به­ کارگیری مدل­های رگرسیونی خطرات جمعی در مطالعه زمان بقای بیماران مبتلا به سرطان معده

فهرست مطالب

فصل اول: مقدمه و مروری بر مطالعات گذشته …………………………………………………………….   1

1-1. مقدمه ………………………………………………………………………………………………………………………………………..   2

1-2. بیان مسئله ………………………………………………………………………………………………………………………………..   3

1-3. مدل­های رگرسیونی مخاطرات جمعی ……………………………………………………………………………………..   5

1-4. مروری بر مطالعات انجام شده در زمینه مدل­های رگرسیونی مخاطرات جمعی …………………….   6

1-5. سرطان ………………………………………………………………………………………………………………………………………   8

1-6. نحوه ایجاد سرطان ……………………………………………………………………………………………………………………   9

1-7. اپیدمیولوژی سرطان  ……………………………………………………………………………………………………………..   10

    1-7-1. اپیدمیولوژی سرطان در جهان ……………………………………………………………………………………..   10

    1-7-2. اپیدمیولوژی سرطان در ایران ………………………………………………………………………………………   11

1-8. سرطان معده …………………………………………………………………………………………………………………………..   11

    1-8-1. انواع سرطان معده ………………………………………………………………………………………………………..   12

    1-8-2. علائم سرطان معده ………………………………………………………………………………………………………   12

    1-8-3. عوامل خطر سرطان معده …………………………………………………………………………………………….   13

    1-8-4. مراحل سرطان معده …………………………………………………………………………………………………….   14

    1-8-5. تشخیص سرطان معده …………………………………………………………………………………………………   14

    1-8-6. درمان سرطان معده ……………………………………………………………………………………………………..   14

    1-8-7. پیشگیری ………………………………………………………………………………………………………………………   15

1-9. اپیدمیولوژی سرطان معده ……………………………………………………………………………………………………..   16

    1-9-1. اپیدمیولوژی سرطان معده در جهان ……………………………………………………………………………   16

    1-9-2. اپیدمیولوژی سرطان معده در ایران …………………………………………………………………………….   16

1-10. اهداف پژوهش ……………………………………………………………………………………………………………………..   17

    1-10-1. هدف اصلی …………………………………………………………………………………………………………………   17

    1-10-2. اهداف اختصاصی ……………………………………………………………………………………………………….   17

1-11. فرضیه­ها ……………………………………………………………………………………………………………………………….   17

فصل دوم: مواد و روش­ها ………………………………………………………………………………………..   18

2-1. مقدمه ……………………………………………………………………………………………………………………………………..   19

2-2. روش­شناسی پژوهش ……………………………………………………………………………………………………………..   19

    2-2-1. جامعه، نمونه و نوع مطالعه …………………………………………………………………………………………..   19

    2-2-2. متغیرهای مورد بررسی ………………………………………………………………………………………………..   20

    2-2-3. تجزیه و تحلیل داده­ها ………………………………………………………………………………………………….   20

2-3. مقدمات تحلیل بقا ………………………………………………………………………………………………………………….   21

    2-3-1. شاخص­های تحلیل بقا ………………………………………………………………………………………………….   21

        2-3-1-1. تابع بقا ………………………………………………………………………………………………………………..   21

        2-3-1-2. تابع خطر …………………………………………………………………………………………………………….   22

    2-3-2. سانسور شدن ………………………………………………………………………………………………………………..   22

        2-3-2-1. سانسور شده از راست …………………………………………………………………………………………   23

        2-3-2-2. سانسور شده از چپ ……………………………………………………………………………………………   23

        2-3-2-3. سانسور شده فاصله­ای …………………………………………………………………………………………   23

2-4. روش­های متداول در تحلیل داده­های بقا ………………………………………………………………………………   23

    2-4-1. روش کاپلان-مایر ………………………………………………………………………………………………………..    24

    2-4-2. آزمون­های ناپارامتری برای مقایسه منحنی­های بقا …………………………………………………….   24

        2-4-2-1. آزمون­های ناپارامتری برای مقایسه منحنی­های بقا در دو گروه ………………………..   25

        2-4-2-2. آزمون­های ناپارامتری برای مقایسه منحنی­های بقا در چند گروه …………………….   27

    2-4-3. مدل مخاطرات متناسب کاکس ……………………………………………………………………………………   29

        2-4-3-1. توصیف مدل مخاطرات متناسب کاکس …………………………………………………………….   29

        2-4-3-2. آزمون پارامترهای مدل مخاطرات متناسب کاکس ……………………………………………   31

        2-4-3-3. بررسی پیش­فرض خطرات متناسب و برازش کلی مدل کاکس ………………………..   32

2-5. مدل­های رگرسیونی مخاطرات جمعی …………………………………………………………………………………..   33

    2-5-1. مدل مخاطرات جمعی آلن …………………………………………………………………………………………..   33

        2-5-1-1. توصیف مدل مخاطرات جمعی آلن ……………………………………………………………………   33

        2-5-1-2. آزمون فرضیه ………………………………………………………………………………………………………   36

        2-5-1-3. ارزیابی برازش مدل مخاطرات جمعی ………………………………………………………………..   37

        2-5-1-4. ویژگی­های مدل آلن …………………………………………………………………………………………..   40

    2-5-2. مدل مخاطرات جمعی لین-یانگ …………………………………………………………………………………   41

فصل سوم: نتایج و یافته­ها ……………………………………………………………………………………..   44

3-1. مقدمه ……………………………………………………………………………………………………………………………………..   45

3-2. خصوصیات بالینی و پاتولوژیک بیماران مبتلا به سرطان معده …………………………………………….   45

3-3. تحلیل عوامل مرتبط با بقای بیماران با استفاده از روش کاپلان­مایر و آزمون لگ-رتبه ………   47

3-4. تحلیل عوامل مرتبط با بقای بیماران با استفاده از مدل مخاطرات متناسب کاکس …………….   52

3-5 بررسی پیش­فرض خطرات متناسب و برازش کلی مدل کاکس …………………………………………….   55

3-6. تحلیل عوامل مرتبط با بقای بیماران با استفاده از مدل مخاطرات جمعی آلن …………………….   57

3-7. نمودارهای ضرایب رگرسیون تجمعی (نمودارهای آلن) ………………………………………………………..   58

3-8. ارزیابی برازش مدل مخاطره جمعی ……………………………………………………………………………………….   58

3-9. تحلیل عوامل مرتبط با بقای بیماران با استفاده از مدل مخاطرات جمعی لین-یانگ ………….   58

فصل چهارم: بحث، نتیجه­گیری و پیشنهادها …………………………………………………………..   68

4-1. مقدمه ……………………………………………………………………………………………………………………………………..   69

4-2. بحث ………………………………………………………………………………………………………………………………………..   70

4-3. نتیجه­گیری …………………………………………………………………………………………………………………………….   73

4-4. پیشنهادها ……………………………………………………………………………………………………………………………….   74

فهرست منابع …………………………………………………………………………………………………………………………………..   76

چکیده انگلیسی ……………………………………………………………………………………………………………………………….   83

 

 

 

 

فهرست جداول

جدول 1-1. تقسیم­بندی انواع سرطان معده ……………………………………………………………………………………………………………..   12

جدول 3-1. خصوصیات بالینی و پاتولوژیک بیماران مبتلا به سرطان معده و نتایج آزمون کای­دو ……………………….   46

جدول 3-2. نتایج آزمون لگ-رتبه جهت مقایسه منحنی­های بقا در سطوح مختلف عوامل بالینی و پاتولوژیک …   48

جدول 3-3. نتایج حاصل از تحلیل تک­متغیری عوامل مرتبط با بقای بیماران مبتلا به سرطان معده با استفاده از مدل مخاطرات متناسب کاکس …………………………………………………………………………………………………………………………………………..   53

جدول 3-4. نتایج حاصل از تحلیل چند­متغیری عوامل مرتبط با بقای بیماران مبتلا به سرطان معده با استفاده از مدل مخاطرات متناسب کاکس …………………………………………………………………………………………………………………………………..   54

جدول 3-5. بررسی پیش فرض خطرات متناسب با استفاده از باقیمانده­های اسکنفیلد ……………………………………….   55

جدول 3-6. نتایج حاصل از تحلیل تک­متغیری عوامل مرتبط با بقای بیماران مبتلا به سرطان معده با استفاده از مدل مخاطرات جمعی آلن …………………………………………………………………………………………………………………………………………………..   57

جدول 3-7. نتایج حاصل از تحلیل چند­متغیری عوامل مرتبط با بقای بیماران مبتلا به سرطان معده با استفاده از مدل مخاطرات جمعی آلن ………………………………………………………………………………………………………………………………………….   58

جدول 3-8. نتایج حاصل از تحلیل تک­متغیری عوامل مرتبط با بقای بیماران مبتلا به سرطان معده با استفاده از مدل مخاطرات جمعی لین-یانگ ………………………………………………………………………………………………………………………………………..   66

جدول 3-9. نتایج حاصل از تحلیل چند­متغیری عوامل مرتبط با بقای بیماران مبتلا به سرطان معده با استفاده از مدل مخاطرات جمعی لین-یانگ ……………………………………………………………………………………………………………………………….   67

 

 

 

فهرست نمودارها

نمودار 3-1. تابع بقا بیماران مبتلا به سرطان معده …………………………………………………………………………………………………   47

نمودار 3-2. منحنی­های بقا بیماران مبتلا به سرطان معده بر حسب جنسیت ……………………………………………………..   49

نمودار 3-3. منحنی­های بقا بیماران مبتلا به سرطان معده بر حسب وضعیت متاستاز …………………………………………   49

نمودار 3-4. منحنی­های بقا بیماران مبتلا به سرطان معده بر حسب اندازه تومور ………………………………………………..   50

نمودار 3-5. منحنی­های بقا بیماران مبتلا به سرطان معده بر حسب نوع هیستوپاتولوژی ……………………………………   50

نمودار 3-6. منحنی­های بقا بیماران مبتلا به سرطان معده بر حسب متاستاز غدد لنفاوی …………………………………..   51

نمودار 3-7. منحنی­های بقا بیماران مبتلا به سرطان معده بر حسب مرحله پاتولوژی …………………………………………   51

نمودار 3-8. نمودار باقیمانده­های کاکس-اسنل برای ارزیابی برازش کلی مدل مخاطرات متناسب کاکس (حالت چند متغیره) ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..   56

نمودار 3-9. ارزیابی شکل تابعی سن هنگام تشخیص در بیماران مبتلا به سرطان معده با استفاده از نمودار باقیمانده­های مارتینگل ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..   56

نمودار 3-10. برآورد میزان مخاطره تجمعی مبنا و فاصله اطمینان 95 درصد برای بیماران مبتلا به سرطان معده .. 59

نمودار 3-11. برآورد اثر تجمعی سن هنگام تشخیص بیماری و فاصله اطمینان 95 درصد برای بیماران مبتلا به سرطان معده ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….   60

نمودار 3-12. برآورد خطر تجمعی اضافی مردان در مقایسه با زنان و فاصله اطمینان 95 درصد در بیماران مبتلا به سرطان معده ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….   60

نمودار 3-13. برآورد خطر تجمعی اضافی بیمارانی که دچار متاستاز بودند در مقایسه با بیمارانی که متاستاز نداشتند و فاصله اطمینان 95 درصد در بیماران مبتلا به سرطان معده ………………………………………………………………………………….   61

نمودار 3-14. برآورد خطر تجمعی بیماران با اندازه تومور بزرگتر از 35 میلی­متر در مقایسه با بیماران با اندازه تومور کوچکتر از 35 میلی­متر و فاصله اطمینان 95 درصد در بیماران مبتلا به سرطان معده ………………………………………….   61

نمودار 3-15. برآورد خطر تجمعی اضافی بیماران با هیستوپاتولوژی سلول­های نگین انگشتری در مقایسه با بیماران با هیستوپاتولوژی آدنوکارسینوما و و فاصله اطمینان 95 درصد در بیماران مبتلا به سرطان معده …………………………   62

نمودار 3-16. برآورد خطر تجمعی اضافی بیماران با هیستوپاتولوژی سایر در مقایسه با بیماران با هیستوپاتولوژی آدنوکارسینوما و و فاصله اطمینان 95 درصد در بیماران مبتلا به سرطان معده ………………………………………………………   62

نمودار 3-17. برآورد خطر تجمعی اضافی بیماران با متاستاز غدد لنفاوی N2 در مقایسه با بیماران با متاستاز غدد لنفاوی N1 و فاصله اطمینان 95 درصد در بیماران مبتلا به سرطان معده ……………………………………………………………..   63

نمودار 3-18. برآورد خطر تجمعی اضافی بیماران با متاستاز غدد لنفاوی N3 در مقایسه با بیماران با متاستاز غدد لنفاوی N2 و فاصله اطمینان 95 درصد در بیماران مبتلا به سرطان معده ………………………………………………………………   63

نمودار 3-19. برآورد خطر تجمعی مرحله پاتولوژی پیشرفته در مقایسه با مرحله پاتولوژی اولیه و فاصله اطمینان 95 درصد در بیماران مبتلا به سرطان معده …………………………………………………………………………………………………………………….   64

نمودار 3-20. نمودار آرجس برای بررسی کفایت مدل مخاطره جمعی (سن کمتر از 6/58 سال ―، سن بیشتر از 6/58 سال —) …………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..   65

نمودار 3-21. نمودار فرآیند باقیمانده مارتینگل و حدود اطمینان زوجی 95 درصد برای گروه سنی کمتر از 6/58 سال ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..   65