فهرست مطالب
عنوان صفحه
فصل اول: مقدمه
1-1-کلیات……………………………….. 2
1-2-اهداف تحقیق………………………….. 4
1-3-اهمیت تحقیق………………………….. 4
1-4-گفتارهای پایان نامه…………………… 5
فصل دوم: مبانی نظری تحقیق
2-1-تعریف مفاهیم…………………………. 7
2-2-پرسشهای تحقیق………………………… 8
2-3-پیشینة تحقیق ………………………… 8
2-4-روش تحقیق ………………………….. 10
فصل سوّم: تعریف وعظ و خطابه و سیر تاریخی- اجتماعی مجلسگویی
3-1-خطابه و تعریف آن……………………… 14
3-2-اجزاء خطابه………………………….. 16
3-3-تاريخ خطابه در يونان …………………. 16
3-3-1- تفاوت خطابه و مجلسگویی……………. 22
3-4-سخنوری در ایران پیش از اسلام……………. 23
3-5-فن خطابه در عصر جاهلی…………………. 34
3-5-1- ویژگیهای خطابه در عصر جاهلی……….. 36
3-6-خطابه در صدر اسلام…………………….. 38
3-6-1-خطبای صدر اسلام……………………. 44
3-6-1-1- تفاوت خطبه و خطابه…………….. 44
3-6-1-2- خطبههای پیامبر اکرم (ص)………… 45
عنوان صفحه
3-6-1-3- خطبههای امام علی (ع)……………… 51
3-7-زمينه‌هاي سياسي رواج خطابه در عصر اموي…… 56
3-7-1-ویژگیهای خطابة اموی……………….. 58
3-8-دولت عباسي و ادب آن عصر……………….. 58
3-8-1-خطابه در عهد عباسی………………… 60
3-9- مراکز و شیوههای تعلیم در تمدن اسلامی……. 61
3-9-1- شیوههای تعلیم……………………. 66
3-9-1-1- املاء و استملاء……………………. 66
3-10- مجالس سخنوری در قرن سوم و چهارم هجري …. 69
3-11- ویژگیها و آداب خطبهها و مجالس وعظ ……. 76
3-11-1-کوتاهی خطبه……………………… 76
3-11-2- حمد، دعا و آیات قرآن…………….. 76
3-11-3- سجع در خطابه…………………… 78
3-11-4- موضوع خطبهها……………………. 78
3-11-5-رسم پرسش و پاسخ………………….. 79
3-11-6- قُرّا و قرائت قرآن………………… 80
3-11-7- قوّالی …………………………. 85
3-11-8- حضور معرّف………………………. 89
3-11-9- ذکر دعا و صلوات در آغاز و انجام مجلس. 90
3-11-10- برآوردن نیاز سائلان در میانة منبر … 90
3-11-11- ترک منبر و واگذاری آن به میهمان …. 92
3-11-12- رسم تراشیدن موی در مجالس وعظ…….. 92
3-11-13- حضور زنان در مجالس……………… 93
3-12- قصّاص در تمدن اسلامی………………….. 96
3-13- مقامه……………………………… 99
3-14-ادبیات تصوف ………………………… 101
3-15- مجالس وعظ صوفیه…………………….. 104
3-16- ملفوظات……………………………. 112
3-17- آداب و آسیبشناسی مجالس وعظ…………… 114
3-17-1- شناخت قابلیت مخاطب ……………… 115
عنوان صفحه
3-17-2- صفت واعظ……………………….. 116
3-17-3- آسیبشناسی وعظ…………………… 118
3-17-4- آداب وعظ در بیان «ابن جوزی» و «عنصرالمعالی» 121
فصل چهارم: ویژگیهای محتوایی مجالس
4-1- تفسیر ……………………………… 125
4-2-تأویل……………………………….. 128
4-3-دعا ………………………………… 134
4-3-1-مناجات…………………………… 134
4-3-2-کاربرد آیههای قرآن در دعا………….. 136
4-3-3-موضوع دعا………………………… 136
4-3-4-دعا برای اقشار مردم، پادشاه و بزرگان 137
4-3-5-دعا به فارسی و عربی……………….. 139
4-3-6-دعا با جملههای کوتاه و موجز………… 139
4-3-7-دعا به عنوان فتح باب کلام…………… 140
4-4- آداب سخنوری ………………………… 140
4- 4-1- رعایت اقتضای حال شنونده………….. 140
4-4-2-توصیف مخاطب حقیقی ………………… 145
4-4-3-شناخت ظرفیت و توانایی مخاطب ……….. 146
4-4-4- سامان سخن گفتن با لبها نیست……….. 151
4-4-5-شیوة اقناع مخاطب و طرح استدلال………. 153
4-5-نقد اجتماعی………………………….. 154
4-6-نقد صوفيه، مشایخ و علماء ……………… 161
4-7-نقد قرّايان…………………………… 170
4-8-نقد سماع…………………………….. 173
4-9-نقد و نفي فلسفه………………………. 177
4-10- از تقلید تا تحقیق…………………… 180
4-11-اتمام حجت…………………………… 183
4-12-طرح مسائل کلامی………………………. 185
4-12-1-رؤیت……………………………. 187
عنوان صفحه
4-12-2-بحث استطاعت یا جبر و اختیار………. 191
4-12-3-کلام الهی………………………… 193
4-13-تأکید بر تلازم شريعت و طریقت…………… 194
4-14-پرهیز از تعصّب و داوری……………….. 196
فصل پنجم : ویژگیهای لفظی و زبانی مجالس
5-1-ندا یا خطاب………………………….. 205
5-1-1-ندا با لحن إخوانی و دوستانه………… 206
5-1-2-تنبیه……………………………. 212
5-1-3-هشدار و تحذیر…………………….. 214
5-1-4-طنز و تهکّم……………………….. 215
5-1-5-ندا با لحن تحقیر و اهانت…………… 216
5-1-6-ندا با لحن نقد و توبیخ…………….. 218
5-1-7-ندا با لحن تعلیمی و رسمی…………… 219
5-2-پرسش ……………………………….. 221
5-2-1-پرسش ایجابی………………………. 222
5-2-1-1-طرح پرسش از سوی گوینده …………… 222
5-2-1-2-پرسش از سوی حاضران مجلس……………. 223
5-2-1-3-پرسش مقدّر………………………… 224
5-2-2-شیوة پاسخگویی…………………….. 225
5-2-3-پرسش بلاغی………………………… 227
5-2-4-جملههای پرسشی در میان حکایتها ……… 234
5-3-شیوههای امر و نهی و تنبی………………. 234
5-3-1-امر …………………………….. 234
5-3-2-تنبیه و هشدار…………………….. 237
5-3-3-نهی……………………………… 238
5-4-تحمیدیه……………………………… 239
5-5-تخلّص در کلام………………………….. 242
5-6- شگرد زبان حال……………………….. 246
5-6-1-از زبان پروردگار خطاب به بنده ……… 249
عنوان صفحه
5-6-2-زبان حال اشخاص …………………… 252
5-6-3-از زبان حیوانات و اشیاء……………. 254
5-7-تمثيل و تشبیه………………………… 256
5-7-1-تمثیل معقول به محسوس………………. 261
5-7-2-تمثیل محسوس به محسوس………………. 263
5-7-3-داستان تمثیلی…………………….. 264
5-7-4-تمثیلهای کوتاه و موجز……………… 267
5-7-5-تمثیلهای مفصل و مشروح……………… 270
5-7-6-شروع کلام با تمثیل…………………. 272
5-7-7-تمثیلهای شعری…………………….. 272
5-7-8-کاربرد عناصر زندگی اجتماعی و طبیعت در تمثیلها 273
5-7-9-ضربالمثل…………………………. 289
5-8-آغاز سخن با قرآن و حدیث نبوی ………….. 293
5-9-گفت و گو…………………………….. 295
5-9-1-گفت و گو در نقل حکايت‌ها ………….. 295
5-10-حکایتها و قصهها ……………………. 298
5-10-1-قصص قرآنی و برگرفته از تفاسیر……… 299
5-10-2- حکایات عرفا و بزرگان ……………. 301
5-10-3-قصههای عامیانة حِکمی………………. 303
5-10-4-قصههای تاریخی و نیمه تاریخی……….. 306
5-10-5-حکایتهای عصری……………………. 307
5-10-6-حکایتهای کوتاه ………………….. 308
5-10-7-بیان هدف و نتیجة قصه……………… 311
5-10-8-شیوۀ نقل قصه ……………………. 312
5-10-9-شرح و تفصیل در بیان قصه…………… 313
5-10-10-بيان شاعرانه در نقل حكايات……….. 316
5-11-شیوة کاربرد آیات و روایات…………….. 317
5-12-ترجمه………………………………. 323
5-12-1- ترجمة نوع اول…………………… 324
5-12-2- ترجمة نوع دوم…………………… 324
عنوان صفحه
5-12-3- همراهی تفسیر و ترجمه…………….. 325
5-12-4-گزینشهای به جا و دقیق در ترجمه…….. 326
5-12-5-موسیقی کلام در ترجمه………………. 327
5-13-ایجاز و گزیدهگویی……………………. 328
5-14-جملههای کوتاه ………………………. 331
5-15-موسیقی سخن در مجالس………………….. 335
5-15-1-سجع…………………………….. 335
5-15-2-جناس …………………………… 341
5-15-3-تكرار بلاغی………………………. 342
5-15-4-استفاده از شعر…………………… 343
5-16-خود اتّهامي …………………………. 349
5-17-ويژگي‌هاي زبان گفتار …………………. 352
5-18-طبقهبندی عددی ………………………. 360
فصل ششم: دستاوردها و پیشنهادها
6-1- دستاوردها ………………………….. 368
6-2- پیشنهادها…………………………… 385
فهرست منابع و مأخذ……………………….. 387
نقد و بررسی‌ها
هنوز بررسی‌ای ثبت نشده است.