دانلود محصول: انسان شناسی عرفانی امام خمینی و علامه طباطبایی (تحلیل و مقایسه)

تعداد 276 صفحه فایل word

چکیده

پژوهش حاضر در مقام تبیین و پاسخ­گویی به وجوه افتراق و اشتراک انسان­شناسی عرفانی امام و علامه است. این دو عارف ربانی در مباحثی از قبیل جایگاه و ساحت وجودی انسان، نسبت او با عوالم هستی، غایت خلقت و صیرورت انسان وحدت نظر دارند و معتقدند که کمال حقیقی انسان در انقطاع الی الله و نیل به مقام ولایت است و انسان کامل واسطه­ی فیض الهی، مظهر جمیع اسما و صفات خدا، صراط مستقیم الهی، کون جامع، نقطه­ی سرّ توحید، آگاه از احکام قیامت، واصل به حق، جامع رحمت للعالمین، دارای اخلاق فاضله و معرفت شهودی است. ضمن قرابت اندیشه­ی امام و علامه، تمایزاتی نیز مشاهده می­شود. نخست این که شناخت انسان و معرفت نفس از نگاه امام، امری محال است اما از نگاه علامه، استحاله مزبور به ادراک عقلی است نه معرفت شهودی. دوم این که تعبیرانسان کامل، مورد قبول امام است وآن را کراراً در آثارش مورد استفاده قرار می­دهد ولیکن علامه با توجه به پذیرش اصل موضوع از این تعبیر به دلیل عدم ذکر آن در متون دینی در هیچ یک از آثارش استفاده نکرده است، البته علامه در غالب موارد از عنوان ولایت استفاده می­کند و در باب انسان کامل نیز بیشتر از تعبیر ولایت بهره می گیرد. تمایز دیگر در فتوحات ثلاثه است که امام نیل به جایگاه حقیقی انسان را سپری ساختن مراحل سه­گانه­ی فتح می­داند که از تعابیر معروف عرفا در مسیر سلوک است اما علامه بدون هیچ اشاره­ای به این تعابیر، حقیقت جایگاه انسان را تقرب به ساحت قدس ربوبی می­داند. تفاوت دیگر در هستی و هبوط است که امام تفسیر عرفانی از هبوط ارائه می­دهد ولی علامه به تفسیر ظاهری اکتفا می­کند. موضوع جلا و استجلا، آخرین موضوع مورد اختلاف دو دیدگاه است که امام از آن بهره می­گیرد ولی علامه از این تعبیر استفاده نمی­کند. البته همه­ی این تعارض دو دیدگاه با تامل قابل جمع است.

 کلید واژه:   انسان، عرفان، امام خمینی6، علامه طباطبایی6، جلا و استجلا، ساحات وجودی.