%37تخفیف

دانلود پروژه:پهنه بندی قابلیت فرسایش حوضه سدساوه با استفاده از سیستم اطلاعات جغرافیایی و سنجش از دور

تعداد 154 صفحه فایل word قابل ویرایش

Site: www.filenaab.ir

دانشكده فنی و مهندسي

پایان‌نامه کارشناسی ارشد رشته عمران- آب و سازه­های هیدرولیکی

 

 

 

 

عنوان:

پهنه بندی قابلیت فرسایش حوضه سدساوه با استفاده از سیستم اطلاعات جغرافیایی و سنجش از دور

چکيده:

امروزه ارزیابی میزان فرسایش و تولید رسوب در حوضه­های آبخیز، یکی از مسایل اساسی در مدیریت منابع آب و ارزیابی­های زیست محیطی است.  در سال های اخیر استفاده از روش­های تجربی با توجه به در دسترس نبودن آمار تولید رسوب که مستلزم گذشت زمان زیادی است اهمیت پیدا کرده است. در این پژوهش در نظر است تا با استفاده از مدل­های MPSIAC و EPM میزان فرسایش و تولید رسوب حوضه شازند (خنداب) یکی از زیر حوضه­های سد ساوه با روش هیدرومتری مقایسه گردد.

 به این منظور با استفاده از تصاویر ماهواره لندست، IRS هند و تصاویر ماهواره Google و با فناوری سیستم­اطلاعات­جغرافیایی(GIS) و دقت  10×10متر اقدام به شبیه­سازی حوضه شده  و پارامترهای مختلف مورد نیاز این دو مدل در نرم­افزارهای ArcGIS 10.2 و ENVI 5.1 تعریف گردید. در ادامه نقشه پهنه بندی فرسایش در حوضه آبریز شازند در محدوده سد ساوه با استفاده از مدل های مورد مطالعه تهیه شده و میزان بار رسوبی تولید شده در این پهنه با استفاده از این دو مدل برآورد شده است. نتایج نشان می­دهد رسوب خروجی از ایستگاه های پل­دوآب، بازنه، توره و شازند با استفاده از مدل MPSIAC به ترتیب برابر با 26/365493، 56/47879، 95/46291 و 25/40005 و در مدل EPM به ترتیب ایستگاه­ها برابر با 81/288103، 83/18963، 2/43079 و 76/20583 و هم­چنین در روش هیدرومتری برابر با 42/335285، 42/23937، 09/36459 و 69/42781 تن در سال پیش­بینی می شود. همچنین مقایسه نتایج مدل MPSIAC با روش هیدرومتری در ایستگاه های پل­دوآب، توره و شازند به ترتیب 91%، 73%، 94% هم­خوانی و در ایستگاه بازنه اختلاف 100% (دو برابر بیشتر از روش هیدرومتری می­باشد) نشان می­دهد، این نتایج در مدل EPM با روش هیدرومتری در ایستگاه پل­دوآب، توره ، شازند و بازنه 86%، 82%، 48% و 79% هم‌خوانی را نشان می­دهد.

ارزیابی­ها نشان می­دهد که مدل EPM در برآورد حداکثر رسوب سالیانه و مدل MPSIAC  در  پهنه­بندی فرسایش با دقت 10*10 متر نتایج قابل قبولی را به دست می­دهند.

واژه‌هاي كليدي: فرسایش، سیستم اطلاعات جغرافیایی، سنجش از دور، مدل MPSIAC، مدل EPM، تصاویر ماهواره لندست، تصاویر ماهواره IRS.

فهرست مطالب

عنوان                                                                                                               صفحه

فصل 1: مقدمه  1

1-1- پیشگفتار. 2

1-2- مرور تحقیقات… 3

1-3- اهمیت و ضرورت انجام پژوهش…. 5

1-4- اهداف پژوهش…. 5

1-5- نوآوری پژوهش…. 5

1-6- ساختار پایاننامه. 7

فصل 2: کلیات    8

2-1- مقدمه. 6

2-2- انواع فرسایش…. 7

2-2-1- فرسایش بارانی… 7

2-2-2- فرسایش ورقه­ای یا صفحه­ای… 7

2-2-3- فرسایش بین شیاری… 8

2-2-4- فرسایش شیاری… 8

2-2-5- فرسایش خندقی… 9

2-2-6- فرسایش سیلابی… 9

2-2-7- فرسایش کنار رودخانه­ای… 9

2-2-8- فرسایش تونلی… 11

2-2-9- فرسایش توده­ای… 11

2-2-10- فرسایش شبه کارستی یا شیمیایی… 12

2-2-11- فرسایش بدلند.. 12

2-3- انواع مدل­های فرسایش…. 12

2-3-2- مدل­های فیزیکی… 14

2-3-3- مدل­های آنالوگ ( قیاسی). 14

2-3-4- مدل­های دیجیتال (عددی). 14

2-4- مدل PSIAC.. 15

2-5- مدل MPSIAC.. 16

2-5-2- شرح عوامل نه گانه روش MPSIAC و PSIAC.. 17

2-5-3- برآورد تولید رسوب… 32

2-6- مدل EPM… 34

2-6-1- تعیین شدت فرسایش…. 35

2-6-2- طبقه‌بندی شدت فرسایش…. 38

2-6-3- فرسایش ویژه. 38

2-6-4- ضریب رسوب‌دهی یک حوضه آبخیز. 39

فصل 3: روش تحقیق   40

3-1- مقدمه. 41

3-2- سیستم اطلاعات جغرافیایی (GIS) 43

3-2-2- سیستم مختصات… 44

3-2-3- روش­های تولید نقشه. 48

3-2-4- انواع فرمت­های GIS. 48

3-3- سنجش از دور. 49

3-3-1- دامنه طیفی امواج در سنجش از دور. 50

3-3-2- ماهواره­ها 51

3-4- منطقه مورد مطالعه. 57

3-5- داده­های خام پروژه. 57

3-5-1- معرفی لایه­های اطلاعاتی… 58

3-5-2- اطلاعات ایستگاه­های هیدرومتری و باران‌سنجی… 65

فصل 4: تجزیه ‌و تحلیل نتایج   68

4-1- مقدمه. 69

4-2- تجزیه و تحلیل در ArcHydro. 69

4-3- تجزیه‌وتحلیل در Hec-GeoHMS. 78

4-4- بدست آوردن مرزکاری حوضه. 80

4-5- تجزیه‌وتحلیل در ArcMAP 10.2 برای مدل MPSIAC.. 81

4-5-1- لایه زمین‌شناسی… 81

4-5-2- لایه خاک­شناسی… 85

4-5-3- لایه عامل آب‌وهوا 87

4-5-4- لایه عامل رواناب (جریان­های سطحی). 89

4-5-5- لایه عامل پستی‌وبلندی… 91

4-5-6- لایه عامل وضعیت فرسایش در سطح حوضه آبخیز. 93

4-5-7- لایه عامل فرسایش رودخانه­ای… 96

4-6- محاسبات در نرم‌افزار ENVI 5.1 برای مدل MPSIAC.. 98

4-6-1- لایه عامل پوشش زمین… 98

4-6-2- لایه عامل کاربری اراضی… 101

4-7- محاسبه لایه خروجی مدل MPSIAC.. 104

4-8- تجزیه‌وتحلیل در ArcMAP 10.2 برای مدل EPM… 106

4-8-1- تعیین شدت فرسایش (Z). 106

4-8-2- دبی رسوب ویژه (GSP). 116

4-9- برآورد رسوب رودخانه با استفاده از روش هیدرومتری… 122

4-10- مقایسه نتایج مدل MPSIAC و EPM  با روش هیدرومتری… 129

فصل 5: نتیجه‌گیری و پيشنهادات    132

5-1- نتیجه‌گیری… 133

5-2- مزایا و معایب روش MPSIAC.. 133

5-3- مزایا و معایب روش EPM… 134

5-4- پیشنهادات… 135

منابع  137

5-5- منابع.. 138

 

 فهرست جداول

عنوان                                                                                                               صفحه

جدول (2-1) انواع مدلهای فرسایش ]1[. 13

جدول (2-2) عوامل موثر در فرسایش خاک و تولید رسوب با نمرات مربوط در روش   PSIAC ]1[. 16

جدول (2-3) عوامل موثر در فرسایش خاک و تولید رسوب با نمرات مربوط در روش MPSIAC ]1[. 17

جدول (2-4) امتیاز عامل زمینشناسی در روش PSIAC و  MPSIAC ]1[. 18

جدول (2-5) امتیاز عامل خاک‌شناسی در روش  PSIAC ]1[. 19

جدول (2-6) امتیاز عامل آب‌وهوا در روش  PSIAC ]1[. 22

جدول (2-7) امتیاز عامل رواناب در روش  PSIAC ]1[. 24

جدول (2-8) امتیاز عامل رواناب در روش  PSIAC ]1[. 25

جدول (2-9) امتیاز عامل پوشش زمین در روش  PSIAC ]1[. 26

جدول (2-10) امتیاز عامل کاربری زمین در روش PSIAC ]1[. 28

جدول (2-11) امتیاز حرکت توده­ای خاک در روش BLM ]1[. 29

جدول (2-12) امتیاز پوشش لاشبرگ در روش BLM ]1[. 29

جدول (2-13) امتیاز پوشش سنگی سطح زمین در روش BLM ]1[. 30

جدول (2-14) امتیاز قطعات سنگی تحکیم یافته در روش BLM ]1[. 30

جدول (2-15) امتیاز عامل فرسایش شیاری در روش BLM ]1[. 30

جدول (2-16) امتیاز عامل فرم آبراهه­ها در روش BLM ]1[. 31

جدول (2-17) امتیاز عامل فرسایش خندقی در روش BLM ]1[. 31

جدول (2-18) طبقه­بندی کیفی فرسایش بر اساس مدل MPSIAC ]1[. 34

جدول (2-19) ضریب استفاده از زمین در مدل  EPM ]1[. 36

جدول (2-20) ضریب حساسیت خاک به فرسایش در مدل EPM  ]1[. 37

جدول (2-21) ضریب فرسایش در مدل  EPM  ]1 [. 37

جدول (2-22) طبقه‌بندی کیفی فرسایش در مدل  EPM ]1 [. 38

جدول (3-1) دامنه طول موج­های نور مریی. 51

جدول (3-2) مشخصات ماهواره­های لندست. 56

جدول (3-3) مشخصات سنجندهETM + ماهواره لندست 7. 56

جدول (3-4) کد راهنمای نقشه زمین­شناسی. 58

جدول (3-5)  کدهای کاربری اراضی در جدول اطلاعات توصیفی نرم افزار ArcGIS 10.2 . 59

جدول (3-6) کد منابع اراضی در جدول اطلاعات توصیفی. 61

جدول (3-7) اندیس شدت فرسایش­های سطحی، شیاری و خندقی. 63

جدول (3-8) کد تراکم پوشش گیاهی در جدول اطلاعات توصیفی. 63

جدول (3-9) موقعیت جغرافیایی ایستگاه­های حوضه شازند سد ساوه . 65

جدول (3-10) مقدار حداکثر بارندگی 24 ساعته در ایستگاههای حوضه شازند . 66

جدول (3-11) میانگین بارندگی سالانه در ایستگاه­های حوضه شازند . 67

جدول (4-19) مقدار CN با توجه به گروه­های هیدرولوژیک خاکA, B, C, D) ) و کاربری اراضی منطقه. 79

جدول (4-2) حساسیت سازندهای زمین‌شناسی حوضه سد ساوه نسبت به فرسایش در مدل  MPSIAC ]12[ . 81

ادامه جدول (4-2). 82

ادامه جدول (4-2). 83

جدول (4-3) حساسیت سازندهای خاک‌شناسی سد ساوه نسبت به فرسایش در مدل MPSIAC ]12[. 85

جدول (4-4) خروجی­های نرم‌افزار SMADA برای محاسبات مقدار بارندگی 6 ساعته با دوره بازگشت 2 سال. 87

جدول (4-5) مقدار دبی سالانه با دوره بازگشت 2 سال (مترمکعب بر ثانیه). 89

جدول (4-6) نمرات روش BLM در زیرحوضه­ها. 93

جدول (4-7) نمرات فرسایش سطحی در روش BLM در طرح ملی فرسایش استان مرکزی. 93

جدول (4-8) نمرات فرسایش شیاری در روش BLM . 94

جدول (4-9) نمرات فرسایش خندقی در روش BLM  . 94

جدول (4-10) کلاس­بندی درصد تاج­پوشش گیاهی در نرم‌افزار ENVI 5.1 . 101

جدول (4-11) مقادیر درجه رسوبدهی (R) در زیر حوضه‌های شازند سد ساوه. 104

جدول (4-12) مساحت زیرحوضه­های شازند سد ساوه بر حسب کیلومترمربع. 104

جدول (4-13) دبی رسوب سالیانه رودخانه­های حوضه شازند بر اساس مدل MPSIAC برحسب تن در سال. 104

جدول (4-14) حساسیت خاک حوضه شازند سد ساوه نسبت به فرسایش در مدل EPM . 107

جدول (4-15) شیب متوسط زیرحوضه­های شازند سد ساوه . 109

جدول (4-16) شدت فرسایش در زیرحوضه­های شازند سد ساوه . 114

جدول (4-17) فرسایش ویژه (WSP) در حوضه شازند سد ساوه بر حسب مترمکعب در سال در کیلومترمربع. 117

جدول (4-18) طول آبراهه اصلی(L) در زیرحوضه­ها بر حسب کیلومتر. 120

جدول (4-19) محیط (P) زیر حوضه­ها بر حسب کیلومتر. 120

جدول (4-20) ارتفاع حوضه آبخیز (avD ) بر حسب متر. 121

جدول (4-21) ارتفاع نقطه خروجی حوضه بر حسب متر (D0). 121

جدول (4-22) اختلاف ارتفاع حوضه خروجی زیرحوضه و نقطه بر حسب کیلومتر (D). 121

جدول (4-23) ضریب رسوبدهی (RU) زیرحوضه­های شازند سد ساوه . 121

جدول (4-24) دبی رسوب ویژه رودخانه بر اساس مدل EPM بر حسب مترمکعب در سال در کیلومتر مربع. 121

جدول (4-25) دبی رسوب سالیانه رودخانه­های حوضه شازند بر اساس مدل EPM بر حسب تن در سال. 122

جدول (4-26) معادلات سنجه رسوب سالیانه در هر یک از ایستگاه­های مطالعاتی. 123

جدول (4-27) برآورد بار رسوبی دراز مدت ایستگاه هیدرومتری پل­دوآب در سال 1381. 127

جدول (4-28) برآورد بار رسوبی دراز مدت ایستگاه هیدرومتری ازنا در سال 1384. 128

جدول (4-29) برآورد بار رسوبی دراز مدت ایستگاه هیدرومتری توره در سال 1381. 128

جدول (4-30) برآورد بار رسوبی دراز مدت ایستگاه هیدرومتری بازنه در سال 1381. 129

جدول (4-31) حداکثر رسوب سالیانه ایستگاه­های هیدرومتری حوضه شازند سد ساوه بر حسب تن در سال. 129

 

 فهرست شکل‌ها

عنوان                                                                                                               صفحه

شکل (1-1) ساختار فصل­های پایان­نامه. 7

شکل (2-1) نمودار محاسبه قابلیت فرسایش خاک ]1[. 21

شکل (3-1) نرم افزارهای مورد استفاده در پروژه. 41

شکل (3-2) مدل­های مورد استفاده در پروژه. 41

شکل (3-3) سازمان­های مرتبط با پایان نامه. 42

شکل (3-4) مراحل اجرای پروژه. 42

شکل (3-5) سیستم اطلاعات جغرافیایی از ترکیب علم جغرافیا و کامپیوتر بوجود آمده است. 44

شکل (3-6) نمایش اطلاعات به صورت لایه­های مختلف در سیستم اطلاعات جغرافیایی. 44

شکل (3-7) ساختار تصویر ماهوارهای. 54

شکل (3-8) موقعیت سیاسی حوضه شازند سد ساوه . 57

شکل (3-9) نقشه لایه کاربری اراضی حوضه شازند سد ساوه. 60

شکل (3-10) نقشه لایه منابع اراضی حوضه شازند سد ساوه. 62

شکل (3-11) نقشه لایه تراکم پوشش گیاهی حوضه شازند سد ساوه. 64

شکل (4-1) نقشه شبکه آبراهه­های زهکشی در حوضه شازند سد ساوه. 72

شکل (4-2) نقشه آبراهه­های زهکشی حوضه شازند سد ساوه. 73

شکل (4-3) خروجی HEC-GeoHMS ، پروفیل طولی رودخانه نهرمیان. 74

شکل (4-4) خروجی HEC-GeoHMS ، پروفیل طولی رودخانه شراء. 75

شکل (4-5) خروجی HEC-GeoHMS ، پروفیل طولی رودخانه بازنه. 76

شکل (4-6) خروجی HEC-GeoHMS ، پروفیل طولی رودخانه شازند. 77

شکل (4-7) نقشه امتیاز عامل زمین­شناسی مدل MPSIAC حوضه شازند سد ساوه . 84

شکل (4-8) نقشه امتیاز عامل خاک­شناسی مدل MPSIAC حوضه شازند سد ساوه. 86

شکل (4-9) نقشه امتیاز عامل آب‌وهوا مدل MPSIAC در حوضه شازند سد ساوه. 88

شکل (4-10) نقشه امتیاز عامل رواناب مدل MPSIAC در حوضه شازند سد ساوه . 90

شکل (4-11) نقشه امتیاز عامل پستی‌وبلندی مدل MPSIAC در حوضه شازند سد ساوه . 92

شکل (4-12) نقشه امتیاز عامل وضعیت فعلی فرسایش با استفاده از روش BLM در حوضه شازند سد ساوه . 95

شکل (4-13) نقشه امتیاز عامل فرسایش خندقی با استفاده از روش BLM در حوضه شازند سد ساوه . 97

شکل (4-14) نقشه امتیاز عامل پوشش گیاهی مدل MPSIAC حوضه شازند سد ساوه . 100

شکل (4-15) الگوریتم  Decision treeطبقه­بندی درصد تاج پوشش در نرم‌افزار ENVI 5.1 . 102

شکل (4-16) نقشه امتیاز عامل کاربری اراضی مدل MPSIAC حوضه شازند سد ساوه . 103

شکل (4-17) نقشه امتیاز درجه رسوبدهی (R) مدل MPSIAC در حوضه شازند سد ساوه. 105

شکل (4-18) نقشه امتیاز حساسیت خاک به فرسایش مدل EPM در حوضه شازند سد ساوه. 108

شکل (4-19) نقشه درصد شیب متوسط حوضه برای مدل EPM  در حوضه شازند سد ساوه . 110

شکل (4-20) نقشه جهت شیب در حوضه شازند سد ساوه. 111

شکل (4-21) نقشه ضریب فرسایش مدلEPM  در حوضه شازند سد ساوه . 113

شکل (4-22) نقشه ضریب استفاده از زمین (Xa) در مدل EPM. 115

شکل (4-23) نقشه پهنه­بندی دمای میانگین سالیانه حوضه شازند سد ساوه. 118

شکل (4-24) نقشه فرسایش ویژه (WSP) مدل EPM در حوضه شازند سد ساوه. 119

شکل (4-25) منحنی تدوام جریان ایستگاه هیدرومتری ازنا. 124

شکل (4-26) منحنی تداوم جریان ایستگاه هیدرومتری توره. 124

شکل (4-27) منحنی تداوم جریان ایستگاه هیدرومتری بازنه. 125

شکل (4-28) منحنی تداوم جریان ایستگاه هیدرومتری پل­دوآب. 126

شکل (4-29) مقایسه سه مدل MPSIAC، EPM و روش هیدرومتری در برآورد حداکثر رسوب سالیانه. 130

فهرست علائم اختصاري

متر ……………………………………………………………………………………………………..   m

کیلومتر …………………………………………………………………………………………….. Km

اینچ …………………………………………………………………………………………………. inch

فوت ……………………………………………………………………………………………………… ft

اینچ …………………………………………………………………………………………………. inch

گره ………………………………………………………………………………………………….. node

کمان …………………………………………………………………………………………………. Arc

چندضلعی ……………………………………………………………………………………. Polygon

بر چسب روی عارضه­ها ……………………………………………………………………… Lable

نقطه ……………………………………………………………………………………………….. point

کلاس عارضه­ها …………………………………………………………………….. Feature Class

شبکه نامنظم هندسی مثلثی ………………………………………………………………… TIN

عدد روشنایی هر پیکسل ……………………………………………………………………… DN

قبلا حساب کاربری ایجاد کرده اید؟
گذرواژه خود را فراموش کرده اید؟
Loading...
enemad-logo