“بررسي اثر متقابل قارچ Colletotrichum coccodes عامل بيماري خال سياه و باکتريRalstonia solanacearum  عامل بيماري پژمردگي باکتريايي سيب­زميني”  

تعداد 126صفحه در فایل word

كارشناسي ارشد در رشته بيماري‌شناسي گياهي

“بررسي اثر متقابل قارچ Colletotrichum coccodes عامل بيماري خال سياه و باکتريRalstonia solanacearum  عامل بيماري پژمردگي باکتريايي
سيب­زميني”

چکيده:

سيب زميني با توليد حدود ۳٠٠ ميليون تن در سال، چهارمين محصول مهم غذايي در جهان است. توليد اين محصول همواره با مشکلاتي همراه بوده است. اين گياه در معرض بيماري­هاي قارچي، باکتريايي، ويروسي و مايکوپلاسمايي زيادي است که به آن خسارت وارد مي کنند. از آنجائيکه دو بيماري خال سياه ناشي از قارچ
Colletotrichum coccodes و بيماري پژمردگي باکتريايي ناشي از باکتري Ralstonia solanacearum از اهميت نسبي روي سيب زميني در استان همدان برخوردار هستند و منجر به کاهش عملکرد اين گياه مي شوند، مطالعه روي آنها ضروري به نظر رسيد. بنابراين، اثر متقابل اين دو بيمارگر و همچنين تنوع ژنتيکي قارچ C. coccodes و الگوي پروتئيني باکتري R. solanacearum مورد بررسي قرار گرفتند. در اين تحقيق طي نمونه­برداري­هاي صورت گرفته در بهار، تابستان و پاييز سال 1386 تعداد70 جدايه قارچ C. coccodes و 30 استرين باکتريR. solanacearum از بوته­هاي آلوده جداسازي گرديد که پس از شناسايي در نهايت 20 جدايه قارچ و 15 استرين باکتري براي بررسي­هاي بيشتر انتخاب شدند. اثر متقابل بيمارگرها با دو روش آغشته­سازي غده و خاک روي سه رقم سيب­زميني آگريا، بورن و ديامانت مورد بررسي قرار گرفت. پارامترهاي طول، وزن تر و وزن خشک ساقه و ريشه و ميزان کلونيزاسيون ريشه توسط ميکرواسکلروت قارچ اندازه­گيري شد. در هر سه رقم در حضور بيمارگرها نسبت به شاهد کاهش وزن و طول ريشه و ساقه مشاهده شد. حضور توأم R. solanacearum و C. coccodes در گياه باعث افزايش حساسيت گياه نسبت به آنها و کاهش بيشتر شاخص­هاي مورد اندازه­گيري شد. با بررسي نتايج حاصل مشخص شد که رقم آگريا حساس­ترين رقم نسبت به قارچ و باکتري است و پس از آن رقم بورن و ديامانت قرار دارند. در رقم ديامانت نسبت به باکتري مقاومت نسبي وجود دارد. روش­هاي آغشته­سازي غده و خاک تفاوت زيادي در ايجاد بيماري در گياه نداشتند اما در مجموع اينوکولوم غده­زاد مخرب­تر عمل کرد. در رقم آگريا حساسيت نسبت به قارچ بيش از باکتري مي­باشد. وجود باکتري به همراه قارچ توانست اثر منفي آن را روي گياه افزايش دهد اما تفاوت بين تيمار Cc و Rs + Cc در حد معني­داري نيست. به عبارت بهتر وجود باکتري به ميزان خيلي کمي در افزايش بيماري­زايي قارچ مؤثر است. بالعکس وجود قارچ در گياه به شدت بيماري­زايي باکتري را افزايش مي­دهد. حضور توأم دو بيمارگر وزن تر ريشه را در روش آغشته­سازي خاک 39/61% و در روش آغشته­سازي غده 64/85% کاهش داد. با توجه به شاخص موجود، درصد کلونيزاسيون ريشه توسط ميکرواسکلروت قارچ در رقم آگريا بين 50 تا 70 درصد گزارش گرديد. در رقم بورن در مجموع تواناييC. coccodes و R. solanacearum در ايجاد بيماري در گياه تقريباً به يک اندازه مي­باشد. در اصل مي­توان گفت که حساسيت اين رقم نسبت به دو بيمارگر مشابه است. ميزان کاهش صفات مورد اندازه­گيري در رقم بورن نسبت به رقم آگريا کمتر بوده و بنابراين شايد بتوان گفت که اين رقم نسبت به دو بيمارگر مقاوم­تر مي­باشد. کلونيزاسيون کمتر ريشه توسط ميکرواسکلروت قارچ (50%) نيز مؤيد اين مدعا است. در رقم ديامانت در همه موارد کاهش پارامترهاي گياه نسبت به دو رقم ديگر کمتر مي­باشد که نشان­دهنده مقاومت بيشتر اين رقم نسبت به هر دو بيمارگر مي­باشد. در اکثر موارد باکتري با تيمار شاهد از لحاظ آماري يکي شده که نشان دهنده توان بيماري­زايي کم باکتري روي اين رقم و وجود مقاومت نسبي در گياه نسبت به باکتري عامل پژمردگي مي­باشد. درصد کلونيزاسيون ريشه نسبت به دو رقم ديگر کمتر بوده و حدود 30% مي­باشد. به منظور بررسي تنوع ژنتيکي C. coccodes از نشانگر RAPD استفاده گرديد. با استفاده از 10 آغازگر تصادفي تنوع ژنتيکي قابل ملاحظه­اي بين اين جدايه­ها مشاهده گرديد. بر اين اساس، جدايه­هاي مختلف بر اساس ناحيه جغرافيايي از يکديگر قابل جداسازي نبودند ولي از لحاظ ويژگي­هاي بيماري­زايي به خوبی از يکديگر تفکيک شدند. همچنين به منظور مقايسه الگوي پروتئيني استرين­هاي باکتري پروتئين آنها استخراج و در ژل اکريل­آميد 12% الکتروفورز شد. پروتئين­ها بر اساس وزن مولکولي در يک ميدان الکتريکي از يکديگر جدا شده و پس از رنگ­آميزي مورد مقايسه قرار گرفتند. در الگوي پروتئيني استرين­هاي باکتري تنوعي مشاهده نشد.

واژه­هاي کليدي: برهم­کنش، رقم سيب­زميني، RAPD، الکتروفورز پروتئين