بهینه سازی کشت در شیشه و امکان تولید آرتمیزینین در (Artemisia annua L.) و مقایسه ساختار تشریحی و تکوینی نمونه های حاصل از کشت بافت با گیاهان طبیعی

 مهر1390

فهرست مطالب

 

چکیده……………………………………………………………………………………………………………………..9

پیشگفتار …………………………………………………………………………………………………………………………… 10

فصل اول- مقدمه

 

1-1- گیاهان دارویی…………………………………………………………………………………………………………..12

1-1-1- تعریف و اهمیت گیاهان دارویی……………………………………………………………………………12

1-1-2- جایگاه گیاهان دارویی در ایران…………………………………………………………………………….13

1-2- کلیاتی در مورد تیره کاسنی……………………………………………………………………………………..14

 1-2-1- اختصاصات تیره کاسنی……………………………………………………………………………………….14

 1-2-2- کاربرد و مصارف تیره کاسنی………………………………………………………………………………15

 1-3- جنس Artemisia …………………………………………………………………………………………………16

 1-4- گونه Artemisia annua……………………………………………………………………………………….17

 1-4-1-  خصوصیات گیاه شناسی…………………………………………………………………………………….19

 1-4-2-  انتشار جغرافیایی در جهان………………………………………………………………………………..21

1-4-3-انتشار جغرافیایی در ایران……………………………………………………………………………………..21

1-4-4- خواص دارویی ودرمانی ……………………………………………………………………………………….21

1-5- ترکیبات شیمیایی Artemisia annua ………………………………………………………………..23

1-5-1- منوترپن…………………………………………………………………………………………………………………24

1-5-2- سزکویی ترپن ………………………………………………………………………………………………………24

1-5-3- تری ترپنوئیدها……………………………………………………………………………………………………..25

1-5-4-فلاوونوییدها……………………………………………………………………………………………………………26

1-5-6- کومارین ها……………………………………………………………………………………………………………26

1-6- بیوسنتز آرتمیزینین………………………………………………………………………………………………….26

1-7- کشت در شیشه گیاهان…………………………………………………………………………………………….29

1-8- ریخت زایی درون شیشه ای……………………………………………………………………………………..29

1-9- استفاده از کشت بافت گیاهی در بررسی متابولیت های گیاهی……………………………..31

1-10 نقش محرکهای زیستی و غیرزیستی در افزایش متابولیت های ثانویه……………………33

1-11- مروری بر مطالعات انجام شده………………………………………………………………………………..35

اهداف…………………………………………………………………………………………………………………………………..39

 

فصل دوم- مواد و روشها

 

2-1- سترون سازی و جوانه زنی بذور………………………………………………………………………………..41

2-2- ترکیب هورمونی و شرایط کشت درون شیشه ای…………………………………………………….42

2-3- ریشه زایی در بن نوساقه ها………………………………………………………………………………………42

2-4- سازگاری گیاهک های باززا شده به شرایط گلخانه ای…………………………………………… 42

2-5- تهیه محلول ذخیره هورمونهای گیاهی……………………………………………………………………..43

2-6- مطالعات تشریحی و تکوینی……………………………………………………………………………………..45

2-7- کشت سوسپانسیون سلولی……………………………………………………………………………………….46

2-7-1- محیط و نحوه ایجاد کشت سوسپانسیون سلولی………………………………………………….46

2-7-2- تیماردهی به منظور افزایش میزان تولید آرتمیزینین………………………………………….46

2-8- بررسی فیتوشیمیایی………………………………………………………………………………………………….47

2-8-1- عصاره گیری………………………………………………………………………………………………………….47

2-8-2- سنجش آرتمیزینین به وسیله HPLC…………………………………………………………………..48

2-9- تجزیه و تحلیل آماری……………………………………………………………………………………………….48

فصل سوم- نتایج

 3-1- بهینه سازی شرایط محیط کشت…………………………………………………………………………….52

3-1-1-  بررسی وضعیت و میزان کالزایی جداکشت های ریشه ای………………………………….52

3-1-2- بررسی وضعیت و میزان کالزایی جداکشت های برگی…………………………………………54

3-1-3- بررسی میزان باززایی شاخه در جداکشت های برگی…………………………………………..56

3-1-4- بررسی میزان ریشه زایی نوشاخه های باززایی شده…………………………………………….60

3-1-5- استقرار گیاهان باززایی شده در خاک…………………………………………………………………..62

3-2- بررسی ساختار تشریحی اندامهای رویشی گیاه وحشی و گیاه باززایی شده…………….64

3-2-1- ساختارتشریحی ساقه…………………………………………………………………………………………….64

3-2-2- ساختارتشریحی برگچه………………………………………………………………………………………….67

3-2-3- ساختار تشریحی دمبرگ……………………………………………………………………………………….72

3-2-4- ساختارتشریحی ریشه……………………………………………………………………………………………75

3-2-5- ساختارتشریحی مریستم راسی……………………………………………………………………………..78

3-3- کشت سوسپانسیون سلولی………………………………………………………………………………………..82

3-3-1- فاز ایستایی…………………………………………………………………………………………………………….82

3-3-2- اثر القاگرها بر رشد سوسپانسیون سلولی………………………………………………………………83

3-3-3- تاثیر القاگرها در میزان تولید آرتمیزینین……………………………………………………………..87

 

فصل چهارم- بحث و تفسیر

4-1- کالزایی و بهینه سازی شرایط کشت in vitro………………………………………………………….91

4-2- ریشه زایی…………………………………………………………………………………………………………………..93

4-3- بررسی ساختار تشریحی– تکوینی گیاهان باززایی شده وگلخانه ای ………………………94

4-4- کشت سوسپانسیون سلولی ………………………………………………………………………………………97

4-4-1- فاز ایستایی……………………………………………………………………………………………………………97

4-4-2- تاثیر القاگرها بر رشد سوسپانسیون سلولی و تولید آرتمیزینین………………………….98

 پیشنهادات…………………………………………………………………………………………………………………………103

چکیده انگلیسی………………………………………………………………………………………………………………….104

منابع……………………………………………………………………………………………………………………………………105