دانلود پروژه:بررسی تصویر فرشته در نگارگری ایرانی و مفهوم آن بر مبنای نظریات ابن سینا، سهروردی و روزبهان بقلی شیرازی

…………………………………………………………………………………………………………………صفحه

فصلاول:مقدمه………………………………………………………………………………………………………………..2

معرفی پژوهش(کلیات)…………………………………………………………………………………………………………4

• زمينه پژوهش …………………………………………………………………………………………………………4

• بیان مساله ………………………………………………………………………………………………………………4

• اهداف پژوهش………………………………………………………………………………………………………6

• اهمیت و ضرورت پژوهش ………………………………………………………………………………………7

• پرسش­های پژوهش ………………………………………………………………………………………………..7

• فرضیه­های پژوهش …………………………………………………………………………………………………7

• کاربردها و نتایج آن ………………………………………………………………………………………………..8

• جنبه جدید بودن و نوآوری پژوهش…………………………………………………………………………8

فصل دوم:پیشینه و مبانی نظری…………………………………………………………………………………………10

پیشینه پژوهش…………………………………………………………………………………………………………………11

2-1-1- کتب ………………………………………………………………………………………………………………..11

2-1-2- رساله­ها ……………………………………………………………………………………………………………14

2-1-3- مقاله­ها …………………………………………………………………………………………………………….17

2-2- مبانی نظری…………………………………………………………………………………………………………..18

2-2-1- فرشتگان در آیات قرآن کریم، روایات و احادیث…………………………………………………..18

2-2-1-1- فرشته…………………………………………………………………………………………………………..18

2-2-2- ابعاد هستی شناختی فرشتگان در قرآن کریم…………………………………………………………..21

2-2-2-1- فرشتگان مربوب خداوند ……………………………………………………………………………..21

2-2-2-2- مشاهده ملایکه توسط مشرکین……………………………………………………………………….23

2-2-2-3- رسیدن باطن انسان به مقام فرشتگان………………………………………………………………..25

2-2-2-4- انواع فرشتگان……………………………………………………………………………………………..27

2-2-3- فرشتگان و روح……………………………………………………………………………………………….37

2-2-3-1- تعریف روح………………………………………………………………………………………………..37

2-2-3-2- بال های فرشتگان………………………………………………………………………………………….44

2-2-3-3- تمثل ملایک…………………………………………………………………………………………………46

2-2-4- وظایف ویژه فرشتگان از منظر قرآن…………………………………………………………………….49

2-2-4-1- نزول وحی توسط فرشتگان……………………………………………………………………………49

2-2-4-2-فرشتگان به عنوان راهنما………………………………………………………………………………..52

2-2-4-3- فرشتگان و داوری………………………………………………………………………………………..52

2-2-4-4- شفاعت فرشتگان…………………………………………………………………………………………53

2-2-5- صفات فرشتگان………………………………………………………………………………………………..54

2-2-6-  فرشتگان از منظر روایات و احادیث……………………………………………………………………55

2-2-7- نام های فرشتگان از قرآن، احادیث و روایات………………………………………………………..58

2-2-8- مشخصات ظاهری فرشتگان در احادیث……………………………………………………………….70

2-2-9- ابليس از فرشتگان بود يا از جن؟………………………………………………………………………..84

2-2-10- پری……………………………………………………………………………………………………………..86

2-2-11- جمع­بندی……………………………………………………………………………………………………..88

• فرشته شناسی ابن­سینا………………………………………………………………………………………….90

2-3-1- ابن سینا…………………………………………………………………………………………………………..91

2-3-2- آثار ابن سینا…………………………………………………………………………………………………..91

2-3-3- تاليفات فارسى ابن­سینا……………………………………………………………………………………..92

2-3-4- عناصر بنیادین نظامفلسفىابن­سینا……………………………………………………………………..93

2-3-5- وجود…………………………………………………………………………………………………………….95

2-3-6- قوس نزول و قوس صعود………………………………………………………………………………..96

2-3-7- سلسله طولى و عرضى‏………………………………………………………………………………….. 105

2-3-8- اقسام موجود………………………………………………………………………………………………..106

2-3-9- احساس و ادراک‏ …………………………………………………………………………………………..109

2-3-10- صورت از نظر ابن سینا…………………………………………………………………………………111

2-3-10- نفس…………………………………………………………………………………………………………..112

2-3-11- عقل……………………………………………………………………………………………………………115

2-3-11-1-ويژگى‏هاى عقل اول‏………………………………………………………………………………….118

2-3-11-2- تعداد عقول‏……………………………………………………………………………………………..118

2-3-12- مُثُل…………………………………………………………………………………………………………….123

2-3-13- خیال…………………………………………………………………………………………………………..125

2-3-14- داستان­های رمزی ابن­سینا………………………………………………………………………………128

2-3-14-1- داستان سلامان و ابسال……………………………………………………………………………..128

2-3-14-2- حی بن یقضان…………………………………………………………………………………………130

2-3-14-3- رساله‏ الطير………………………………………………………………………………………………132

2-3-14-4- معراجنامه………………………………………………………………………………………………..133

2-3-15- جمع­بندی …………………………………………………………………………………………………..143

2-4- فرشته شناسی شیخ­ اشراق…………………………………………………………………………………….149

2-4-1- شیخ شهاب­الدین سهروردی……………………………………………………………………………..149

2-4-2- تفکر سهروردی………………………………………………………………………………………………150

2-4-3- حكمت اشراقى ……………………………………………………………………………………………..152

2-4-4- ریشه های حکمت سهروردی…………………………………………………………………………..155

2-4-5- آثار سهروردی………………………………………………………………………………………………..158

2-4-6- نحوه استدلال­های سهروردی……………………………………………………………………………168

2-4-7- وجود…………………………………………………………………………………………………………….169

2-4-8- عالم………………………………………………………………………………………………………………171

2-4-9- عالم مثالی، مُثُل، ارباب انواع…………………………………………………………………………….172

2-4-8-1- ويژگى‏هاى عالم مثال‏…………………………………………………………………………………..174

2-4-8-2- آرا و نظرات درباره عالم مثال و عقول عرضى‏…………………………………………………178

2-4-9- ارباب اصنام‏……………………………………………………………………………………………………180

2-4-9-1- ويژگى‏هاى ارباب انواع و عقول عرضى…………………………………………………………181

2-4-10-هورقلیا، جابرسا و جابلقا………………………………………………………………………………..182

2-4-11- خیال…………………………………………………………………………………………………………..188

2-4-12- عناصر اربعه…………………………………………………………………………………………………190

2-4-13- قاعده‏ى امكان اشرف‏…………………………………………………………………………………….190

2-4-14- اثباتواجب………………………………………………………………………………………………..190

2-4-15- علمواجبالوجود………………………………………………………………………………………..191

2-4-16- عقول مجرد………………………………………………………………………………………………….191

2-4-17- افلاك………………………………………………………………………………………………………….191

2-4-18- عوالم سه‏گانه……………………………………………………………………………………………….191

2-4-19- بقاىنفس……………………………………………………………………………………………………192

2-4-20- سعادتوشقاوت (لذتوالماخروى)…………………………………………………………..192

2-4-21- كيفيتاطلاعبرامورغيبى……………………………………………………………………………..192

2-4-22- رابطه نفس و فرشته­شناسی سهروردی……………………………………………………………..193

2-4-23- كمالنفس…………………………………………………………………………………………………..194

2-4-24- روح……………………………………………………………………………………………………………195

2-4-25- روحالقدس…………………………………………………………………………………………………197

2-4-26- حواس………………………………………………………………………………………………………..198

2-4-27- ابصار…………………………………………………………………………………………………………..199

2-4-28- نور…………………………………………………………………………………………………………..200

2-4-29-اقسامنور…………………………………………………………………………………………………….201

2-4-29-1- نورمجرّد………………………………………………………………………………………………..202

2-4-29-2- نور عارض……………………………………………………………………………………………..202

2-4-29-3- انوارقاهرهاعلون…………………………………………………………………………………….202

2-4-29-4- انوارقاهرارباباصنام………………………………………………………………………………203

2-4-29-5-  انوارمدبّربرازخ…………………………………………………………………………………….204

2-4-29-6- نورمدبّرانسانى (اسفهبدناسوت- اسفهبدانسى)………………………………………….204

2-4-29-7- نورالانوار……………………………………………………………………………………………….205

2-4-30- اشراق نور……………………………………………………………………………………………………207

2-4-31- ارتباطنورباحركتوحرارت……………………………………………………………………..208

2-4-32- فرشتگان در حکمت ایران باستان و سهروردی…………………………………………………208

2-4-32-1- ترکیب ظاهری مینویان………………………………………………………………………………222

2-4-32-2- فرشتگان مشترک در حکمت ایران­باستان و حکمت سهروردی ……………………..229

2-4-32-3- ادیان و کیش­های ایران ……………………………………………………………………………..232

2-4-32-4- دین بودا …………………………………………………………………………………………………233

2-4-32-5- دین مانی………………………………………………………………………………………………..235

2-4-32-6- آفرینش در کیش مانی……………………………………………………………………………….235

2-4-32-7- کیش مزدک…………………………………………………………………………………………….236

2-4-32-8- مکتب های عرفانی…………………………………………………………………………………..237

2-4-32-9- یهودیت و مسیحیت………………………………………………………………………………..237

2-4-32-10- صابیین و منداییان………………………………………………………………………………….238

2-4-32-11- معاد و قیامت در دین مندایی…………………………………………………………………..239

2-4-33- جمع­بندی……………………………………………………………………………………………………241

2-5-  فرشته شناسی روزبهان بقلی شیرازی…………………………………………………………………….250

2-5-1- زندگینامه روزبهان………………………………………………………………………………………….250

2-5-2- پيشينه تصوّف‏………………………………………………………………………………………………..252

2-5-3- آثار روزبهان…………………………………………………………………………………………………..256

2-5-4- عرفان‏……………………………………………………………………………………………………………259

2-5-5- تصوف………………………………………………………………………………………………………….261

2-5-6- آفرینش………………………………………………………………………………………………………….264

2-5-7- شُهُود……………………………………………………………………………………………………………265

2-5-8- رویت ………………………………………………………………………………………………………….265

2-5-9- رویت های روزبهان……………………………………………………………………………………….266

2-5-10- وجود…………………………………………………………………………………………………………281

2-5-11- نفس………………………………………………………………………………………………………….281

2-5-12- عشق………………………………………………………………………………………………………….282

2-5-13- ملکوت………………………………………………………………………………………………………285

2-5-14- دل……………………………………………………………………………………………………………..285

2-5-15- كشف‏…………………………………………………………………………………………………………286

2-5-16- خيال …………………………………………………………………………………………………………286

2-5-17- رياضت‏ ……………………………………………………………………………………………………..287

2-5-18- ملایکه……………………………………………………………………………………………………….287

2-5-19- صِفات‏………………………………………………………………………………………………………..289

2-5-20- اسما………………………………………………………………………………………………………….290

2-5-21- جمع­بندی…………………………………………………………………………………………………..292

فصل سوم: روش­شناسی پژوهش……………………………………………………………………………………296

3-1- نوع تحقیق…………………………………………………………………………………………………………297

3-2-روش تحقیق……………………………………………………………………………………………………….297

3-3- روش جمع آوری اطلاعات………………………………………………………………………………….298

3-4- ابزار جمع آوری اطلاعات …………………………………………………………………………………..299

3-5- جامعه آماری……………………………………………………………………………………………………..299

3-6- نمونه­گیری…………………………………………………………………………………………………………300

3-7- روش نمونه­گیری………………………………………………………………………………………………..300

3-8- روش های تجزیه و تحلیل اطلاعات……………………………………………………………………..301

3-9- تعیین متغیرها……………………………………………………………………………………………………..302

فصل چهارم تجزیه و تحلیل یافته­ها…………………………………………………………………………………303

4-1- نگارگری ایرانی…………………………………………………………………………………………………..304

4-2- تطبیق نگاره های فرشته با نظرات ابن سینا……………………………………………………………..310

4-3- تطبیق نگاره­های فرشته با نظرات سهروردی……………………………………………………………322

4-5- تطبیق نگاره های فرشته با نظرات روزبهان بقلی شیرازی…………………………………………..330

4-6- طبقه بندی یافته­ها………………………………………………………………………………………………..347

فصل پنجم نتیجه­گیری و پیشنهادها………………………………………………………………………………….352

فهرست منابع………………………………………………………………………………………………………………..361

فهرست جداول

4-1 – خصوصيات فرشتگان از منظر ابن سينا  ………………………………………………………………………….. 348

4-2- خصوصيات فرشتگان از منظرسهروردي ………………………………………………………………………….. 349

4-3- خصوصيات فرشتگان از منظر روزبهان بقلي شيرازي …………………………………………………………. 350

4-4- جدول مقايسه تعداد صفات، اعمال و تمثيل منطبق با نظرات ابن سينا، سهروردي، روزبهان بقلي شيرازي ……………………………………………………………………………………………………………………….. 351

4-5- جدول مقايسه تعداد نگاره هاي منطبق با نظرات ابن سينا، سهروردي، روزبهان بقلي شيرازي ….. 351

4-6-  مقايسه تعداد صفات، اعمال و تمثيل منطبق با نظرات ابن سينا، سهروردي، روزبهان بقلي شيرازي با تعداد نگاره­هاي منطبق با نظرات اين سه انديشمند بر اساس جدول 4-1 الی 4-3 ………………………351

5-1- تعداد صفات، اعمال و تمثيل منطبق با نظرات ابن سينا با تعداد نگاره هاي منطبق، شامل معراجنامه در مقايسه با همان مشخصات بدون محاسبه معراجنامه  ………………………………………………………….. 355

فهرست نمودار

2-1- تقسيمات نور ……………………………………………………………………………………………………………….. 205

فهرست تصاوير

شماره	عنوان تصوير و منابع	صفحه
4-1	طاقبستانسر درغارخسروپرویزیکی از دو فرشتهپیروزی، قرن سوم میلادی  برگرفته از سایتwww.wikipedia.org	306
4-2	(جزیی از تصویر 3) نگاه کردن اسکندر به حوریان دریایی، شیراز، 813ه­ق/1410م، بنیاد گلبنگیان، لیسبون Gray, Basil , 1961,Persian Painting, Switzerland، Bookking International, P79	308
4-3	نگاه کردن اسکندر به حوریان دریایی، شیراز، 813ه­ق / 1410 م، بنیاد گلبنگیان، لیسبون -Gray, Basil, 1961,Persian Painting, Switzerland، Bookking International, P79	308
4-4	جامعالتواریخنزولوحیبرپیامبردرغارحرا، 706-714ه­ق، 1314م، کتابخانهدانشگاهادینبورگ -David Talbot, 1975، The Illustration to the “World History” of Rashid al-Din, (Edinburgh: Edinburgh University Pess),P.85	309
4-5	تجویدی،علی)1375(نگاهیبههنرنقاشیایرانازآغازتاقرندهم،تهران،وزارتفرهنگوارشادسازمانچاپانتشارات، ص71 Gray, Basil, 1961 Persian Painting, Switzerland, Bookking International, P25-	311
4-6	جبرییل نزد حضرت مریم(ع) آمده است، جامع­التواریخ، 706-714ه­ق، 1314م، کتابخانهدانشگاهادینبورگ -David Talbot, 1975, The Illustration to the “World History” of Rashid al-Din, Edinburgh: Edinburgh University Pess,P.85	312
4-7	جبرییل جلوتر از دیگر فرشتگان در مقابل حضرت محمد(ص) ایستاده است, معراجنامه، تبریز1360-70م، موزه توپقاپی، استانبول، برگرفته از سایتwww.iranicaonline.org	312
4-8	سگاری،ماری رز؛ معراج نامه، سفر معجزه آسای پیامبر(ص)؛ مترجم مهناز شایسته فر؛ تهران: انتشارات حكمت، 1385 ، ص 10	314
4-9	سگاری،ماری رز؛ معراج نامه، سفر معجزه آسای پیامبر(ص)؛ مترجم مهناز شایسته فر؛ تهران: انتشارات حكمت، 1385 ، ص 12	315
4-10	فالنامه،احتمالاایرانی،دورهصفویه1580م،موزهتوپقاپی،استانبولترکیه – Farhad, Massumeh, Sepril, Bagci, 2009, Falname the Book Of Omens , Thames & Hudson, 2009, P172	316
4-11	فرشتگان در رکوع، عجایب­المخلوقات قزوینی، مکتب بغدادربع اول قرن 14م -Du Ry, Carlj, 1971,  Art of Islam, Abrams, New York, p188	318
4-12	پیامبر اکرم(ص)، شیر[حضرت علی(ع)] را در معراج ملاقات می­کند، منظومه نظامی، لیلی و مجنون، احتمالاً شیراز 1550-1600م برگرفته از سایتwww.iranicaonline.org	319
4-13	عروج پیامبر اکرم(ص)، معراجنامه هرات840ه­ق/1436م – سگاری،ماری رز؛ معراج نامه، سفر معجزه آسای پیامبر(ص)؛ مترجم مهناز شایسته فر؛ تهران: انتشارات حكمت، 1385 ، ص 33	320
4-14	آدم و حوا از بهشت خارج می­شوند، 1550-1560م صفویه،قزوین، گالری ساکلر واشنگتن – Farhad, Massumeh, Sepril, Bagci, 2009,  Falname the Book of Omens , Thames & Hudson, P98	322

4-15	تصویر 12، کُره الهی،  احتمالاً ایران، دوره صفویه، حدود 1580م، توپقاپی، استانبول – Farhad, Massumeh, Sepril, Bagci, 2009, Falname the Book of Omens , Thames& Hudson, P176	324
4-16	پیامبر اکرم(ص) در جوانی، بحیرا (راهب مسیحی) راملاقات می­کند، جامعالتواریخرشیدیسال 706ه­ق،کتابخانهدانشگاهادینبورگ جامعالتواریخنزولوحیبرپیامبردرغارحرا، 706-714ه­ق، 1314م، کتابخانهدانشگاهادینبورگ -David Talbot, 1975, The Illustration to the “World History” of Rashid al-Din, Edinburgh: Edinburgh University Pess	325
4-17	حضرت یونس(ع) و ماهی، ایران، قرن 14م Farhad, Massumeh, Sepril, Bagci 2009, Falname the Book Of Omens , Thames & Hudson, P23	326
4-18	روز داوری، فالنامه، قزوین، دوره صفویه، بین 1550-1560م – Farhad, Massumeh, Sepril, Bagci 2009, Falname the Book Of Omens , Thames & Hudson, P191	327
4-19	بر تخت نشستن بلقیس، سلیمان نامه، 1505-1512 م، کتابخانه چستربیتی، دوبلین – Hillenbrand, Robert, 2000, Persian Painting From the Mongols to the Qajars, By I.B.Tauris Co Ltd, P194	329
4-20	حمله حیدری، دیوان میرعلی شیر نوایی، قبل از 1800م -Hillenbrand, Robert, 2000, Persian Painting From The Mongols to he Qajars, By I.B.Tauris, Co Ltd,  P15	330
4-21	عروج پیامبر اکرم(ص)، معراجنامه هرات840ه­ق/1436م سگاری،ماری رز، 1385، معراج نامه، سفر معجزه آسای پیامبر(ص)؛ مترجم مهناز شایسته فر؛ تهران: انتشارات حكمت، ص36	331
4-22	بشارت دادن جبرییل به حضرت مریم (س)، آثارالباقیه، کتابخانه ملی پاریس پوپ، آرتور؛ اکرمن، فیلیس، 1387، سیری در هنر ایران از دوران پیش از تاریخ تا امروز، ج10، تهران، قلم	332
4-23	حضرت علی(ع) و حضرت محمد(ص)در نبرد خیبر، دوره صفویه، قزوین، 1550-1560م، کتابخانه چستر بیتی، دوبلین – Farhad, Massumeh, Sepril, Bagci, 2009,  Falname the Book of Omens , Thames & Hudson, P120	333
4-24	– عروج پیامبر اکرم(ص)، معراجنامه هرات840ه­ق/1436م سگاری،ماری رز؛ معراج نامه، سفر معجزه آسای پیامبر(ص)؛ مترجم مهناز شایسته فر؛ تهران: انتشارات حكمت، 1385 ، ص13	334
4-25	– عجایب­المخلوقات و غرایب­الموجودات، محمدبن محمود طوسی، 1313ه­ق منبع: مرکز اسناد ملی ایرن	335
4-26	– فرشته،مکتببخارا،حدود 964ه­ق کنبای، شیلا، 1378، نقاشی ایرانی، مترجم مهدیحسینی،تهران،دانشگاه هنر، ص91	336
4-27	– عجایب­المخلوقات و غرایب­الموجودات، محمدبن محمود طوسی، 1313ه­ق منبع: مرکز اسناد ملی ایران	337

4-28	– جبرییل، حضرت محمد(ص) را در معراج همراهی می­کند, معراجنامه، تبریز1360-70م، موزه توپقاپی،  استانبول برگرفته از سایتwww.iranicaonline.org	338
4-29	مجلس عروسی حضرت فاطمه(س)، عمل میرزا علیقلی خویی، 1271ه­ق/1854م مارزلف، اولریش،1390، تصویرسازیداستانیدرکتابهایچاپسنگیفارسی،ترجمهشهروزمهاجر،تهراننظر،ص240	339
4-30	بر تخت نشستن فریدون در کاخ ضحاک، شاهنامه شاه طهماسب، مکتب شیراز، حدود988ه­ق/1580م -Canby, Sheila R., 2011, The shahnama of Shsh Tahmasp the peasian Book Of King, the Metropolitan Museum of Art, New York (41) Fardun Enthroned in the Palace of Zahhak, folio34v	341
4-31	جنگ هوشنگ و دیوان شاهنامه شاه طهماسب، حدود988ه­ق/1580م -Canby, Sheila R., 2011, The shahnama of Shsh Tahmasp the peasian Book Of King, the Metropolitan Museum of Art, New York (41) Fardun Enthroned in the Palace of Zahhak, folio31v	342
4-32	بر تخت نشستن فریدون در کاخ ضحاک، شاهنامه شاه طهماسب، مکتب شیراز، حدود988ه­ق/1580م -Canby, Sheila R., 2011, The shahnama of Shsh Tahmasp the peasian Book Of King, the Metropolitan Museum of Art, New York (41) Fardun Enthroned in the Palace of Zahhak, folio34v	343
4-33	جنگ هوشنگ و دیوان شاهنامه شاه طهماسب، حدود988ه­ق/1580م -Canby, Sheila R., 2011, The shahnama of Shsh Tahmasp the peasian Book Of King, the Metropolitan Museum of Art, New York (41) Fardun Enthroned in the Palace of Zahhak, folio31v	343
4-34	نجات خسرو از مهلکه نبرد توسط سروش، شاهنامه (نسخه طهماسبی) تبریز نیمه اول قرن دهم هجری قمری -Welch, Stuart, 1976, Royal Persian Manuscrpts Thames Hudson Ltd., London	344
35-4	حضرت محمد(ص) و حضرت علی(ع) در جنگ بدر، 1568م، موزه توپقاپی، استانبول – Hillenbrand, Robert, 2000, Persian Painting From the Mongols to the Qajars, By I.B.Tauris Co Ltd,p204	345
4-36	معراجپیامبر،خمسهنظامیشاهیتبریز،946-949ه­ق،کارسلطانمحمدکتابخانهبریتانیالندن، آژند،یعقوب(1389)نگارگریایرانپژوهشیدرتاریخنقاشیونگارگریایران،ج2 سمت،ص 498	346