%46تخفیف
واسنجی و کاربرد مدل Aljarafe در تهیه نقشه نقطهای شاخص شکلپذیری خاک
تعداد129 صفحه در فایل word
گروه علوم خاک
کارشناسی ارشد در رشته علوم خاک
گرايش پیدایش، ردهبندی و ارزیابی خاک
واسنجی و کاربرد مدل Aljarafe در تهیه نقشه نقطهای شاخص شکلپذیری خاک
کلید واژه: روش کاساگرانده، سامانه اطلاعات جغرافیایی، شاخص شکلپذیری، مدل Aljarafe، نقشه نقطهای |
چکیده: شاخص شکلپذیری خاک در خاکشناسی به عنوان یکی از پارامترهای فیزیکی مطرح است که در مدیریت زمان کاشت، داشت، برداشت و عملیات خاکورزی کاربرد دارد. اندازهگیری این شاخص با توجه به دشواری استفاده از روش مرسوم کاساگرانده موجب گردید که کاربرد مدل Aljarafe از زیرمجموعه سیستم میکرولیز مورد ارزیابی قرار گیرد. مقادیر ماده آلی، ظرفیت تبادل کاتیونی و رس خاک به عنوان دادههای ورودی این مدل بوده و خروجی آن شاخص شکلپذیری و مقدار رطوبت بهینه برای خاکورزی میباشد. بدینمنظور تعداد 56 نمونه خاک به صورت سیستماتیک (شبکههای70×70 متری) از عمق 50-0 سانتیمتری سطح خاک اراضی ایستگاه تولید بذر گیاهان دارویی و صنعتی سراب (استان آذربایجانشرقی) با مساحتی حدود 24 هکتار برداشته شد سپس نمونهها جهت انجام تجزیههای فیزیکی و شیمیایی به آزمایشگاه انتقال یافت. نتایج حاصل از کاربرد مدل Aljarafe نشان داد که این عموماً قادر به برآورد شاخص شکلپذیری و رطوبت بهینه برای خاکورزی در منطقه مورد مطالعه نبوده و نیاز به واسنجی دارد. بررسیهای بیشتر نشان داده است که ظرفیت تبادل کاتیونی ظاهری و کربنات کلسیم معادل میتوانند در مقدار شاخص شکلپذیری خاک تأثیر داشته باشند. ظرفیت تبادل کاتیونی ظاهری برابر نسبت ظرفیت تبادل کاتیونی رس به درصد رس بوده و میتواند بیانگر نوع رس باشد لذا مدلسازی آماری به صورت توابع انتقالی برای تعیین شاخص شکلپذیری خاک و رطوبت بهینه برای خاکورزی با استفاده از مقادیر ماده آلی، ظرفیت تبادل کاتیونی، رس، ظرفیت تبادل کاتیونی ظاهری و کربنات کلسیم معادل انجام گرفت. ظرفیت تبادل کاتیونی همبستگی معنیداری را (5/0=R2) با شاخص شکلپذیری خاک نشان داد. همچنین رطوبت بهینه برای خاکورزی با ظرفیت تبادل کاتیونی و ظرفیت تبادل کاتیونی ظاهری همبستگی معنیداری داشته است. تعمیم مقادیر شاخص شکلپذیری و رطوبت بهینه برای خاکورزی هر نقطه به کل شبکه (5/0 هکتار) منجر به تولید نقشههای شبهپیکسلی از نقشههای نقطهای گردید. نقشه پیوسته مکانی نیز به کمک زمینآمار (روش کریجینگ) تهیه شد. برای میانیابی مقدار شاخص شکلپذیری در کل منطقه، رابطه ریاضی نیز استفاده گردید. نتایج آزمون t-test جفت شده نشان داد که بین میانگین مقادیر واقعی و برآوردی اختلاف معنیداری وجود ندارد. بعد از نرمالسازی مجموع دادههای کربنات کلسیم معادل، ماده آلی، ظرفیت تبادل کاتیونی ظاهری، شاخص شکلپذیری و رطوبت بهینه برای خاکورزی تحلیلهای زمینآماری انجام گرفته و بهترین مدل برای هر کدام از متغیرها با استناد به R2 بالا و RSS پایین آنها انتخاب گردید. نسبت اثر قطعهای به سقف نشان دهنده وابستگی مکانی متغیرها و تأثیر مدیریت در پراکنش مکانی آنها میباشدبهطوری که اگر مقدار اين نسبت کمتر از 25 درصد باشد نشاندهندهی وابستگی مکانی قوی، بین 25-75 درصد باشد بیانگر وابستگی مکانی متوسط و در نهایت مقدار بزرگتر از 75 درصد نشاندهندهی وابستگی مکانی ضعیف خواهد بود. نتایج نشان داد که به غیر از شاخص شکلپذیری خاک و ماده آلی که دارای وابستگی مکانی متوسط، بقیهی متغیرهای مورد مطالعه دارای وابستگی مکانی قوی میباشند. |