%31تخفیف

تحليل ساختاري و محتوايي داستان هاي كوتاه بهرام صادقي

تعداد241صفحهword

گروه زبان و ادبيات فارسي

کارشناسی ارشد رشته ی زبان و ادبيات فارسي

تحليل ساختاري و محتوايي داستان هاي كوتاه بهرام صادقي

 

 

 

چكيده

ساختار به شيوه ي سازماندهي و مجموع روابط عناصر و اجزاي سازنده ي اثر اطلاق مي شود و تحليل ساختاري چگونگي روابط ميان عناصر اثر را بررسي مي نمايد.در كنار آن محتواي اثر نيز به عنوان فكر و انديشه ي غالب بر آن يكي از مهم ترين اين عناصر به شمار مي رود و لذا با تحليل و بررسي محتوا در كنار ساختار اثر مي توان به شناخت همه جانبه ي آن ياري نمود.

در نگارش اين پژوهش سعي بر آن است كه  شيوه ي مذكور بر روي داستان هاي كوتاه” بهرام صادقي،نويسنده ي نامدار دهه ي سي و چهل پياده شود و با تحليل ساختاري و محتواي آثار وي سبك نويسندگي او را ارزيابي گردد.

وي از سال1335 با چاپ داستان هاي كوتاه در مجلّات ادبي فعاليت ادبي خود را آغاز نمود و به زودي توانست با تكيه بر طنزي ظريف و روانكاوي عميق شخصيت هاي داستان هايش به عنوان نويسنده اي صاحب سبك در عرصه ي ادبي آن روزگار مطرح گردد.گرچه دوران خلّاقيّت هنري او چندان طولي نكشيد  اما در همين مدت كوتاه داستان هايي فراموش ناشدني آفريد.

از مهم ترين مضامين داستان هايش نااميدي مزمن،سرخوردگي توأم با پوچي،مرگ انديشي،ترس،تنهايي و البته انتقاد از نابساماني هاي اجتماعي ايجاد شده پس از كودتا و نيز ترسيم هدفمند آشفتگي مناسبات خانوادگي است.

گمنامي عجيب و مرموز صادقي در جامعه ي ادبي ايران،نگارنده را بر آن داشت تا با بررسي الگوي داستان هاي كوتاه وي كه در كتاب“سنگر و قمقمه هاي خالي”به چاپ رسيده اند،توانايي هاي او در زمينه ي كوتاه نويسي جديد و نيز تأثيرگذاري او بر آيندگان را به خوانندگان نشان دهد.

واژه هاي كليدي: ساختار – محتوا – داستان كوتاه – بهرام صادقي

                                                             فهرست مطالب

عنوان                                                                                                                        صفحه

كوته نوشت ها      ………………………………………………………………………………………………………………..      ..           د

پيشگفتار ……………………………………………………………………………………………………… ……………………………. ذ

فصل اول :كليات

1 – 1 داستان كوتاه……………………………………………………………………………………………………………………  …          1

1-2ساختار………………………………………………………………………………………………..    ……………………………. 6

1-3 ساختارگرايي…………………………………………………………………………………………………………………..    6

1-4 زندگي نامه ي بهرام صادقي………………………………………………………………… ……………………………. 8

1-4-1 فعاليت هاي ادبي بهرام صادقي………………………………………………………  ……………………………. 10

1-4-2 خدمت سربازي در سروك ياسوج………………………………………………………………………………….  ..           11

1-4-3تحويل ديرهنگام پايان نامه ي درسي و اخذ درجه ي دكتراي طبابت……………………………….         12

1-4-4 ازدواج………………………………………………………………………………………………………………………….     ..           13

1-4-5 كسب جايزه ي ادبي فروغ………………………………………………………………  ……………………………. 13

1-4-6 داستان گويي شفاهي…………………………………………………………………….   ……………………………. 15

1-4-7 بدرور مادر و خاموشي بهرام…………………………………………………………………………………………..  .           16

1-4-8اندوهياد بهرام صادقي……………………………………………………………………………………………………   .           17

1-4-9 سال شمار زندگي و آثار بهرام صادقي…………………………………………………………………………..  20

فصل دوم : ساختار داستان هاي كوتاه صادقي

2-1 پيرنگ………………………………………………………………………………………………..    ……………………………. 29

2-1-1 شروع داستان…………………………………………………………………………………   ……………………………. 31

2-1-1-1 شيوه هاي شروع داستان…………………………………………………………….  ……………………………. 31

2-1-1-2شروع داستان هاي صادقي…………………………………………………………..  ……………………………. 32

2-1-2 گره افكني……………………………………………………………………………………..    ……………………………. 35

2-1-2-1 گره افكني در داستان هاي صادقي……………………………………………………………………………. 36

2-1-3 كشمكش………………………………………………………………………………………     ……………………………..           38

2-1-3-1 انواع كشمكش…………………………………………………………………………..    ………………………………          38

2-1-3-2 كشمكش در داستان هاي صادقي………………………………………………. ………………………………          39

2-1-3-2-1كشمكش انسان با انسان…………………………………………………………………………………………  39

2-1-3-2-2 كشمكش انسان با خود………………………………………………………………………………………….  40

2-1-3-2-3 كشمكش انسان با جامعه………………………………………………………………………………………. 41

2-1-3-2-4 كشمكش دو گروه از انسان ها با هم………………………………………………………………………..           42

2-1-3-2-5 كشمكش انسان با طبيعت…………………………………………………………………………………….. 42

2-1-3-2-6 كشمكش انسان با حيوان……………………………………………………………………………………….. 42

عنوان                                                                                                                          صفحه

2-1-3-2-7 كشمكش حيوان با حيوان………………………………………………………………………………………. 42

2-1-3-2-8 كشمكش انسان با عوامل موهوم و فراطبيعي…………………………………………………………….         42

2-1-3-2-9 كشمكش انسان با دستاوردهاي بشري…………………………………………………………………….           43

2-1-3-2-10 كشمكش هاي جسماني……………………………………………………………………………………… 43

2-1-3-2-11 كشمكش هاي اخلاقي……………………………………………………………………………………………..          44

2-1-3-2-12 كشمكش عاطفي…………………………………………………………………………………………………. 44

2-1-3-2-13 كشمكش ذهني…………………………………………………………………………………………………… 45

2-1-4 حالت تعليق يا هول و ولا………………………………………………………………………………………………… 46

2-1-4-1 راه هاي ايجاد تعليق در داستان…………………………………………………………………………………….          47

2-1-4-2 تعليق و انتظار در داستان هاي صادقي……………………………………………………………………………         47

2-1-4-2-1 حالت تعليق در داستان با مطرح كردن يك راز سر به مهر………………………………………….       47

2-1-4-2-2حالت تعليق در داستان با قرار دادن شخصيت ها در

موقعيت هاي دشوار…………………………………………………………………………………………………………………….. 49

2-1-4-2-3 حالت تعليق در داستان با پيروزي ظاهري شخصيت منفي

 و غافلگيري مخاطب با پيروزي نهايي شخصيت مثبت……………………………………………………………………       50

2-1-5 بحران……………………………………………………………………………………………………………………………… 51

2-1-5-1 بحران در داستان هاي صادقي……………………………………………………………………………………….          51

2-1-6 نقطه ي اوج……………………………………………………………………………………………………………………… 56

2-1-6-1 نقطه ي اوج داستان هاي صادقي……………………………………………………………………………………         57

2-1-7 گره گشايي………………………………………………………………………………………………………………………. 59

2-1-7-1 گره گشايي در داستان هاي صادقي………………………………………………………………………………..         59

      2-1-8 پايان……………………………………………………………………………………………………………………………….. 62

     2-1-8-1 روش هاي پايان بندي……………………………………………………………………………………………………           62

2-1-8-2 پايان بندي در داستان هاي صادقي……………………………………………………………………………….          63

2-1-9 روايت………………………………………………………………………………………………   …………………………………        68

2-1-9-1روايت شناسي………………………………………………………………………………………………………………. 69

2-1-9-2 نظريه ي روايت لباو………………………………………………………………………………………………………….        70

2-1-9-3 تطبيق دو داستان از داستان هاي صادقي با نظريه ي روايت لباو…………………………………..        71

2-1-9-3-1 تطبيق داستان زنجير بر اساس نظريه ي لباو……………………………………………………………..         71

     2-1-9-3-2تطبيق داستان كلاف سردرگم بر اساس نظريه ي لباو…………………………………………………..       75

2-2 شخصيت……………………………………………………………………………………………………………………………… 77

2-2-1 تعريف……………………………………………………………………………………………………………………………… 77

2-2-2 اقسام شخصيت………………………………………………………………………………………………………………… 77

عنوان                                                                                                                   صفحه

2-2-3 شخصيت پردازي…………………………………………………………………………………………………………….. 80

2-2-4 شخصيت در داستان هاي كوتاه صادقي…………………………………………………………………………….          81

2-2-4-1 تحليل شخصيت هاي داستان هاي صادقي براساس الگوي

 اول “شخصيت ايستا و پويا”………………………………………………………………………………………………………..           81

2-2-4-1-1شخصيت هاي ايستا در داستان هاي صادقي……………………………………………………………..          81

2-2-4-1-2شخصيت هاي پويا در داستان هاي صادقي……………………………………………………………….          82

2-2-4-2 تحليل شخصيت هاي داستان هاي صادقي براساس

الگوي دوم”شخصيت اصلي و فرعي”………………………………………………………………………………………………         87

2-2-4-2-1 شخصيت هاي اصلي در داستان هاي صادقي…………………………………………………………..           87

2-2-4-2-2 شخصيت هاي فرعي در داستان هاي صادقي…………………………………………………………..           88

2-2-4-2-3 شخصيت هاي پس زمينه در داستان هاي صادقي……………………………………………………          90

2-2-4-3 تحليل شخصيت هاي داستان هاي صادقي براساس

 الگوي سوم”شخصيت هاي قراردادي،نوعي و…”…………………………………………………………………………..          94

2-2-4-3-1 شخصيت هاي نوعي در داستان هاي صادقي…………………………………………………………..           94

2-2-4-3-2 شخصيت هاي قراردادي در داستان هاي صادقي………………………………………………………          100

2-2-4-3-3 شخصيت هاي تمثيلي در داستان هاي صادقي………………………………………………………..          101

2-2-4-3-4 شخصيت هاي همه جانبه در داستان هاي صادقي…………………………………………………..          103

2-2-5 شگردهاي شخصيت پردازي در داستان هاي كوتاه صادقي………………………………………………..         104

2-2-5-1 معرفي شخصيت ها به صورت غير مستقيم………………………………………………………………….           104

2-2-5-1-1 معرفي شخصيت ها به نحو غيرمستقيم از طريق عمل داستاني آن ها……………………….        104

2-2-5-1-2 معرفي شخصيت ها به نحو غيرمستقيم از طريق گفتگو……………………………………………         107

2-2-5-2 معرفي شخصيت ها به صورت مستقيم………………………………………………………………………. 110

2-2-5-2-1  معرفي شخصيت ها به صورت مستقيم از طريق توضيح نويسنده………………………….           111

2-2-5-2-2  معرفي شخصيت ها به صورت مستقيم از طريق گفتگو…………………………………………..          111

2-2-5-2-3  معرفي شخصيت ها به صورت مستقيم از طريق نامگذاري………………………………………         112

2-2-5-3 معرفي شخصيت ها از طريق درون پردازي آن ها

(شگرد جريان سيال ذهن)………………………………………………………………………………………………………..  113

2-2-6 الگوي شخصيت براساس نظريه ي گراماس……………………………………………………………………….          128

2-2-6-1بررسي سه داستان صادقي براساس الگوي پيشنهادي گراماس……………………………………….         130

2-2-6-1-1بررسي طرح شخصيتي داستان هفت گيسوي خونين………………………………………………..          130

2-2-6-1-2بررسي طرح شخصيتي داستان مهمان ناخوانده در شهر بزرگ………………………………….         131

2-2-6-1-3بررسي طرح شخصيتي داستان اذان غروب…………………………………………………………………          132

2-3 درونمايه…………………………………………………………………………………………………………………………………….         134

عنوان                                                                                                                  صفحه

2-3-1 انواع درونمايه………………………………………………………………………………………………………………… 135

2-3-2 نحوه ي ارائه ي درونمايه……………………………………………………………………………………………….. 135

2-3-3 درونمايه ي داستان هاي صادقي…………………………………………………………………………………….. 135

2-4 زاويه ي ديد……………………………………………………………………………………………………………………………..         138

2-4-1 انواع زاويه ي ديد…………………………………………………………………………….. ……………………………….         138

2-4-2 زاويه ي ديد در داستان هاي صادقي…………………………………………………………………………………          141

2-4-3 آشنايي زدايي هاي صادقي در مبحث راوي……………………………………………………………………….          147

2-5 سبك…………………………………………………………………………………………………………………………………………         148

2-5-1 سبك داستان هاي صادقي………………………………………………………………  ………………………………..         149

2-5-1-1 ويژگي هاي زباني………………………………………………………………………… ………………………………….       149

2-5-1-1-1 حصيصه هاي لغوي در سبك صادقي……………………………………..  ………………………………….       149

2-5-1-1-2خصيصه هاي نحوي در سبك صادقي……………………………………………………………….. ……….         157

2-5-1-2 ويژگي هاي ادبي……………………………………………………………………….    …………………………………        159

2-5-1-2-1 ظرافت هاي بياني………………………………………………………………….   …………………………………        159

2-5-1-2-2 ظرافت هاي بديعي………………………………………………………………..   ………………………………….       160

2-5-1-2-3 طنز………………………………………………………………………………………………………………………..  ……..      162

2-5-1-2-4 توصيفات داستاني………………………………………………………………………………………………….  ……..      166

2-5-1-3 ويژگي هاي فكري……………………………………………………………………………………………………………..        169

2-6 نثر…………………………………………………………………………………………………………. ……………………………………      172

2-6-1 نثر داستان هاي صادقي………………………………………………………………….  …………………………………        172

2-7 لحن………………………………………………………………………………………………………. …………………………………..       174

2-7-1 لحن داستان هاي صادقي………………………………………………………………………………………………… 174

2-7-1-1 لحن راوي…………………………………………………………………………………     ………………………………..         174

2-7-1-2 لحن شخصيت ها……………………………………………………………………………………………………….. 175

2-8 فضا و رنگ………………………………………………………………………………………………………………………….. ……        178

2-8-1 فضا و رنگ در داستان هاي صادقي…………………………………………………………………………………….         178

2-9 زمان……………………………………………………………………………………………………………………………………. …..        180

2-9-1 زمان در آثار صادقي………………………………………………………………………………………………………..          181

2-10 مكان……………………………………………………………………………………………………………………………………..          186

2-10-1 شيوه هاي ارائه ي مكان داستان…………………………………………………………………………………… 187

2-10-2 مكان در داستان هاي صادقي………………………………………………………………………………………. 187

2-10-3 شيوه ي ارائه ي مكان در داستان هاي صادقي………………………………………………………………           190

 

 

عنوان                                                                                                                          صفحه

فصل سوم : محتواي داستان هاي كوتاه صادقي

3-1 محتوا در آثار صادقي…………………………………………………………………………..  …………………………….            192

منابع و مآخذ ……………………………………………………………………………………………..  ……………………………. 206

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

فهرست شكل ها

عنوان                                                                                                                          صفحه

شكل 1-1 بهرام صادقي در آزمايشگاه زيست گياهي در حال پژوهش ………………………………………….       13

شكل1-2تصوير لوح اهدايي مراسم فروغ فرخزاد به بهرام صادقي…………………………………………………..       14

شكل1-3تصوير پشت لوح اهدايي مراسم فروغ فرخزاد به بهرام صادقي………………………………………….       15

شكل2-1 نحوه ي شكل گيري كشمكش در داستان……………………………………………………………………..        38

شكل2-2 كشمكش هاي داستان هاي صادقي بر اساس ديدگاه اول……………………………………………….       44

شكل2-3 كشمكش هاي داستان هاي صادقي بر اساس ديدگاه دوم………………………………………………       45

      شكل2-4 طرق مختلف شخصيت پردازي……………………………………………………………………………………..         70

جدول2-1 شيوه هاي شخصيت پردازي در داستان هاي صادقي…………………………………………………….       108

شكل2-5 شخصيت پردازي در داستان فردا در راه است…………………………………………………………………       110

شكل 2-6 شخصيت پردازي در داستان وسواس……………………………………………………………………………..        110

شكل 2-7 شخصيت پردازي در داستان كلاف سردرگم………………………………………………………………….        110

شكل 2-8 شخصيت پردازي در داستان گردهم………………………………………………………………………………        111

شكل 2-9شخصيت پردازي در داستان داستان براي كودكان………………………………………………………….       111

شكل 2-10شخصيت پردازي در داستان نمايش در دو پرده…………………………………………………………..       111

شكل 2-11شخصيت پردازي در داستان باكمال تأسف………………………………………………………………….        112

شكل 2-12شخصيت پردازي در داستان سنگر و قمقمه هاي خالي……………………………………………..        112

شكل 2-13شخصيت پردازي در داستان غيرمنتظر……………………………………………………………………….         112

شكل 2-14شخصيت پردازي در داستان آقاي نويسنده تازه كار است………………………………………….         113

شكل 2-15شخصيت پردازي در داستان سراسرحادثه…………………………………………………………………..         113

شكل 2-16شخصيت پردازي در داستان دراين شماره………………………………………………………………….         113

شكل 2-17شخصيت پردازي در داستان تدريس در بهار دل انگيز………………………………………………         114

شكل 2-18شخصيت پردازي در داستان زنجير…………………………………………………………………………….         114

شكل 2-19شخصيت پردازي در داستان قريب الوقوع………………………………………………………………….          114

شكل 2-20 شخصيت پردازي در داستان هفت گيسوي خونين………………………………………………….          115

شكل 2-21 شخصيت پردازي در داستان اذان غروب………………………………………………………………….          115

شكل 2-22 شخصيت پردازي در داستان تأثيرات متقابل…………………………………………………………..           115

شكل 2-23 شخصيت پردازي در داستان يك روز صبح اتفاق افتاد ………………………………………….           116

شكل 2-24 شخصيت پردازي در داستان صراحت و قاطعيت…………………………………………………….           116

شكل 2-25 شخصيت پردازي در داستان آوازي غمناك براي يك شب بي مهتاب…………………..           116                                                                                                                

شكل 2-26 شخصيت پردازي در داستان خواب خون………………………………………………………………..           117

شكل 2-27 شخصيت پردازي در داستان عافيت………………………………………………………………………..           117

 

عنوان                                                                                                                                   صفحه

 شكل 2-28 شخصيت پردازي در داستان مهمان ناخوانده در شهر بزرگ………………………………….          117

شكل2-29 شگردهاي شخصيت پردازي در داستان هاي بهرام صادقي……………………………………..           118

شكل2-30 الگوي شخصيتي گراماس………………………………………………………………………………………….           119

شكل2-31 طرح شخصيتي داستان فردا در راه است بر اساس نظريه ي گراماس…………………….           120

شكل2-32 طرح شخصيتي داستان مهمان ناخوانده… بر اساس نظريه ي گراماس……………………           121

شكل2-33 طرح شخصيتي داستان اذان غروب بر اساس نظريه ي گراماس…………………………………           122

شكل2-34 گونه هاي روايت…………………………………………………………………………………………………….               139

شكل2-35 ساختار روايت در نظريه ي لباو………………………………………………………………………………….          141

شكل2- 36سبك داستان هاي صادقي…………………………………………………………………………………………          170

شكل2-37 انواع زمان در داستان…………………………………………………………………………………………………           180

شكل2-38 انواع مكان در داستان………………………………………………………………………………………………..           186

نقد و بررسی‌ها

هنوز بررسی‌ای ثبت نشده است.

اولین کسی باشید که دیدگاهی می نویسد “تحليل ساختاري و محتوايي داستان هاي كوتاه بهرام صادقي”

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

قبلا حساب کاربری ایجاد کرده اید؟
گذرواژه خود را فراموش کرده اید؟
Loading...
enemad-logo