دانلود پروژه:چالشها و چشماندازهاي توسعه مبتنی بر دانایی در ایران

• 
  

  بیان مسئله

با آغاز دهه­ی 1990 میلادی، جهان به روشنی دریافت که نوع جدیدی از اقتصاد در حال ظهور است که مبنای متفاوتی برای رشد و توسعه اقتصادی کشورها عرضه می­کند. این اقتصاد که به اقتصاد دانش شهرت دارد، نتیجه تعامل جهانی شدن توسعه و تحول دانش می­باشد. در این اقتصاد کلید ایجاد ارزش اقتصادی یا ثروت و رسیدن کشور به استاندارد بالای زندگی، ایجاد، انباشت و بکارگیری دانش در فعالیت­هاست. به همین دلیل در گزارش توسعه جهانی 99- 1998 بانک جهانی فقط به مضمون دانش برای توسعه پرداخته است. اقتصاد دانش، دانش را به عنوان یک کالای عمومی جهانی در نظر می­گیرد که گسترش آن با محدودیت روبرو نیست و به عبارت دیگر غیر رقابتی است، نه به این مفهوم که هیج رقابتی برای کسب آن صورت نمی­گیرد، بلکه مصرف آن توسط یک فرد منجر به محدود شدن عرضه و به تبع آن محدود شدن مصرف دیگران نمی­شود. برخلاف سایر کالاها که علاوه بر هزینه تولید، برای هر واحد تولید بیشتر بایستی هزینه­ای اضافی متقبل شد که در بسیاری موارد روند افزایش هزینه به دلیل بازده نهایی نزولی و یا بازدهی­های نسبت به مقیاس کاهنده، افزایش نیز هست، در مورد دانش شاید هزینه­ی اولیه ایجاد دانش زیاد باشد اما هزینه اولید مجدد آن بسیار کم و در اکثر موارد صفر می­باشد. به عبارت دیگر همواره با منحنی بازدهی نسبت به مقیاس فزاینده روبرو هستیم (یعقوبی، 1390).

نکته­ی اساسی در مبحث دانش، توانایی استفاده از آن به طریقی است که رشد و توسعه اقتصادی را تضمین نماید. لذا علی­رغم وجود دانش، بسیاری از کشورهای جهان در زمره­ی کشورهای دانش­بنیان تلقی نمی­شوند. چرا که دانش ایجاد شده در فضای اقتصادی آن­ها منجر به ظهور و بروز دانایی نمی­شود و قدرت خلاقیت، قضاوت و انتخاب­های منظقی افراد را تحت تاثیر قرار نمی­دهد.

از طرفی تجربه­ی اقتصاد منطقه­ای در کشورهای مختلف مبین آن است که برخی از مناطق در مقایسه با سایر مناطق عملکرد مطلوب­تری داشته و در نتیجه از رشد اقتصادی سریع­تری برخوردار بوده­اند. مطابق با بحث­های نظری و مطالعات انجام شده رشد اقتصادی سریع­تر یا آهسته­تر یک منطقه در مقایسه با میانگین رشد ملی، دلایل متفاوتی دارد که ساختار اقتصادی مناسب و وجود مزیت­های نسبی در فعالیت­های مختلف از جمله­ی آن دلایل هستند. تفاوت در عملکرد کشورها موجب ایجاد نابرابری­های منطقه­ای (عمده­ترین دغدغه­های برنامه­ریزان دولتی) شده است. برنامه­ریزان همواره درصدد شناخت این نابرابری­ها و ارائه سیاست­های ویژه برای از بین بردن آن بوده­اند. انگیزه کار در این زمینه منجر به توسعه روش­ها و شاخص­های مختلف ارزیابی نابرابری­های منطقه­ای شده است (عسگری و همکاران، 1385).

حال این مسئله مطرح است که آیا کشورهای جنوب شرقی آسیا توانسته­اند از پتانسیل­های فردی و تشکیلات سازمانی خود در جهت تغییر ساختار اقتصادی خود از تولید محوری به سمت اقتصاد دانش بنیان استفاده کنند و آیا می­توان اقتصاد دانش­بنیان را به عنوان یک الگوی جدید که مبنای متفاوتی از رشد و توسعه­ی اقتصادی کشورها ارائه می­دهد پذیرفت؟ شناسایی دقیق اقتصاد دانش بنیان در شرایط اقتصادی امروز می­تواند کمک شایانی به این کشورها در مسیر رشد اقتصادی از یک سو و کاهش فاصله با سایر اقتصادی پیش­رو از سوی دیگر نماید. بنابراین، در اين تحقيق سعي برآنست که نقش و تاثیر اقتصاد دانش­بنیان را بر رشد و همگرایی اقتصادی کشورهای آسیای جنوب شرقی بررسی گردد. تحقیق حاضر در پی پاسخ به این سوال است که آیا اقتصاد دانش بنیان سرعت همگرایی و رشد اقتصادی کشورهای جنوب شرق آسیا را متاثر می­سازد؟