دانلود :مفهوم شناسي«مثاني» و ارتباط آن با واژگان مثني در قرآن

 

عنوان                                                                                                                                    صفحه

فصل اول: كليات پژوهش

1-1 مقدمه    ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………..1

1-2 تبيين مسأله پژوهشي و اهميت آن ………………………………………………………………………………………………………..1

1-3 اهداف   ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………….4

1-4 فرضيات و پرسشها  …………………………………………………………………………………………………………………………………….4

1-5پيشينه تحقيق  …………………………………………………………………………………………………………………………………………..4

1-6 روش تحقيق و مراحل آن  ……………………………………………………………………………………………………………………….. 5

1-7كليد واژه ها ………………………………………………………………………………………………………………………………………………….6

فصل دوم : نظام معنايي مثني ها در قرآن

2-1مقدمه  ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..8

2-2 نظام معنايي  ………………………………………………………………………………………………………………………………………………9

2-2-1 زوجين ……………………………………………………………………………………………………………………………………………….. 12

2-2-1-1 زوجين حقيقي  ………………………………………………………………………………………………………………………………12

2-2-1-2 زوجين مجازي   ……………………………………………………………………………………………………………………………..14

2-2-1-3پيامد هاي زوجيت   ……………………………………………………………………………………………………………………….18

2-2-1-3-1 كثرت  …………………………………………………………………………………………………………………………………………19

2-2-1-3-2 زيبايي  ……………………………………………………………………………………………………………………………………….21

2 -2-1-3-3 تكامل ……………………………………………………………………………………………………………………………………… 22

2-2-1-3-4 تعادل   …………………………………………………………………………………………………………………………………… 23

2-2-1-3-5 آرامش و سكون…………………………………………………………………………………………………………………………. 23

2-2-1-3-6 معرفت  ……………………………………………………………………………………………………………………………………….24

2-2-1-4 انفعالات مخاطبين در برابر زوجيت   ……………………………………………………………………………………………..26

 

عنوان                                                                                                                                     صفحه

2-2-1-4-1 تفكر    ………………………………………………………………………………………………………………………………………..26

2-2-1-4-2 تذكر   …………………………………………………………………………………………………………………………………………27

2-2-2 شفع   …………………………………………………………………………………………………………………………………………………..27

2-2-2-1 شفع حقيقي  ………………………………………………………………………………………………………………………………… 27

2-2-2-2 شفع اعتباري ………………………………………………………………………………………………………………………………… 38

2-2-2-3 پيامد هاي شفع   ……………………………………………………………………………………………………………………………45

2-2-2-3-1 تقارن   ………………………………………………………………………………………………………………………………………..46

2-2-2-3-2 تقارب  ………………………………………………………………………………………………………………………………………. 46

2-2-2-3-3 تعاون   ………………………………………………………………………………………………………………………………………..48

2-2-2-3-4 ايجاد كميت   …………………………………………………………………………………………………………………………….50

2-2-2-3-5 معرفت  …………………………………………………………………………………………………………………………………….. 50

2-2-2-4  انفعالات مخاطبين در برابر شفع  …………………………………………………………………………………………………52

2-2-2-4-1 تسبيح   ………………………………………………………………………………………………………………………………………52

2-2-2-4-2 تحميد   ………………………………………………………………………………………………………………………………………52

2-2-3 مثاني  ………………………………………………………………………………………………………………………………………………….53

2-2-3-1 مثاني اساسي   ………………………………………………………………………………………………………………………………..54

2-2-3-2 مثاني نسبي   ………………………………………………………………………………………………………………………………….55

2-2-3-3 پيامدهاي مثاني  …………………………………………………………………………………………………………………………… 57

2-2-3-3-1 تعليم    ………………………………………………………………………………………………………………………………………57

2-2-3-3-2هدايت   ……………………………………………………………………………………………………………………………………….58

2-2-3-3-3 تحقق بلاغت معجزه آساي قرآن   ……………………………………………………………………………………………..58

2-2-3-4 انفعالات مخاطبين در برابر مثاني  …………………………………………………………………………………………………59

2-2-3-4-1خشوع   ……………………………………………………………………………………………………………………………………… 60

2-2-3-4-2 تحوّل  …………………………………………………………………………………………………………………………………………61

عنوان                                                                                                                                     صفحه               

2-2-3-5 انفعالات مخاطبين……………………………………………………………………………………………………………………………62

فصل سوم : بررسي واژگان مجموعه ي مثاني

3-1مقدمه   ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………..64

3-2بررسي واژگان گروه مثاني  ……………………………………………………………………………………………………………………….64

3-2-1ترتب ادواتي   ………………………………………………………………………………………………………………………………………..64

3-2-1-1بررسي واژه ي«مثاني»  ……………………………………………………………………………………………………………………65

3-2-1-1-1مفهوم لغوي واژه ي «مثاني»   ……………………………………………………………………………………………………65

3-2-1-1-2مشتقات مثاني در قرآن كريم   …………………………………………………………………………………………………..66

3-2-1-1-3بررسي آراي مفسرين پيرامون آيه 23 زمر   ………………………………………………………………………………66

3-2-1-1-4نقد آراي مفسرين   ……………………………………………………………………………………………………………………..69

3-2-1-1-5 فضاي نزول آيه  ………………………………………………………………………………………………………………………….69

3-2-1-1-6 بررسي آراي مفسرين پيرامون آيه 87 سوره ي حجر  ………………………………………………………………69

3-2-1-1-7 نقد آراي مفسرين  …………………………………………………………………………………………………………………… 71

3-2-1-1-8 ديدگاه مستشرقين در حوزه ي « مثاني»  ………………………………………………………………………………..72

3-2-1-1-9 نقد آراي مستشرقين  ………………………………………………………………………………………………………………. 73

3-2-1-1-10دو لايه بودن مثاني   ………………………………………………………………………………………………………………. 73

3-2-1-1-11تحليل نهايي   ………………………………………………………………………………………………………………………….78

3-2-1-2بررسي واژه ي«كَرّتَين»  ………………………………………………………………………………………………………………….79

3-2-1-2-1مفهوم لغوي واژه ي«كَرّتَين»  …………………………………………………………………………………………………… 79

3-2-1-2-2تبيين واژه ي «كَرّتَين» در آيه ي 4 سوره ي ملك ………………………………………………………………… 80

3-2-1-2-3تحليل نهايي   ……………………………………………………………………………………………………………………………..81

3-2-1-3بررسي واژه ي«مَرّتَين»   …………………………………………………………………………………………………………………81

3-2-1-3-1مفهوم لغوي واژه ي«مَرّتَين»  …………………………………………………………………………………………………… 82

3-2-1-3-2تبيين واژه ي « مَرَّتَيْنِ» در آيه ي 101  سوره ي توبه  ………………………………………………………….. 82

عنوان   صفحه

3-2-1-3-3 تحليلنهايي ……………………………………………………………………………………………………………………………..83

3-2-1-4 بررسي واژه ي«يومَين» ………………………………………………………………………………………………………………… 84

3-2-1-4-1مفهوم لغوي واژه ي«يومَين»   ……………………………………………………………………………………………………84

3-2-1-4-2 تبيين واژه ي « يومَين» در آيات12و9 سوره ي فصلت …………………………………………………………. 85

3-2-1-4-3بررسي آراي مفسرين  در باره ي پيرامون آيات 12-9 سوره فصلت  ………………………………………. 85

3-2-1-4-4 اشتراك سياقي آيات سوره ي فصلت  با آيات سوره ي انبياء  ……………………………………………….. 86

3-2-1-4-5 وجه خلقي آفرينش زمين  ………………………………………………………………………………………………………. 86

3-2-1-4-6 وجه امري آفرينش آسمان و زمين   ………………………………………………………………………………………….87

3-2-1-4-7خلقت آسمان و زمين در ستة ايام  ………………………………………………………………………………………….. 89

3-2-1-4-8 تحليل نهايي   …………………………………………………………………………………………………………………………….89

3-2-1-5 بررسي واژه ي«جَنَّتان‏»   ………………………………………………………………………………………………………………89

3-2-1-5-1مفهوم لغوي واژه ي«جَنَّتان‏»   ……………………………………………………………………………………………………90

3-2-1-5-2 تبيين واژه ي «جَنَّتان» در آيه 46  سوره الرحمن    ……………………………………………………………….90

3-2-1-5-3 بيان آراي مفسرين پيرامون آيه ي  46 سوره ي الرحمن   ………………………………………………………91

3-2-1-5-4صاحبان اين دو بهشت   ……………………………………………………………………………………………………………..93

3-2-1-5-5 اوصاف دو بهشت    …………………………………………………………………………………………………………………….95

3-2-1-5-5-1 دو چشمه جاري  …………………………………………………………………………………………………………………..95

3-2-1-5-5-2 دو نوع ميوه  ………………………………………………………………………………………………………………………… 96

3-2-1-5-5-3 نشيمنگاه بهشتيان    …………………………………………………………………………………………………………….97

3-2-1-5-5-4حوريان بهشتي  ……………………………………………………………………………………………………………………. 97

3-2-1-5-5-5شاخسارهاى باطراوت و انبوه‏ ………………………………………………………………………………………………. 98

3-2-1-5-6 تبيين واژه ي «جَنَّتان» در آيه 62  سوره الرحمن   ………………………………………………………………. 98

3-2-1-5-7صاحبان اين دو بهشت   ……………………………………………………………………………………………………………. 99

3-2-1-5-8 اوصاف دو بهشت   ………………………………………………………………………………………………………………….100

عنوان                                                                                            صفحه

3-2-1-5-8-1نهايت سرسبزي  …………………………………………………………………………………………………………………. 100

3-2-1-5-8-2 ميوه هاي متنوع و محدود  …………………………………………………………………………………………………100

3-2-1-5-8-3دو چشمه ي جوشان  ………………………………………………………………………………………………………… 101

3-2-1-5-8-4 حوريان بهشتي  ………………………………………………………………………………………………………………… 102

3-2-1-5-8-5 نشيمنگاه بهشتيان   ……………………………………………………………………………………………………………102

3-2-1-5-9 تحليل نهايي……………………………………………………………………………………………………………………………. 103

3-2-1-6 بررسي واژه ي« النَّجْدَيْن»   …………………………………………………………………………………………………………104

3-2-1-6-1مفهوم لغوي واژه ي«النَّجْدَيْن»   ………………………………………………………………………………………………105

3-2-1-6-2تبيين واژه ي « النَّجْدَيْن» در آيه ي 4 سوره ي ملك   …………………………………………………………105

3-2-1-6-3 آراي مفسرين درباره مفهوم «نَجدَينِ»   …………………………………………………………………………………105

3-2-1-6-4 نقد آراي مفسرين  …………………………………………………………………………………………………………………..107

3-2-1-6-5 بررسي تعبير «نَجدَينِ» با توجه به سياق آيه    ……………………………………………………………………..108

3-2-1-6-6 تحليل نهايي      ……………………………………………………………………………………………………………………. 111

3-2-2ترتب سياقي       ……………………………………………………………………………………………………………………………….111

3-2-2-1بررسي واژه ي«الْأَجَلَيْنِ»      ………………………………………………………………………………………………………. 111

3-2-2-1-1مفهوم لغوي واژه ي«الْأَجَلَيْنِ»    ……………………………………………………………………………………………..112

3-2-2-1-2 تبيين واژه ي «الْأَجَلَيْنِ» در آيه ي 28 سوره ي قصص     …………………………………………………. 112

3-2-2-1-3 تحليل نهايي       …………………………………………………………………………………………………………………….114

3-2-2-2 بررسي واژه ي «بُرْهانان»      ………………………………………………………………………………………………………114

3-3-2-2-1مفهوم لغوي واژه ي «بُرْهانان»    ……………………………………………………………………………………………..115

3-3-2-2-2 تبيين واژه ي «بُرْهانان» در آيه ي 32 سوره ي قصص     …………………………………………………….115

3-3-2-2-2-1عصا     ………………………………………………………………………………………………………………………………….115

3-3-2-2-2-2يد بيضاء      …………………………………………………………………………………………………………………………118

3-3-2-2-3 تحليل نهايي  …………………………………………………………………………………………………………………………..118

عنوان                                                                                                                                     صفحه

3-2-3 ترتب معنايي    …………………………………………………………………………………………………………………………………119

3-2-3-1بررسي واژه ي«نَعْلَيْكَ»   ………………………………………………………………………………………………………………119

3-2-3-1-1مفهوم لغوي واژه ي«نَعْلَيْكَ»    ……………………………………………………………………………………………… 119

3-2-3-1-2 تبيين واژه ي «نَعْلَيْكَ» در آيه ي 12 سوره ي طه  …………………………………………………………….. 120

3-2-3-1-3 تحليل نهايي    ………………………………………………………………………………………………………………………..122

3-2-3-2بررسي واژه ي«ساقَيْها»     …………………………………………………………………………………………………………. 122

‏3-2-3-2-1مفهوم لغوي واژه ي«ساقَيْها»    ……………………………………………………………………………………………….122

3-2-3-2-2تبيين واژه ي «ساقَيْها» در آيه ي 44 سوره نمل    ………………………………………………………………..123

3-2-3-2-3 اولين اقدام حضرت سليمان(ع)   ………………………………………………………………………………………….. 123

3-2-3-2-4دومين اقدام حضرت سليمان(ع)     …………………………………………………………………………………………125

3-2-3-2-5 سومين اقدام حضرت سليمان (ع)      ……………………………………………………………………………………125

3-2-3-2-6 تعبير كشف ساق   …………………………………………………………………………………………………………………. 126

3-2-3-2-7 تحليل نهايي    ………………………………………………………………………………………………………………………. 128

3-2-3-3 بررسي واژه ي«مُتلقيان»    ……………………………………………………………………………………………………….. 128

3-2-3-3-1مفهوم لغوي واژه ي«مُتلقيان»   …………………………………………………………………………………………….. 129

3-2-3-3-2 تبيين واژه ي «مُتلقيان» در آيه ي 17سوره ي ق     ……………………………………………………………129

3-2-3-3-3 تحليل نهايي     …………………………………………………………………………………………………………………….. 131

3-2-3-4 بررسي واژه ي«إِحْدَىالْحُسْنَيَيْنِ»     ……………………………………………………………………………………….. 131

3-2-3-4-1مفهوم لغوي واژه ي«إِحْدَىالْحُسْنَيَيْنِ»     …………………………………………………………………………… 131

3-2-3-4-2تبيين واژه ي « إِحْدَىالْحُسْنَيَيْنِ» در آيه ي 52 سوره ي توبه    ……………………………………… 132

3-2-3-4-2-1پيروزي   ……………………………………………………………………………………………………………………………….132

3-2-3-4-2-2شهادت     …………………………………………………………………………………………………………………………….133

3-2-3-4-3 تحليل نهايي   ……………………………………………………………………………………………………………………….. 134

‏ 3-2-3-5 بررسي واژگان «أَمَتَّنَااثْنَتَيْنِ» و«أَحْيَيْتَنَااثْنَتَيْنِ»      …………………………………………………………………134

عنوان                                                                                                                                     صفحه

3-2-3-5-1مفهوم لغوي واژگان «أَمَتَّنَااثْنَتَيْنِ» و«أَحْيَيْتَنَااثْنَتَيْنِ»      ………………………………………………………134

3-2-3-5-2تبيين واژگان «أَمَتَّنَااثْنَتَيْنِ وَأَحْيَيْتَنَااثْنَتَيْنِ» در آيه ي 11سوره ي غافر ………………………………135

3-2-3-5-3دو حيات و دو مرگ   …………………………………………………………………………………………………………….. 135

3-2-3-5-4 تحليل‏ نهايي    ………………………………………………………………………………………………………………………. 138

3-2-3-6 بررسي واژگان«بِيَدَيَّ» و«يَداهُمَبْسُوطَتانِ»   ………………………………………………………………………………138

3-2-3-6-1مفهوم لغوي واژگان«بِيَدَيَّ» و«يَداهُمَبْسُوطَتانِ»   …………………………………………………………………..139

3-2-3-6-2واژه ي «يد» عضو مخصوص يا امر معقول  ……………………………………………………………………………. 139

3-2-3-6-3 تبيين واژه ي « بِيَدَيَّ » در آيه ي 75 سوره ي ص   …………………………………………………………….140

3-2-3-6-4 تبيين واژه ي «يَداهُمَبْسُوطَتانِ» در آيه ي 64 سوره ي مائده     …………………………………………143

3-2-3-6-5 تحليل نهايي   ………………………………………………………………………………………………………………………….144

3-2-3-7بررسي واژه ي «خَصْمانِ»    …………………………………………………………………………………………………………144

3-2-3-7-1مفهوم لغوي واژه ي «خَصْمانِ»    ……………………………………………………………………………………………144

3-2-3-7-2تبيين واژه ي «خَصْمانِ» در آيه ي 22سوره ي ص     ………………………………………………………… 145

3-2-3-7-3 ماهيت خصمان   ……………………………………………………………………………………………………………………..146

3-2-3-7-4 ماجراي خصومت      ……………………………………………………………………………………………………………….147

3-2-3-7-5 امتحان الهي     ……………………………………………………………………………………………………………………….147

3-2-3-7-6 تحليل نهايي     ……………………………………………………………………………………………………………………….149

3-2-3-8 بررسي واژه ي «كِفْلَيْنِ»     …………………………………………………………………………………………………………149

3-2-3-8-1مفهوم لغوي واژه ي «كِفْلَيْنِ»    ………………………………………………………………………………………………150

3-2-3-8-2مشتقات واژه ي «كِفْلَيْنِ» در قرآن كريم     ……………………………………………………………………………150

3-2-3-8-2-1كفل در معناي وزر      …………………………………………………………………………………………………………150

3-2-3-8-2-2كفالت دنيوي و اخروي      ………………………………………………………………………………………………….151

3-2-3-8-2-3 كفالت ظاهري و باطني     ………………………………………………………………………………………………….152

3-2-3-8-2-4 كفالت مادي وظاهري    ……………………………………………………………………………………………………..153

عنوان                                                                                                                                     صفحه

3-2-3-8-3 سبب نزول آيه ي 28 سوره ي حديد……………………………………………………………………………………. 154

3-2-3-8-4 دريافت كنندگان «كِفْلَيْنِ» از ديدگاه مفسرين  …………………………………………………………………… 154

3-2-3-8-5 تبيين واژه ي «كِفْلَيْنِ» در آيه ي 28سوره ي حديد     ……………………………………………………….155

3-2-3-8-6 تحليل نهايي     ……………………………………………………………………………………………………………………….157

3-2-3-9 بررسي واژه ي «عَيْنَيْن‏»       ………………………………………………………………………………………………………159

3-2-3-9-1مفهوم لغوي واژه ي «عَيْنَيْن‏»     …………………………………………………………………………………………..159

3-2-3-9-2 تبيين واژه ي «عَيْنَيْن» در آيه ي 8 سوره ي بلد    ………………………………………………………………160

3-2-3-9-2-1چشم سر (چشم ظاهر)  …………………………………………………………………………………………………….. 160

3-2-3-9-2-2چشم قلب(چشم باطن)   …………………………………………………………………………………………………… 161

3-2-3-9-3 ظاهربيني، نفاق و سركشي     ………………………………………………………………………………………………..163

3-2-3-10بررسي واژه ي «شَفَتَيْن»     ……………………………………………………………………………………………………….164

3-2-3-10-1مفهوم لغوي واژه ي «شَفَتَيْن»    …………………………………………………………………………………………..164

3-2-3-10-2تبيين واژه ي « شَفَتَيْن‏‏» در آيه ي 9 سوره ي بلد    …………………………………………………………..164

3-2-3-10-3 تحليل نهايي    ………………………………………………………………………………………………………………………166

فصل چهارم : ويژگي هاي نظام معنايي واژگان مثني

4-1مقدمه   …………………………………………………………………………………………………………………………………………………..168

4-2 إستيلاء…………………………………………………………………………………………………………………………………………………..168

4-3 ذو مراتب ، لايه اي بودن    …………………………………………………………………………………………………………………..170

4-4 ارتباط تكاملي ، امتدادي    …………………………………………………………………………………………………………………..172

نتيجه   …………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..177

منابع و مآخذ…………………………………………………………………………………………………………………………………………………..180

فهرست شكل ها

عنوان                                                                                                                                    صفحه

شكل 2-1 نظام معنايي واژگان مثني……………………………………………………………………………………………………………..11

شكل 2-2 زوجين حقيقي…………………………………………………………………………………………………………………………14-12

شكل 2-3 زوجين مجازي………………………………………………………………………………………………………………………..18- 15

شكل 2-4 پيامدهاي زوجيت   ………………………………………………………………………………………………………………………..25

شكل 2-5 شفع حقيقي   …………………………………………………………………………………………………………………………38-28

شكل 2-6 شفع اعتباري…………………………………………………………………………………………………………………………….45-39

شكل 2-7 پيامدهاي شفع   …………………………………………………………………………………………………………………………….51

شكل 2-8 مثاني اساسي    ……………………………………………………………………………………………………………………………..55

شكل 2-9 مثاني نسبي    ………………………………………………………………………………………………………………………………..56

شكل 2-10 پيامدهاي مثاني   ………………………………………………………………………………………………………………………..59

شكل 2-11 انواع انفعالات………………………………………………………………………………………………………………………………..62

شكل 3-1 مقايسه ي ويژگي هاي چهار بهشت      ……………………………………………………………………………………..104

شكل 3-2 نظرات مفسران پيرامون «أَمَتَّنَااثْنَتَيْنِوَأَحْيَيْتَنَااثْنَتَيْن»‏…………………………………………………………. 137

شكل 3-3 ترتب در مجموعه واژگان مثاني  …………………………………………………………………………………………………167