خراسان در آستانه هجوم مغول از نبرد قطوان تا حمله مغولان

      فهرست مطالب

عنوان                                                                                              صفحه

فصل اول: کلیات…………………………………………………………………………………………..35-1

مقدمه(1)؛ سئوالات تحقیق(3)؛ فرضیه تحقیق(3)؛ چارچوب نظری این پژوهش(12-4)؛ اهمیت و ضرورت تحقیق( 13 )؛ هدف تحقیق(13)؛ پیشینه تحقیق(14 )؛ روش تحقیق(14 )؛ تعاریف مفهومی(17-15)؛ معرفی منابع و مأخذ ( 35-17)؛ منابع قبل از قرن ششم هجری(از دوره باستان تا سال 500 هـ)( 18 )؛  منابع قرن ششم تا اواسط قرن هفتم هجری( 29-24 )؛ منابع  از اواسط قرن هفتم به بعد(32-29)؛  تحقیقات و پژوهش­های جدید(35-32).

فصل دوم: زمینه­های جغرافیایی؛ شکل­گیری خاطره تاریخی ایرانیان…………………..61-35

جغرافیای خراسان بزرگ(42-35)؛ وجه تسمیه(37)؛ وسعت و گستره(38-37)، کوهها و معادن(38)، نهرها و رودخانه­ها(39)، راهها و ارتباطات(40 ). نواحی و شهرها(58-41)؛ بلخ(41-43)، تخارستان(43)، مرو(46-44)، هرات48-47)، نیشابور(50-49)، سغد و سمرقند(52-50)، بخارا(55-53)، خوارزم(58-56)، سایرشهرهای ماوراء­النهر(58-57). منابع اقتصادی خراسان(61-58).

فصل سوم: خاطره ملی به مثابه توصیف تاریخی یک بستر جغرافیایی………………….80-62

 جدال ایرانیان و تورانیان پیرامون سیحون در افسانه­ها و حماسه­ها(72-64)؛ هخامنشیان و پیشروی به ماورای سیحون (74-72)؛ استقرار صحراگردان بین سیحون و جیحون در دوران حاکمیت یونانی­ها و اشکانی­ها(78-74)؛مرزهای ساسانیان در نوسان میان سیحون و جیحون(81-78).

فصل چهارم :پیشینه تاریخی؛ سیر دوگانه یک دوره تاریخی (قرون  اول تا ششم هـ).. (95-84)؛ حاکمیت اعراب بر خراسان و نتایج آن(87- 84)؛  ماوراء­النهر در مسیر جدایی از خراسان( 90-88)؛ عبور کوچ نشینان از سیحون و سکونت در قلمروهای ایرانی(91-90)؛  قراخانیان و شکل­گیری قلمرو آنها در شمال جیحون(93-91)؛  غزنویان و مقابله با قراخانیان در کرانه جیحون(96-94).

فصل پنجم: خراسان و تداوم حملات خارجی و داخلی کوچ نشینان(نیمه اول قرن ششم هـ.)………………………………………………………………………………………………..116-99

 بازنگری چگونگی تسلط سلجوقیان بر خراسان(100-99 )؛ واکنش مردم در برخورد با سلجوقیان (101-100)، حمایت سیاسی و معنوی صوفیان(101)، حمایت سیاسی و معنوی خلافت بغداد(103-102). وحدت سیاسی خراسان و ماوراء­النهر توسط سلجوقیان(103). خراسان و قراختاییان(105)؛ کوچ بزرگ  قراختاییان به سیحون و پیامدهای آن(104)؛ نبرد قطوان نقطه عطفی در تاریخ خراسان(110-106)؛ تحلیل واقعه قطوان،آثار و پیامدها(112-110)؛ تجزیه امپراتوری سلجوقی و تسلط ملوک الطوایف بر خراسان(114-112)؛ قدرت­گیری امرا و زوال نهاد وزارت(115-114)؛ هجوم غزان به خراسان(120-115).

فصل ششم: خراسان و پی­آمدهای منفی موازنه قدرت (نیمه دوم قرن ششم هـ)…..(157-122)؛ خراسان پس از درگذشت سلطان سنجر(123)؛  خوارزمشاهیان و
قپچاق­ها در خراسان(127-125)؛ قپچاق­ها در منابع تاریخی و جغرافیایی(127-129)،
قپچاق­ها در پیوند با دولت خوارزمشاهی(130-122)؛ کشمکش­های خوارزمشاهیان و قراختاییان در خراسان(132)؛ ایل ارسلان و فرمانبرداری از قراختاییان(135-1330)، سلطان تکش و سعی در برقراری موازنه با قراختاییان(126)؛ جدال خوارزمشاهیان با کمک قپچاق­ها و قنقلی­ها با غوریان(138-136)؛ قپچاق­ها در منازعات خوارزمشاهیان با الناصر خلیفه عباسی(138)؛ سلطان تکش خوارزمشاه و منازعات عراق(140-139)، دسیسه­های الناصر برای حمله به خراسان(140)؛ تصرف خراسان بزرگ  توسط سلطان محمد خوارزمشاه(141-142).  وقایع شرق قلمرو خوارزمشاهیان و نقش خلافت عباسی در وقوع آن­ها(143-142)؛ سلطان محمد خوارزمشاه و انقراض قراختاییان(138-143)، مسدود کردن راههای ترکستان و جابه جایی حکام و امرا در نواحی مرزی(151-148)، واقعه اترار و کشته شدن بازرگانان مغول(151)، تبعید علما و فقها (152-151)؛ حمله سلطان محمد به بغداد و اثرات آن(154-153)؛ بغداد و کشاندن مغولان به داخل خراسان(155-154)، از بین رفتن مشروعیت سیاسی سلطان محمد و اتکا به لشکریان سرکش ایلی(157)

فصل هفتم: وضعیت اجتماعی – اقتصادی خراسان پیش از هجوم مغولان……..184-157

تلاش بی­نتیجه برای استقرار نظام ایرانشهری(166-158)؛ سقوط مراکز علمی و فرهنگی خراسان(167-166)؛ رشد تعصبات مذهبی و شهری در خراسان(169-167)؛ رواج اندیشه تقدیرگرایی و تسلیم طلبی(171-169)؛ حدیث درباره واقعه قطوان(162-171)، حدیث قیامت و واقعه سال 582 (174-172)؛ مهاجرت  عرفا و شعرا از خراسان( 175-174)؛ تغییر راههای تجاری از خراسان به فارس و انحطاط اقتصادی خراسان( 182-176).

فصل هشتم: فصلی در خاتمه؛ خراسان و میراث آن از حاکمیت صحراگردان…191-180 حمله مغول به ایران(185-188)، تسلط مغولان بر خراسان بزرگ و تقسیم آن(188)، کشمکش­های خراسان و ماوراء­النهر در دوران حاکمیت ایلخانان وجغتاییان (190-188)، پیوستن خراسان به ماوراءالنهر در دوران حاکمیت تیمور(191-192)، پیشروی ترکستان به جنوب جیحون و جدایی مرو و هرات از خراسان (193-192)، افشاریان و آخرین تلاش برای احیای موقعیت خراسان(194-193)، تغییر نام ماوراء­النهر به ترکستان و تداوم پیشروی­ها (195-194).

نتیجه……………………………………………………………………………………………………………………………..199-194

نقشه…………………………………………………………………………………………………………………………………………196

فهرست منابع و مأخذ…………………………………………………………………………………………………..214-200