دانلود پروژه:واکاوی ظرفیت سرمایه اجتماعی محلات شهری در ساماندهی بافت های فرسوده، مطالعه موردی منطقه 9 شهرداری تهران

تعداد 147 صفحه  درword

واکاوی ظرفیت سرمایه اجتماعی محلات شهری در ساماندهی بافت های فرسوده، مطالعه موردی منطقه 9 شهرداری تهران

افزایش جمعیت شهرها و توسعه روزافزون پدیده شهرنشینی در دهه¬های اخیر یکی از مهمترین مشکلات شهرهای کشور می¬باشد. شهرها نیز مانند موجودات زنده¬ای هستند که در طول زمان اگر مدیریت و عوامل برهم زننده تعادل زیستی آنها کنترل نشوند دچار زوال و مرگ می¬شوند. در ادبیات برنامه¬ریزی شهری از بافت¬های فرسوده شهری بعنوان بافت¬های ناکارآمد، بافت¬های مسأله¬دار و… یاد می¬شود. بهبود بخشیدن به وضعیت این بافت-ها مستلزم شناخت دقیق و کامل تمامی جنبه¬های اجتماعی، فرهنگی و اقتصادی این مناطق است.فرسودگی بافت و عناصر درونی آن یا به سبب قدمت و یا به سبب فقدان برنامه توسعه و نظارت فنی بر شکل¬گیری آن بافت به وجود می¬آید، پیامد فرسودگی که در نهایت به از بین رفتن منزلت آن در اذهان شهروندان می¬شود، در اشکال گوناگون از جمله کاهش و یا فقدان شرایط زیست¬پذیری، ایمنی و نیز نابسامانی¬های کالبدی، اجتماعی، اقتصادی، تأسیساتی قابل دریافت و شناسایی است (خانی، 1383: 16).
سالهاست که بازسازی بافتهای نابسامان شهری(بافت های فرسوده، بخش مرکزی شهرها و…) به عنوان یکی از مسائل مهم شهری در تمامی دنیا مورد توجه قرار گرفته و موضوع اساسی مباحث و جریان های جنجال برانگیز شده است. در ایران نیز پژوهش ها، طرح ها، مطالعات و پروژه های متعددی با دیدگاهها و نظرات مختلف به مسائل بافت¬های نابسامان و پیشنهاد راهکارهایی برای بازسازی آنها پرداخته اند. با این وجود هنوز هم بافت های نابسامان شهری یکی از پرمسأله¬ترین مناطق شهری به شمار می روند که با معضلات و مشکلات بسیاری روبرو هستند. مشکلاتی که دامنه فراگیری آنها علاوه بر بافت خود، تمامی شهر را در برمی گیرد(غفاری، 1380: 14).از طرفی اکثر متخصصان برنامه¬ریزی و مسایل شهری در کشورمان، یکی از دلایل اصلی ناکامی طرح¬های شهری و برنامه¬ریزی¬ها در کشور از جمله طرح¬های ساماندهی بافت¬های فرسوده شهری را عدم مشارکت فعال مردم در برنامه ریزی¬ها و حاکمیت دولت در همه شئون نظام برنامه¬ریزی می¬دانند(حبیبی و همکاران، 1384: 22).
در حال حاضر در نظریه های شهرسازی در سراسر جهان مشارکت جایگاه مهمی به خصوص در فرآیند بهسازی و نوسازی بافت های فرسوده شهری یافته است. در ایران طی سال¬های اخیر مشارکت شهروندان در تمامی امور مطرح بوده است، اما مفهوم آن به شکلی متفاوت و نامطلوب در حوزه شهرسازی ظهور یافته است. به طوری که می¬توان گفت در شیوه¬های مشارکتی که اکنون در حوزه شهرسازی کشور مطرح است، مفهوم مشارکت کاملا تغییر یافته است.¬هسته مرکزی مفهوم مشارکت، قدرت یافتن شهروندان و تأثیرگذاری بیشتر آنان به طرح¬های شهری است اما متأسفانه آنچه در حال حاضر در طرح¬هایی که با عنوان مشارکت در کشور اجرا می¬گردد به هیچ وجه ناظر بر این مفهوم نبوده است(پورجعفر و همکاران،1387: 3).
شهر تبریز از جمله شهرهای تاریخی ایران می¬باشد که دارای بافت فرسوده زیادی است و در حال حاضر به عنوان یکی از معضلاتی است که مدیران شهری با آن مواجه شده¬اند و همواره تلاش می¬کنند که اینگونه بافت¬ها را سکونت¬پذیر نمایند و از نظر کیفیت در سطح خوبی قرار بگیرند. بافت فرسوده این شهر نزدیک به 2600 هکتار می¬باشد و از این مساحت حدود 1100 هکتار آن مربوط به منطقه 4 می¬باشد(آمارنامه شهرداری کلانشهر تبریز، 1391). این عدد نشان می¬دهد نزدیک به نیمی از بافت فرسوده شهر تبریز متعلق به این منطقه بوده و بیانگر یک چالش جدی برای ساکنان آن می¬باشد.از آنجایی که اینگونه بافت-ها مشکلات فراوانی را برای متخصصان شهری به وجود آورده و طرحهای شهری را با مشکل اجرایی مواجه می¬کند، میطلبد که طرحهای بهسازی و نوسازی بافت¬های فرسوده شهری با مشارکت شهروندان به مرحله اجرا درآید تا هم مردم خود را به عنوان شهروند فعال بشناسند و هم برنامه ریزان شهری به اهداف خود در رابطه با بهبود کیفیت زندگی شهری و تأمین محیطی سالم برای ساکنان شهر رسیده باشند. به سخن دیگر برنامه ریزی¬ریزی مشارکتی را باید در جهت تحقق طرح¬های شهری از جمله ساماندهی بافت¬های فرسوده به مرحله اجرا درآورد.