کنترل بیولوژیک پوسیدگی خشک سیب¬زمینی ناشی از قارچ Fusarium solani توسط قارچ تريكودرما در انبارهاي استان خراسان شمالی

فهرست مطالب

عنوان                                                                                                                               صفحه

فصل اول: مقدمه

1-1. مقدمه ………………………………………………………………………………………………………………………………………………….. 2

1-2. تاريخچه سيب زميني……………………………………………………………………………………………………………………………. 3

1-3. گياه شناسي و مراحل رشدی سيب زميني ……………………………………………………………………………………………. 3

1-4. تغذيه سيب زميني………………………………………………………………………………………………………………………………… 5

1-5. موارد مصرف و فراوري سيب زميني……………………………………………………………………………………………………. 6

1-6. خواص دارويي و ارزش غذایی سيب زميني…………………………………………………………………………………………. 7

1-7. تيپ­هاي زراعي……………………………………………………………………………………………………………………………………. 8

1-8. اكولوژي و سازگاری سيب­زميني………………………………………………………………………………………………………….. 8

1-9. مشكلات كاربرد غده در زراعت سيب زميني و تأثیر سوء عوامل میکروبی…………………………………………… 9

1-10. ريز ازديادي و اهميت آن ………………………………………………………………………………………………………………… 10

1-11. تأثير عوامل محيطي بر رشد گياه سيب زميني…………………………………………………………………………………… 10

1-12. پیامدهای استفاده از سموم شیمیایی………………………………………………………………………………………………….. 10

1-13. کنترل بيولوژيك……………………………………………………………………………………………………………………………….. 12

1-14. استفاده از قارچ­ها در بیوکنترل بیماری های قارچی………………………………………………………………………….. 13

1-15. اهداف تحقيق …………………………………………………………………………………………………………………………………. 13

فصل دوم : مروری بر تحقیقات انجام شده

2-1. مناطق كشت سيب زميني در ايران……………………………………………………………………………………………………… 15

2-2. ارقام سیب زمینی ………………………………………………………………………………………………………………………………. 15

2-3. تاكسونومي جنس فوزاريوم………………………………………………………………………………………………………………… 16

2-4. خصوصيات عمومي فوزاریوم ……………………………………………………………………………………………………………. 17

2-5. تغذيه و بيولوژي فوزاريوم………………………………………………………………………………………………………………….. 17

2-6. مكانيسم بيماريزايي فوزاریوم……………………………………………………………………………………………………………… 18

2-7. پوسيدگي خشك فوزاريومي و فساد قطعات بذري ……………………………………………………………………………. 19

2-8. عامل بيماري………………………………………………………………………………………………………………………………………. 19

2-9. نشانه هاي بيماري………………………………………………………………………………………………………………………………. 20

2-10. چرخه بيماري………………………………………………………………………………………………………………………………….. 21

2-11. اهميت گونه Fusarium solani…………………………………………………………………………………………………… 22

2-12. کنترل بیماری…………………………………………………………………………………………………………………………………… 22

2-13. تاريخچه استفاده از تريكودرما ………………………………………………………………………………………………………… 24

2-14. جنس تریکودرما………………………………………………………………………………………………………………………………. 25

2-15. بررسي ريخت شناسي گونه هاي تریكودرما ……………………………………………………………………………………. 25

2-16. مكانيسم­هاي بيوكنترل گونه­هاي تريكودرما …………………………………………………………………………………….. 26

2-16-1. رقابت ………………………………………………………………………………………………………………………………………… 27

2-16-2. توليد آنتي بيوتيك ………………………………………………………………………………………………………………………. 27

2-16-3. مايكوپارازیتیسم …………………………………………………………………………………………………………………………. 28

2-16-4. توليد آنزيم­هاي تخريب­كننده ديواره سلولي ………………………………………………………………………………… 28

2-16-4- 1. كيتيناز ها……………………………………………………………………………………………………………………………….. 28

2-16-4-2. گلوکانازها………………………………………………………………………………………………………………………………. 28

2-16-4- 3. پروتئازها……………………………………………………………………………………………………………………………….. 28

2-16-5. كلنيزاسيون ريشه گياه …………………………………………………………………………………………………………………. 29

2-16-6. تحريك رشد وتوسعه گياهان ……………………………………………………………………………………………………… 29

2-16-7. تحريك مقاومت و مكانيسم هاي دفاعي گياه ……………………………………………………………………………… 29

2-16-8. اصلاح وتغيير محيط اطراف ريشه و ريزوسفر ……………………………………………………………………………. 29

2-16-9. متابوليسم مواد محرك جوانه زني قارچ بيمارگر…………………………………………………………………………… 30

2-17. مروری بر تحقیقات انجام شده…………………………………………………………………………………………………………. 30

فصل سوم : مواد وروش ها

3-1. نمونه برداري……………………………………………………………………………………………………………………………………… 34

3-2. محيط هاي كشت……………………………………………………………………………………………………………………………….. 35

3-2-1. محيط dextrose agar (PDA) Potato – ………………………………………………………………………………. 35

3-2-2. محيط كشت(WA) Water agar ……………………………………………………………………………………………… 36

3-2-3. محيط كشت (CLA) Carnation leaf agar…………………………………………………………………………… 36

3-3. جداسازي جدايه­ها…………………………………………………………………………………………………………………………….. 37

3-4. خالص­سازی قارچ به روش تک اسپور……………………………………………………………………………………………….. 38

3-5. روش نگهداري كشت خالص قارچ­ها ……………………………………………………………………………………………….. 40

3-6. روش وادار سازی جدایه های قارچ به اسپورزایی………………………………………………………………………………. 41

3-7. مراحل شناسایی قارچ…………………………………………………………………………………………………………………………. 41

3-8. آزمون اثبات بیماری­زایی…………………………………………………………………………………………………………………….. 42

3-9. آماده­سازی جدایه­های آنتاگونیست……………………………………………………………………………………………………… 44

3-10. روش بررسی میزان رقابت تغذیه­اي تریکودرما در کشت متقابل با قارچ بیمارگر……………………………… 45

3-11. روش بررسی اثر متابولیت­های فرار تریکودرما در جلوگیری از رشد پرگنه قارچ بیمارگر…………………. 47

فصل چهارم : نتایج و بحث

4-1.شناسایی قارچ ها…………………………………………………………………………………………………………………………………. 48

4-2. مشخصات ظاهري و ميكروسكوپي پرگنه قارچ در محيط PDA……………………………………………………….. 48

4-3. مشخصات ظاهري و ميكروسكوپي پرگنه قارچ در محيط CLA……………………………………………………….. 49

4-4. اثبات بیماری­زایی………………………………………………………………………………………………………………………………. 50

4-5. نتایج به دست آمده…………………………………………………………………………………………………………………………….. 50

4-5-1. بررسی میزان رقابت تغذیه اي تریکودرما در کشت متقابل با قارچ بیمارگر…………………………………….. 50

4-5-2. بررسی اثر متابولیت های فرار تریکودرما در جلوگیری از رشد پرگنه قارچ بیمارگر……………………….. 55

فصل پنجم : نتیجه­گیری

منابع……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………. 65

چکیده لاتین……………………………………………………………………………………………………………………………………………….. 71

فهرست جداول

عنوان                                                                                                                               صفحه

جدول3-1. ليست انبارهاي نمونه برداري شده در استان. 35

جدول4-1. آمار توصيفي به دست آمده در گروه شاهد و گروه آزمون_بررسي رقابت تغذيه اي. 52

جدول4-2. نتايج آزمون آماري برابري ميانگين هاي دو جامعه. 54

جدول4-3. آمار توصيفي به دست آمده در گروه شاهد و گروه آزمون_بررسي متابوليت فرار 57

جدول4-4. نتايج آزمون آماري برابري ميانگين هاي دو جامعه. 58

فهرست نمودارها

عنوان                                                                                                                               صفحه

نمودار4-1. تغييرات قطر پرگنه عامل بيماري زا در آزمون رقابت تغذيه اي 53

نمودار4-2. تغييرات قطر پرگنه عامل بيماري زا در آزمون متابوليت فرار. 59

فهرست شكل ها

عنوان                                                                                                                               صفحه

شكل2-1. علائم بيماري پوسيدگي خشك سيب زميني.. 21

شكل3-1. خشك كردن نمونه ها روي كاغذ صافي.. 38

شكل3-2. انتقال نمونه ها روي محيط كشت PDA.. 38

شكل3-3. خالص سازي به روش تك اسپور. 39

شكل3-4. نگهداري كوتاه مدت قارچ 40

شكل3-5. سترون كردن شيشه ها…………………………………………………………………………………………………………………………… 41

شكل3-6. كشت قارچ روي ماسه سترون………………………………………………………………………………………………………………… 41

شكل3-7. ماكروكنيدي………………………………………………………………………………………………………………………………………….. 42

شكل3-8. شستشو و ضدعفوني غده ها………………………………………………………………………………………………………………….. 42

شكل3-9. تهيه كشت 3 روزه قارچ جهت انتقال روي غده……………………………………………………………………………………….. 43

شكل3-10. انتقال كشت 3 روزه قارچ روي غده …………………………………………………………………………………………………….. 43

شكل3-11. مقايسه غده سالم و آلوده……………………………………………………………………………………………………………………… 43

شكل3-12. برش عرضي غده آلوده در آزمون بيماري زايي……………………………………………………………………………………….. 44

شكل3-13. تكثير تريكودرما روي محيط كشت PDA……………………………………………………………………………………………… 44

شكل3-14. تكثير تريكودرما روي دانه گندم……………………………………………………………………………………………………………. 45

شكل3-15. كشت دو طرفه……………………………………………………………………………………………………………………………………. 46

شكل3-16. اندازه گيري محيط كشت…………………………………………………………………………………………………………………….. 46

شكل3-17. آزمون متابوليت فرار……………………………………………………………………………………………………………………………. 47

شكل4-1. مشخصات ظاهري پرگنه در محيط PDA………………………………………………………………………………………………… 49

شكل4-2. مشخصات ظاهري پرگنه در محيط CLA…………………………………………………………………………………………………. 49

شكل4-3. علائم بيماري روي غده…………………………………………………………………………………………………………………………. 50

شكل4-4. مقايسه غده آلوده با شاهد………………………………………………………………………………………………………………………. 50

شكل4-5. بررسي ميزان رقابت تغذيه اي………………………………………………………………………………………………………………… 51

شكل4-6. كشت عامل بيماري زا و آنتاگونيست جهت بررسي متابوليت فرار………………………………………………………………. 55

شكل4-7. اندازه گيري متابوليت فرار پس از 24 ساعت……………………………………………………………………………………………. 56