دانلود: بررسی و استعداد یابی مکانی شهرستان شهرکرد

تعداد 268صفحه در فایل word

بیان مسئله

اگر چه ظهور پدید ه شهرنشینی به چندین هزار سال پیش از میلاد مسیح در درّه های بزرگ نیل، بین النهرین، سن و چین می رسد که در آنها توسل به آبیاری امکان تولید مازاد بر نیاز جامعة کشاورزی را فراهم آورده بود، در عین حال انتشار و رشد شتابان شهرها پس از آن دیرزمانی محدود مانده است. لکن انقلاب صنعتی، با پدیدآوردن شهرهای قارچی، نخستین شهرهای میلیونی و نواحی شهری شده، تغییراتی ناگهانی را در ضرب آهنگ شهرنشینی منجر شد(برنارشاریه،1373: 24).چنانچه بعد از جنگ جهانی دوم یکی از مهمترین مشکلات به وجود آمده در کشورهای در حال توسعه، رشد و توسعة شتابان و ناهمگون شهرنشینی بوده است(حاتمی نژادو فرجی ملایی،1390: 76-55).به عبارتی، شهرنشینی در ایران که تا حدود نیمه دهه 1330 دارای رشد بطئی و آرام بود(اعتماد و همکاران،1363: 22)؛ اما از از اواخر دهة 1330 با هجوم روستاییان به شهرها و افزایش جمعیت شهرنشین، مشکلات کنونی کشور پدیدار شد.یکی از بارزترین نمودهای مهاجرت در ایران، نمود فضایی و فیزیکی آن است که به شیوة حاشیه نشینی ظاهر می شود(شکوهی و همکاران،1391: 76).در پی تحولات اقتصادی-اجتماعی کشور و خصوصاً پس از اصلاحات ارضی ودر نتیجه فروپاشی روابط سنتی تولید در روستا و آغاز  مرحلة بسط سرمایه داری، از لحاظ شرایط خاص اقتصادی-اجتماعی و اتکای صرف به درآمدهای حاصل از صادرات نفت، رشد سریع یافت و روند شهرگرایی تشدید گردید(احمدآبادی و اذانی،1388: 25-24).مهمترین تبعات این فرایند عبارتند از:نابرابری و عدم تعادل در فرایند رشد و توسعه کالبدی در مقیاس ملّی و منطقه ای، تمرکز جمعیت و امکانات در شهرهای بزرگ، تشدید مهاجرت از روستا به شهر و تضعیف نقش و عملکرد روستا، پیدایش مادر شهرها و کلان شهرها و ایجاد تمرکز سیاسی اقتصادی، گسیختگی شبکة شهری و عدم تعادل در نظام اسکان جمعیت در مقیاس ملی-منطقه ای،پیدایش مسائل و مشکلات زیست محیطی در شهرهای بزرگ و نزول برخی از کیفیت های زندگی، عدم تأمین مطلوب نیازهای جعیت شهرنشین خصوصاً عدم تأمین مسکن مناسب، تمرکز مراکز تولید و اشتغال در شهرهای بزرگ و مناطق پیرامون آنها(اذانی، احمدآبادی،1388: 25). در عین حال رشد شتابان شهرنشینی در چهاردهة گذشته در کشور به گونه ای صورت پذیرفته که متناسب با توان تجهیز فضاهای شهری و گسترش زیرساختها توسط سیاستگذاران و مدیران شهری نبوده و عملاً مشاغل مولد مورد نیاز ایجاد نشده است.از آنجایی که توزیع فضایی شهرها و توزیع جمعیت کشور هدایت شده نیست؛ و در چهارچوب یک برنامة جامع که مبتنی بر هماهنگی بخشی منطقه ای باشد صورت نگرفته است، مشکلات ناشی از رشد شتابان جمعیت شهرنشین ابعاد پیچیده ای یافته است و مشخصة مهم نظام شهری، توسعة بزرگ شهری و تراکم بیش از حد جمعیت در آنهاست و تلاش همه جانبة برنامه ریزی شده ای را در جهت رفع این تنگناها طلب می نماید(زیاری،1374: 2). بر این اساس دولت از دهة 1360 اقدام به ساخت شهرهای جدید با هدف سرریز جمعیت، کاهش بار اقتصادی کلان شهرها، جلوگیری از رشد بی رویة شهرهای بزرگ، توسعة ناحیه ای، توزیع بهینة جمعیت و…کرد(اجزاء شکوهی و همکاران،1391: 76)؛ زیرا که اسکان جمعیت و برآورده شدن نیاز مسکن مهاجران به شهرها در محدودة قابل توسعة شهرها امکان پذیر نبود.

بررسی و استعداد یابی مکانی شهرستان شهرکرد