%38تخفیف

دانلود پروژه:بررسی موسیقی شعر بهار در سه عرصۀ بیرونی، کناری و درونی  

تعداد 155صفحه در فایل word

کارشناسی ارشد رشتۀ زبان و ادبیات فارسی گرایش محض

 

بررسی موسیقی شعر بهار در سه عرصۀ بیرونی، کناری و درونی

 

 

 

چکیده

يكي از مختصّات سبكي شعر بهار، موسيقي اشعار اوست. در این نوشتار، به برجستگی وزن (موسیقی بیرونی) شعر بهار و نقش قافیه و ردیف، به عنوان ارکان موسیقی کناری و برجستگی خاص موسیقی درونی که جلوه­های آن شامل بدیع لفظی است، ضمن ارائۀ آمار دقیق، به همراه بیان نمونه­هایی، پرداخته می­شود.

موسيقي شعر ملک­الشعرا نشان از روح پرشور او دارد، به­ویژه در عرصۀ بیرونی که  بیشترین تشخّص را در اشعار بهار داراست. اوزان اشعار بهار، اغلب تند و  پرتحرّّك است، به ­خصوص هنگام انتقادات اجتماعي كه با غليان هيجاناتش همراه­ می­شود. او با لحني حماسي، خواننده را به خود جلب مي­كند، اما به هنگام اندوه و گله از شرايط زندگي، معمولاً اشعارش موسيقي آرام دارند كه اندوه آن نيز مخاطب را متأثّر مي­كند.

از آن­جا كه بهار، آشنايي و تسلّط زيادي بر علم موسيقي دارد، در انتخاب اوزان، واژه­ها، رديف و قافيه، به­گونه­اي عمل كرده ­است كه موسيقي، كاملاً در خدمت شعرش باشد. او با به کارگیری اوزان خوش­آهنگی که اغلب مطبوع هستند و کاربرد انواع تکرار، در موسیقی­درونی، باعث افزايش تحرّك و پويايي شعرش شده است، ­هم­چنین در عرصۀ موسيقي­كناري، رديف­هاي متنوّع، به ­ویژه رديف­هاي فعلي بر غنای موسیقی شعراو افزوده­اند.

دستورمندی ابیات و به­گزینی موسیقی و تلفیق این دو هنر با یکدیگر، از ویژگی­ها و    مشخصه­های بارز شعر بهار است که در کمتر شاعری سراغ داریم. به طور كلّي، برای شناخت روحیۀ حاکم بر شعر بهار، تحقيق در موسیقی اشعارش، ضرورت بنیادین دارد.

واژگان­کلیدی: شعر، محمدتقی بهار، وزن شعر(موسیقی­بیرونی)، قافیۀ شعر(موسیقی­کناری) و صور بیانی(موسیقی­درونی)

فهرست مطالب

عنوان  صفحه

فصل اوّل: مقدّمه

1-1- درآمد …………………………………………………………………………………………. 2

1-2- بيان مسأله …………………………………………………………………………………….. 2

1-3- هدف­هاي تحقيق ……………………………………………………………. .3

1-4- ضرورت انجام تحقيق ……………………………………………………….. 3

1-5- استفاده­كنندگان از نتايج تحقيق ……………………………………………… 4

1-6- سؤال­های تحقيق …………………………………………………………….. 4

1-7- تعریف مفاهیم مطرح شده …………………………………………………….  4

1-8- پیشینة نظری و تجربی………………………………………………………… 5

1-9- روش اجراي تحقيق …………………………………………………………. 6

1-10- منابع و ابزارهای تحقیق……………………………………………………… 6

فصل دوم: تعاریف و کلیّات  …………………………………………………….  7

2-1- شعر…………………………………………………………………………..   8

2-2- پیوند موسیقی و شعر…………………………………………………………. 11

2-3- موسیقی شعر…………………………………………………………………. 15

2- 4- شعر مشروطه …………………………………………………………………  18

2- 5- بهار و آثار او ………………………………………………………………..  22

2-5-1- بهار و موسيقي …………………………………………………………….  26

2-5-2- قالب­ها در شعر بهار ……………………………………………………….  29

2-5-2-1- قصیده ………………………………………………………………….  30

2-5-2-2- مستزاد …………………………………………………………………. 30

2-5-2-3-غزل …………………………………………………………………….  31

2-5-2-4-مثنوی …………………………………………………………………..  32

2-5-2-5- ترکیب بند ……………………………………………………………..  33

2-5-2-6- ترجیع بند ………………………………………………………………  33

2-5-2-7- مخمس ………………………………………………………………..  34

2-5-2-8- قطعه ……………………………………………………………………  34

2-5-2-9- مسمّط ………………………………………………………………….  34

2-5-2-10- رباعی و دوبیتی……………………………………………………….. 35

2-5-2-11- چهارپاره ……………………………………………………………..  54

2-5-3- تصنيف و تصانیف  بهار …………………………………………………..   36

 نتیجة فصل دوم ……………………………………………………………………  40

فصل سوم: موسیقی بیرونی در دیوان بهار……………………………………. 41

3-1- موسیقی بیرونی ………………………………………………………………   42

3-2- جلوه­های موسیقی بیرونی در دیوان بهار………………………………………. 43

3-2-1- اوزان به­کار رفته در دیوان بهار…………………………………………….. 44

3-2-1-1-  اوزان اصلی ……………………………………………………………  44

3-2-1-1-1-  بحر هزج و زحافات آن ……………………………………………..  44

3-2-1-1-1-1- اوزان رباعی ………………………………………………………  46

3-2-1-1-2- بحر رمل و زحافات آن ………………………………………………  48

3-2-1-1-3- بحر رجز و زحافات آن ………………………………………………  51

3-2-1-1-4- بحر متقارب و زحافات آن ………………………………………….. 52

3-2-1-1-5- بحر متدارک و زحافات آن ………………………………………….  53

3-2-1-2- اوزان فرعی …………………………………………………………….  54

3-2-1-2-1- بحر مضارع و زحافات آن ……………………………………………  54

3-2-1-2-2- بحر خفیف و زحافات آن……………………………………………. 56

3-2-1-2-3- بحر سریع و زحافات آن…………………………………………….. 57

3-2-1-2-4- بحر منسرح و زحافات آن……………………………………………. 58

3-2-1-2-5- بحر مقتضب و زحافات آن…………………………………………… 59

3-2-1-2-6- بحر مجتث و زحافات آن……………………………………………. 60

3-2-1-2-7- بحر قریب و زحافات آن…………………………………………….. 61

3-2-2- اوزان تند و پر تحرّک ……………………………………………………..  63

3-2-3- اوزان ملایم و آرام………………………………………………………… 64

3-2-4- اوزان دوری……………………………………………………………….. 65

3-2-5- اوزان نادر و کم­استعمال…………………………………………………… 66

نتیجۀ فصل سوم……………………………………………………………………. 71

فصل چهارم: موسیقی کناری در دیوان بهار………………………………….. 72

4-1- جلوه­های موسیقی کناری در شعر بهار ………………………………………..  73

4-1-1- قافیه ………………………………………………………………………  73

4-1-1-1- ردّالقافیه ………………………………………………………………..  76

4-1-1-2- ردّالمطلع……………………………………………………………….. 77

4-1-2- ردیف …………………………………………………………………….  78

4-1-2-1 ردیف حاجب…………………………………………………………… 79

4-1-3- صنعت ذوقافیتین ………………………………………………………….. 81

نتیجة فصل چهارم………………………………………………………………….. 82

 

فصل پنجم: موسیقی درونی دیوان بهار ………………………………………. 83

5-1- جلوه­های موسیقی درونی در شعر بهار ……………………………………….. 84

5-1-1- تجنیس ( جناس) ………………………………………………………….  86

5-1-1 -1- جناس تام ……………………………………………………………..  87

5-1-1-2 – جناس زاید …………………………………………………………….  88

5-1-1 -3  جناس ناقص(محرَّف) …………………………………………………..  90

5-1-1 -4- جناس مطرّف ………………………………………………………….  91

5-1-1-5- جناس مرکب …………………………………………………………..  91

5-1-1 -6- جناس مزدوج (مکرّر) ………………………………………………….  92

5-1-1-7- جناس اشتقاق/ اقتضاب…………………………………………………. 93

5-1-1 -8- شبه­اشتقاق  ……………………………………………………………. 94

5-1-1 -9- جناس مضارع/ لاحق………………………………………………….. 94

5-1-1-10- جناس خط ……………………………………………………………  95

5-1-1-11- جناس لفظ ……………………………………………………………  96

5-1-1-12- جناس مقلوب …………………………………………………………  96

5-1-1-12-1- قلب بعض ………………………………………………………….  97

5-1-1-12- 2 قلب کل ……………………………………………………………  97

5-1-1-12-3- قلب زاید …………………………………………………………..  97

5-1-1-12-4- قلب­مطلب ………………………………………………………….  99

5-1-1-12-4-1- عکس­مطلب …………………………………………………….  99

5-1-2 تسجیع (سجع) ………………………………………………………………  100

5-1-2-1- سجع­ متوازی …………………………………………………………..  100

5-1-2-2- سجع مطرّف ……………………………………………………………  100

5-1-2-3- سجع متوازن ……………………………………………………………  101

5-1-2-4- ترصیع، موازنه و مماثله ………………………………………………….  101

5-1-2- 5- قافیۀ درونی ……………………………………………………………  102

5-1-2-6- تضمین­المزدوج ……………………………………………….  104

5-1-2-7- صنعت مزدوج (قرینه) …………………………………………………..  105

5-1-3 تکرار ………………………………………………………………………  105

5-1-3-1- واج­آرایی ………………………………………………………………  106

5-1-3-1-1- هم­حروفی …………………………………………………………..  107

5-1-3-1-2- هم صدایی ………………………………………………………….  108

5-1-3-2- تکرار هجا ……………………………………………………………..  109

5-1-3-3- تکرار واژه ……………………………………………………………..  110

5-1-3-3-1- تصدیر ………………………………………………………………  111

5-1-3-3-2- اعنات ……………………………………………………………….  115

5-1-3-3-3- هم­آغازی ……………………………………………………………  116

5-1-3-4-تکرار جمله یا عبارت ……………………………………………………  116

5-1-3-4-1-طرد و عکس …………………………………………………………  117

نتیجۀ فصل پنجم ……………………………………………………………………  119

 

فصل ششم : جدول­ها و نمودارها ………………………………………………………………… 120

6-1- جدول­های مربوط به موسیقی بیرونی در دیوان بهار ……………………………  121

6-1-1- جدول اوزان تند به­کار رفته در دیوان بهار ………………………………….  121

6-1-2- جدول اوزان آرام و ملایم به­کار رفته در دیوان بهار …………………………  123

6-1-3- جدول اوزان دوری به­کار رفته در دیوان بهار ……………………………….  124

6-1-4- جدول اوزان کم­کاربرد به­کار رفته در دیوان بهار …………………………..  125

6-2- نمودارهای موسیقی بیرونی در دیوان بهار ……………………………………..  126

6-2-1- نموداربحرهای بکار رفته در دیوان بهار …………………………………….  126

6-2-2- نمودار بسامد اوزان بحر هزج ………………………………………………  127

6-2-3- نمودار بسامد اوزان بحر رمل ……………………………………………….  128

6-2-4- نمودار بسامد اوزان بحر رجز ……………………………………………….  129

6-2-5- نمودار بسامد اوزان بحر متقارب ……………………………………………  130

6-2-6- نمودار بسامد اوزان بحر متدارک …………………………………………..  131

6-2-7- نمودار بسامد اوزان بحر مضارع …………………………………………….  132

6-2-8- نمودار بسامد اوزان بحر خفیف …………………………………………….  133

6-2-9- نمودار بسامد اوزان بحر سریع ………………………………………………  134

6-2-10- نمودار بسامد اوزان بحر منسرح ……………………………………………  135

6-2-11- نمودار بسامد اوزان بحر مجتث ……………………………………………………….  136

6-2-12- نمودار بسامد اوزان بحر قریب …………………………………………….  137

6-2-13- نمودار نوع اوزان کاربردی در اشعار بهار …………………………………  138

6-3- نمودارهای موسیقی کناری در دیوان بهار ……………………………………..  139

6-3-1- نمودارنوع قافیه­های به­کار رفته در اشعار بهار ……………………………….  139

6-3-2- نمودار نوع ردیف­های به­ کار رفته در اشعار بهار ……………………………  140

6-3-3- نمودار کاربرد ردیف در قالب­های شعری بهار ……………………………..  141

6-4- نمودار موسیقی درونی در دیوان بهار ………………………………………….  142

6-4-1- نمودارمیزان جلوه­های موسیقی درونی در اشعار بهار ………………………..  142

6-4-1-1- نمودار بسامد کاربرد انواع جناس در دیوان بهار ………………………….  143

6-4-1-2- نمودار بسامد کاربرد انواع تکرار در دیوان بهار ………………………….  144

6-4-1-2- نمودار بسامد کاربرد انواع سجع در دیوان بهار …………………………..  145

فصل هفتم: نتيجه­گیری …………………………………………………………  146

 

منابع و مآخذ …………………………………………………………………….  149

کتاب­ها ……………………………………………………………………………  149

مقالات…………………………………………………………………………………………………. 154

نقد و بررسی‌ها

هنوز بررسی‌ای ثبت نشده است.

اولین کسی باشید که دیدگاهی می نویسد “دانلود پروژه:بررسی موسیقی شعر بهار در سه عرصۀ بیرونی، کناری و درونی  ”

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

قبلا حساب کاربری ایجاد کرده اید؟
گذرواژه خود را فراموش کرده اید؟
Loading...
enemad-logo