اصول کشورداری و سیاست خارجی هخامنشیان از کوروش تا داریوش اوّل

فهرست مطالب

عنوان                                                                                              صفحه

چکیده ……………………………………………………………………………………………………………………. 1

مقدّمه ……………………………………………………………………………………………………………………. 2

فصل اوّل: کلیّات تحقیق

1-1 بیان مسأله ………………………………………………………………………………………………………………………….. 6

1-2 اهداف تحقیق ……………………………………………………………………………………………………………………… 7

1-3 سؤالات تحقیق ……………………………………………………………………………………………………………………. 8

1-4 فرضیه‏های تحقیق ………………………………………………………………………………………………………………. 8

1-5 پیشینه‏ی تحقیق ………………………………………………………………………………………………………………….. 9

1-6 بررسی منابع و مآخذ …………………………………………………………………………………………………………… 10

1-7 روش تحقیق …………………………………………………………………………………………………………………….. 14

فصل دوّم: مفاهیم نظری و نگاهی اجمالی به ظهور و سقوط سلسله‏ی هخامنشیان

2-1 اصول کشورداری ……………………………………………………………………………………………………………….. 16

2-1-1 حکومت ……………………………………………………………………………………………………………………….. 16

2-1-2 سياست مدن …………………………………………………………………………………………………………………. 17

2-1-3 سیاست داخلی ………………………………………………………………………………………………………………. 18

2-2 سیاست خارجی ………………………………………………………………………………………………………………….. 18

2-2-1 تعاریف و دیدگاه‏ها …………………………………………………………………………………………………………. 19

2-2-2 سیاست خارجی: تاریخچه و تفاوت آن با روابط بین­الملل …………………………………………………… 20

2-2-3 اهداف سیاست خارجی …………………………………………………………………………………………………… 22

2-2-4 عوامل مؤثّر بر سیاست خارجی ………………………………………………………………………………………… 23

2-2-5 عوامل سیاست‏گذاری خارجی ………………………………………………………………………………………….. 24

2-2-6 ابزارهای سیاست خارجی ………………………………………………………………………………………………… 25

2-2-7 اجرای سیاست خارجی و تفاوت آن با سیاست داخلی …………………………………………………………. 28

2-2-8 سياست خارجي و قدرت ملّي ………………………………………………………………………………………….. 29

2-3 نگاهی اجمالی به ظهور و سقوط سلسله‏ی هخامنشیان ………………………………………………………….. 30

2-3-1 خاستگاه هخامنشیان ……………………………………………………………………………………………………… 30

2-3-2 نام و مدّت سلطنت پادشاهان هخامنشی ………………………………………………………………………….. 32

2-3-3 سقوط ماد به دست کوروش دوّم هخامنشی ……………………………………………………………………… 33

2-3-4 کمبوجیه دوّم ………………………………………………………………………………………………………………… 37

2-3-5 کودتای گئوماتا یا بردیای دروغین …………………………………………………………………………………… 40

2-3-6 داریوش اوّل ………………………………………………………………………………………………………………….. 42

2-3-7 از خشایارشا تا داریوش سوّم ……………………………………………………………………………………………. 43

فصل سوّم: بررسی و تحلیل

‏3-1 اصول کشورداری و سیاست خارجی هخامنشیان در دوران کوروش …………………………………………. 51

3-1-1 اصول کشورداری کوروش ………………………………………………………………………………………………. 51

3-1-1-1 رعایت اصل اوّل کشورداری توسّط کوروش …………………………………………………………………. 53

3-1-1-2 رعایت عدالت و اصول کشورداری توسّط کوروش …………………………………………………………. 65

3-1-1-3 سیاست لشکری و نظامی کوروش در خدمت کشورداری ……………………………………………….. 66

3-1-1-4 سیاست چندپایتختی ………………………………………………………………………………………………….. 70

3-1-2 سیاست خارجی کوروش …………………………………………………………………………………………………. 60

3-1-2-1 تصرّف ماد با تکیه بر سیاست سازش با بزرگان ماد ………………………………………………………. 60

3-1-2-2 سیاست جنگ و توسعه‏ی قلمرو حکومتی با تصاحب سه مرکز مهم از چهار قدرت بزرگ جهان آن زمان با تکیه بر تساهل و مدارا با ملل مغلوب ………………………………………………………………………….. 62

3-1-2-3 سیاست تساهل دینی …………………………………………………………………………………………………. 67

3-1-2-4 نقش دریاها در کشورداری و سیاست خارجی کوروش …………………………………………………… 70

3-1-2-5 مرگ کوروش و ناتمام ماندن سیاست توسعه‏ی قلمرو حکومتی ……………………………………… 71

3-2 ‏اصول کشورداری و سیاست خارجی هخامنشیان در دوران کمبوجیه ………………………………………… 73

3-2-1 اصول کشورداری کمبوجیه …………………………………………………………………………………………….. 73

3-2-1-1 پیش از حمله به مصر ………………………………………………………………………………………………… 74

3-2-1-2 نقش خراج و مالیات به عنوان اصل اقتصادی کشورداری در دوران حکومت کمبوجیه ………. 74

3-2-2 سیاست خارجی کمبوجیه ………………………………………………………………………………………………… 79

3-2-2-1 توسعه‏طلبی و ادامه‏ی فتوحات کوروش ……………………………………………………………………….. 79

3-2-2-2 تاکتیک تأسیس نیروی دریایی ………………………………………………………………………………………….. 82

3-2-2-3 سیاست‏های کمبوجیه در مصر و سیاست او در قبال کاهنان مصری ……………………………….. 82

3-2-2-4 سیاست‏های کمبوجیه پس از فتح مصر ……………………………………………………………………….. 84

3-3 ‏اصول کشورداری و سیاست خارجی هخامنشیان در دوران گئومات …………………………………………. 88

3-3-1 سیاست‏های داخلی و خارجی گئومات ………………………………………………………………………………. 90

3-3-2 حمایت از طبقات فرودست ……………………………………………………………………………………………… 93

3-4 ‏اصول کشورداری و سیاست خارجی هخامنشیان در دوران داریوش اوّل …………………………………… 93

3-4-1 اصول کشورداری داریوش ………………………………………………………………………………………………. 93

3-4-1-1 تشکیلات حکومتی و کشورداری داریوش ……………………………………………………………………. 95

3-4-1-2 تقسیم قلمرو شاهنشاهی به چندین ساتراپ ………………………………………………………………….. 97

3-4-1-3 نظام‏مندی مالیات ……………………………………………………………………………………………………. 100

3-4-1-3-1عنوان‏های مالیات و خراج …………………………………………………………………………………….. 101

3-4-1-3-2 نظام خراجگذاری در دوران داریوش اوّل ……………………………………………………………….. 102

3-4-1- 3-3 شیوه‏ی گردآوری مالیات‏ها …………………………………………………………………………………. 104

3-4-1-3-4 هدایا و خراج (اقوام هدیه‏دهنده و خراج‏دهنده) ……………………………………………………….. 106

3-4-1-3-5 نقش برجسته‏ی هیأت‏های نمایندگی ملّت‏های امپراتوری در تخت جمشید ………………. 109

3-4-1-4 ایجاد راه شاهی ………………………………………………………………………………………………………. 110

3-4-1-5 ایجاد لشکر جاویدان ………………………………………………………………………………………………….113

3-4-1-6 رعایت حقوق اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی توسّط داریوش ………………………………………… 114

3-4-1-6-1 قانون‏گذاری ……………………………………………………………………………………………………….. 114

3-4-1-6-2 برپا کردن اقتصاد سالم ………………………………………………………………………………………… 116

3-4-1-6-3 توجّه ویژه به توسعه‏ی کشاورزی ………………………………………………………………………….. 116

3-4-1-6-4 توجّه ویژه به حقوق مربوط به کار ………………………………………………………………………… 118

3-4-1-6-4-1 حقّ کار کردن ……………………………………………………………………………………………….. 119

3-4-1-6-4-2 حق تمتّع عادلانه و مساعد کار ………………………………………………………………………… 119

3-4-1-6-4-3 حقّ دریافت مزد و مزایای منصفانه …………………………………………………………………… 120

3-4-1-7 سیاست چندپایتختی ……………………………………………………………………………………………….  120

3-4-2 سیاست خارجی داریوش ………………………………………………………………………………………………. 121

3-4-2-1 مقابله با شورش‏ها و قیام‏ ولایات استقلال‏طلب ………………………………………………………….. 121

3-4-2-2 استقرار امنیّت و سازندگی ………………………………………………………………………………………… 125

3-4-2-3 سیاست جنگ و لشکرکشی‌ ……………………………………………………………………………………… 125

3-4-2-4 سیاست خارجی داریوش نسبت به سرزمین‏های دیگر …………………………………………………. 126

3-4-2-4-1 مصر ………………………………………………………………………………………………………………….. 126

3-4-2-4-2 سکاها ……………………………………………………………………………………………………………….. 127

3-4-2-4-3 یونان …………………………………………………………………………………………………………………. 128

3-4-2-4-4 اسپارت ………………………………………………………………………………………………………………. 131

3-4-2-5 نقش دریاها و آبراهه‏ها در سیاست خارجی داریوش …………………………………………………….. 133

3-4-2-5-1 خلیج فارس و دریای عمان ………………………………………………………………………………….. 133

3-4-2-5-2 مدیترانه و دریای سرخ ………………………………………………………………………………………… 138

3-4-2-5-3 کانال سوئز ………………………………………………………………………………………………………… 139

3-4-2-6 سیاست دینی داریوش ……………………………………………………………………………………………… 142

3-4-3 تقسیم‏بندی تحوّلات دوران داریوش ……………………………………………………………………………… 143

فصل چهارم: نتیجه‏گیری و پیشنهادات

4-1 نتیجه‏گیری ……………………………………………………………………………………………………………………… 147

4-2 پیشنهادات ………………………………………………………………………………………………………………………. 150

فهرست منابع و مآخذ ………………………………………………………………………………………………………………. 151