آثار و احکام شفعه از دیدگاه فریقین و تطبیق آن با حقوق موضوعه

تعداد 125 صفحه فایل word

چکیده

شفعه در اصطلاح فقهی، استحقاق تملک سهم شریک است زمانی که آن سهم توسط شریک او بدون اطلاعش به فرد سوم فروخته شود. به استفاده از این حق، «حق شفعه» گفته می­شود. در شرایط و احکام شفعه هم در فقه امامیه و هم فقه اهل سنت، اشتراکات و اختلافاتی وجود دارد که بررسی مقایسه­ای آنها علاوه بر نشان دادن نقاط قوت فقه امامیه، موجب پاسخ به برخی سوالات و رفع ابهام از موارد بسیاری می­شود. از جمله سوالاتی که در این رابطه وجود دارد، این است که شرایط شفعه از دیدگاه فریقین چیست و نحوه اجرای آن چگونه است؟ آیا فقط در اموال غیرمنقول جاری می­شود یا در اموال منقول نیز ثابت است؟ به دلیل مبتلابه بودن موضوع شفعه از یک سو، و ضرورت احقاق حقوق مردم از دیگر سو، انجام این پژوهش اهمیت خود را باز یافته است. در این پژوهش که به روش توصیفی تحلیلی و با مراجعه به منابع کتابخانه­ای انجام پذیرفته، چنین نتیجه­ گرفته شده که به عقیده همه فقهای مذاهب پنجگانه اسلامی حق شفعه تنها در ملک غیرمنقول و مشاعی که تقسیم نشده ثابت می­شود و صرفا از طریق بیع تحقق­پذیر است؛ ضمن آنکه غیر از مذهب حنفیه به اعتقاد سایر مذاهب، مانند سایر حقوق به ارث می­رسد و برخلاف اهل سنت، فقهای امامیه تعداد شرکا را به دو نفر محدود کرده­اند.

کلیدواژگان: حق شفعه، غیرمنقول، افراز، شرکت، ملک مشاع، شفیع.