دانلود پروژه:نمایش نحوه ی کارکرد تمثیل و انواع آن در آثار ادبی کودک و نوجوان

مقدمه:

داستان ها و قصه ها، شيوه زندگي و انديشه مردم را در طول تاريخ نشان می دهد. بررسي اين داســتان ها كمك مي كند، تا بدانيــم كه اين مردم در گذشــته چگونه مي زيســتند و چگــونه مي انديشيدند.

در جهان امروز، ‌شناخت و بررسي گونه های مختلف روایت (واقعی، خیالی، تمثیلی، حادثه محور، بومی گرا، فلسفی، اجتماعی، اسطوره، رمزی، جادویی، فانتزی و …) هر روز بعد گسترده اي مي يابد و از شناخت و طبقه بندی روایت ها و حکایت های کهن، به عنوان دانشـي نو و معتبر نام مي برند. چه اینکه به واســطه ی شناخت عمیق و بازخوانی شاهکارهای کهن است كه یک ملت مي تواند معنويت و فرهنگ خویش را بازیافته، اشاعه دهد و ميراث هاي ارزنده ي قومي و دینی را حفظ كند. خوشبختانه با وجود شاهکارهای ادبیات فارسی مانند مثنوی معنوی، ما از سنت ها و فرهنگ هاي قومي، دینی و ملي خویش آگاه مي شويم و تحت تأثير مفاهيم عمیق فرهنگي، ‌اجتماعي، فلسفي و… آن ها قرار مي گيريم.

ادبیّات ایران و جهان، سرشار از مضامین مختلفي است كه به نوعي با اندیشه و احساس آدمی در حوزه ي دين، مذهب، زبان ، جامعه و… در پيوند است. در کنار این عده که شامل بخش عمده ی شاعران فارسی زبان هستند؛ می توان از شاعران دیگری نام برد که علاوه بر علایق میهنی و دینی، با تمرکز بر مفاهیم جهان شـمولی مانند محبّت، عشـق، جاودانــگی و … به دیدگاه فراملّی و جهانی دسـت یافته اند. از جمـله ی این شـاعران می توان به مولانا جلال الدین محمد بلخی اشاره کرد که در تمثیل های درخشان خویش در مثنوی معنوی نگاهی جهان شمول را مبنا قرار داده است.

تقی پورنامداریان در کتاب رمز و داستان های رمزی در ادب فارسی می نویسد: «تمثیل یا فابل، در اصل و به مفهوم كلي به هر داستان خيالي يا بيان توصيفي گفته مي شود. در مفهوم جديد و دقيق تر، عبارت است از حكايتي كوتاه – چه به نظم و چه به نثر – كه به قصد انتقال يك درس اخلاقي يا ســودمند گفته شده است. در اين حكايت اخلاقي شـخصيت ها اغلب حيـوانات اند؛ اما اشــياي بي جان، انسان ها و خدايان نيز ممكن است در آن ظاهر گردند».

از نظر وی تمثیل های فارسی از منظر درون مایه سیری خاص را دنبال می کنند. تمثیل های نخسـتین غالباً به مسـائل حکمی و عقلانی می پردازند. مانند آن چه در تمثـیل های ناصرخسـرو می یابیم. چون قدری پیش می آییم موضوعات عینی تر، به خصوص اخلاق اجتماعی، مدّ نظر تمثیل پردازان قرار می گیرد؛ نظیر موضوعاتی که در تمثیل های انوری و سنایی دیده می شود. از قرن ششم به بعد، از بعد اجتماعی تمثیل ها کاسته می شود و در عوض، مطابق آموزه های صوفیانه، تمثـیل ها به اخلاق فردی و درونی انسان و مسائل معرفتی او می پردازند. در مراحل واپسـین، تمثیل هایی ساخته می شوند که نقد نظام های معرفتی، فکری، اجتماعی و سیاسی را موضوع کار خویـش قرار می دهند. چنین درون مایه ای بیش تر در آثار عطار، مولانا و عبید زاکانی به چشـم می خورد. در درون مایه‌ی داستان های تمثیلی دوره معاصر تغییر و تحولی عظیم رخ می دهد و تمثیل پرداز معاصر، با صرف نـظر از مسائل درونی و اخـلاق فـردی، بیش تر به جامـعه، مردم، مدنیـت، سیاسـت و حـکومت روی می آورد. نمونه‌ی عالی این گرایش را در آثار ایرج میرزا، میرزاده‌ی عشقی، نیما یوشیج، مهدی اخوان ثالث، احـــمد شامـلو و شکـل رقیـق تر آن را در دو دیـوان ‏ملک الشـعرای بهــار و پروین اعتصـامـی می یابیم.

همان طور که گفته شد، تمثیل، داستانی است در نظم و نثر كه دو معنی دارد : یك معنای سطحی و یك معنای عمیق. ریشـه ی تمثیل بسیار قدیمی است و به صورت یك شیوه ی بیان به كار گرفته می شود و راهی اسـت برای درك مسائل. تمثیل مقولـه ای جهان شمول است چون به سرشت انسان نزدیك است. فـرقي هم نمي كند؛ اين تمثيل پرداز مولوي باشد با اندیشه های صوفیانه و در ايران قرن هفتم زندگي كند. یا لافونتن باشد با خردگرایی یونانی و در فرانسة قرن هفدهم زندگي كند. همان گونه که تمثیل در ایران از بسـتر تصوّف برمی خیزد، بهترين محل رویش تمثيـل ها در فرانسـه، كلاسـيسيزم است و لافونتن، معروف ترین استاد تمثيل پردازي، پروردة كلاسيسيزم فرانسوي است.