ارزیابی داده‌های ماهواره TRMM (3B43-V7) بر پایه ایستگاه‌های منتخب در ایران

تعداد 117صفحه فایل word قابل ویرایش

چکیده

بارندگی مهم‌ترین پارامتر ورودی در برآورد بیلان یک حوضه آبریز و مهم‌ترین عنصر در تصمیم‌گیری‌های بخش مدیریت منابع آب است. از این رو، اندازه­گيري­هاي دقيق بارندگي در انواع مديريت‌ها از جمله آب‌شناختي، كشاورزي، بحران و صنعت داراي اهميت بسزايي است. کوتاه بودن دوره آماری بسیاری از داده­ها، تراكم ناكافي‌ ايستگاه‌ها و كيفيت نامطلوب داده‌هاي شبكه‌هاي سنجش بارش، تحلیل‌های مبتنی بر این متغیر اقلیمی را با مشکل مواجه نموده است. بنابراین، لازم است منابع جایگزین در برآورد میزان بارندگی، که بتوانند این نقیصه‌ها را مرتفع سازند، شناسایی نموده و پس از ارزیابی، مورد استفاده قرار گیرند. بر همین اساس، در این پژوهش، به کمک داده‌های ماهانه بارندگی 155 ایستگاه سینوپتیک کشور در بازه‌ی زمانی 1998 تا 2014 دقت داده‌های برآورد شده  ماهانه ماهواره TRMM (3B43-V7) در سطح کل کشور، مورد ارزیابی قرار گرفت. این ارزیابی به کمک شاخص‌های آماری مختلفی از قبیل Realative Bias،  R (ضریب همبستگی)،  (ضریب تعیین)، MBE، MAE و RMSE و در دو سطح ماهانه و فصلی انجام پذیرفت. بر اساس نتایج، فصل تابستان، نتایج ضعیف‌‌تری نسبت به سایر فصول داشته است که علت آن هم به نوع و مقدار بارندگی‌ها در این فصل برمی‌گردد. در این فصل، در بعضی مناطق بارندگی صفر یا خیلی ناچیزی ثبت شده است که در محاسبات خطاهایی ایجاد می‌کند. همچنین نوع بارندگی که عموما رگباری و کوتاه‌مدت است، باعث می‌شود که بعضی اتفاقات بارندگی را ایستگاه زمینی ثبت کند و ماهواره ثبت نکند. یا ممکن است بارندگی کاملا محلی باشد به طوری که ماهواره آن را ثبت کند اما ایستگاه زمینی به علت قرار نداشتن در محل بارندگی، آن را ثبت نکند که همه این موارد می‌تواند اختلافاتی را بین دو منبع ایجاد کنند.در سطح ماهانه، حدودا 96% داده‌ها ضریب تعیین بالای 5/0 دارند و 50% داده‌ها ضریب تعیین بالای 7/0 دارند. برای فصل زمستان، نتایج نشان می‌دهد که حدودا 89% داده‌ها  بالای 5/0 دارند. در فصل بهار هم 92% ایستگاه‌ها  بالاتر از 5/0 دارند. در فصل تابستان 52% داده‌ها  بالای 5/0 دارند و  در فصل پاییز 90 درصد داده‌ها ضریب تعیین بالای 5/0 دارند و 70% داده‌ها هم  بالای 7/0 دارند. بر اساس نتایج، داده‌های ماهواره‌ای برآورد خوبی از مقدار و توزیع بارش در مناطق مختلف کشور بدست می‌دهند که برای پوشش مناطق فاقد ایستگاه بسیار مفید خواهد بود. همچنین بر اساس نتایج بدست آمده، هر اندازه منطقه مطالعاتی ما وسیع‌تر و در مقیاس بزرگتری باشد، کارآیی و دقت ماهواره بیشتر خواهد بود. در پایان می‌توانیم این طور اظهارنظر کنیم که از داده‌های ماهواره‌ای به طور قابل اعتمادی می‌توان برای مناطق مختلف کشور در کنار داده‌های زمینی استفاده کرد به شرطی که داده‌های ماهواره بر اساس داده‌های زمینی بوسیله معادلات تجربی تصحیح شوند.

کلیدواژه‌ها: بارش، TRMM، ایران، سینوپتیک، سنجش از دو ر