%38تخفیف

دانلود پروژه:بررسي تطبيقي طنز در اشعار ابوشمقمق و انوري

تعداد 76صفحه در فایل word

بررسي تطبيقي طنز در اشعار ابوشمقمق و انوري

پيشگفتار

يکي از گونه­هاي مهم ادبي که بخش قابل توجهي از آثار ادبي فارسي و عربي را به خود اختصاص داده، طنز و اشعار مطايبه آميز است. طنز به عنوان ادبياتي غني در همه زمان‌ها و مکان‌ها وجود داشته و بنيان اين گونه ادبي بر خوش مشربي  نهاده شده است و بر اساس هدف، انگيزه‌هاي آن داراي گونه‌هاي مختلفي است.

به اعتقاد شفيعي کدکني: «طنز عبارت است از تصوير هنري اجتماع نقيضين». هجو و هزل نيز زير مجموعه طنز قرار مي‌گيرند و «هرگونه تکيه و تأکيدي بر زشتي­هاي وجودي يک چيز- خواه بر ادعا و خواه بر حقيقت- هجواست.» و هزل «سخني است که در آن، هنجار گفتار به اموري نزديک مي‌شود که ذکر آن‌ها در زبان جامعه و محيط زندگي رسمي و در حوزه قراردادهاي اجتماعي، حالت الفاظ حرام و تابو داشته باشد». (شفيعي، 52: 1372).

مقدمات طنز و هزل در ادبيات عرب با ظهور شاعران ايراني تبار چون بشار پديدار و با شاعراني چون ابوشمقمق و ابودلامه تکامل يافت. ظهور طنز در ادبيات فارسي نيز تقريباً با ظهور شاعراني چون سنائي وسوزني آغاز و با شاعراني چون انوري شکل گرفت؛ اما اين به آن معني نيست که قبل از اين دوره‌ها چه در ادبيات فارسي و چه در ادبيات عرب طنز وجود نداشته است ؛ منظور اين است که اين نوع ادبي در دوره‌هاي گذشته به رشد و شکوفايي نرسيد. اوضاع نابسامان حاکم بر جامعه، شاعران را بر آن داشت تا زبان به شکايت از دنيا و روزگار بگشايند و با زبان طنز، فقر و فساد اخلاقي– اجتماعي، کسادي بازار فضل،  ستمگري ستمگران و نالايقان را به تصوير بکشند وآن را به باد انتقاد بگيرند تا راهي براي براي رهايي از آن پيدا کنند. ابوشمقمق زبان شعر را به زبان عامه مردم نزديک کرد. او دردهاي جامعه را با ملموس‌ترين زبان مردمي در شعر خويش نمايان ساخت و پيشتاز تحول فکري در دوره عباسيان قرار گرفت و به گفته زکي العشماوي «مواضع فکري خود را از زندگي و هنر، و نگاه خاص، سرکشانه و نقادانه خويش را از اجتماع مي‌گيرند.» (العشماوي، 101: 1981) و آن را با زبان مردمي درمي­آميزند.

انوري نيز با نزديک کردن زبان شعر به زبان محاوره و به کارگيري زبان سهل و ممتنع خويش گذشته از پاره‌اي الفاظ رکيک- طنزي زيبا، با ظرافت طبع و الفاظ بکر آفريد. طنزها‌ي سياسي- اجتماعي انوري به دليل تندي زبان و بي‌پروايي او در بيان نابرابري‌ها و ناعدالتي‌هاي اجتماعي جامعه، بسيار حائز اهميت است.

ادبيات تطبيقي نيز به عنوان يک علم ميان رشته‌اي جديد به مطالعه اين گونه آثار و پژوهش‌ها مي‌پردازد و آن‌ها را مورد نقد و بررسي قرار مي‌دهد؛ علمي که توجه به آن در مجامع غربي نسبت به کشورمان بسيار بيشتر است. متأسفانه پژوهشگران ادبيات تطبيقي در ايران روش‌ها و نظريه‌هاي علمي اين رشته را به خوبي نشناخته اند؛ نظريه‌هاي جديد و روش هايي که حاصل تلاش و تحول فکري تطبيق گران اروپايي است. علت چيست؟ علت اين است که پديد آمدن اين رشته جديد در ايران به دليل تحولات فکري و ايده­هاي جديد فلسفي نيست؛ اينکه اهميت رابطه ادبيات با هنرهاي زيبا چيست؟ و اين که مثلا فهم ادبيات چگونه مي‌تواند در پيشرفت سينما نقش بسزايي داشته باشد، جنبش فکري مي‌طلبد. گرچه در سال‌هاي اخير تلاش هايي در راستاي تأسيس اين رشته در برخي از دانشگاه‌هاي کشور صورت گرفته؛ اما روش علمي درستي ندارد و فقط تقليد از کشور‌هاي اروپايي است. تعطيلي اين رشته پر اهميت در برهه هايي از زمان در دانشگاه‌هاي کشور گوياي اين ادعاست و خود، زيان‌هاي بسيار زيادي به اين رشته وارد کرده است. پرداختن به جزئيات ومشکلات اين رشته بسيار طولاني است و در حوصله اين اوراق نمي‌گنجد بنابراين از بيان آن‌ها صرف نظر مي‌کنيم.

پژوهش حاضر در پنج فصل نگاشته شده است: در فصل اول کليات پژوهش مورد بررسي قرار گرفته است. در فصل دوم به بررسي طنز، هجو، هزل، ويژگي آن‌ها وتفاوتشان با يکديگر پرداخته‌ايم.

در فصل سوم به ادبيات تطبيقي، چالش‌ها ومکتب‌هاي آن نگاهي گذرا افکنده‌ايم. در فصل چهارم تحولات سياسي، اجتماعي و ادبي عصر هر دو شاعر مورد بررسي قرار گرفته است. و در فصل پنجم که مهم­ترين فصل اين پژوهش مي‌باشد سعي شده است مضامين مشترک طنز در اشعار اين دو شاعر مورد بررسي و تحليل قرار گيرد.

در اين پژوهش مي‌کوشيم تا با روش توصيفي– تحليلي و با رويکردي تطبيقي براساس مکتب ادبي آمريکا به بررسي طنز- چه از جنبه سياسي چه از جنبه اجتماعي– اين دو شاعر ادب تازي و پارسي بپردازيم تا به وقايع و حوادث سياسي- اجتماعي عصر هر دو شاعر و نمود آن‌ها در شعرشان پي ببريم.

بررسي تطبيقي طنز در اشعار ابوشمقمق و انوري

فهرست مطالب

 عنوان                                                                                                  صفحه

فصل اول: کلیات پژوهش

1-1 پیشگفتار………………………………………………………………………………………………. 3

1-2 بیان مسأله……………………………………………………………………………………………… 5

1-3 پیشینه پژوهش و ضرورت انجام آن…………………………………………………………….. 6

1-4 اهداف پژوهش………………………………………………………………………………………. 6

1-5 فرضیه­های پژوهش…………………………………………………………………………………. 7

1-6 روش انجام پژوهش……………………………………………………………………………… …7

1-7 تعریف واژگان اصلی……………………………………………………………………………….. 7

1-7-1 طنز………………………………………………………………………………………………….. 7

1-7-2 ادبیات تطبیقی…………………………………………………………………………………….. 7

فصل دوم: تعریف طنز، هجو، هزل و بررسی کلی ویژگی آن ها

2-1 مفهوم شناسی طنز…………………………………………………………………………………. 11

2-2 طنز در اصطلاح ادبی……………………………………………………………………………… 11

2-3 کارآیی‌های سیاسی و اجتماعی طنز……………………………………………………………. 12

2-4 نقش طنز در ادبیات……………………………………………………………………………….. 14

2-5 انواع طنز…………………………………………………………………………………………….. 15

2-6 شیوه پردازش طنز…………………………………………………………………………………. 16

2-7  اهمیت طنز وتأثیر آن بر خواننده………………………………………………………………. 16

2-8  طنز در ادبیات فارسی وعربی………………………………………………………………….. 18

2-9 طنز، هجو یا هزل………………………………………………………………………………….. 18

2-9-1 هجو………………………………………………………………………………………………. 18

2-9-1-1 هجو در لغت………………………………………………………………………………… 18

2-9-1-2 هجو در اصطلاح ادبی…………………………………………………………………….. 19

2-9-1-3 جایگاه هجو در انواع ادبی………………………………………………………………… 19

2-9-1-4 هجو در ادبیات عربی……………………………………………………………………… 20

2-9-1-5 ویژگی های هجو…………………………………………………………………………… 21

2-9-1-5-1 رعایت عفت……………………………………………………………………………… 21

2-9-1-5-2 برتری دادن در هجا…………………………………………………………………….. 21

2-9-1-5-3 صدق در هجا……………………………………………………………………………. 21

3-9-1-5-4 تجاهل وتشکک در هجو……………………………………………………………… 22

2-9-1-5-5 تعریض……………………………………………………………………………………. 22

2-9-1-5-6 تهکم……………………………………………………………………………………….. 23

2-10 هزل…………………………………………………………………………………………………. 24

2-10-1 هزل در لغت………………………………………………………………………………….. 24

2-10-2هزل در اصطلاح ادبی………………………………………………………………………… 24

2-10-2-1 تفریح خاطر مخاطب و بر انگیختن رغبت وی…………………………………….. 25

2-10-2-2 فساد اخلاق عمومی جامعه……………………………………………………………… 26

2-10-2-3 تبعیت از سلاطین و اُمرا…………………………………………………………………. 27

2-10-2-4 شوخ طبعی و بذله گویی شعرا…………………………………………………………. 27

2-11 تفاوت طنز با هجو و هزل……………………………………………………………………… 28

2-12 شیوه‌های بیان طنز………………………………………………………………………………… 29

2-12-1 نقیضه……………………………………………………………………………………………. 29

2-12-2 بی معنی گویی………………………………………………………………………………… 30

2-12-3 حماسه مضحک………………………………………………………………………………. 30

2-12-4 معکوس بیان کردن یا وارونه سازی مفاهیم……………………………………………… 31

2-12-5 اغراق……………………………………………………………………………………………. 31

2-12-6 کنایه یا طعنه…………………………………………………………………………………… 31

2-13 دلایل گرایش به طنز…………………………………………………………………………….. 32

              فصل سوم: ادبیات تطبیقی و بررسی کلی اصول آن

3-1 ادبیات تطبیقی چیست؟………………………………………………………………………….. 37

3-2 نگاهی گذرا به تاریخچه ادبیات تطبیقی………………………………………………………. 38

3-3 چالش‌های مطرح در ادبیات تطبیقی…………………………………………………………… 39

3-4 مکتب تطبیقی فرانسه……………………………………………………………………………… 41

3-5 مکتب تطبیقی آمریکا……………………………………………………………………………… 43

فصل چهارم: بررسی تحولات سیاسی- اجتماعی و ادبی روزگار ابوشمقمق و انوری

4-1 ابوشمقمق و روزگار او…………………………………………………………………………… 47

4-2 مهمترین موضوعات شعر طنز در عصر عباسی………………………………………………. 49

4-2-1 بیان فقر و اوضاع نامساعد زندگی………………………………………………………….. 49

4-2-2 انتقاد مسخره آمیز از جامعه………………………………………………………………….. 49

4-2-3 خنداندن مردم…………………………………………………………………………………… 50

4-3 انوری و روزگار او………………………………………………………………………………… 50

4-3-1 تحولات سیاسی- اجتماعی دوره انوری و پیامد های آن………………………………. 53

4-3-1-1 فساد عمومی جامعه………………………………………………………………………… 53

4-3-1-2 ظلم و فساد در دربارها……………………………………………………………………. 53

4-3-1-3 غلام بارگی و شاهد بازی…………………………………………………………………. 54

فصل پنجم: تحلیل همگونی و ناهمگونی‌های اشعار طنز ابوشمقمق و انوری

5-1 گفتمان طنز در اشعار ابوشمقمق و انوری…………………………………………………….. 59

5-2 تحلیل تطبیقی اشعار طنز ابوشمقمق و انوری………………………………………………… 61

5-2-1 وجوه اشتراک……………………………………………………………………………………. 62

5-2-1-1 بخت برگشتگی……………………………………………………………………………… 62

5-2-1-2 نقایص وعیوب جسمانی………………………………………………………………….. 63

5-2-1-3 تلخی فقر…………………………………………………………………………………….. 65

5-2-1-4 هجو خساست و بخل……………………………………………………………………… 67

5-2-1-5 تشبیه هجو شده به حیوانات………………………………………………………………. 69

5-2-1-6 درد شاعر، درد عمومی مردم…………………………………………………………….. 70

5-2-1-7 ناامیدی نسبت به زندگی………………………………………………………………….. 71

5-2-1-8 استفاده شاعر از زبان لاشعور…………………………………………………………….. 72

5-2-1-9 هجو شعرای معاصر………………………………………………………………………… 74

5-2-1-10 مردم به عیش وما به ریش………………………………………………………………. 75

5-3 وجوه تمایز………………………………………………………………………………………….. 76

5-3-1 شخصی بودن……………………………………………………………………………………. 76

5-3-1-1 مرثیه فقر……………………………………………………………………………………… 76

5-3-2 فرا شخصی بودن………………………………………………………………………………. 79

5-3-2-1 شکایت از روزگار………………………………………………………………………….. 79

5-3-2-2 هجو ظلم وستم متکبران ونالایقان……………………………………………………….. 80

5-3-2-3 نکوهش زنان………………………………………………………………………………… 81

5-3-2-4خر از روباه نمی شناسند…………………………………………………………………… 82

5-4 وجوه اشتراک و افتراق زبان شعری ابوشمقمق و انوری…………………………………… 84

نتیجه‌گیری…………………………………………………………………………………………………. 85

منابع

فارسی………………………………………………………………………………………………………. 87

عربی………………………………………………………………………………………………………… 90

نقد و بررسی‌ها

هنوز بررسی‌ای ثبت نشده است.

اولین کسی باشید که دیدگاهی می نویسد “دانلود پروژه:بررسي تطبيقي طنز در اشعار ابوشمقمق و انوري”

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

قبلا حساب کاربری ایجاد کرده اید؟
گذرواژه خود را فراموش کرده اید؟
Loading...
enemad-logo