اثر ترکیبی عصاره ی سیر (Allium sativum)و زردچوبه (Curcuma longa) بر کاهش اثرات سوء ناشی از آفلاتوکسین B1 در موش های صحرایی

 

مقدمه…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….1

فصل اول: کلیات و بررسی منابع

1-1- قارچ‏ها………………………………………………………………………………………………………………………………………………..7

1-2- مایکوتوکسین‏ها……………………………………………………………..………………………………………………………….7

1-3- تاريخچه آفلاتوکسین…………………………………………………………………………………………………………………………9

1-4- توکسین‏ها و مسمومیت‏های قارچی………………………………………………………………………………………………..10

1-4-1- اکراتوکسین ………………………………………………………………………………………………………………………………..11

1-4-2- زیرالنون ……………………………………………………………………………………………………………………………………..11

1-4-3- تریکوتسین‏ها……………………………………………………………………………………………………………………………….11

1-4-4- سیترینین‏ها…………………………………………………………………………………………………………………………………12

1-5- طبقه بندی سموم قارچ……………………………………………………………………………………………………………………12

1-6- شرايط توليد سم و علايم بيماری…………………………………………………………………………………………………….13

1-7- آفلاتوکسين………………………………………………………………………………………………………………………………………14

1-8- ويژگي‏هاي كلي آفلاتوكسين ………………………………………………………………………………………………………….14

1-9- ويژگي‏هاي حياتي و سلولي گونه‏هاي مولد آفلاتوكسين ………………………………………………………………..17

1-10- انواع آفلاتوكسيكوز ………………………………………………………………………………………………………………………17

1-11- نحوه بيماري زايي آفلاتوكسين…………………………………………………………………………………………………….18

1-12- منابع غذايي در توليد آفلاتوكسين……………………………………………………………………………………………….19

1-13- پيشگيري و كنترل آفلاتوكسيكوز…………………………………………………………………………………………………20

1-14- کنترل…………………………………………………………………………………………………………………………………………….21

1-15- خطرات پنهان………………………………………………………………………………………………………………………………..21

1-16- حد مجاز و LD₅₀ آفلاتوكسين ……………………………………………………………………………………………………22

1-17- سیر………………………………………………………………………………………………………………………………………………..22

1-18- تركيبات سير…………………………………………………………………………………………………………………………………23

1-19- طبقه بندی و شیمی…………………………………………………………………………………………………………………….25

1-19-1- تیوسولفات‏ها……………………………………………………………………………………………………………………………25

1-19-2 ترکیبات گوگردی فرار……………………………………………………………………………………………………………….25

1-19-3- واینیل دیسینز‏ها، آجوئن و ترکیبات گوگرددار آلی محلول در آب………………………………………26

1-20- فرآورده‏های سیر………………………………………………………………………………………………………………………….26

1-20-1- زیست فراهمی ترکیبات گوگرددار آلی …………………………………………………………………………………..26

 1-20-2- آلیسین……………………………………………………………………………………………………………………………………27

1-20-3- اس آلیل ال سیستئین…………………………………………………………………………………………………………….27

1-20-4- متابولیسم ترکیبات آلی گوگرددار ………………………………………………………………………………………….27

1-21- نقش سیر در شرایط مختلف………………………………………………………………………………………………………..28

1-21-1- فعالیت آنتی اکسیدانی سیر …………………………………………………………………………………………………….28

1-21-2- گونه‏های اکسیژن فعال و سیر ………………………………………………………………………………………………..29

1-21-3- نقش سیر در بیماری‏های قلبی عروقی……………………………………………………………………………………29

1-21-4- نقش سیر در جلوگیری از تجمع پلاکت‏ها …………………………………………………………………………….31

1-21-5- نقش سیر به عنوان یک عامل ضد سرطان………………………………………………………………………………31

1-21-6- مكانيزم‏هاى ضد سرطانى…………………………………………………………………………………………………………32

1-21-7- اثرات ضد میکروبی…………………………………………………………………………………………………………………..33

1-21-8- سير به عنوان آنتى بيوتيك……………………………………………………………………………………………………..33

1-21-9- نقش محافظت کبدی سیر……………………………………………………………………………………………………..34

1-21-10- ضد فشار خون  بودن سیر ……………………………………………………………………………………………………35

1-21-11- نقش سیر در بهبود سیستم ایمنی بدن………………………………………………………………………………..36

1-21-12- سیر و کم خونی داسی شکل………………………………………………………………………………………………….36

1-21-13- نقش سیر در جلوگیری از دیابت……………………………………………………………………………………………37

1-22- عوارض جانبى………………………………………………………………………………………………………………………………..37

1-23- زردچوبه………………………………………………………………………………………………………………………………………..38

1-24- تركيبات شيميايي………………………………………………………………………………………………………………………….38

1-25- زردچوبه از ديدگاه طب سنتي………………………………………………………………………………………………………40

1-26- اثرات فارماكولوژي و درماني زردچوبه…………………………………………………………………………………………..40

1-26-1- فارماکوکینتیک کوکورکومین……………………………………………………………………………………………………40

1-26-2- اثرات آنتی اکسیدانی…………………………………………………………………………………………………………………42

1-26-3- اثر ضدسرطاني ………………………………………………………………………………………………………………………..42

1-26-4- نقش کورکومین در پیشگیري از سرطان………………………………………………………………………………….44

1-26-5- مهار پاسخ‏هاي التهابی …………………………………………………………………………………………………………….45

1-26-6- محافظت كبدي…………………………………………………………………………………………………………………………46

1-26-7- ديابت…………………………………………………………………………………………………………………………………………46

1-26-8- قلب و عروق ……………………………………………………………………………………………………………………………..47

1-26-9- اختلالات گوارشي…………………………………………………………………………………………………………………….47

1-26-10- بيماري آلزايمر……………………………………………………………………………………………………………………..48

1-26-11- سيستم ايمني………………………………………………………………………………………………………………………..49

1-26-12- آرتريت روماتوئيد…………………………………………………………………………………………………………………….49

1-27- عوارض جانبي………………………………………………………………………………………………………………………………..49

1-27-1- عوارض گوارشي…………………………………………………………………………………………………………………………49

1-27-2- آلرژي…………………………………………………………………………………………………………………………………………50

1-27-3- عوارض كبدي…………………………………………………………………………………………………………………………..50

1-27-4- تداخلات دارويي……………………………………………………………………………………………………………………….50

1-28- تیروئید…………………………………………………………………………………………………………………………………………..50

1-29- ساختمان بافتی تیروئید ……………………………………………………………………………………………………………….51

1-30- هورمون‌های تیروئید……………………………………………………………………………………………………………………..51

1-31- ساخت و ترشح هورمون‌های متابولیك تیروئید……………………………………………………………………………52

1-32- روند ساخت T₃ و T₄…………………………………………………………………………………………………………………….52

1-33- اعمال فیزیولوژیك هورمون‌های تیروئید………………………………………………………………………………………52

1-34- اثرات هورمون تیروئید بر مكانیسم‌های اختصاصی بدن………………………………………………………………53

فصل دوم: مواد و روش ها

2-1- مکان و مراحل اجرای طرح………………………………………………………………………………………………………………56

2-1-1 نحوه کشت قارچ……………………………………………………………………………………………………………………………56

2-1-1-1 آماده سازی محیط کشت…………………………………………………………………………………………………………56

2-1-1-2 کشت قارچ………………………………………………………………………………………………………………………………..56

2-1-2 تولید سم به روش تخمیر………………………………………………………………………………………………………………57

2-1-2-1 آماده سازی فلاسکهای محتوی برنج………………………………………………………………………………………..57

2-1-2-2 آماده سازی قارچ……………………………………………………………………………………………………………………….57

2-1-2-3 کشت قارچ بر روی برنج……………………………………………………………………………………………………………57

2-1-3 اندازه گیری آفلاتوکسین B₁ به روش TLC…………………………………………………………………………………58

2-1-3-1 مواد شیمیایی…………………………………………………………………………………………………………………………..58

2-1-3-2 روش انجام کار ………………………………………………………………………………………………………………………..58

2-2- تهیه عصاره‏ی سیر……………………………………………………………………………………………………………………………60

2-3- تهیه عصاره‏ی زردچوبه ……………………………………………………………………………………………………………………61

2-4- حیوانات آزمایشگاهی ……………………………………………………………………………………………………………………..61

2-5- نحوه ی‌ تیمار …………………………………………………………………………………………………………………………………62

2-6- مطالعه پارامترهای بیوشیمیایی………………………………………………………………………………………………………63

2-7- اندازه‏گیری فعالیت آنزیم های کبدی و بیلی روبین تام ……………………………………………………………… 64

2-7-1- آلانین آمینوترنسفراز………………………………………………………………………………………………………………….64

2-7-2-آسپارتات آمینوترنسفراز………………………………………………………………………………………………………………64

2-7-3- آلکالین فسفاتاز…………………………………………………………………………………………………………………………..64

2-7-4- بیلی روبین تام……………………………………………………………………………………………………………………………64

2-8- اندازه‏گیری هورمون های تیروئیدی……………………………………………………………………………………………….64

2-9- اندازه گیری قدرت آنتي اكسيداني احیایی آهن ( FRAP) ……………………………………………………………65

2-9-1- روش اندازه گیري ظرفیت آنتی اکسیدانی تام……………………………………………………………………………65

2-10- اندازه گیري مالون‏دی‏آلدهید ……………………………………………………………………………………………………….65

2-10-1- روش اندازه گیري مالون‏دی‏آلدهید…………………………………………………………………………………………..66

2-11- مدل آماری طرح و آنالیز داده‏ها…………………………………………………………………………………………………….66

2-12- تجزيه و تحليل داده‏ها…………………………………………………………………………………………………………………..68

فصل سوم: نتایج و بحث

3-1- نتایج مربوط به عملکرد آنزیم‏های کبدی و بیلی روبین تام……………………………………………………………70

3-1-1- آلانین آمینوترانسفراز …………………………………………………………………………………………………………………72

3-1-2- آسپارتات آمینوترانسفراز……………………………………………………………………………………………………………..75

3-1-3- آلکالین فسفاتاز …………………………………………………………………………………………………………………………..77

3-1-4- بیلی‏روبین تام………………………………………………………………………………………………………………………………80

3-2- نتایج مربوط به ظرفیت آنتی اکسیدانی تام و مالون‏دی‏آلدهید………………………………………………………82

3-2-1- مالون‏دی‏آلدهید …………………………………………………………………………………………………………………………84

3-2-2- ظرفیت آنتی اکسیدانی تام ………………………………………………………………………………………………………..88

3-3- نتایج مربوط به هورمون‏های تیروئیدی……………………………………………………………………………………………91

3-3-1- هورمون تری یدوتیرونین ……………………………………………………………………………………………………………94

3-3-2- هورمون تيروكسين …………………………………………………………………………………………………………………….97

3-4- نمودار تغییرات فاکتور های مورد بررسی ……………………………………………………………………………………….99

3-5- نتیجه گیری کلی………………………………………………………………………………………………………………………….101

3-6- پیشنهادات……………………………………………………………………………………………………………………………………..102

نمودارها………………………………………………………………………………………………………………………..103

منابع……………………………………………………………………………………………………………………………112

فهرست اشکال

شکل1-1 : قارچ آسپرژیلوس فلاووس رشد‏یافته بر روی محیط کشت…………………………………………………….10

شکل1-2 : ساختمان شیمیایی مایکوتوکسین‏ها ……………………………………………………………………………………..15

 شکل 1-3 : ساختمان شیمیایی متابولیت‎های آفلاتوکسین …………………………………………………………………..16

شکل 1-4 : مسیر‏های سوخت وساز آفلاتوکسین B₁ ………………………………………………………………………………19

شکل 1-5 : گیاه سیر…………………………………………………………………………………………………………………………………23

شکل 1-6 : ساختمان شیمیایی ترکیبات گوگرددار آلی سیر…………………………………………………………………..24

شکل 1-7 : واکنش آنزیمی جایگزین شدن سولفور سیستئین سولفوکسید …………………………………………..26

شکل 1-8 : ریزوم و پودر زردچوبه (سمت راست) و گیاه زردچوبه (سمت چپ) …………………………………..38

شکل 1-9 : ساختار شیمیایی مشتقات زردچوبه ……………………………………………………………………………………..39

شکل 2-1 : قارچ آسپرژیلوس فلاووس رشد یافته بر روی محیط کشت  PDA………………………………………57

شکل 2-2 : برنج های حاوی سم آفلاتوکسین قبل (سمت راست) و بعد از اتوکلاو (سمت چپ)…………..57

شکل 2-3 : تصاویری از مراحل خالص سازی آفلاتوکسین B₁ (شروع خالص سازی از بالا سمت چپ)……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………60

شکل 2- 4: نقاط فلورسنس آفلاتوکسین B₁ تحت نور لامپ UV ………………………………………………………….60

شکل 2-4 : تصاویری از مراحل عصاره گیری سیر……………………………………………………………………………………61

شکل 2-5 : تصاویری از مراحل عصاره گیری زردچوبه……………………………………………………………………………..61

شکل 2-6 : دستگاه فلوریمتری (سمت راست) و دستگاه اسپکتروفتومتر (سمت چپ) …………………………66

شکل 3-1-الف: تغییرات میانگین ALT سرم خون برای سطوح مختلف ترکیبی آفلاتوکسین B₁ و سیر وقتی که زردچوبه وجود ندارد. ……………………………………………………………………………………………………………….104

شکل 3-1-ب: تغییرات میانگین ALT سرم خون برای سطوح مختلف ترکیبی آفلاتوکسین B₁ و سیر وقتی که زردچوبه وجود دارد. ………………………………………………………………………………………………………………..104

شکل 3-2-الف: تغییرات میانگین AST سرم خون برای سطوح مختلف ترکیبی آفلاتوکسین B₁ و سیر وقتی که زردچوبه وجود ندارد. ……………………………………………………………………………………………………………….105

شکل 3-2-ب: تغییرات میانگین AST سرم خون برای سطوح مختلف ترکیبی آفلاتوکسین B₁ و سیر وقتی که زردچوبه وجود دارد. ………………………………………………………………………………………………………………..105

شکل 3-3-الف: تغییرات میانگین ALP سرم خون برای سطوح مختلف ترکیبی آفلاتوکسین B₁ و سیر وقتی که زردچوبه وجود ندارد. ……………………………………………………………………………………………………………….106

شکل 3-3-ب: تغییرات میانگین ALP سرم خون برای سطوح مختلف ترکیبی آفلاتوکسین B₁ و سیر وقتی که زردچوبه وجود دارد…………………………………………………………………………………………………………………106

شکل 3-4-الف: تغییرات میانگین بیلی روبین تام سرم خون برای سطوح مختلف ترکیبی آفلاتوکسین B₁ و سیر وقتی که زردچوبه وجود ندارد. …………………………………………………………………………………………………..107

شکل 3-4-ب: تغییرات میانگین بیلی روبین تام سرم خون برای سطوح مختلف ترکیبی آفلاتوکسین B₁ و سیر وقتی که زردچوبه وجود دارد. ……………………………………………………………………………………………………..107

شکل 3-5-الف: تغییرات میانگین MDA سرم خون برای سطوح مختلف ترکیبی آفلاتوکسین B₁ و سیر وقتی که زردچوبه وجود ندارد. ……………………………………………………………………………………………………………….108

شکل 3-5-ب: تغییرات میانگین MDA سرم خون برای سطوح مختلف ترکیبی آفلاتوکسین B₁ و سیر وقتی که زردچوبه وجود دارد. ……………………………………………………………………………………………………………….108

شکل 3-6-الف: تغییرات میانگین TAC سرم خون برای سطوح مختلف ترکیبی آفلاتوکسین B₁ و سیر وقتی که زردچوبه وجود ندارد. . ……………………………………………………………………………………………………………109

شکل 3-6-ب: تغییرات میانگین TAC سرم خون برای سطوح مختلف ترکیبی آفلاتوکسین B₁ و سیر وقتی که زردچوبه وجود دارد. . …………………………………………………………………………………………………………….109

شکل 3-7-الف: تغییرات میانگین T₃ سرم خون برای سطوح مختلف ترکیبی آفلاتوکسین B₁ و سیر وقتی که زردچوبه وجود ندارد. . ……………………………………………………………………………………………………………………..110

شکل 3-7-ب: تغییرات میانگین T₃ سرم خون برای سطوح مختلف ترکیبی آفلاتوکسین B₁ و سیر وقتی که زردچوبه وجود دارد. . ………………………………………………………………………………………………………………………110

شکل 3-8-الف: تغییرات میانگین T₄ سرم خون برای سطوح مختلف ترکیبی آفلاتوکسین B₁ و سیر وقتی که زردچوبه وجود ندارد. . ……………………………………………………………………………………………………………………..111

شکل 3-8-ب: تغییرات میانگین T₄ سرم خون برای سطوح مختلف ترکیبی آفلاتوکسین B₁ و سیر وقتی که زردچوبه وجود دارد. . ………………………………………………………………………………………………………………………111

فهرست جداول

جدول 1-1 گروه‎های اصلی و مولد تولید مایکوتوکسین‎ها و سموم مربوط به آن‎ها…………………………………..8

جدول 2-1: ترکیبات خوراک پلت شده مخصوص موش آزمایشگاهی (شرکت جوانه خراسان)………………62

جدول3-1: مقایسه آماری میانگین سطوح ترکیبی آفلاتوکسین B₁، زردچوبه و سیر بر میزان آنزیم‏های کبدی و بیلی روبین تام …………………………………………………………………………………………………………………………….70

جدول3-2: مقایسه آماری میانگین سطوح اصلی آفلاتوکسین  B₁، زردچوبه و سیر بر میزان آنزیم‏های کبدی و بیلی روبین تام……………………………………………………………………………………………………………………………..71

جدول3-3: مقایسه آماری میانگین سطوح ترکیبی آفلاتوکسین B₁، زردچوبه و سیر بر میزان مالون‏دی‏آلدهید و ظرفیت آنتی‏اکسیدانی تام پلاسما………………………………………………………………………………..80

جدول3-4: مقایسه آماری میانگین سطوح اصلی آفلاتوکسین B₁، زردچوبه و سیر بر میزان مالون‏دی‏آلدهید و ظرفیت آنتی‏اکسیدانی تام پلاسما………………………………………………………………………………..81

جدول3-5: مقایسه آماری میانگین سطوح ترکیبی آفلاتوکسین B₁، زردچوبه و سیر بر میزان هورمون‏های تیروئیدی…………………………………………………………………………………………………………………………………………………….89

جدول3-6: مقایسه آماری میانگین سطوح اصلی آفلاتوکسین  B₁، زردچوبه و سیر بر میزان هورمون‏های تیروئیدی…………………………………………………………………………………………………………………………………………………….90