بررسي صفات کمي و کيفي ژنوتيپ هاي ذرت شيرين و فوق شيرين با استفاده از تجزيه باي پلات

فصل اول: مقدمه و کلیات2

1-1- مقدمه……………………………………… 2

1-2- اهميت جهاني ذرت…………………………….. 3

1-3- منشا و تاريخچه……………………………… 4

1-4- گياه شناسي ذرت……………………………… 5

1-5- ارزش غذايي ذرت شيرين………………………… 6

1-6- ارقام ذرت شيرين…………………………….. 7

1-7- منابع ژنتيکي ذرت…………………………… 10

1-8- طبقه بندي ذرت شيرين از نقطه نظر ميزان شيريني آنها 11

فصل دوم-…………………. مروری بر تحقیقات انجام شده

2-1- روش هاي اصلاح ذرت……………………………. 17

2-2- هيبريد ذرت…………………………………. 17

2-3- اهداف اصلاح ذرت……………………………… 18

2-4- توراثت پذيري……………………………….. 18

2-5- هتروزيس……………………………………. 19

2-6-     توليد واريته‎هاي هيبريد ذرت و قابليت تركيب‎پذيري 23

2-7- تجزيه خوشه‌اي تجزيه خوشه‌اي……………………. 25

2-7-1-  روش هاي طبقاتي…………………………. 25

2-7-2-  روش هاي تقسيم بندي……………………… 26

2-8-     تجزيه به مؤلفه‌هاي اصلي………………….. 27

2-9- تجزيه به عامل‌ها…………………………….. 29

فصل سوم -مواد و روشها

3-1- مشخصات طرح آزمايشي………………………….. 37

3-2- صفات مورد بررسي…………………………….. 39

3-3-     صفات مرفولوژيک…………………………. 39

3-3-1-  عملکرد دانه و اجزائ عملکرد………………. 39

3-3-2-  تعداد بوته هاي استقرار يافته…………….. 39

3-3-3-  ارتفاع بوته……………………………. 39

3-3-4-  ارتفاع بلال…………………………….. 40

3-3-5-  تعداد کل برگ…………………………… 40

3-3-6-  تعداد برگ بالاي بلال اصلي…………………. 40

3-3-7-  تعداد بوته برداشتي……………………… 40

3-3-8-  عملکرد دانه ناخالص……………………… 40

3-3-9-  عملکرد دانه خالص……………………….. 40

3-3-10-  تعداد رديف دانه………………………… 41

3-3-11-  قطر بلال……………………………….. 41

3-3-12-  قطر چوب بلال……………………………. 42

3-3-13-  عمق دانه………………………………. 42

3-3-14-  طول بلال……………………………….. 42

3-4-      اندازه گيري صفات کيفي………………….. 42

3-5- نحوه اندازه گيري هتروزيس…………………….. 43

3-5-1-  هتروزيس نسبي…………………………… 43

3-5-2-  هتروزيس استاندارد………………………. 44

3-6- تعيين قند محلول با استفاده از معرف آنترون (Anthrone Reagent)  44

3-6-1-  روش کار……………………………….. 45

3-6-2-  خشک کردن………………………………. 45

3-6-3-  استخراج……………………………….. 46

3-6-4-  واکنش رنگ سنج………………………….. 46

3-6-5-  منحني استاندارد………………………… 47

3-6-6-  منحني استاندارد براي ميکروپليت…………… 49

3-7- محاسبه درصد ساکارز………………………….. 50

3-8- محاسبات آماري………………………………. 53

3-8-1-  تجزيه واريانس ساده……………………… 53

3-8-2-  تجزيه به مؤلفه‌هاي اصلي………………….. 54

3-8-3-  تجزيه به عامل‌ها………………………… 54

3-8-4-  تجزيه خوشه‌اي…………………………… 54

3-9- نرم افزارهاي مورد استفاده در تجزيه هاي آماري…… 54

فصل چهارم-نتايج و بحث

4-1- نتايج تجزيه  واريانس………………………… 57

4-2- مقايسات ميانگين…………………………….. 59

4-2-1-  ارتفاع بوته……………………………. 59

4-2-2-  ارتفاع بلال…………………………….. 59

4-2-3-  طول تاسل………………………………. 60

4-2-4-  طول بلال……………………………….. 61

4-2-5-  قطر ساقه………………………………. 61

4-2-6  تعداد برگ………………………………. 63

4-2-7-  تعداد برگ بالاي بلال اصلي…………………. 63

4-2-8-  عمق دانه………………………………. 66

4-2-9-  تعداد رديف دانه در بلال………………….. 66

4-2-10-  تعداد دانه در رديف بلال………………….. 67

4-2-11-  عملکرد دانه……………………………. 67

4-3- وراثت پذيري………………………………… 68

4-4- هتروزيس و هتروبليتيوزيس……………………… 70

4-5- تجزيه به مولفه هاي اصلي……………………… 75

4-6- تجزيه به عامل ها……………………………. 77

4-7- تجزيه خوشه اي………………………………. 80

4-8- کيفي………………………………………. 84

4-9- تجزيه بايپلات……………………………….. 90

4-9-1-  ارزيابي صفات در بين ژنوتيپها……………… 91

4-9-2-  ارزيابي ژنوتيپها در بين صفات……………… 93

4-9-3-  متوسط پايداري ژنوتيپها…………………… 95

نتيجه گيري…………………………………….. 97

فصل 5- فهرست منابع………………………………. 99

جدول ‏3‑1- مواد ژنتيکي مورد آزمایش………………… 38

جدول ‏3‑2- معرفها……………………………….. 45

جدول ‏3‑3- مقياس پايين واکنش رنگ سنجي و توصيه هاي ويژه براي استفاده از ميکروپليت……………………………………….. 47

جدول ‏3‑4- منحنی استاندارد……………………….. 48

جدول ‏3‑6- منحني استاندارد براي ميکروپليت (2)……….. 50

جدول ‏3‑7- عيب يابي……………………………… 52

جدول ‏4‑1- تجزيه واريانس صفات مورد بررسي…………… 58

جدول ‏4‑2- مقايسه ميانگين صفات مورد بررسي لاين هاي ذرت شيرين   62

جدول ‏4‑3- مقايسه ميانگين، درصد هتروزيس و درصد هتروبليتيوزيس بر اساس بهترين والد……………………………………… 64

جدول ‏4‑4- مقايسه ميانگين صفات مورد بررسي هيبريدهاي تجاري ذرت شيرين     68

جدول ‏4‑ 5- وراثت‌پذيري صفات مورد بررسي درژنوتيپ هاي ذرت شيرين 69

جدول ‏4‑6- واريانس هر يک از مولفه ها در روش تجزيه به مولفه هاي اصلي     75

جدول ‏4‑7- اجزاي تشکيل دهنده سه مولفه اول براي هر يک از صفات زراعي 77

جدول 4-8- نتايج تجزيه به عامل ها با در نظر گرفتن کليه صفات   79

جدول ‏4‑4- جدول تجزيه واريانس صفات مورد بررسي………. 84

جدول ‏4‑5- مقايسه ميانگين هاي صفات مورد بررسي………. 89

جدول4-6- مقايسه ميانگين درصد ساکارز در بين برخي ژنوتيپ هاي ذرت شيرين  90

جدول4-7- صفات مورد بررسی…………………………………………………………………………………………………………..97

 

شکل4-1- Harvest gold × Merit……………………… 86

شکل4-2- شاهد…………………………………… 87

شکل4-3- شفافيت شربت…………………………….. 88

نمودار 4-1- سنگريزه اي………………………….. 80

نمودار4-2- دندروگرام حاصل از تجزيه خوشه اي………… 83

نمودار 4-3- ارزيابي صفات در بين 38 ژنوتيپ، لاين و هيبريد ذرت فوق شيرين  92

نمودار 4-4- همبستگي بين صفات…………………….. 94

نمودار 4-5- رابطه بين ژنوتيپها با توجه به صفات مورد مطالعه 38 ژنوتيپ،  95

نمودار 4-5- ميانگين پايداري عملکرد 38 ژنوتيپ، لاين و هيبريد ذرت فوق شيرين مورد مطالعه……………………………………… 96