چکیده………………………………………………………………………………………………………………………د

مقدمه …………………………………………………………………………………………………………………1

 

فصل اول : ( کليات و مفاهيم)

1-1.شرح وبیان مسئله ………………………………………………………………………………………………….3

1-2.ضرورت و اهمیت موضوع تحقیق……………………………………………………………………………4

1-3.اهداف تحقيق مورد نظر…………………………………………………………………………………………5

1-3-2. اهداف جزئی ………………………………………………………………………………………………….5

1-3-1. هدف كلي……………………………………………………………………………………………………..5

1-4.كاربرد نتايج تحقیق  ………………………………………………………………………………………..5

1-5.سازمانهای بهره بردار احتمالی …………………………………………………………………………………5

1-6.پيشينه علمي موضوع تحقيق و پژوهش هاي انجام شده………………………………………………….6

1-7.فرضيه ها يا سؤال هاي تحقيق………………………………………………………………………………….8

1-8.شرح روش تحقيق………………………………………………………………………………………………….8

1-9.مفاهیم………………………………………………………………………………………………………………8

1-9-1.اخلاق از نظر لغت  ………………………………………………………………………………………..8

1-9-1-1.تعریف اخلاق در اصطلاح……………………………………………………………………………9

1-9-2.تعريف لغوي فرهنگ……………………………………………………………………………………….9

1-9-2-1. معناي اصطلاحي فرهنگ…………………………………………………………………………….10

1-9-2-2.چگونگي شكل گيري فرهنگ…………………………………………………………………..10

1-9-2-3 .وجوه مشترک فرهنگ ها…………………………………………………………………………….11

1-9-2-4. ويژگي ها و شاخصه هاي فرهنگ…………………………………………………………….12

1-9-3.تعريف اقتصاد……………………………………………………………………………………………….13

1-9-3-1.تعریف اقتصاد در اصطلاح………………………………………………………………………..14

1-9-3-2.توسعه اقتصادى………………………………………………………………………………………14

1-9-3-3.استراتژى توسعه‏…………………………………………………………………………………….15

1-9-3-4.توسعه در اسلام‏…………………………………………………………………………………………..15

 

فصل دوم : ( اصول مسائل  اخلاقى ومولفه های  فرهنگی)

2-1.مقدمه…………………………………………………………………………………………………………..17

2-2.اصول چهارگانه اخلاق………………………………………………………………………………………..18

2-3.نقد و بررسى………………………………………………………………………………………………….18

2-4 .آیاتی که اصول كلى اخلاق در آن ترسيم شده……………………………………………………….21

2-4-1. قرآن و سعادت جامعه………………………………………………………………………………..22

2-4-2.تجربه در تاریخ……………………………………………………………………………………………….22

2-5 . رواياتی که اصول اخلاقی در آن ترسیم شده………………………………………………………23

2-6.جايگاه فرهنگ در امور انسانى…………………………………………………………………………..24

2-6-1.مولفه های فرهنگ………………………………………………………………………………………24

2-6-2. فرهنگ دینی………………………………………………………………………………………………….24

2-6-3.ضرورت احیاءفرهنگ وارزشهای الهی……………………………………………………………25

2-7. جمع بندی این فصل…………………………………………………………………………………………27

 

فصل سوم : ( نقش اخلاق اسلامي بر اعتلاي فرهنگ )

3-1.مقدمه……………………………………………………………………………………………………………29

3-2.اوضاع جزیره العرب در زمان ظهور…………………………………………………………………………30

3-3. اخلاق وشكوفايي فوق العاده فرهنگي……………………………………………………………….31

3-4.آموزه های اخلاقی و فرهنگ سازی…………………………………………………………………..34

3-4-1.دانش و دانش‌اندوزي…………………………………………………………………………………..34

3-4-2.جستجوي دانش، وظيفه‌اي فراگير………………………………………………………………….35

3-4-3. جستجوي دانش و تعالي معنوي…………………………………………………………………….36

3-4-4. دانش و مسئوليت اجتماعي…………………………………………………………………………..36

3-4-5. جستجوي دانش در ساية استاد وارسته……………………………………………………………37

3-4-6 . نقش تعلیمات اخلاقی  بر رشد واعتلای سایر علوم……………………………………………….39

3-5. فضیلت های اخلاقی واعتلای فرهنگ جامعه………………………………………………………41

3-5-1.تواضع و فروتنى………………………………………………………………………………………..41

3-5-1-1.تواضع در آیات قرآن………………………………………………………………………………..41

3-5-1-2. پیآمدها وآثار تواضع……………………………………………………………………………..42

3-5-2.صله رحم…………………………………………………………………………………………………..44

3-5-2-1.مرز صله رحم…………………………………………………………………………………………46

3-5-2-2.آثار مثبت اجتماعى و فردى……………………………………………………………………………47

3-5-3.صدق و راستى…………………………………………………………………………………………..51

3-5-3-1.صدق در آیات قرآن………………………………………………………………………………52

3-5-3-2. تأثير راست گويى در زندگى انسان‌ها……………………………………………………….53

3-5-4 .حُسن خلق…………………………………………………………………………………………………….56

3-5-4-1 .حدودحسن خلق……………………………………………………………………………………..57

3-5-4-2 .حسن خلق در قرآن……………………………………………………………………………….57

3-5-4-3 . آثار و پيامدهاى حسن خُلق……………………………………………………………………58

3-5-4-4 .نمونه ای ازسيره معصومین ……………………………………………………………………..63

3-5-5 .جود و سخاوت…………………………………………………………………………………………65

3-5-5-1 .چهره سخاوتمندان در قرآن……………………………………………………………………..66

3-5-5-2 .آثار و پيامدهاى سخاوت……………………………………………………………………………67

3-5-5-3 .محدوده سخاوت…………………………………………………………………………………….70

3-5-6 .حُسن ظن………………………………………………………………………………………………….70

3-5-6-1 .آثاروپیامدهای حُسن ظن …………………………………………………………………………70

3-5-7 .خدمت به مردم……………………………………………………………………………………………….73

3-5-7-1.نمود های خدمت به مردم…………………………………………………………………………..73

3-5-7-2 .خدمت، سرمايه سرورى………………………………………………………………………….73

3-5-7-3 .كارگشايى از مردم………………………………………………………………………………………74

3-5-7-4 .درسى از امام سجاد(ع)……………………………………………………………………………75

3-5-7-5.خرج مال و آبرو…………………………………………………………………………………….76

3-5-7-6 .صدقه، اما بى پول…………………………………………………………………………………..77

3-5-7-7 .ايثار……………………………………………………………………………………………………78

3-5-8 .وفاى به عهد …………………………………………………………………………………………..79

3-5-8-1 .وفای به عهد در آیات……………………………………………………………………………79

3-5-8-2.آثار فردى و اجتماعى وفاى به عهد……………………………………………………………80

3-5-9 .صبر و شكيبايى……………………………………………………………………………………….83

3-5-9-1 .صبر در آیات قرآن………………………………………………………………………………..84

3-5-9-2 .آثار و پيامدهاى صبر……………………………………………………………………………..84

3-5-11 .عفت، فضيلت‏بزرگ اخلاقى…………………………………………………………………….88

3-5-10-1 .عفت درآيات قرآن …………………………………………………………………………….89

3-5-10-2 .خويشتن داراى شگفت انگيز و خارق العاده يوسف (ع) ……………………………..89

3-5-10-3 .تاثیر وپیامدهای عفت در جامعه………………………………………………………………91

3-5-10-4.دعا براي حفظ پاکدامني………………………………………………………………………..94

3-5-11 .اخلاق و مراعات حقوق ديگران………………………………………………………………..94

3-5-11-1 .حقوق مسلمانى……………………………………………………………………………………95

3-5-12.جمع بندی این فصل…………………………………………………………………………………..99

 

فصل چهارم : (اثر بخشي اخلاق برتعالي ورشد اقتصادي  )

4-1.مقدمه ………………………………………………………………………………………………………100

4-2.توسعه اقتصادی …………………………………………………………………………………………..100

4-3.اخلاق اقتصادی …………………………………………………………………………………………..102

4-4.رابطه اخلاق با اقتصاد………………………………………………………………………………………..103

4-5.تجلی اخلاق در حوزه کار و تولید………………………………………………………………………..106

4-5-1.جایگاه کار و تولید در قرآن و حدیث…………………………………………………………….107

4-5-1-1. ارزش‏گذاری معنوی فعالیتهای تولیدی……………………………………………………….108

4-5-1-2.تبیین ارزش مادّی کار……………………………………………………………………………109

4-5-1-3. تشویق عملی به کار و تولید در سیره معصومین(ع)………………………………………….109

4-5-2. اخلاق کار از دیدگاه اسلام………………………………………………………………………….111

4-5-2-1.نظم و تدبیر در امور………………………………………………………………………………111

4-5-2-2 . مهارت  و تعهّد……………………………………………………………………………………….112

4-5-3-3. 4-5-2-3. هدفمندی و انگیزه سالم………………………………………………………….113

4-6 . نقش ارزشهای معنوی در رشد اقتصادی…………………………………………………………114

4-6-1. 4-6-1. آثار غیبی…………………………………………………………………………………..115

4-6-1-1. حسن خلق………………………………………………………………………………………….116

4-6-1-2.طهارت………………………………………………………………………………………………118

4-6-1-3. استغفار …………………………………………………………………………………………….119

4-6-1-4.صدقه………………………………………………………………………………………………….121

4-6-2. آثار وضعی برخی از آموزه های اخلاقی……………………………………………………………124

4-6-2-1. امانتداري……………………………………………………………………………………………….124

4-6-2-2.انفاق………………………………………………………………………………………………………..125

4-6-2-3.شکرگزاری و پرهیز ازکفران نعمت…………………………………………………………….126

4-6-2-3-1.پيامدهاى كفران نعمت ………………………………………………………………………127

4-6-2-4.ربا………………………………………………………………………………………………………….128

4-7.تجلی اخلاق در حوزه توزیع و تجارت…………………………………………………………….131

4-7-1.توزیع ثروت…………………………………………………………………………………………….132

4-7-1-1.توزیع نابرابر ثروت و مقابله با آن از نگاه اخلاقی………………………………………….133

4-7-1-2. اخلاق و مقابله با فقر و ثروت اندوزی……………………………………………………..134

4-7-1-2-1. تحکیم ارزشهای اصیل……………………………………………………………………..135

4-7-1-2-2. در هم شکستن ارزش متمولان…………………………………………………………….135

4-7-1-2-3. تبیین وظایف اخلاقی ثروتمندان و فقرا………………………………………………..136

4-7-1-2-3- .تبیین اخلاق توانگری…………………………………………………………………….137

4-7-1-2-3-2. تأکید بر رسیدگی به محرومان در دو بُعد عاطفی و مالی………………………138

4-7-1-2-3-3. محدودیت های درآمد…………………………………………………………………139

4-7-3.اخلاق اقتصادی درتوزیع کالاها و خدمات……………………………………………………..141

4-7-3-1. اصل توجّه به معنویات………………………………………………………………………….142

4-7-3-2. اصل عدالت………………………………………………………………………………………..143

4-7-3-3. اصل خیرخواهی و نفی غِش (فریب)……………………………………………………….145

4-7-3-4. اصل احسان……………………………………………………………………………………….146

4-7-3-5.اصل امانت بودن اموال……………………………………………………………………………..147

4-7-3-6. ممنوعیت راکدگذاری سرمایه و نفی‏احتکار………………………………………………149

4-8.تجلی اخلاق در حوزه مصرف…………………………………………………………………………149

4-8-1.مصرف ، هدف و انگیزه‏های آن………………………………………………………………….150

4-8-2.محدودیتهای مصرف…………………………………………………………………………………151

4-8-3.اخلاق واصول حاکم بر مصرف…………………………………………………………………..153

4-8-4.نتیجه تحقیق ……………………………………………………………………………………………….154

منابع ومآخذ………………………………………………………………………………………………………..156