%31تخفیف

اثر تیمارهای هورمونی بر رشد، نمو و تولید ترکیبات فرار در شاخساره­های جداکشت گیاه مرزه سهندی Satureja sahendica Bornm.  

تعداد 65صفحه در فایل word

کارشناسی ارشد در رشته زیست شناسی علوم گیاهی گرایش سلولی-تکوینی

اثر تیمارهای هورمونی بر رشد، نمو و تولید ترکیبات فرار در شاخساره­های جداکشت

گیاه مرزه سهندی Satureja sahendica Bornm.

 

کلید واژه: Satureja sahendica، ترکیبات فرار، کشت شاخساره، تیمارهای هورمونی، تیمول و کارواکرول.

چکیده

Satureja sahendica Bornm. (تیره نعناع) گیاهی معطر، دارویی و بومی ایران است. ترکیبات فرار این گونه گیاهی دارای ویژگی­های آنتی­ اکسیدانی، ضد میکروبی و ضد سرطانی می­باشند و در صنایع غذایی و دارویی کاربرد دارند. در این مطالعه کشت درون شیشه­ای شاخساره جهت تولید ترکیبات فرار انجام شد. ریزنمونه­های گره از دانه­ رست­های استریل جدا شدند و به محیط­های کشت MS دارای تنظیم کننده­های مختلف NAA، BA، IBA، KIN، TDZ، NAA + BA، NAA + TDZ و 2,4-D + KIN (یک میلی­گرم در لیتر از هر کدام) انتقال یافتند. علاوه بر کشت شاخساره، تشکیل کالوس با استفاده از NAA + TDZ و 2,4-D + KIN حاصل گردید. آزمایش بر پایه­ی طرح کاملاً تصادفی با چهار تکرار برای هر تیمار انجام شد. پارامترهای مختلف شامل وزن تر، وزن خشک، درصد شاخساره­زایی، تعداد و طول شاخساره، ظرفیت تشکیل شاخساره، درصد ریشه­زایی، تعداد و طول ریشه و ظرفیت تشکیل ریشه مورد ارزیابی قرار گرفتند. تفاوت­های معنی­داری بین تیمارهای هورمونی مختلف در مورد صفات مورد ارزیابی مشاهده شد. در نهایت عصاره n-هگزانی حاصل از کالوس­ها و بخش­های هوایی گیاهچه­های درون شیشه­ای توسط دستگاه GC-MS مورد تجزیه و شناسایی قرار گرفت. مقادیر قابل توجهی از مونوترپن­های تیمول و کارواکرول در ترکیبات فرار از طریق کشت شاخساره حاصل گردید. تولید تیمول و کارواکرول بطور نسبتاً خالص می­تواند از نقطه نظر فیزیولوژیک و داروئی مد نظر پژوهشگران قرار بگیرد.

…………………………………………………………………………………………………………………………………………..1

                                        فصل اول: بررسی منابع

1-1- گیاهان دارویی…………………………………………………………………………………………………………………….3

1-2- اهمیت گیاهان دارویی …………………………………………………………………………………………………………3

1-3- متابولیت­های ثانویه………………………………………………………………………………………………………………4

1-4- روغن­های فرار ………………………………………………………………………………………………………..5

1-5- گیاه­شناسی………………………………………………………………………………………………………………………….6

1-5-1-    تیره­ی نعناع……………………………………………………………………………………………………………..6

1-5-2-    جنس مرزه………………………………………………………………………………………………………………7

1-5-3-    گونه­ی مرزه سهندی…………………………………………………………………………………………………8

1-6- کاربرد و خواص دارویی گیاه مرزه………………………………………………………………………………………..9

1-7- ترکیبات استخراج شده از گیاهان جنس مرزه…………………………………………………………………………10

1-8- ترکیبات استخراج شده از مرزه سهندی…………………………………………………………………………………11

1-9- کشت بافت گیاهی……………………………………………………………………………………………………………..12

1-9-1-    تاریخچه­ی کشت بافت……………………………………………………………………………………………12

1-9-2-    انواع کشت بافت……………………………………………………………………………………………………13

1-9-2-1- کشت ساختارهای تخصص یافته………………………………………………………………………. 13

1-9-2-2- کشت بافتهای تخصص نیافته……………………………………………………………………………. 13

1-9-3-    اهمیت کشت بافت…………………………………………………………………………………………………13

1-10- کشت بافت گیاهان دارویی……………………………………………………………………………………………….15

1-11- تنظیم کننده­های رشد……………………………………………………………………………………………………….16

1-11-1- اکسین­ها………………………………………………………………………………………………………………..16

1-11-2- سیتوکینین­ها…………………………………………………………………………………………………………….16

1-12- تولید متابولیتهای ثانویه در آزمایشگاه…………………………………………………………………………………..17

1-12-1- کشت سلول…………………………………………………………………………………………………………….17

1-12-2- کشت اندام………………………………………………………………………………………………………………18

1-12-2-1- کشت ریشه­های موئین……………………………………………………………………………………. 18

1-12-2-2- کشت شاخساره……………………………………………………………………………………………….19

1-13- مروری بر کشت بافت گونه­های جنس مرزه………………………………………………………………………..19

1-14- اهداف تحقیق………………………………………………………………………………………………………………….21

                                     فصل دوم: مواد و روش­ها

2-1- تهیه­ی مواد گیاهی……………………………………………………………………………………………………………..22

2-2- استریل کردن ……………………………………………………………………………………………………………………22

2-2-1-    استریل کردن محیط کشت و وسایل مورد نیاز……………………………………………………………22

2-2-2-    استریل کردن بذور…………………………………………………………………………………………………23

2-3- طرز تهیه محیط­های کشت…………………………………………………………………………………………………23

2-3-1-    تهیه محیط کشت جهت جوانه­زنی بذور…………………………………………………………………..23

2-3-2-    تهیه محیط کشت جهت کشت ریزنمونه…………………………………………………………………..24

2-4- کشت بذر……………………………………………………………………………………………………………………….24

2-5- تهیه ریزنمونه جهت کشت شاخساره………………………………………………………………………………….25

2-6- صفات مورد مطالعه­ی کشت­ها…………………………………………………………………………………………..26

2-7- شناسایی ترکیبات تشکیل دهنده روغن فرار…………………………………………………………………………27

2-7-1-    استخراج عصاره هگزانی………………………………………………………………………………………..27

2-7-2-    شرایط دستگاه GC-MS………………………………………………………………………………………..27

2-7-3-    برنامه ریزی حرارتی دستگاه……………………………………………………………………………………27

2-7-4-    شناسایی ترکیبات تشکیل دهنده………………………………………………………………………………28

2-8- محاسبات آماری……………………………………………………………………………………………………………….29

                                           فصل سوم: نتایج

3-1- تأثیر تیمارهای هورمونی برصفت وزن تر…………………………………………………………………………….31

3-2- تأثیر تیمارهای هورمونی برصفت وزن خشک………………………………………………………………………33

3-3- تأثیر تیمارهای هورمونی برصفت شاخساره­زایی……………………………………………………………………35

3-4- تأثیر تیمارهای هورمونی بر صفت تعداد شاخساره ……………………………………………………………….38

3-5- تأثیر تیمارهای هورمونی بر صفت طول شاخساره…………………………………………………………………40

3-6- تأثیر تیمارهای هورمونی بر صفت ظرفیت تشکیل شاخساره…………………………………………………..43

3-7- تأثیر تیمارهای هورمونی بر صفت ریشه­زایی………………………………………………………………………..45

3-8- تأثیر تیمارهای هورمونی بر صفت تعداد ریشه………………………………………………………………………48

3-9- تأثیر تیمارهای هورمونی بر صفت طول ریشه……………………………………………………………………….50

3-10- تأثیر تیمارهای هورمونی بر صفت ظرفیت تشکیل ریشه………………………………………………………52

3-11- تأثیر تیمارهای هورمونی بر تشکیل کالوس…………………………………………………………………………54

3-11-1- تأثیر تیمارهای هورمونی بر وزن تر و وزن خشک کالوس…………………………………………..54

3-12- شناسایی ترکیبات فرار…………………………………………………………………………………………………….55

                                         فصل چهارم: بحث

  نتیجه­گیری کلی………………………………………………………………………………………………………………………64

 پیشنهادات………………………………………………………………………………………………………………………………65

               منابع……………………………………………………………………………………………………………………………………..66

                                                                فهرست جداول

جدول ‏3‑1- تجزیه واریانس صفت وزن تر………………………………………………………………………………………31

جدول ‏3‑2- مقایسه میانگین اثر تیمارهای هورمونی بر وزن تر……………………………………………………………32

جدول ‏3‑3- تجزیه واریانس صفت وزن خشک………………………………………………………………………………..33

جدول ‏3‑4- مقایسه میانگین اثر تیمارهای هورمونی بر وزن خشک……………………………………………………..34

جدول ‏3‑5- تجزیه واریانس صفت شاخساره­زایی……………………………………………………………………………..35

جدول ‏3‑6- مقایسه میانگین اثر تیمارهای هورمونی بر شاخسار­ه­زایی………………………………………………….36

جدول ‏3‑7- تجزیه واریانس صفت تعداد شاخساره………………………………………………………………………….38

جدول ‏3‑8- مقایسه میانگین اثر تیمارهای هورمونی بر تعداد شاخساره……………………………………………….39

جدول ‏3‑9- تجزیه واریانس صفت طول شاخساره…………………………………………………………………………..40

جدول ‏3‑10- مقایسه میانگین اثر تیمارهای هورمونی بر طول شاخساره……………………………………………..41

جدول ‏3‑11- تجزیه واریانس صفت ظرفیت تشکیل شاخساره………………………………………………………….43

جدول ‏3‑12- مقایسه میانگین اثر تیمارهای هورمونی بر ظرفیت تشکیل شاخساره……………………………….44

جدول ‏3‑13- تجزیه واریانس صفت ریشه­زایی……………………………………………………………………………….45

جدول 3-14- مقایسه میانگین اثر تیمارهای هورمونی بر ریشه­زایی…………………………………………………..46

جدول ‏3‑15- تجزیه واریانس صفت تعداد ریشه…………………………………………………………………………….48

جدول ‏3‑16- مقایسه میانگین اثر تیمارهای هورمونی بر تعداد ریشه………………………………………………….49

جدول ‏3‑17- تجزیه واریانس صفت طول ریشه……………………………………………………………………………..50

جدول ‏3‑18- مقایسه میانگین اثر تیمارهای هورمونی بر طول ریشه…………………………………………………..51

جدول ‏3‑19- تجزیه واریانس صفت ظرفیت تشکیل ریشه……………………………………………………………….52

جدول ‏3‑20- مقایسه میانگین اثر تیمارهای هورمونی بر ظرفیت تشکیل ریشه…………………………………….53

جدول ‏3‑21- اجزای اصلی تشکیل دهنده ترکیبات فرار…………………………………………………………………..56

                                                        فهرست شکل­ها و نمودار­ها

شکل ‏1‑1- مرزه سهندی……………………………………………………………………………………………………………….8

شکل ‏2‑1- گیاهچه­ی درون شیشه­ای……………………………………………………………………………………………..25

شکل ‏2‑2- دستگاه GC-MS………………………………………………………………………………………………………….28

شکل ‏3‑1- مقایسه میانگین تیمارهای هورمونی از نظر وزن تر…………………………………………………………..32

شکل ‏3‑2- مقایسه میانگین تیمارهای هورمونی از نظر وزن خشک …………………………………………………..34

شکل ‏3‑3- مقایسه میانگین تیمارهای هورمونی از نظر شاخساره­زایی…………………………………………………36

شکل ‏3‑4- گیاهچه­های رشد یافته در محیط کشت دارای تیمار هورمونی الف)IBA  ب) …………..TDZ37

شکل ‏3‑5- مقایسه میانگین تیمارهای هورمونی از نظر تعداد شاخساره………………………………………………39

شکل ‏3‑6- مقایسه میانگین تیمارهای هورمونی از نظر طول شاخساره……………………………………………….41

شکل ‏3‑7- گیاهچه­های رشد یافته در محیط کشت دارای تیمار هورمونی الف و ج) BA ب و د) IBA   ه)    

شاهد…………………………………………………………………………………………………………………………………………42

شکل ‏3‑8- مقایسه میانگین تیمارهای هورمونی از نظر ظرفیت تشکیل شاخساره………………………………..44

شکل 3-9- مقایسه میانگین تیمارهای هورمونی از نظر ریشه­زایی در سطح احتمال 5 درصد………………..46

شکل ‏3‑10- گیاهچه­های رشد یافته در محیط کشت دارای تیمار هورمونی الف و ب)NAA + BA   ج)TDZ

………………………………………………………………………………………………………………………………………………..47

          شکل ‏3‑11- مقایسه میانگین تیمارهای هورمونی از نظر تعداد ریشه………………………………………………..49

شکل ‏3‑12- مقایسه میانگین تیمارهای هورمونی از نظر طول ریشه ………………………………………………..51

شکل ‏3‑13- مقایسه میانگین تیمارهای هورمونی از نظر ظرفیت تشکیل ریشه ………………………………….53

شکل ‏3‑14- تشکیل کالوس در محیط کشت دارای تیمار هورمونی الف)TDZ+NAAب)2,4-D+KIN..54

نمودار 3-1- طیف GC-MS اجزای تشکیل دهنده ترکیبات فرار در محیط کشت دارای تیمار هورمونی الف)

شاهد ب)NAA…………………………………………………………………………………………………………………………57

نمودار 3-2- طیف GC-MS اجزای تشکیل دهنده ترکیبات فرار در محیط کشت دارای تیمار هورمونی الف)

IBA ب) BA……………………………………………………………………………………………………………………………58

نمودار 3-3- طیف GC-MS اجزای تشکیل دهنده ترکیبات فرار در محیط کشت دارای تیمار هورمونی KIN

………………………………………………………………………………………………………………………………………………59

مقدمه

نقد و بررسی‌ها

هنوز بررسی‌ای ثبت نشده است.

اولین کسی باشید که دیدگاهی می نویسد “اثر تیمارهای هورمونی بر رشد، نمو و تولید ترکیبات فرار در شاخساره­های جداکشت گیاه مرزه سهندی Satureja sahendica Bornm.  ”

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

قبلا حساب کاربری ایجاد کرده اید؟
گذرواژه خود را فراموش کرده اید؟
Loading...
enemad-logo