فهرست مطالب
عنوان ……………………………………………………………………………………………………………………………………….. صفحه
فصل 1 مقدمه. 1
1-1- مقدمه. 2
1-1-1- تیوب اشعة ایکس…. 2
1-1-2- برهم کنش‌های اشعه ایکس با ماده 3
1-2- رادیوگرافی.. 3
1-2-1- محدودیت‌های روش‌های رادیوگرافی سنتی.. 4
1-3- توموگرافی کامپیوتری.. 5
1-3-1- اصول اساسی.. 5
1-3-1-1- عملکرد دستگاه‌های توموگرافی معمول.. 5
1-3-1-2- اسکنر اولیه (EMI) 6
1-4- تشکیل تصاویر سیتی.. 8
1-4-1- دریافت اطلاعات… 8
1-4-1-1- دستگاه‌های نسل اول.. 9
1-4-1-2- دستگاه‌های نسل دوم. 9
1-4-1-3- دستگاه‌های نسل سوم. 10
1-4-1-4- دستگاه‌های نسل چهارم. 10
1-4-1-5- دستگاه‌های نسل پنجم.. 12
1-4-1-6- انواع دیگر ژئومتری اسکن.. 12
1-4-2- بازسازی تصویر. 16
1-4-3- نمایش تصویر. 17
1-5- اسکنرهای مولتی اسلایس (مولتی دتکتور) 18
1-6- دزیمتری سیتی.. 20
1-6-1- اتاقک یونیزاسیون.. 21
1-6-2- میانگین دز چند اسکن.. 21
1-6-3- شاخص مقدار دز توموگرافی کامپیوتری (CTDI) 22
1-6-4- محاسبه دز 28
1-6-5- پارامترهای موثر بر دز 28
1-7- کیفیت تصویر در سیتی.. 31
1-7-1- نویز. 31
1-7-2- رزولوشن کنتراستی.. 33
1-7-3- رزولوشن فضایی.. 33
فصل 2 مروری بر مطالعات، اهداف، فرضیات، سوالات تحقیق… 34
2-1- مروری بر مطالعات انجام شده 35
2-2- ضرورت انجام تحقیق، سوالات تحقیق، اهداف و فرضیات… 40
فصل 3 مواد و روش‌ها 43
3-1- اسکنرهای سیتی.. 46
3-2- ثبت پارامترهای تابش…. 52
3-3- اندازه‌گیری شاخص دزیمتری سیتی (CTDI) 55
3-3-1- اتاقک یونیزان قلمی و الکترومتر. 55
3-3-2- فانتومهای استاندارد. 56
3-3-3- نحوة اندازه‌گیری و پارامترهای تابش…. 57
3-4- محاسبه دز موثر. 59
3-5- پارامترهای کیفیت تصویر. 61
3-5-2- قسمت کنتراست: 61
3-5-3- قسمت قدرت تفکیک فضایی.. 62
3-5-4- نویز. 63
3-5-5- فاکتور Q.. 64
3-5-6- کرنل‌های بازسازی مختلف… 65
3-5-7- تابع انتقال مدولاسیون (MTF) 66
3-6- آزمون‌های آماری و تحلیل داده‌ها 66
فصل 4 نتایج.. 68
4-1- میانگین، بیشینه و کمینه پارامترهای تابشی ثبت شده در مراکز درمانی مورد مطالعه. 69
4-2- نتایج حاصل از دزیمتری: 72
4-2-1- دزیمتری در فانتومهای سر و تنه. 72
4-2-1-1- بیمارستان مرکز قلب تهران: 72
4-2-1-2- بیمارستان کوثر. 73
4-2-1-3- بیمارستان فیروزگر: 74
4-2-1-4- بیمارستان شهدای تجریش…. 75
4-2-1-5- بیمارستان آراد. 76
4-3- دز موثر و دز ارگان‌ها 76
4-3-2- دز اندام و ارگان‌ها 80
4-4- نتایج کنترل کیفی.. 85
4-4-1- نویز (در کرنل‌های مختلف) 85
4-4-2- رزولوشن فضایی: (FWHM در کرنل‌های مختلف) 87
4-4-3- رزولوشن کنتراست (درصد کنتراست) 89
4-4-4- مقایسه فاکتور Q.. 92
4-5- نتایج آزمون‌های آماری.. 93
فصل 5 بحث، نتیجه‌گیری، پیشنهادات… 98
5-1- مقایسه شاخص‌های دزیمتری در شرایط مرجع و شرایط بالینی.. 99
5-1-1- مقایسه شاخص دزیمتری وزنی سیتی (CTDIw) در شرایط یکسان (آیا اختلاف معنی‌داری بین شاخص‌های دزیمتری اندازه‌گیری شده برای پروتکلهای یکسان، در اسکنرهای مختلف سیتی با تعداد آرایه آشکارسازی متفاوت (1، 4، 6، 16، 64) وجود دارد؟) 99
5-1-1-2- مقایسه شاخص دزیمتری وزنی سیتی (CTDIw) در شرایط بالینی.. 104
5-2- آیا اختلاف معنی‌داری بین میزان شاخص دزیمتری سیتی اندازه‌گیری شده در فانتومهای استاندارد، با مقادیر اسمی اسکنرهای سیتی با تعداد آرایه آشکارسازی متفاوت (1، 4، 6، 16، 64) وجود دارد؟. 106
5-3- آیا پارامترهای مهم کیفیت تصویر (نویز، رزولوشن فضایی و رزولوشن کنتراستی) اندازه‌گیری شده، با مقادیر ذاتی سیستم‌های اسکنر سیتی با تعداد آرایه آشکارسازی مختلف (1، 4، 6، 16، 64) اختلاف معنی‌داری دارد ؟. 109
5-4- آیا ارتباط معنی داری بین CTDI اندازه‌گیری شده سیستم های اسکنر سیتی مختلف (با تعداد آرایه آشکارسازی متفاوت 1، 4، 6، 16، 64) و کیفیت تصویر وجود دارد ؟. 110
5-5 نتیجه گیری: 110
5-6- پیشنهادات: 115
منابع و مراجع ……………………………………………………………………………………………………………………………………115
ضمیمه 1). تصاویر بازسازی شده توسط کرنل‌های مختلف در اسکن سر در اسکنرهای مختلف..121
ضمیمه 2). منحنی‌های MTF برای پروتکلهای مختلف …………………………………………………………….138
فهرست جدول‌ها
جدول 1-1. اعداد سیتی برخی بافت‌ها ……………………………………………………………………………………………………………..16
جدول 1-2. ضریب تبدیل DLP به دز موثر (فاکتور k) …………………………………………………………………………………..27
جدول 1-3. تغییرات بر حسب مقدار عدد پیچ ……………………………………………………………………….29 جدول 2-1. مقایسه شاخص دزیمتری سیتی برای چند ناحیه تابشی ……………………………………………………………..35 جدول 2-2. پارامترهای تابشی و فیزیکی و مقادیر DLP و دز موثر برای اسکنرهای 16، 8 و 4 اسلایس………36
جدول 2-3. مقایسه پارامترهای اصلی تابش و دز موثر ………………………………………………………………………………………38
جدول 2-4. دز جذبی پوست ضمن اسکن سر ……………………………………………………………………………………………………39
جدول3-1.تعداد بیماران و انواع پروتکل سیتی آزمایش شده در این تحقیق ………………………………………………….52
جدول3-2.پارامترهای مورد استفاده هنگام دزیمتری روی اسکنرهای مورد مطالعه …………………………………………58
جدول 3-3. فاکتورهای وزنی بافت طبق گزارش 60 و 103 ICRP ………………………………………………………………..59 جدول 3-4. کرنل‌های مختلف بازسازی سر (H) و بدن (B) ………………………………………………………………………….. 64
-
میانگین، بیشینه و کمینه پارامترهای تابشی در اسکنر تک اسلایس…………………………………………..68
-
میانگین، بیشینه و کمینه پارامترهای تابشی در اسکنر 4 اسلایس………………………………………………69
-
میانگین، بیشینه و کمینه پارامترهای تابشی در اسکنر 6 اسلایس………………………………………………69
-
میانگین، بیشینه و کمینه پارامترهای تابشی در اسکنر 16 اسلایس……………………………………………70
-
میانگین، بیشینه و کمینه پارامترهای تابشی در اسکنر 64 اسلایس……………………………………………70
-
نتایج دزیمتری روی اسکنر تک اسلایس………………………………………………………………………………………71
-
نتایج دزیمتری روی اسکنر 4 اسلایس………………………………………………………………………………………….72
-
نتایج دزیمتری روی اسکنر 6 اسلایس………………………………………………………………………………………….73
-
نتایج دزیمتری روی اسکنر 16 اسلایس……………………………………………………………………………………….74
-
نتایج دزیمتری روی اسکنر 64 اسلایس……………………………………………………………………………………….75
-
دز اندام و ارگان‌ها در اسکن سر (بر حسب mSv) ………………………………………………………………………79
-
دز اندام و ارگان‌ها در اسکن گردن (بر حسب mSv) ………………………………………………………………….80
-
دز اندام و ارگان‌ها در اسکن قفسه سینه (بر حسب mSv) …………………………………………………………81
-
دز اندام و ارگان‌ها در اسکن شکم-لگن (بر حسب mSv) …………………………………………………………..82
-
دز اندام و ارگان‌ها در اسکن لگن (بر حسب mSv) ……………………………………………………………………..83
-
دز اندام و ارگان‌ها در اسکن ستون فقرات (بر حسب mSv) ……………………………………………………….84
-
نویز در فانتوم آب در پروتکلهای مختلف در اسکنر تک اسلایس………………………………………………..85
-
نویز در فانتوم آب در پروتکلهای مختلف در اسکنر 4 اسلایس…………………………………………………..85
-
نویز در فانتوم آب در پروتکلهای مختلف در اسکنر 6 اسلایس……………………………………………………85
-
نویز در فانتوم آب در پروتکلهای مختلف در اسکنر 16 اسلایس…………………………………………………86
-
نویز در فانتوم آب در پروتکلهای مختلف در اسکنر 64 اسلایس…………………………………………………86.
-
FWHM در پروتکلهای مختلف در اسکنر تک اسلایس…………………………………………………………….87
-
FWHM در پروتکلهای مختلف در اسکنر 4 اسلایس………………………………………………………………..87
-
FWHM در پروتکلهای مختلف در اسکنر 6 اسلایس………………………………………………………………..87
-
FWHM در پروتکلهای مختلف در اسکنر 16 اسلایس……………………………………………………………..88
-
FWHM در پروتکلهای مختلف در اسکنر 64 اسلایس……………………………………………………………..88
-
کنتراست در پروتکلهای مختلف در اسکنر تک اسلایس…………………………………………………………….89
-
کنتراست در پروتکلهای مختلف در اسکنر 4 اسلایس………………………………………………………………..89
-
کنتراست در پروتکلهای مختلف در اسکنر 6 اسلایس………………………………………………………………..89
-
کنتراست در پروتکلهای مختلف در اسکنر 16 اسلایس……………………………………………………………..90
-
کنتراست در پروتکلهای مختلف در اسکنر 64 اسلایس……………………………………………………………..90
-
مقایسه نویز در اسکنرهای مختلف……………………………………………………………………………………………….90
-
مقایسه FWHM در اسکنرهای مختلف……………………………………………………………………………………….91
-
مقایسه کنتراست در اسکنرهای مختلف………………………………………………………………………………………..91
-
مقایسه فاکتور Q در اسکنرهای مختلف در پروتکلهای مورد بررسی (100×)……………………………91
-
مقادیر فاکتور Q در گزارش Zarb و همکاران…………………………………………………………………………..92
-
آزمون Shapiro-Wilk به منظور بررسی نرمال بودن داده‌ها……………………………………………………..92
-
سطح معنی داری در مقایسه مقادیر CTDIw اندازه‌گیری شده، مقادیر CT-Expo و مقادیر Lee و همکاران ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………….92
-
مقادیر سطح معنی‌داری بین CTDIv اندازه‌گیری شده و نمایش داده شده در گروه زنان…………93
-
مقادیر سطح معنی‌داری بین CTDIv اندازه‌گیری شده و نمایش داده شده در گروه مردان………93
-
آزمون آماری t-test به منظور بررسی معنی داری اختلاف بین نویز اندازه‌گیری شده بر روی فانتوم استاندارد آب و مقدار مرجع …………………………………………………………………………………………………………………………..94
-
آزمون تحلیل واریانس بین فاکتور Q بین اسکنرهای مختلف در پروتکلهای مختلف……………….94
-
آزمون t-test بین فاکتور Q بین اسکنر تک و 6 اسلایس در پروتکل لگن…………………………………..95
-
نتایج آزمون تحلیل واریانس بین منحنی‌های MTF بین اسکنرهای 6، 16 و 64 اسلایس………..96
-
مقادیر خوانش و CTDIw در اسکنرهای تک، 4، 6، 16 و 64 اسلایس…………………………………….101
-
بازده هندسی در اسکنرهای 4، 8 و 16 اسلایس با توجه به کولیماسیون…………………………………..102
-
مقایسه بین CTDIw اندازه‌گیری شده و میانگین شدت جریان مورد استفاده در هر پروتکل روی پنج اسکنر مولتی اسلایس…………………………………………………………………………………………………………………………….104
-
میانگین پارامترهای تابشی در 5 مرکز درمانی مورد بررسی………………………………………………………..111
-
مقایسه دز موثر ناشی از آزمایشات معمول سیتی در برخی کشورها با نتایج این مطالعه……….. 112
فهرست شکل‌ها
شکل 1-1. پیکسل و وکسل در تصاویر سیتی ……………………………………………………………………………………………………………..7
شکل 1-2. الف) نسل اول ب) نسل دوم ج) نسل سوم د ) نسل چهارم اسکنرهای سیتی ………………………………………..11
شکل 1-3. ژئومتری حالات مختلف اسکن اسپیرال …………………………………………………………………………………………………….13
شکل 1-4. شکل سمت چپ 1=p و شکل سمت راست 2=p ………………………………………………………………………………………14
شکل 1-5. پیکربندی آشکارسازها در اسکنرهای تک و مولتی اسلایس ……………………………………………………………………..18
شکل 1-6. الف) کولیماسیون در اسکنرهای تک اسلایس به وسیله کولیماتورهای قبل از بیمار انجام می‌شود ب)کولیماسیون در اسکنرهای مولتی اسلایس بر اساس پیکربندی آشکارسازها تعیین می‌شود ………………………………….18
شکل 1-7. میانگین دز چند اسکن ………………………………………………………………………………………………………………………………..21
شکل 1-8. تجهیزات مورد استفاده برای محاسبة …………………………………………………………………………………..23
شکل 1-9. شکل سمت چپ) توزیع دز در رادیوگرافی، شکل سمت راست) توزیع دز در سیتی اسکن ……………………24
شکل 1-10. شکل سمت چپ فانتوم 16 سانتی متری سر و شکل سمت راست فانتوم 32 سانتی متری بدن …………24
شکل 1-11. شاخص دزیمتری سیتی (CTDI) و دز طولی اسکن (DLP) ……………………………………………………………….26 شکل 1-12. الف) تصویر نواحی مشخص شده به منظور تعیین یکنواختی اعداد سیتی ب) جسم آزمون به منظور بررسی رزولوشن کنتراست ……………………………………………………………………………………………………………………………………………31
شکل 1-13. نمونه‌ای از تصاویر (aفانتوم با خط و (b دانه با چگالی بالا ………………………………………………………………….32
شکل 2-1. فانتوم های ساخته شدة استاندارد سر و تنه دزیمتری سیتی اسکن ………………………………………………………..37
شکل 3-1. a:آرایه ماترسی،b: آرایه تطبیقی وc: آرایه ترکیبی ……………………………………………………………………………………..46
شکل 3-2. ژئومتری آشکارسازها در انواع اسکنرهای مولتی اسلایس ………………………………………………………………………….46
شکل 3-3. ضخامت اسلایس بازسازی و کولیماسیون در اسکنر 4 اسلایس ………………………………………………………………..47
شکل 3-4. ژئومتری آشکارسازها در اسکنر 6 اسلایس …………………………………………………………………………………………………48
شکل 3-5. ژئومتری آشکارسازها در اسکنر 16 اسلایس ……………………………………………………………………………………………..49
شکل 3-6. مقایسه تیوب‌های معمول اشعه ایکس و تیوب جدید STRATON ………………………………………………………..49
شکل 3-7. سیستم zsharp: آند دارای دو نقطه کانونی ………………………………………………………………………………………………50
شکل 3-8. نمونه پرسش‌نامه به کار رفته در این تحقیق ……………………………………………………………………………………………..53
شکل 3-9. مولتی متر باراکودا و اتاقک یونیزان قلمی مدل DCT-10 استفاده شده در این تحقیق ………………………….54
شکل 3-10. منحنی کالیبراسیون اتاقک یونیزان ………………………………………………………………………………………………………….55
شکل 3-11. ضرایب جذب جرمی فانتوم PMMA و بافت نرم ……………………………………………………………………………………56
شکل 3-12. فانتومهای استاندارد سر و تنه از جنس پرسپکس …………………………………………………………………………………..56
شکل 3-13. فانتوم کنترل کیفی Pro-CT ………………………………………………………………………………………………………………….60
شکل5-1- بازشدن بیش از مقدار اسمی کولیماتورها به علت کاهش شدت اشعه ایکس در کناره‌ها…………………………102
فهرست نمودارها
نمودار 2-1- مقایسه بین اسکنرهای مختلف و دز واگذاری به بیمار……………………………………………………………………36
-
دز موثر اسکنر تک اسلایس……………………………………………………………………………………………………………76
-
دز موثر اسکنر 4 اسلایس……………………………………………………………………………………………………………….76
-
دز موثر اسکنر 6 اسلایس……………………………………………………………………………………………………………….77
-
دز موثر اسکنر 16 اسلایس…………………………………………………………………………………………………………….77
-
دز موثر اسکنر 64 اسلایس…………………………………………………………………………………………………………….78
-
مقایسه میانگین مقادیر CTDIw در اسکنرهای مختلف با تعداد ردیف آشکارسازهای مختلف در اکسپوژر یکسان (kV=120, mA=170) …………………………………………………………………………………………………………………..102
-
روند کاهشی CTDIw با توجه به ژئومتری آشکارسازها و افزایش تعداد آشکارسازها در راستای z (ضریب تشخیص R2=0.75) ……………………………………………………………………………………………………………………………………….102
Lon –
After I originally commented I seem to have clicked the -Notify
me when new comments are added- checkbox and now whenever a comment is added I receive four emails with
the exact same comment. Is there a means you can remove me from that
service? Thanks a lot!
Visit my homepage; kopen van rumonal in Spanje zonder voorschrift
Zelma –
You really make it seem really easy with your presentation however I to find this matter to be actually
one thing which I feel I’d never understand. It seems
too complex and extremely wide for me. I’m looking ahead to your next post, I’ll attempt to get the cling of it!
My blog; kopen levothroid in Europa
Fleta –
Hello, this weekend is good in favor of me, because
this point in time i am reading this wonderful informative post
here at my house.
my website; nortriptyline op recept prijs in Rotterdam
Rkuwai –
alternatives to allergy pills allergy medication primary name what is allergy medicine called
Hai –
This article is truly a good one it assists new net users, who are wishing in favor of blogging.
my webpage – Aglandin retard para comprar en España
Vern –
If you wish for to grow your familiarity simply keep visiting this site and be
updated with the most recent gossip posted here.
My page … ponstel 500 mg auf Rezept erhältlich
Issac –
Just desire to say your article is as astonishing.
The clarity Einkauf von mebeverine in Deutschland your publish is just cool
and that i could assume you’re knowledgeable in this subject.
Fine with your permission allow me to grasp
your RSS feed to keep updated with approaching post.
Thank you one million and please carry on the enjoyable work.
Carmella –
Wow, incredible blog format! How lengthy have you ever been blogging for?
you make running a blog look easy. The entire look
of your site is great, let alone the content
material! You can see similar here dobry sklep
FloydSlusa –
mexico drug stores pharmacies: Mexican Pharmacy Online – pharmacies in mexico that ship to usa
PedroFug –
buying prescription drugs in mexico: reputable mexican pharmacies online – medication from mexico pharmacy