ایستگاه شماره 4-203. b,c، تانسورهای جداسازی شده قابلقبول. 96

شکل 4- 7. چینخوردگی مرتبط با زون گسله در محل ایستگاه اندازهگیری شماره 5-203. در این محل، زون گسلی را میتوان دید که در اثر فعالیتهای رژیمهای تکتونیکی مختلف پیشرفت کرده و بزرگ شده است. استریونت، موقعیت لایهبندی و سطح محوری چین را نشان میدهد. با فرض موازی بودن سطح محوری چین و گسله ، مثلث کوچک نشانگر خشلغزش صفحه گسله خواهد بود. بنابراین فشارشی که عامل این چین است دارای روند تقریبی NW-SE خواهد بود. 97

شکل 4- 8. تانسورهای جداسازی شده قابلقبول از مجموع دادههای ایستگاه 5-203. شکل پایین، تانسور تنش مربوط به صفحات گسله تانسورهای b و c’ است که باهم بررسی شده و یک تانسور بدست آمده است. برای توضیحات بیشتر به متن مراجعه شود. 98

شکل 4- 9. تانسور قابلقبول بدست آمده از بررسی دسته دادههای لغزش گسلی ایستگاه 6،7-203 (بیشتر دادهها مربوط به ایستگاه 7-203 است). 100

شکل 4- 10. تصویر پانورامیک از راندگی مشخص با روند تقریبی E-W در ایستگاه شماره 7-203 که لایهبندی افقی را بریده است. در سمت جنوبی این راندگی، چینخوردگی دیده میشود که مربوط به فازهای تکتونیکی قبلی است. 101

شکل 4- 11. تصویری از ایستگاه 1-722 و گسله تقریباً افقی مشاهده شده در آن. در شکل شماتیک سمت پایین تصویر، نحوه افقی شدن گسله در طول زمان خلاصه شده است. شکل بالا چپ، صفحه خشلغزش کوچک چپبری از این زون گسله را نشان میدهد. 101

شکل 4- 12. a، همه صفحات گسله اندازهگیری شده. b,c، تانسورهای جداسازی شده از مجموع دادههای ایستگاه 1-722. d,e، تانسورهای بدست آمده پس از چرخش صفحات گسله تانسورهای b و c به وضعیت قبل از چینخوردگی. برای توضیحات بیشتر به متن مراجعه شود. 102

شکل 4- 13. گسلش چند سانتیمتری در رسوبات مخروطافکنهای پلیستوسن در محل ایستگاه 2-722 از سامانه گسلی سلطانیه. رسوبات عهد حاضر، پس از گسلش، روی این گسله را پوشاندهاند. 103

شکل 4- 14. تانسورهای جداسازی شده قابلقبول از مجموع دادههای ایستگاه 2-722. 104

شکل 4- 15. a، مجموعه صفحات گسلی اندازهگیری شده از ایستگاه 4-722. b,c,d، تانسورهای جداسازی شده قابلقبول از مجموع دادههای a. سن نسبی تانسورها نسبت به هم به ترتیب از کهنتر به جوانتر: d، c و a. 105

شکل 4- 16. a، مجموعه دادههای لغزش گسلی اندازهگیری شده از ایستگاه 1-723. b,c، تانسورهای جداسازی شده قابلقبول از مجموع دادههای a. ارتباط صفحات گسله بیانگر جوانتر بودن تانسور c نسبت به تانسور b است. 106

شکل 4- 17. a، بریدگیهای راستالغز راستبر در سنگهای آتشفشانی ائوسن، در محل ایستگاه 1-723 (دید عکس رو به پایین است). b، خشلغزش راستبر در این زون گسله. 106

شکل 4- 18. بریدگی راستالغز راستبر چند ده متری در محل ایستگاه 3-723. به تانسور b در شکل 4- 19 و ارتباط آن با صفحات راستبر اندازهگیری شده از این گسله توجه کنید. 107

شکل 4- 19. a، مجموع دادههای لغزش گسله اندازهگیری شده از ایستگاه 3-723. b,c، تانسورهای جداسازی شده از مجموع دادههای a. تانسور b مورد پذیرش است ولی تانسور c از قاعده اندرسونی پیروی نمیکند و صفحات آن دچار چرخش شدهاند. d، تانسور اصلاح شده c در وضعیتی که صفحات آن به وضعیت قبل از چینخوردگی بازگردانده شدهاند. 108

شکل 4- 20. سامانه گسلی کناوند و بخش باختری سامانه گسلی سلطانیه (به شکل 4- 2 مراجعه شود). ایستگاههای دارای تانسورهای غیرقابلقبول با دایرههای کوچکتر مشخص شدهاند. 109

شکل 4- 21. a، تصویر پانورامیک از بالاآمدگی جنوب مهتر. خطچینها لایهبندی را مشخص میکنند. کنگلومرای معادل بختیاری با آتشفشانیهای ائوسن ناپیوستگی شیبداری تشکیل داده است. b، صفحه خشلغزش دونسلی. ارتباط سنی خشلغزشها نشان میدهد که خراشیدگی 2، خراشیدگی 1 را قطع کرده و بنابراین جوانتر است. c، کنگلومرای معادل فجن. 111

شکل 4- 22. تانسورهای جداسازی شده (راست) از مجموع دادههای لغزش گسله (چپ) ایستگاه 1-204. بیشتر تانسورها به دلیل نداشتن تعداد صفحه خشلغزش کافی برای قبول یک تانسور تنش (بیش از 3 صفحه)، پذیرفته نشدهاند. 112

شکل 4- 23. سنگهای صخرهساز میکروکنگلومرا و ماسهسنگ (پلیوسن؟) روی رسوبات کنگلومرایی پلیوکواترنری رانده شدهاند (محل ایستگاه اندازهگیری 4-204). 113

شکل 4- 24. a، مجموعه دادههای لغزش گسلی اندازهگیری شده از ایستگاه 4-204. b,c، تانسورهای جداسازی شده از مجموع دادههای a. تانسور b مورد پذیرش است ولی تانسور c مورد پذیرش نبوده و صفحات خشلغزش آن باید دوباره در وضعیت قبل از چینخوردگی مورد بررسی قرار گیرد. d، تانسور اصلاح شده حاصل از بررسی دوباره صفحات تانسور c با این تفاوت که وضعیت لایهبندی نهشتههای میزبان در این تانسور افقی است. 114

شکل 4- 25. تصویر پانورامیک از روستای تلخاب و موقعیت ایستگاه شماره 5-204 واقع در ورودی روستای تلخاب (با حرف a مشخص است). a، راندگی تقریبی 20 سانتیمتری و به نسبت جوان در رسوبات گلسنگی. 115

شکل 4- 26. a، مجموعه دادههای لغزش گسلی اندازهگیری شده از ایستگاه 5-204 و b، تانسور جداسازی شده قابلقبول. 115

شکل 4- 27. تصویر پانورامیک از زون گسله چند ده متری، ایستگاه اندازهگیری شماره 3-722. 116

شکل 4- 28. a، مجموعه دادههای اندازهگیری شده از ایستگاه 3-722. b,c,d، تانسورهای جداسازی شده قابلقبول از مجموع دادههای a. تانسور b جوانترین تانسور است. 117

شکل 4- 29. a، تصویر پانورامیک از زون گسله چند ده متری و کهن در محل ایستگاه 2+1-612. توپوگرافی ملایم سطح زمین روی این زون گسله، نشان از قدمت بالای این زون در این محل دارد. b، سنگها در این زون گسله به شدت خرد شده و تبدیل به گوژ گسله شدهاند. روی این زون خرد شده را رسوبات مخروطافکنهای جوان و خاک پوشانده است. c، در اثر فعالیت رژیمهای تکتونیکی اخیر، خشلغزشهای جوانی در این زون گسله ایجاد شده است. تناقض بین توپوگرافی سطح زمین در تعیین کرونولوژی و خشلغزشها را میتوان اینگونه توضیح داد که تاثیر رژیمهای تکتونیکی در ایجاد توپوگرافی خشن کمتر از تاثیر فرسایش بوده است. 118

شکل 4- 30. a، مجموعه دادههای برداشت شده از زون گسله مشاهده شده در محل ایستگاه 2،1-612. b,c، تانسورهای جداسازی شده قابلقبول از مجموع دادههای a. 119

شکل 4- 31. بخش خاوری سامانه گسلی سلطانیه (به شکل 4- 2 مراجعه شود). این قسمت از پیمایشها در بخش درونی کوههای سلطانیه و البته بر روی رسوبات بسیار قدیمی موجود در این کوهستان و سامانه گسلی سلطانیه انجام گرفت. ایستگاههایی که تانسورهای قابلقبولی را نتیجه دادهاند (ایستگاههای شماره 2-629، 3-629 و 1-802) با دایرههای بزرگتری مشخص شدهاند. 120

شکل 4- 32. صفحه خشلغزش (SP) کوچک در سنگ آهک سازند روته به سن پرمین بالایی در سامانه گسلی سلطانیه در محل ایستگاه اندازهگیری 2-629. شکستگی کششی (TF)، جهت لغزش راستبر را به خوبی نشان میدهد. 121

شکل 4- 33. a، مجموعه دادههای برداشت شده از ایستگاه شماره 2-629. b، تانسور جداسازی شده از مجموع دادههای a که یک تانسور تنش کششی را نشان میدهد. c، تانسور اصلاح شده b که صفحات آن به وضعیت قبل از چینخوردگی برگردانده شدهاند. 122

شکل 4- 34. تانسور جداسازی شده قابلقبول (b) از مجموع دادههای ایستگاه 3-629 (a). 123

شکل 4- 35. تانسور جداسازی شده قابلقبول (b) از مجموع دادههای ایستگاه 1-802 (a). 123

شکل 4- 36. a، شکستگیهای موازی با جاده در ایستگاه شماره 1-321. b، نمایی نزدیکتر از راندگیها. جهت قرارگیری ماژیک، در جهت خشلغزش است. c، تصویری از خشلغزش موجود در رسوبات گلسنگی. 125

شکل 4- 37. a، مجموعه دادههای لغزش گسلی اندازهگیری شده از ایستگاه 1-321 و b، تانسور تنش حاصل از آن. 125

شکل 4- 38. گسله شیبلغز معکوس کناوند و پرتگاه 0.5 متری تشکیل شده توسط فعالیت این گسله. 126

شکل 4- 39. a، مجموعه 23 داده لغزش گسلی اندازهگیری شده از ایستگاه شماره 2-321. b,c,d، تانسورهای جداسازی شده قابلقبول از مجموع دادههای a. تانسورها از کهنتر به جوانتر به ترتیب: d، c و b. 127

شکل 4- 40. سامانه گسلی شمال زنجان (به شکل 4- 2 مراجعه شود). ایستگاههای دارای تانسورهای غیرقابلقبول با دایرههای کوچکتر مشخص شدهاند. 128

شکل 4- 41. راندگیهای مشاهده شده در معدن شن و ماسه در محل ایستگاه 1-320. 130

شکل 4- 42. a، مجموعه دادههای برداشت شده از نهشتههای ماسهسنگی- کنگلومرایی جوان در محل ایستگاه 1-320. b، تانسور قابلقبول حاصل از بررسی مجموع دادههای a. 131

شکل 4- 43. بالا: ارتباط شکستگیهای کششی (T- fracture) و زون کوچکی از گسله راستبر شمال زنجان، پایین: وجود صفحه خشلغزش دونسلی در این زون گسله. 131

شکل 4- 44. a، مجموعه دادههای لغزش گسلی برداشت شده از ایستگاه شماره 2-320. b, c، تانسورهای جداسازی شده قابلقبول از بررسی مجموع دادههای a. 132

شکل 4- 45. راندگی تقریبی 0.5 متری و جوان در لایههای افقی کواترنری در ترانشه ورودی شهرک صنعتی (ایستگاه 1-509). 133

شکل 4- 46. a، مجموعه دادههای لغزش گسلی برداشت شده از ایستگاه شماره 1-509. b, c، تانسورهای جداسازی شده قابلقبول از مجموع دادههای a. 134

شکل 4- 47. a، مجموعه دادههای لغزش گسلی اندازهگیری شده از زون گسله مشاهده شده در ایستگاه شماره 2-509. این مجموعه دادهها یکی از فاکتورهای سودمند روش وارونسازی را مبنی بر گوناگونی در جهتهای صفحهها را دارد. b, c, d، تانسورهای جداسازی شده قابلقبول از بررسی مجموع دادههای a. تانسورهای b و c به علت داشتن روند و رژیم تنش مشابه، به احتمال قوی مربوط به یک رژیم تکتونیکی هستند. 135

شکل 4- 48. a، تصویر پانورامیک از محل اندازهگیری (b) در بریدگی کنار جاده زنجان- اورتابولاق. b، تصویر راندگی تشکیل شده در رسوبات نرم پلیو- کواترنری. پایینترین لایه در این شکل چینخورده است. 136

شکل 4- 49. a، مجموعه دادههای لغزش گسلی برداشت شده از ایستگاه شماره 2-322. b، تانسور حاصل از بررسی مجموع دادههای a در وضعیت لایهبندی چینخورده. تانسور اصلاح شده b در وضعیت لایهبندی غیرچینخورده. 137

شکل 4- 50. رابطه چینخوردگی و روند عمومی گسله در محل ایستگاه 2-322. صفحات لایهبندی، یک چین مخروطی را نشان میدهند. نقطههای تیره، قطب صفحات؛ نقطه تیره بزرگ، محور چین مخروطی؛ خط پهنتر (قرمزرنگ)، روند عمومی گسله، و ستاره، ریک خشلغزش روی گسله را نشان میدهد. با توجه به ارتباط چینهای مخروطی و گسلشهای مرتبط با آنها، زاویه بین محور چین مخروطی و خشلغزش روی صفحه گسله باید 90 درجه باشد. اگر از محل محور چین مخروطی به اندازه 90 درجه روی صفحه گسله حرکت کنیم به محل ستاره میرسیم که همان خشلغزش است. با توجه به هندسه گسله و ریک خشلغزش آن، تنش فشارشی وارد بر آن دارای روند عمومی NW-SE است. 137

شکل 4- 51. a، مجموعه دادههای اندازهگیری شده از ایستگاه شماره 3-509. b، تانسور جداسازی شده اولیه حاصل از مجموع دادههای a که کیفیت اندرسونی پایینی دارد. c، تانسور نهایی با کیفیت اندرسونی بیشتر نسبت به تانسور b. 138

شکل 4- 52. a، مجموعه 15 داده لغزش گسلی برداشت شده از ایستگاه شماره 3-321. b,c، تانسورهای جداسازی شده قابلقبول از مجموع دادههای a. 139

شکل 4- 53. صفحات خشلغزش چپبر (a) و راستبر (b) در محل ایستگاه 3-321 از سامانه گسله شمال زنجان. صفحه چپبر سازگار با تانسور c و صفحه راستبر سازگار با تانسور b در شکل 4- 52 هستند. 140

شکل 4- 54. تصویری از ایستگاه اندازهگیری 1-611 و پهنه گسلی چندین متری و خشلغزش راستبر در این پهنه گسله. 142

شکل 4- 55. a، مجموعه دادههای اندازهگیری شده از ایستگاه شماره 1-611. b, c, d، سه تانسور جداسازی شده قابلقبول از بررسی مجموع دادههای a. ترتیب سنی تانسورها از کهنتر به جوانتر: d، c و b. 143

شکل 5- 1. وضعیت تنش امروزین در گستره زنجان، با روند عمومی N040. سامانههای گسلی سلطانیه، کناوند، شمال زنجان و طارم به ترتیب دارای مکانیسم حرکتی معکوس مایللغز چپبر، شیبلغز معکوس با مؤلفه کوچک راستالغز چپبر، معکوس مایللغز راستبر و راستالغز چپبر است.. 150

شکل 5- 2. وضعیت تنش حدواسط در گستره زنجان، با روند عمومی N000. سامانههای گسلی سلطانیه، کناوند، شمال زنجان و طارم به ترتیب دارای مکانیسم حرکتی معکوس مایللغز راستبر، معکوس مایللغز راستبر، راستالغز راستبر و راستالغز چپبر (شاید معکوس مایللغز راستبر) است. 151

شکل 5- 3. وضعیت تنش دیرینه در گستره زنجان، با روند عمومی N130. سامانههای گسلی سلطانیه، کناوند، شمال زنجان و طارم به ترتیب دارای مکانیسم حرکتی راستالغز راستبر، راستالغز راستبر، معکوس مایللغز چپبر و راستالغز راستبر است. 152

شکل 5- 4. تغییر وضعیت جهتهای تنش تکتونیکی از تنش دیرینه تا تنش امروزین در گستره زنجان. مکایسم جنبشی گسلههای هر یک از سامانههای گسلی، با تغییر جهت رژیم تنش، تغییر کرده و هماهنگ با رژیم تنش میشود. SFZ: زون گسله سلطانیه، KFZ: زون گسله کناوند، NZFZ: زون گسله شمال زنجان، TFZ: زون گسله طارم. 156

شکل 5- 5. مدل ژئودینامیکی پیشنهادی برای وضعیت تکتونیک امروزه گستره زنجان. با وارد شدن نیروی تکونیکی شمالشرق- جنوبغربی در گستره زنجان، سامانههای گسلی سلطانیه (SFZ)، کناوند (KFZ)، شمال زنجان (NZFZ) و طارم (TFZ) به ترتیب دارای مکانیسم جنبشی معکوس مایللغز چپبر، معکوس، معکوس مایللغز راستبر و راستالغز چپبر هستند. 157

نقد و بررسی‌ها

هنوز بررسی‌ای ثبت نشده است.

اولین کسی باشید که دیدگاهی می نویسد “بررسی تغییرات میدان تنش سنوزوئیک پسین (میوسن – کواترنری) در گستره زنجان و کاربرد آن در ژئودینامیک شمالباختر ایران”

بررسی تغییرات میدان تنش سنوزوئیک پسین (میوسن – کواترنری) در گستره زنجان و کاربرد آن در ژئودینامیک شمال­باختر ایران

تعداد 177صفحه در فایل word

کارشناسی ارشد در رشته زمین­شناسی گرایش تکتونیک

بررسی تغییرات میدان تنش سنوزوئیک پسین (میوسن – کواترنری) در گستره زنجان و کاربرد آن در ژئودینامیک شمال­باختر ایران

چكيده:

واژه­هاي کليدي: زنجان – رژيم تکتونيکي – سنوزوئيک پسين – وارون­سازي داده­هاي لغزش گسلي – وضعيت تنش – بخش­بندي تنش/ تغييرشکل

فهرست مطالب

3-11-5 کمینه­سازی زاویه انحراف.. 64

فهرست جداول

بررسی تغییرات میدان تنش سنوزوئیک پسین (میوسن – کواترنری) در گستره زنجان و کاربرد آن در ژئودینامیک شمالباختر ایران

کارشناسی ارشد در رشته زمینشناسی گرایش تکتونیک

بررسی تغییرات میدان تنش سنوزوئیک پسین (میوسن – کواترنری) در گستره زنجان و کاربرد آن در ژئودینامیک شمالباختر ایران

واژههاي کليدي: زنجان – رژيم تکتونيکي – سنوزوئيک پسين – وارونسازي دادههاي لغزش گسلي – وضعيت تنش – بخشبندي تنش/ تغييرشکل

3-11-5 کمینهسازی زاویه انحراف.. 64