دانلود: طراحی سازمان بصری مطلوب خیابانهای شهری با تکیه بر توقعات کیفی مردم مطالعه موردی: (خیابان فرحزادی-تهران)

فهرست مطالب (table of contents)

عنوان                                                                                                    صفحه

مقدمه                                                                                                                        1

فصل اول : طرح تحقیق          

1-1- طرح مساله ………………………………………………………………………………………………………………………………. 3

1-2- پیشینه تحقیق…………………………………………………………………………………………………………………………… 4

1-3- ضرورت و اهمیت موضوع…………………………………………………………………………………………………………….. 5

1-4- هدف تحقیق……………………………………………………………………………………………………………………………… 6

1-5- سوالات تحقیق…………………………………………………………………………………………………………………………… 6

1- 6- چهارچوب نظری تحقیق…………………………………………………………………………………………………………….. 6

1- 7- مدل تحلیلی…………………………………………………………………………………………………………………………….. 7

1- 8-  روش تحقیق……………………………………………………………………………………………………………………………. 9

1-8-1- جامعه آماری ،حجم نمونه و روش نمونه گیری………………………………………………………………………….. 9

1-9-روش تجزیه و تحلیل داده ها………………………………………………………………………………………………………… 12

1-10-روند انجام پژوهش……………………………………………………………………………………………………………………. 12

فصل دوم : مبانی نظری و ادبیات موضوع

2-1-اهمیت محیط بصری……………………………………………………………………………………………………………………. 15

2-1-1-محیط……………………………………………………………………………………………………………………………………. 15

2-1-2-انسان و محیط………………………………………………………………………………………………………………………… 17

2-1-3-محیط و ادراک محیطی……………………………………………………………………………………………………………. 17

2-2-ادراک بصری وفضایی…………………………………………………………………………………………………………………… 17

2-2-1-نظریات صاحب نظران با تأکید بر ادراک فضایی و بصری…………………………………………………………….. 18

2-3- تعریف خیابان به عنوان یک فضای شهری……………………………………………………………………………………. 19

2-3-1-خیابان شهری…………………………………………………………………………………………………………………………. 19

2-3-2- تاریخچه مفهوم خیابان…………………………………………………………………………………………………………… 20

2-3-3-نخستین خیابان طراحی شده در ایران………………………………………………………………………………………. 22

2-4-آراء،افکار و نظریات اندیشمندان پیرامون خیابان…………………………………………………………………………….. 23

 2-5- تجارب جهانی و نمونه هایی از طراحی خیابان مطلوب و محورهای شاخص……………………………………… 26

2-6-کیفیت ها و معیارهای ارزیابی تصویر ذهنی مطلوب از فضای شهری………………………………………………….. 30

2-6-1- خوانائی…………………………………………………………………………………………………………………………………. 31

2-7-کیفیت خیابان های شهری…………………………………………………………………………………………………………… 31

2-7-1-سرزندگی……………………………………………………………………………………………………………………………….. 32

2-7-2-خیابان و مقوله خوانایی…………………………………………………………………………………………………………… 32

2-7-3-انعطاف…………………………………………………………………………………………………………………………………… 33

2-7-4-خاطره انگیزی………………………………………………………………………………………………………………………… 33

2-7-5-ایمنی…………………………………………………………………………………………………………………………………….. 34

2-7-6- محصوریت…………………………………………………………………………………………………………………………….. 34

2-7-7- خط آسمان…………………………………………………………………………………………………………………………… 34

2-8-مؤلفه ها و شاخص های آلودگی بصری خیابان شهری……………………………………………………………………… 34

2-9-جداره ها و نمای ساختمانهای خیابانها…………………………………………………………………………………………… 35

2-10-طبقه بندی نمای ساختمانها بر اساس تأثیر آنها بر دستگاه بینایی…………………………………………………. 36

2-11-جمع بندی………………………………………………………………………………………………………………………………. 37

فصل سوم:شناخت وتحلیل بسترطرح

3-1- تعیین نمونه موردی بر اساس تعیین و تحدید و پذیرش موضوع……………………………………………………… 40

3-2-شناخت حوزه فراگیر(شهر تهران)………………………………………………………………………………………………….. 41

3-3-شناخت حوزه بلافصل : منطقه فرحزاد(محله فرحزاد)……………………………………………………………………… 42

3-4-شناخت حوزه مداخله :خیابان فرحزادی…………………………………………………………………………………………. 44

3-4-1-محلات و خیابان های فرعی منشعب از خیابان فرحزادی…………………………………………………………….. 45

3-4-2-سیر تحول و توسعه خیابان فرحزاد……………………………………………………………………………………………. 46

3-4-3-ساختار وسازمان فضایی محدوده فرحزاد……………………………………………………………………………………. 48

3-4-4-سیمای شهری………………………………………………………………………………………………………………………… 49

3-4-4-1- راه……………………………………………………………………………………………………………………………………. 49

3-4-4-2- لبه…………………………………………………………………………………………………………………………………… 49

3-4-4-3-گره……………………………………………………………………………………………………………………………………. 50

3-4-4-4- نشانه……………………………………………………………………………………………………………………………….. 51

3-5-بررسی طرح های بالادست…………………………………………………………………………………………………………… 53

3-6-شناخت و تحلیل محدوده مورد مطالعه………………………………………………………………………………………….. 53

3-6-1-برداشت عینی از خیابان…………………………………………………………………………………………………………… 54

3-6-1-1-ویژگی های کالبدی خیابان فرحزادی……………………………………………………………………………………. 54

3-6-2-تحلیل نماهای خیابان……………………………………………………………………………………………………………… 82

3-6-3- کریدورهای بصری………………………………………………………………………………………………………………….. 86

3-6-4-ویژگی های مناظر ذهنی و عینی………………………………………………………………………………………………. 86

3-6-5-تجزیه و تحلیل پرسشنامه………………………………………………………………………………………………………… 87

3-7- سواتswot…………………………………………………………………………………………………………………………….. 103

3-8-جمع بندی…………………………………………………………………………………………………………………………………. 106

فصل چهارم: ارائه راهکار و رهنمودهای طراحی

4-1- فرصت های سازماندهی فضائی و بصری……………………………………………………………………………………….. 108

4-2-اهداف………………………………………………………………………………………………………………………………………… 108

4-3-سیاست های اجرایی طراحی…………………………………………………………………………………………………………. 110

4-4- ارائه راهکار و پیشنهادات…………………………………………………………………………………………………………….. 112

نتيجه گيري……………………………………………………………………………………………………………………………………….. 114

4-5-اصول طراحی……………………………………………………………………………………………………………………………… 115

4-5-1-ایجاد احساس جذابیت خیابان در دید ناظرین به خیابان……………………………………………………………. 115

4-5-2- ایجاد احساس انسجام و نظم بصری در خیابان برای ناظرین……………………………………………………….. 118

فصل پنجم : طراحی

5-1 طراحی خیابان فرحزادی………………………………………………………………………………………………………………. 121

5-2الگوهای نمونه پیشنهادی………………………………………………………………………………………………………………. 121

5-3 طرح پیشنهادی مقاطع و پلان های معابر……………………………………………………………………………………….. 124

5-4 ضوابط ،چهار چوب ها و دستور العمل های طراحی………………………………………………………………………….. 126

5-5 فرحزاد- الگوها و اسکیس های مطلوب در طراحی کالبدی سازمان بصری خیابان……………………………….. 133

5-6 دید پرنده به خیابان فرحزادی………………………………………………………………………………………………………. 138

5-7-فرحزاد-اسکیس و سه بعدی حجمی(3D)  مقطع های خیابان و حوزه های بصری طراحی پلان میدان

فرحزادی با جذابیت بصری بالا……………………………………………………………………………………………………………… 138

5-8-فرحزاد- سه بعدی حجمی (3D) جداره اطراف میدان فرحزاد واقع در خیابان فرحزادی………………………. 140

5-9 فرحزاد- سه بعدی حجمی(3D) میدان فرحزادی…………………………………………………………………………….. 144

5-10 طراحی کاربری تجاری(کافه-آلاچیق)در زمین خالی ابتدای خیابان فرحزادی از بزرگراه یادگار امام…….. 145

فصل ششم: پاسخ به سوالات تحقیق و نتیجه گیری

6-1پاسخ به سوالات تحقیق…………………………………………………………………………………………………………………. 148

6-2 نتیجه گیری………………………………………………………………………………………………………………………………… 149

پیوست

پرسشنامه…………………………………………………………………………………………………………………………………………… 152

                                               فهرست  جداول

        عنوان                                                                                                              صفحه

جدول شماره2-1-کاربرد و عملکرد خیابان به عنوان یک فضای عمومی در طول تاریخ……………………………… 21

جدول شماره 2-2- نظریات اندیشمندان در مورد خیابان شهری……………………………………………………………… 25

جدول شماره 3-1-بافت جمعیتی فرحزاد………………………………………………………………………………………………. 42

جدول شماره3-2- ارزیابی محورفرحزادی در طرح های بالادست……………………………………………………………… 53

جدول شماره 3-3-کاربری های موجود در خیابان فرحزادی…………………………………………………………………….. 55

جدول شماره 3- 4-تعداد و درصد ساختمانهای صفر تا 2 طبقه در خیابان فرحزادی………………………………….. 57

جدول شماره 3-5-برداشت تجهیزات شهری………………………………………………………………………………………….. 80

جدول 3-6- نمایش نسبت جنسی……………………………………………………………………………………………………….. 87

جدول شماره3-7- سواتSWOT…………………………………………………………………………………………………………. 103

جدول4-1- اهداف………………………………………………………………………………………………………………………………. 108

فهرست  نمودارها

عنوان                                                                                                                صفحه

نمودار شماره 1-1-مدل تحلیلی پژوهش……………………………………………………………………………………………….. 8

نمودار شماره1-2- فرآیند انجام پژوهش………………………………………………………………………………………………… 13

نمودار 3-1-نمایش نسبت جنسی…………………………………………………………………………………………………………. 88

نمودار 3-2-وضعیت سنی افراد…………………………………………………………………………………………………………….. 88

نمودار 3-3-میزان تحصیلات پاسخگویان………………………………………………………………………………………………. 89

نمودار 3- 4-علل استفاده پاسخگویان از خیابان فرحزادی……………………………………………………………………….. 90

نمودار 3- 5-بررسی مشکلات خیابان فرحزادی از دیدگاه پاسخگویان در خیابان فرحزاد…………………………….. 91

نمودار 3- 6- استاندارد بودن خیابان فرحزادی از لحاظ عناصر و ابعاد از دیدگاه پاسخگویان……………………….. 92

نمودار 3- 7- مناسب بودن خیابان فرحزادی از لحاظ زیبایی و تناسبات بصری نما و ریتم نماهای ساختمان ها

 از نظر پاسخگویان………………………………………………………………………………………………………………………………. 93

نمودار 3- 8- نظر پاسخگویان درباره ایجاد فضایی پرشور و سرزنده با توجه افزون به فضاهای سبز،کف سازی

 زیباو مناسب، تقویت نماهای موجود……………………………………………………………………………………………………… 94

نمودار 3- 9- مناسب بودن خیابان فرحزادی برای کاربری باغ-رستوران های سنتی از دیدگاه پاسخگویان……. 94

نمودار 3-10- اولویت بندی عوامل تاثیرگذار در جذابیت بصری و خاطره انگیزی برای خیابان فرحزادی……….. 97

نمودار 3-11- نقاط مکث و قابل توجه در خیابان فرحزادی از دیدگاه پاسخگویان……………………………………… 98

نمودار 3-12-نقاط خسته کننده و پریشان کننده از دیدگاه پاسخگویان…………………………………………………… 99

نمودار 3-13- محل قدیمی ترین و شاخص ترین ساختمان ها و چشم اندازها از دیدگاه پاسخگویان……………. 100

نمودار 3-14- اختلال حرکت سواره و در حرکت پیاده که سیمای نامطلوبی به دنبال دارد از دیدگاه

 پاسخگویان……………………………………………………………………………………………………………………………………….. 101

نمودار 3-15-لبه های جذاب از دیدگاه پاسخگویان……………………………………………………………………………….. 101

نمودار 3-16-لبه های کسل کننده از دیدگاه پاسخگویان……………………………………………………………………….. 102

 

                                               فهرست نقشه ها

عنوان                                                                                                               صفحه

نقشه شماره 3-1- گره و نشانه های مهم محدوده فرحزاد………………………………………………………………………… 52

نقشه شماره 3-2-کاربری های موجود در خیابان فرحزادی………………………………………………………………………. 55

نقشه شماره 3-3- فعالیت های کاربری های تجاری موجود در خیابان……………………………………………………… 56

نقشه شماره 3-4- تعداد طبقات ساختمانهای موجود در خیابان فرحزادی…………………………………………………. 57

نقشه شماره3-5- تحلیل کیفی سرعت حرکت پیاده و سواره……………………………………………………………………. 62

نقشه شماره 3-6-کیفیت ابنیه مجاور خیابان فرحزادی……………………………………………………………………………. 66

نقشه 3-7-خط آسمان………………………………………………………………………………………………………………………… 73

نقشه 3-8-تحلیل نما………………………………………………………………………………………………………………………….. 83

نقشه5-1-کاربری پیشنهادی………………………………………………………………………………………………………………… 142

                                       فهرست اشکال

عنوان                                                                                                 صفحه

شکل شماره 3-1- اجزاء مقطع عرضی خیابان شهید محمد مهدی فرحزادی……………………………………………… 60

شکل شماره 3-2- اجزاء مقطع عرضی قسمت بحرانی خیابان آبشار………………………………………………………….. 61

                                       فهرست تصاویر

عنوان                                                                                                             صفحه

تصویر شماره 2-1- مدل عمومی جکل………………………………………………………………………………………………….. 16

 تصویر شماره 2- 2- موقعیت خیابان سپه در شهر ……………………………………………………………………………….. 23

  تصویر شماره 2-3- خیابان سپه از بالای شهربانی………………………………………………………………………………… 23

تصاویر شماره 2- 4- نمایی از خیابان سپه امروزی…………………………………………………………………………………. 23

تصویر شماره 2- 5- ايجاد تمركز بصري از يك سو و همچنين فرصت دسترسي به ديد گسترده از سوي ديگر

در شهر سلطنتي ورساي قرن 17………………………………………………………………………………………………………….. 26

تصویر شماره 2- 6 – طراحي ميدان و صحن كليساي سن پيتر، و ايجاد تمركز بصري و هدايت ديد زائرين به سوي

 اين كليسا در قرن 17………………………………………………………………………………………………………………………… 26

تصویر شماره 2- 7 – سازماندهي بصري، كالبدي و عملكردي شهر رم و هويت بخشي به كليساهاي با ارزش اين

 شهر در قرن16 …………………………………………………………………………………………………………………………………. 26

تصویر شماره 2- 8- نمايش قدرت سياسي و سازماندهي كالبدي و در عين حال تاكيد بصري بر ساختمان با ارزش

عملكردي در خيابان پيروزي سوسياليزم بخارست روماني درقرن20…………………………………………………………. 26

تصویر شماره 2- 9 – ساماندهي ساختار كالبدي بصري شهر پاريس از طريق محور ديد شانزه ليزه قرن 18… 26

تصویر شماره 2-10- ايجاد ارتباط بصري و كالبدي بين دو بخش قرون وسطايي و رنسانسي، همچنين تاكيد

بصري بر كاخ استانداري در شهر نانسي در قرن 18………………………………………………………………………………… 27

تصویر شماره 2-11 – ديد از بالا به خيابان جرج(سيدني،استراليا)…………………………………………………………… 27

تصویر شماره 2-12- خيابان گران ويا، معروفترين خيابان فروشگاهي در مادريد، پايتخت اسپانيا………………… 27

تصویر شماره 2-13- خیابان “ویا دل کورس”در رم Via del corse…………………………………………………….. 29

تصویر شماره2-14-خیابان “مارکت”در سانفرانسیسکو Market street……………………………………………….. 30

تصویر شماره 2-15-نمای مناسب براي چشم………………………………………………………………………………………… 37

تصویر شماره2-16-نمای نامناسب براي چشم………………………………………………………………………………………… 37

تصویر شماره3-1-موقعیت جغرافیایی منطقه 2……………………………………………………………………………………… 41

تصویر شماره3-2-موقعیت منطقه فرحزاد………………………………………………………………………………………………. 43

تصویر شماره3-3- موقعیت خیابان شهید فرحزادی………………………………………………………………………………… 45

 تصویر شماره 3-4-خیابان های فرعی منشعب از خیابان فرحزادی………………………………………………………….. 45

تصویر شماره3-5- مراحل شکل گیری و گسترش فرحزاد و خیابان فرحزادی…………………………………………….. 47

تصویر شماره 3-6- محدوده مورد مطالعه………………………………………………………………………………………………. 54

تصویر شماره 3- 7-درجه بندی شبکه معابر………………………………………………………………………………………….. 58

تصویر شماره 3-8-گره ها و دیاگرام حرکتی سواره در خیابان فرحزادی…………………………………………………….. 58

تصویر شماره 3-9- دیاگرام حرکتی پیاده درگره ها و خود خیابان فرحزادی………………………………………………. 59

تصویر شماره 3-10- محورهای تردد عابر پیاده در وضع موجود……………………………………………………………….. 60

تصویر شماره 3-11- نگاره ای از مقطع خیابان شهیدمحمدمهدی فرحزادی پایین تر ازمیدان……………………… 60

تصویر شماره 3-12- نگاره ای از مقطع خیابان شهیدمحمدمهدی فرحزادی بالاتر ازمیدان…………………………… 61

تصویر شماره 3-13- نگاره ای از مقطع خیابان آبشار………………………………………………………………………………. 61

تصویر شماره 3-14- وضعیت پارکینگ و پارک حاشیه ای خودروها در خیابان فرحزادی……………………………. 64

تصویر شماره 3-15- خیابان آبشار،بن بست حجت الله،کوچه سرتخت متصل در بدنه غربی خیابان فرحزادی.. 65

تصویر شماره 3-16- نمونه هایی از قطعات با عرض بالا در خیابان فرحزادی…………………………………………….. 67

تصویر شماره 3-17- نمونه هایی از قطعات با عرض پائین در خیابان فرحزادی…………………………………………. 67

تصویر شماره 3-18- لبه های خیابانی در خیابان فرحزادی…………………………………………………………………….. 68

تصویر شماره 3-19- محصوریت در بخش های مختلف خیابان فرحزادی………………………………………………….. 69

تصویر شماره 3-20- وجود سرزندگی و فعالیت تا پاسی از شب درخیابان فرحزادی…………………………………… 70

تصویر شماره 3-21- خوانائی در فرم کالبدی و الگوهای فعالیت خیابان فرحزادی……………………………………… 70

تصویر شماره 3-22 – برخی از عوامل تاثیر گذار و خاطره انگیز خیابان فرحزادی……………………………………….. 71

تصویر شماره 3-23- خط آسمان در خیابان فرحزادی…………………………………………………………………………….. 72

تصویر3-24-  الگوی نمای موجود در محدوده……………………………………………………………………………………….. 74

تصویر3-25- الگوی نمای موجود در محدوده…………………………………………………………………………………………. 75

تصویر3-26- الگوی نمای موجود در محدوده…………………………………………………………………………………………. 75

تصویر3- 27- اغتشاش بصری در روی پشت بام و طبقه اضافی(انبار)روی کاربری تجاری، در خیابان فرحزادی 76

تصویر3- 28-کانال های کولر،تابلوها ،بیل بردها،سایبان و سیم کشی های نا مناسب در محدوده………………… 76

تصویر3- 29- بالکن و فضای احداث شده بر روی بام تجاری و رستوران ها……………………………………………….. 77

تصویر3- 30- کف سازی خیابان فرحزادی…………………………………………………………………………………………….. 78

تصویر3-31- میزان روشنایی قسمت های مختلف خیابان فرحزادی…………………………………………………………. 79

تصویر3-32- وضعیت مبلمان در خیابان فرحزادی…………………………………………………………………………………. 80

تصویر3-33- وضعیت پوشش گیاهی در خیابان فرحزادی……………………………………………………………………….. 81

تصویر3-34- ناهماهنگی در تابلو مغازه های خیابان فرحزادی…………………………………………………………………. 82

تصویر3-35- ابعاد و اندازه بازشوها در خیابان فرحزادی………………………………………………………………………….. 82

تصویر3-36- میدان فرحزادی نشانه ای مهم در خیابان فرحزادی……………………………………………………………… 86

تصویر3-37 – باغ-رستوران ها تصویری مشخص در اذهان مردم………………………………………………………………. 87

تصویر 3-38- ارزیابی لبه های خیابان فرحزادی از نظر شهروندان……………………………………………………………. 99