%31تخفیف

نقد و بررسی چیستی، مبانی و روش تفسیر تطبیقی

این فایل در 282 صفحه فایل word قابل ویرایش می باشد.

چکیده

گسترش مطالعات تطبیقی و کارآمدی آن در حوزه علوم انسانی، سبب شده تا این روش مطالعاتی به ساحت دانش تفسیر نیز راه یابد و تا مرز تأسیس رشته‌ای دانشگاهی با این عنوان پیش رود. این در حالی است که هنوز دیدگاه‌های مختلفی که در باب تفسیر تطبیقی وجود دارد، مورد سنجش و ارزیابی قرار نگرفته است. پژوهش حاضر با پیش‌گرفتن مراحل توصیف، تحلیل و داوری تلاش نموده تا بنیان‌های معرفتی مقوله مورد بحث را تبیین کند و به تصحیح و تعمیق کوشش‌های انجام‌شده در باب تفسیر تطبیقی بپردازد. بررسی تحلیلی قرائت‌هایی که از تفسیر تطبیقی وجود دارد، معلوم کرد که در باب چیستی تفسیر تطبیقی، اتفاق‌نظری میان تفسیرپژوهان وجود ندارد و تفسیر تطبیقی اقسام مختلفی را از حیث متعلق مقایسه دربردارد. در این تحقیق با فرض متعلق دیدگاه‌های تفسیری شیعی-سنی برای تطبیق، میراث تفسیری از حیث تطبیق مورد بررسی قرار گرفت و معلوم شد که تفسیر تطبیقی نوظهور، صورت تکامل‌یافته و جامع تطبیق در سنت تفسیری است. همچنین در این مطالعه، سیر تاریخی جریان تطبیق در عرصه تفسیر قرآن و نقاط عطف آن معلوم گردید. با تکیه بر همین اطلاعات، مشخصه‌های روش‌شناختی تفسیر تطبیقی، از حیث مبانی، رهیافت و روش تبیین شد. مبانی یک مفسر در تفسیر تطبیقی پس از اذعان به وجود اختلاف در تفسیر آیات از حیث مذهب، بر حقانیت باورهای ویژه مذاهب و میزان اعتبار منابع تفسیری مذهب دیگر استوار است که بر اساس این مبانی، دو نوع رهیافت تقریبی و جدلی، رهیافت‌های اصلی تفسیر تطبیقی هستند. در این تحقیق، روش انجام تفسیر تطبیقی در دو حوزه نقل و نقد آرا و آسیب‌هایی که از همین حیث و نیز از جهت مبنا، تفسیر تطبیقی را تهدید می‌کند، بیان شد تا با پیرایش آنچه رهزن است، بتوان تفسیر تطبیقی را در مسیری هدایت کرد که به ضابطه‌مندی و کارآمدی هر چه بیشتر دانش تفسیر قرآن بینجامد.

فهرست مطالب

مقدمه 1

فصل اول: کلیات 4

  1. 1. بیان مسأله تحقیق 5
  2. 2. سؤال‌های اصلی و فرعی تحقیق 7
  3. 3. فرضیه‌های تحقیق 7
  4. 4. اهداف تحقیق 8
  5. 5. ضرورت و اهمیت تحقیق 9
  6. 6. پیشینه تحقیق 9
  7. 7. روش تحقیق 11

فصل دوم: چیستی تفسیر تطبیقی 13

  1. 1. توصیف تلقی‌ها 14
  2. 1. 1. تلقی‌ها از اصطلاح «تفسیر مقارن» 15
  3. 1. 2. تلقی‌ها از اصطلاح «تفسیر تطبیقی» 22
  4. 2. تحلیل و نقد تلقی‌ها 29
  5. 2. 1. معنایابی تفسیر تطبیقی/ مقارن 29
  6. 2. 1. 1. معنایابی واژه «تطبیق» 30
  7. 2. 1. 2. معنایابی واژه «مقارن» 33
  8. 2. 2. گونه‌شناسی تفسیر تطبیقی 34
  9. 2. 3. هدف تفسیر تطبیقی؛ مطالعه درجه اول یا دوم 40
  10. 2. 4. جایگاه تفسیر تطبیقی در میان گونه‌های تفسیری 45
  11. 2. 5. تبار تفسیر تطبیقی 51

فصل سوم: جریان‌شناسی تفسیر تطبیقی 56

  1. 1. بررسی جریان «تطبیق» در میراث تفسیری 58
  2. 1. 1. سده‌ اول تا سوم 60
  3. 1. 1. 1. تفسیر جامع البیان 62
  4. 1. 1. 2. تفسیر قمی 68
  5. 1. 2. سده‌ چهارم تا ششم 71
  6. 1. 2. 1. تفسیر تبیان 72
  7. 1. 2. 2. تفسیر مجمع البیان 76
  8. 1. 2. 3. تفسیر کشّاف 82
  9. 1. 2. 4. تفسیر مفاتیح الغیب 85
  10. 1. 3. سده‌ هفتم تا نهم 94
  11. 1. 3. 1. تفسیر الجامع لأحکام القرآن 95
  12. 1. 3. 2. تفسیر کنز العرفان فی فقه القرآن 103
  13. 1. 3. 3. تفسیر مواهب علّیه 105
  14. 1. 4. سده‌ دهم تا سیزدهم 108
  15. 1. 4. 1. تفسیر منهج الصادقین 110
  16. 1. 4. 2. تفسیر صافی 114
  17. 1. 4. 3. تفسیر روح البیان 116
  18. 1. 4. 4. تفسیر روح المعانی 121
  19. 1. 5. سده‌ چهاردهم تا پانزدهم 129
  20. 1. 5. 1. تفسیر المنار 131
  21. 1. 5. 2. تفسیر المیزان 137
  22. 1. 5. 3. التفسیر الأثری الجامع 144
  23. 2. بررسی آثار نامبردار به تفسیر تطبیقی 146
  24. 3. سیر تحول تفسیر تطبیقی 160

فصل چهارم: روش‌شناسی تفسیر تطبیقی 166

  1. 1. مبانی تفسیر تطبیقی 170
  2. 1. 1. وجود اختلاف در تفسیر آیات از حیث مذهب 174
  3. 1. 2. حقانیت باورهای خاص مذهبی 175
  4. 1. 3. اعتبار منابع خاص تفسیر 176
  5. 1. 4. اعتبار کتب تفسیری 178
  6. 2. رهیافت‌های تفسیر تطبیقی 179
  7. 2. 1. رهیافت تقریبی 182
  8. 2. 2. رهیافت اختلاف‌جویانه 185
  9. 3. روش تفسیر تطبیقی 188
  10. 3. 1. توصیف و تبیین دیدگاه‌ها 191
  11. 3. 1. 1. تعیین محدوده تطبیق 191
  12. 3. 1. 2. نقل مستند 193
  13. 3. 1. 3. نقل حداکثری وجوه تمایز و تشابه 193
  14. 3. 1. 4. تبیین مواضع خلاف و وفاق و بررسی ادله هر مذهب 195
  15. 3. 2. داوری و نقد 195
  16. 3. 2. 1. داوری بر اساس مبانی مشترک 196
  17. 3. 2. 2. داوری بر اساس مبانی مختص 197
  18. 3. 2. 3. ابزارهای داوری 200

فصل پنجم: آسیب‌شناسی تفسیر تطبیقی 206

  1. 1. آسیب‌های مبنایی 208
  2. 1. 1. تعصب بر پیش‌فرض‌‌های مذهبی 208
  3. 1. 2. جعلی دانستن منابع روایی طرف مقابل 210
  4. 1. 3. اطلاق «تفسیر به رأی» به تفاسیر مذهب دیگر 211
  5. 1. 4. خارج دانستن فرقه مقابل از دین 212
  6. 2. آسیب‌های روشی 214
  7. 2. 1. آسیب‌های حوزه نقل 214
  8. 2. 1. 1. عدم ذکر نام صاحبان اقوال 214
  9. 2. 1. 2. نقل باواسطه 215
  10. 2. 1. 3. نقل نادرست 216
  11. 2. 1. 4. اطلاق عقیده عده‌ای محدود به یک مذهب 218
  12. 2. 2. آسیب‌های حوزه نقد 219
  13. 2. 2. 1. به‌کارگیری ادبیات ناپسند 219
  14. 2. 2. 2. استدلال‌های بعید 220
  15. 2. 2. 3. استناد به منابع ضعیف و غیر معتبر 223
  16. 2. 2. 4. تکیه به ذوقیات 225
  17. 2. 2. 5. رها کردن اقوال بدون داوری 225
  18. 2. 2. 6. طفره رفتن از ذکر شواهد و دلایل 226

نتایج و پیشنهادها 228

فهرست منابع 232

الف. کتب فارسی 232

ب. کتب عربی 235

ج. کتب لاتین 240

د. مقالات 240

ه. سایت‌های اینترنتی 242

نمایه‌ها 243

الف. نمایه آیات 243

ب. نمایه روایات 244

ج. نمایه اصطلاحات 245

د. نمایه کتب 245

 

نقد و بررسی‌ها

هنوز بررسی‌ای ثبت نشده است.

اولین کسی باشید که دیدگاهی می نویسد “نقد و بررسی چیستی، مبانی و روش تفسیر تطبیقی”

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

قبلا حساب کاربری ایجاد کرده اید؟
گذرواژه خود را فراموش کرده اید؟
Loading...
enemad-logo