%31تخفیف

آنالیز مقایسه‌ای شبکه­های برهمکنش باقیمانده­های آمینواسیدی پروتئین­های هاب و غیر­هاب در مخمر ساکارومایسس سرویزیه

تعداد 89صفحه در فایل word

 

 

آنالیز مقایسه‌ای شبکه­های برهمکنش باقیمانده­های آمینواسیدی پروتئین­های هاب و غیر­هاب در مخمر ساکارومایسس سرویزیه

 

 

 

كارشناسي ارشد

چكيده

شبکه­های برهمکنش پروتئین – پروتئین در همۀ گونه­ها، خصوصیاتی مشابه با سایر شبکه­های پیچیده، مانند شبکه جهانی وب دارند. این شبکه­ها، به عنوان شبکه­های بدون مقیاس شناخته­شده­اند. ویژگی بارز آن­ها، تبعیت توزیع درجه­شان از قانون توانی می­باشد. بیشتر پروتئین­ها در این شبکه­ها، تعداد کمی برهمکنش با سایر اعضاء شبکه برقرار می­کنند، در­حالی­که تعداد کمی از پروتئین­ها، تمایل چشمگیری به برقراری برهمکنش با سایرین دارند. پروتئین­های دسته اخیر، هاب نامیده می­شوند. حذف هاب­ها از شبکۀ برهمکنش پروتئین- پروتئین، همانند حذف آن­ها در سایر شبکه­های زیستی، منجر به مرگ ارگانیسم می­شود. از این رو، هاب­ها نقشی حیاتی در عملکرد و پایداری شبکۀ برهمکنش پروتئین – پروتئین، دارند. چندین پروتئین معروف که در وقوع بیماری­ها نقش دارند و به­طور گسترده مطالعه شده­اند، در دستۀ هاب­ها جای می­گیرند. از این­رو، مطالعات متنوعی، به­ منظور پاسخ به این سوال که چه ویژگی منحصر به فردی در هاب­ها وجود دارد که به آنها توانایی برهمکنش با چندین پروتئین را می­دهد، صورت گرفته­است. اخیرا، مطالعۀ خصوصیات ساختاری هاب­ها، به طور گسترده­ای شروع شده­است. برای مثال، نشان داده شده­است که احتمال حضور نواحی نامنظم ساختاری در هاب­ها نسبت به پروتئین­های غیر­هاب­، بیشتر است. از طرفی زیست­شناسان ساختاری به ­منظور درک روابط پیچیده بین ساختار و عملکرد پروتئین­ها، به مطالعۀ برهمکنش بین باقیمانده­های آمینواسیدی در پروتئین­ها، می­پردازند. مطالعۀ ساختار پروتئین­ها به کمک نظریۀ گراف و نمایش آن­ها به­صورت شبکه، دستیابی به ویژگی­های توپولوژی پروتئین­ها را سهولت می بخشد. هدف نهایی مطالعۀ حاضر، بررسی تفاوت پروتئین­های هاب و غیر­هاب از منظر نظریۀ گراف می­باشد، برای دستیابی به این هدف، پروتئین­های هاب و غیرهاب از شبکه برهمکنش پروتئین – پروتئین مخمر نان، انتخاب شده­اند. پس از تبدیل فایل­های PDB به شبکه­، معیارهای مرکزیت بر روی این شبکه­ها، پیاده شدند. نتایج بررسی معیارهای مرکزیت نشان داد که میانگین درجه، مرکزیت نزدیکی، کوتاه ترین مسیر میانگی و ویژگی جهان کوچک در در شبکۀ برهمکنش باقیمانده­های آمینواسیدی پروتئین­های هاب نسبت به غیر­هاب بیشتر می­باشند. همچنین نسبت قطر به اندازه، در شبکۀ برهمکنش باقیمانده­های آمینواسیدی پروتئین­های هاب نسبت به غیر­هاب، کمتر است. این نتایج حاکی از این امر است که اگر شبکه برهمکنش آمینواسیدها را به عنوان یک شبکه اطلاع رسانی در نظر بگیریم، سرعت انتقال اطلاعات در پروتئین­های هاب بیشتر از غیرهاب می­باشد. نتایج حاصل از این بررسی با وظایف پروتئین­های هاب در شبکۀ برهمکنش پروتئین- پروتئین، مطابقت دارد.

آنالیز مقایسه‌ای شبکه¬های برهمکنش باقیمانده¬های آمینواسیدی پروتئین¬های هاب و غیر¬هاب در مخمر ساکارومایسس سرویزیه

فهرست

 فصل اول: مقدمه …………………………………………………………………………………..

1

1.1     زیست شناسی ………………………………………………………………………………………….

1

1.1.1     بیوشیمی و زیست شناسی مولکولی ………………………………………………………………

1

2.1.1    زیست شناسی سلولی …………………………………………………………………………………..

4

3.1.1     اکولوژی و تکامل ……………………………………………………………………………………….

5

2.1     شبکه­ها در زیست شناسی ………………………………………………………………………….

6

3.1     زیست شناسی سامانه­ها ……………………………………………………………………………..

7

4.1     خصوصیات شبکه­های زیستی …………………………………………………………………….

9

1.4.1     شبکه­ها در مقیاس میکروسکوپی ………………………………………………………………….

10

5.1     نظریه گراف …………………………………………………………………………………………….

10

6.1     اصطلاحات گراف……………………………………………………………………………………..

12

1.6.1     مجموعه­ها …………………………………………………………………………………………………

12

2.6.1     گراف ……………………………………………………………………………………………………….

12

3.6.1     خصوصیات گراف ……………………………………………………………………………………..

15

7.1     انواع گراف ………………………………………………………………………………………………

16

1.7.1     گراف­های جهت­دار، بدون­جهت، مخلوط و مولتی ………………………………………..

16

8.1     نمایش گراف­ها ………………………………………………………………………………………..

17

1.8.1     ماتریس مجاورتی ……………………………………………………………………………………….

18

2.8.1     لیست مجاورتی ………………………………………………………………………………………….

18

9.1     خصوصیات کلی شبکه­ها …………………………………………………………………………..

19

1.9.1      فاصله، میانگین طول مسیر و قطر…………………………………………………………………

20

2.9.1     توزیع درجه ………………………………………………………………………………………………

21

3.9.1     شش درجۀ جدایی و مفهوم جهان کوچک …………………………………………………….

22

10.1     ضریب خوشه­بندی ………………………………………………………………………………..

24

11.1     معیارهای مرکزیت ………………………………………………………………………………….

25

1.11.1     معیارها بر اساس همسایگی یک گره……………………………………………………………

28

1.1.11.1    مرکزیت درجه ………………………………………………………………………………….

28

2.1.11.1    قدرت نفوذ ………………………………………………………………………………………

29

3.1.11.1     مرزیت رهبر محلی و رهبر اکید …………………………………………………………

29

4.1.11.1     ضریب خوشه­بندی ……..………………………………………………………………….

30

2.11.1     معیارهای مرکزیت بر اساس فاصله در گراف ……………………………………………….

30

1.2.11.1     مرکزیت نزدیکی ……………………………………………………………………………..

30

2.2.11.1     مرکزیت دوری از مرکز …………………………………………………………………….

31

3.2.11.1     مرکزیت رادیالیتی …………………………………………………………………………….

31

3.11.1     معیار­ها بر اساس میانگی …………………………………………………………………………..

31

1.3.11.1    مرکزیت فشار …………………………………………………………………………………..

32

2.3.11.1    مرکزیت کوتاه­ترین مسیر میانگی …………………………………………………………

33

12.1     موتیف­ها در شبکه …………………………………………………………………………………

34

1.12.1     تعریف موتیف در نظریه گراف …………………………………………………………………

36

13.1     شبکۀ برهمکنش پروتئین- پروتئین……………………………………………………………………..

38

1.13.1     روش­های ساخت شبکۀ برهمکنش پروتئین- پروتئین…………………………………….

38

 فصل دوم: روش­ها ………………………………………………………………………………..

40

1.2     مقدمه …………………………………………………………………………………………………….

40

2.2     انتخاب داده­های اولیه ……………………………………………………………………………….

40

3.2     شبکۀ ساختار پروتئین یا شبکۀ برهکمنش باقیمانده­های آمینواسیدی………………..

41

4.2     تعریف دقیق هاب در شبکۀ برهمکنش پروتئین-پروتئین………………………………..

45

1.4.2     ویژگی­های ساختاری پروتئین­های هاب ………………………………………………………..

48

1.1.4.2    بی نظمی ذاتی ……………………………………………………………………………………….

48

2.1.4.2    بار سطحی ……………………………………………………………………………………………

49

5.2     تهیه فایل PDB مربوط به پروتئین­های انتخاب شده……………………………………..

50

1.5.2     پایگاه داده ساختار فضائی پروتئین­ها …………………………………………………………….

51

6.2     کارگزار T-TASSER ……………………………………………………………………………………..

52

1.6.2     ارزیابی انتقادی از پیش بینی ساختار پروتئین در CASP ………………………………..

52

1.1.6.2    چگونگی عملکرد CASP …………………………………………………………………..

54

2.1.6.2    . GDT……………………………………………………………………………………………..

55

2.6.2    نحوۀ عمل کارگزار I-TASSER………………………………………………………………….

55

7.2     تبدیل پروتئین­ها به گراف …………………………………………………………………………

56

1.7.2     اساس ساخت یک RIN توسط RINerator ……………………………………..

56

1.1.7.2    برنامۀ Reduce ………………………………………………………………………………….

56

2.1.7.2    برنامۀ Probe …………………………………………………………………………………….

57

3.1.7.2    گام نهایی …………………………………………………………………………………………..

57

8.2     آنالیز گراف­های ساختار پروتئین………………………………………………………………………..

59

1.8.2     NetCentra …………………………………………………………………………………………….

59

 فصل سوم: بحث و نتیجه­گیری……………………………………………………………………….

60

1.3     نتیجه­گیری و تحلیل………………………………………………………………………………….

60

1.1.3 ترسیم شبکه مورد مطالعه و بررسی معیارهای مرکزیت………………………………..

60

2.1.3 پیاده­سازی معیارهای مرکزیت بر روی شبکه برهمکنش پروتئین پروتئین………

61

1.2.1.3     میانگین درجه در شبکه برهمکنش پروتئین – پروتئین …………………………….

61

2.2.1.3     ضریب خوشه­بندی در شبکه برهمکنش – پروتئین پروتئین…………………….

62

3.2.1.3     مرکزیت نزدیکی در شبکه برهمکنش پروتئین – پروتئین………………………….

63

4.2.1.3     مرکزیت رادیالیتی در شبکه برهمکنش پروتئین – پروتئین………………………..

63

5.2.1.3     مرکزیت کوتاه­ترین مسیر میانگی در شبکه برهمکنش پروتئین – پروتئین……

64

6.2.1.3     مرکزیت فشار در شبکه برهمکنش پروتئین – پروتئین……………………………..

65

7.2.1.3     مرکزیت نفوذ در در شبکۀ شبکه برهمکنش پروتئین – پروتئین…………………

66

3.1.3      بررسی معیارهای مرکزیت در شبکه برهمکنش آمینو­اسیدهای هاب و غیر­هاب

67

1.3.1.3     توزیع درجه و وابستگی ضریب خوشه­بندی به میزان درجه ……………………

67

2.3.1.3     مقایسه میانگین درجه در شبکه برهمکنش آمینواسیدهای هاب و غیر­هاب..

72

3.3.1.3   مقایسه ضریب خوشه­بندی در شبکه برهمکنش آمینواسیدهای هاب و غیر ……………..هاب

72

4.3.1.3   مقایسه ویژگی جهان کوچک در شبکه برهمکنش آمینواسیدهای هاب و   ……………..غیرهاب

73

5.3.1.3      مقایسه میزان قطر در شبکه برهمکنش آمینو اسیدهای هاب و غیر­هاب…….

75

6.3.1.3    مقایسه میزان نزدیکی و کوتاه­ترین مسیر میانگی در شبکه برهمکنش آمینو ………………اسیدهای هاب و غیر­هاب

75

2.3     مطالعات آینده………………………………………………………………………………………….

77

    مراجع…………………………………………………………………………………………………….

79

         فهرست واژگان…………………………………………………………………………………………

84

فهرست تصاویر ، نمودار­ها و جداول

شکل 1-1 : سطوح مطالعاتی متفاوت در زیست شناسی……………………………………………………………….

2

شکل 1-2 : انتقال اطلاعات از DNA تا پروتئین………………………………………………………………………..

2

شکل 1-3 : طرحی شماتیک از یک سلول انسانی به­همراه چند ارگانلش……………………………………….

5

شکل 1-4 : درخت فیلوژنی……………………………………………………………………………………………………..

5

شکل 1-5 : نقشه شهر کونینگزبرگ و رودخانه پِرگل ………………………………………………………………….

11

شکل 1-6 : دو شکل از نمایش گراف………………………………………………………………………………………..

13

شکل1-7 : از چپ به راست: گراف G، زیرگرافی از G، زیرگرافی القائی از G………………………………

14

شکل 1-8 : دو گراف ایزومورف……………………………………………………………………………………………….

15

شکل 1-9 : نمایش یک گام و مسیر…………………………………………………………………………………………..

15

شکل 1-10 : شبکه زنجیره غذایی……………………………………………………………………………………………..

16

شکل 1-11 : گراف جهت­دار پنج گره­ای سمت چپ به­همراه ماتریس مجاورتش سمت راست………..

18

شکل 1-12 : گراف بدون­جهت و جهت­دار به­همراه لیست مجاورت­شان……………………………………….

19

شکل 1-13 : گراف جهت­دار به­همراه ماتریس فاصله مربوطه………………………………………………………

20

شکل 1-14 : توزیع درجه شبکه­های پیچیده……………………………………………………………………………….

23

شکل1-15 : نمایش انواع توزیع درجه مربوط به یک شبکۀ متابولیسمی………………………………………….

23

شکل 1-16 : ضریب خوشه­بندی……………………………………………………………………………………………..

25

شکل 1-17 : بررسی اهمیت گره­ها از منظرهای متفاوت ……………………………………………………………..

27

جدول 1-1 : مرکزیت درجه مربوط به راس­های شبکۀ نمایش داده­شده در شکل 1-17 قسمت a……..

27

شکل 1-18 : مقایسه مرکزیت فشار و مرکزیت کوتاه‌ترین مسیر میانگی………………………………………….

33

شکل 1-19 : نمایش انواع موتیف……………………………………………………………………………………………..

35

شکل 1-20 : موتیف­ها در شبکه تنظیم بیان ژن مخمر………………………………………………………………….

37

شکل 1-21 : (a) نمایش گراف هدف G، (b) یک موتیف G’، (c) G” همتای موتیفِ G’ در گراف هدف G است

37

شکل 2-1 : پروتئین­های شبکۀ برهمکنش پروتئین – پروتئین مخمر………………………………………………

41

شکل 2-2 : مثالهایی از نمایش سنتی پروتئین­ها به صورت ربانی شکل…………………………………………..

42

شکل 2-3 : نمایش دو بعدی پروتئین به کمک گراف…………………………………………………………………..

45

شکل 2-4 : نمایش هاب­های Party و Date……………………………………………………………………………

47

شکل 2-5 : مقایسه توزیع درجه پروتئین­های ضروی و غیرضروری………………………………………………

50

شکل 2-6 : رشد تعداد ساختارها در PDB……………………………………………………………………………….

51

جدول 2-1 : شرح انواع Record در قالبندی PDB………………………………………………………………….

53

شکل 2-7 : نمودار توزیع تجمعی کربن­های آلفا………………………………………………………………………….

55

شکل 2-8 : نمایشی از الگوریتم  Probe…………………………………………………………………………………..

58

شکل 2-9 : نمایشی از خروجیِRINerator ، رسم شده به کمک نرم افزار Cytoscape………………

58

شکل 3-1 : نمایش شبکه برهمکنش پروتئین- پروتئین مخمر نان…………………………………………………

60

نمودار 3-1 : نمایش تابعیت توزیع درجه  شبکۀ برهمکنش پروتئین- پروتئین مخمر ساکارومایسس سرویزیه از قانون توانی

61

نمودار 3-2 : میانگین درجه پروتئین­های هاب و غیر­هاب در شبکۀ برهمکنش پروتئین- پروتئین مخمر نان با مقدار پی≤0.001

62

نمودار 3-3 : بررسی تفاوت ضریب خوشه­بندی پروتئین¬های هاب و غیرهاب در شبکۀ برهمکنش پروتئین- پروتئین مخمر نان، مقدار پی کمتر از 0.001

62

نمودار 3-4 : نمایشِ میزان تفاوت مرکزیت نزدیکیِ در پروتئین­های هاب و غیرهاب ذر شبکۀ برهمکنش پروتئین- پروتئین مخمر نان، مقدار پی کمتر از 0.001

63

نمودار 3-5 : نمایشِ میزان تفاوت رادیالیتی بین پروتئین¬های هاب و غیرهاب در شبکۀ برهمکنش پروتئین- پروتئین مخمر نان، مقدار پی کمتر از 0.001

64

نمودار 3-6 : نمایش تفاوت میزان کوتاه­ترین مسیر میانگی بین پروتئین­های هاب و غیر­هاب در شبکۀ برهمکنش پروتئین- پروتئین مخمر، مقدار پی کمتر از 0.001.

65

نمودار 3-7 : نمایش تفاوت بین مرکزیت فشار بین هاب­ها و غیر­هاب­ها، مقدار پی کمتر از 0.001

66

نمودار 3-8 : نمایش مقایسۀ تفاوت بین مرکزیت قدرت نفوذ پروتئین­های هاب و غیر­هاب، مقدار پی کمتر از 0.001

67

شکل 3-2 : نمایش انواع مدل­های شبکه…………………………………………………………………………………….

68

نمودار 3-9 : نمودار احتمال نرمال…………………………………………………………………………………………….

69

نمودار 3-10 : نمایش توزیع درجه آمینو­اسیدهای شبکه ساختار پروتئین در پروتئین­های هاب………

70

نمودار 3-11 : نمایش توزیع درجه آمینو­اسیدهای شبکه ساختار پروتئین در پروتئین­های غیر­هاب……..

70

نمودار 3-12 : نمایش توزیع درجه رندوم، در راس­های شبکه ساختار پروتئین در پروتئین­های هاب و غیر­هاب

71

نمودار 3-13 : نمایش تابعیت ضریب خوشه­بندی از میزان درجه در شبکه­های ساختار پروتئینِ پروتئنی­های هاب و غیر­هاب

71

نمودار 3-14 : مقایسه میانگین درجه شبکۀ برهمکنشِ آمینواسید­ها در پروتئین­های هاب و غیر­هاب، مقدار پی معادل 0.10

72

نمودار 3-15 : مقایسه ضریب خوشه­بندی در شبکۀ برهمکنش آمینواسیدهای هاب و غیر­هاب ، مقدار پی معادل 0.67

73

نمودار 3-16 : نمایش میانگین نمودار L-C………………………………………………………………………………..

74

نمودار 3- 17 : مقایسه نسبت مشخصۀ طول مسیر به ضریب خوشه­بندی شبکۀ برهمکنش آمینواسیدهای پروتئین­های هاب و غیر­هاب

74

نمودار 3- 18 : نسبت قطر یه سایز در شبکه آمینواسیدهای هاب و غیرهاب……………………………………

76

نمودار 3-19 : مقایسه معیار نزدیکی در شبکۀ برهمکنشی آمینو اسیدهای هاب و غیر­هاب……………….

77

نمودار 3-20 : مقایسه معیار کوتاه­ترین مسیر میانگی بین شبکۀ آمینواسیدهای هاب و غیر­هاب…………..

77

نقد و بررسی‌ها

هنوز بررسی‌ای ثبت نشده است.

اولین کسی باشید که دیدگاهی می نویسد “آنالیز مقایسه‌ای شبکه­های برهمکنش باقیمانده­های آمینواسیدی پروتئین­های هاب و غیر­هاب در مخمر ساکارومایسس سرویزیه”

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

قبلا حساب کاربری ایجاد کرده اید؟
گذرواژه خود را فراموش کرده اید؟
Loading...
enemad-logo