%34تخفیف

نظام جامع سلامت جسمی از دیدگاه قرآن و حديث

تعداد 556 صفحه فایل word

چکيده

در قرآن و روايات رهنمودهاي فراوانی درباره سلامت انسان مطرح گرديده است که با هدف تبيين ساختار اوليه «نظام جامع سلامت جسمی از دیدگاه قرآن و حديث»، کاوشی ميان‌رشته‌ای بر اين بخش از آموزه‌های دينی انجام گرفت. ابتدا پس از شناخت مسأله «سلامت» از ديدگاه طب سنتی و طب جديد، نگاه اسلام به مسأله «سلامت» و ابعاد مادی و معنوی آن بيان گرديد. با تشريح اهداف و ارزش‌هاي تعيين‌شده از سوي خداوند برای حيات انسان و سلامت وی، مشخص شد که اسلام بر پايه جهان‌بيني و انسان‌شناسي خاص خود، توصيف و تحليل ويژه‌اي از «سلامت» و ابعاد آن ارايه نموده است.

اهداف، مبانی، اصول، قواعد، قلمرو و ويژگی‌ها به عنوان مهم‎‌ترين بخش‌ها و ارکان «نظام جامع سلامت جسمی از دیدگاه قرآن و حديث» در دو بخش عام و خاص تبيين گرديدند. هم‌چنين ضمن بررسی چالش‌های «نظام‌های سلامت» فعلی و مقايسه آن‌ها با «نظام جامع سلامت جسمی از دیدگاه قرآن و حديث»، راه‌کارها، فوايد و آثار نظام جامع سلامت جسمی اسلام بيان گرديدند. ضمن آن که با بيان ابعاد سلامتی انسان در رابطه فرد با خود، ديگران و خداوند، نمونه‎های تطبيقی از اين موارد مطرح گرديدند.

مجموع يافته‌های تحقيق:

 1ـ ارايه توصيف و تحليل ويژه‌اي از «سلامت» و ابعاد آن.

2ـ تبيين مهم‌ترين ارکان عام و خاص «نظام جامع سلامت جسمی از دیدگاه قرآن و حديث».

3ـ مقايسه «نظام جامع سلامت جسمی از دیدگاه قرآن و حديث» با نظام‌های سلامت موجود و تبيين نارسايي‌های نظام‌های موجود.

4ـ ارايه راه‌کارهای عمومی و اختصاصی حفظ سلامت جسمی و ارتقای آن.

پيشنهاد‌ها:

 1ـ تشکيل بانک جامع سلامت و دين.

 2ـ تدوين و ترسيم کامل «نظام جامع سلامت از دیدگاه قرآن و حديث».

3ـ تأسيس دانشگاه جامع سلامت و دين.

 4ـ انجام پژوهش‌هاي وسيع ميدانی بر اساس «نظام جامع سلامت جسمی از دیدگاه قرآن و حديث».

کلیدواژگان: سلامت، رابطه سلامت و بیماری، طیف سلامتی، بهداشت، نظام سلامت، قرآن، حدیث، اسلام.

 

فهرست

مقدمه…………………………………………………………………………………………………………………………………………..1

طرح پژوهش

1ـ تبيين موضوع …………………………………………………………………………………………………………………………..2

2ـ پرسش‌ها و تبيين فرضيه…………………………………………………………………………………………………………….3

3ـ پيشينه‌كاوي پژوهش………………………………………………………………………………………………………………….3

4ـ روش استخراج و پژوهش………………………………………………………………………………………………………….5

5ـ ساختار پژوهش………………………………………………………………………………………………………………………..6

فصل اول: کليات

1ـ1 مفهوم‌شناسی………………………………………………………………………………………………………………………….8

    1ـ1ـ1 سلامت………………………………………………………………………………………………………………………….8

        1ـ1ـ1ـ1 واژه‌شناختی..………………………………………………………………………………………………………….8

             1ـ1ـ1ـ1ـ1 واژه‌شناختی عربی………………………………………………………………………………………….8

             1ـ1ـ1ـ1ـ2 واژه‌شناختی فارسی………………………………………………………………………………………12

       1ـ1ـ1ـ2 معنای اصطلاحی……………………………………………………………………………………………………13

            1ـ1ـ1ـ2ـ1 ديدگاه طب سنتی…………………………………………………………………………………………13

            1ـ1ـ1ـ2ـ2 ديدگاه طب جديد…………………………………………………………………………………………14

            1ـ1ـ1ـ2ـ3 ديدگاه اسلام………………………………………………………………………………………………..17

    1ـ1ـ2 رابطه سلامت و بيماری………………………………………………………………………………………………….21

        1ـ1ـ2ـ1 ديدگاه طب سنتی………………………………………………………………………………………………….22

        1ـ1ـ2ـ2 ديدگاه طب جديد…………………………………………………………………………………………………24

    1ـ1ـ3 رابطه سلامت و ارزش‌ها………………………………………………………………………………………………..24

        1ـ1ـ3ـ1 نظريه هنجارگريزان……………………………………………………………………………………………….24

        1ـ1ـ3ـ2 نظريه هنجارگرایان………………………………………………………………………………………………..26

    1ـ1ـ4 طيف سلامتی……………………………………………………………………………………………………………….27

        1ـ1ـ4ـ1ديدگاه طب سنتی…………………………………………………………………………………………………..28

        1ـ1ـ4ـ2 ديدگاه طب جديد…………………………………………………………………………………………………28

    1ـ1ـ5 بهداشت………………………………………………………………………………………………………………………29

        1ـ1ـ5ـ1واژه‌شناختی…………………………………………………………………………………………………………..30

        1ـ1ـ5ـ2 معنای اصطلاحی…………………………………………………………………………………………………..30

            1ـ1ـ5ـ2ـ1 ديدگاه طب سنتی…………………………………………………………………………………………30

            1ـ1ـ5ـ2ـ2 ديدگاه طب جديد…………………………………………………………………………………………31

            1ـ1ـ5ـ2ـ3 ديدگاه اسلام………………………………………………………………………………………………..33

    1ـ1ـ6 نظام سلامت…………………………………………………………………………………………………………………35

        1ـ1ـ 6ـ1واژه‌شناختی………………………………………………………………………………………………………….37

        1ـ1ـ 6ـ2 معنای اصطلاحی…………………………………………………………………………………………………38

1ـ2 اهميت و ارزش سلامتي………………………………………………………………………………………………………..40

    1ـ2ـ1 اهميت و ارزش سلامتي از ديدگاه طب سنتی……………………………………………………………………41

         1ـ2ـ1ـ1 سلامتی ابزار بقای انسان……………………………………………………………………………………….41

         1ـ2ـ1ـ2 سلامتی منشأ اعمال انسان……………………………………………………………………………………..41

    1ـ2ـ2 اهميت و ارزش سلامتي از ديدگاه طب جديد…………………………………………………………………..41

        1ـ2ـ2ـ1سلامتی از اهداف جامعه جهانی……………………………………………………………………………….42

        1ـ2ـ2ـ2 سلامتی از عوامل ثبات و پایداری اجتماعی………………………………………………………………41

        1ـ2ـ2ـ3 سرمايه‌گذاری برای سلامتی……………………………………………………………………………………42

    1ـ2ـ3 اهميت و ارزش سلامتي از ديدگاه اسلام………………………………………………………………………….43

        1ـ2ـ3ـ1 سلامتی يکی از والاترين نعمت‌های الهی…………………………………………………………………43

        1ـ2ـ3ـ2 سلامتی شرط بهره‌وری مناسب از زندگی…………………………………………………………………43

        1ـ2ـ3ـ3 سلامتی بستر مناسب انجام تکاليف الهی…………………………………………………………………..44

1ـ3 ارتباط ابعاد سلامتی با يک‌ديگر……………………………………………………………………………………………….44

1ـ4 ضرورت طرح «نظام جامع سلامت جسمی از دیدگاه قرآن و حديث»…………………………………………..48

1ـ5 روش و منطق تحقيق در «نظام جامع سلامت جسمی از دیدگاه قرآن و حديث»……………………………..52

    1ـ5ـ1عدم انحصارگرايي در روش تجربی………………………………………………………………………………….53

    1ـ5ـ2 پرهيز از التقاط……………………………………………………………………………………………………………..54

    1ـ5ـ3 بهره‌گيری از روش وحيانی…………………………………………………………………………………………….54

    1ـ5ـ4 به کارگيری شيوه استنباط و اجتهاد………………………………………………………………………………….55

    1ـ5ـ5 به کارگيری روش نوین استنباط (روش ميان‌رشته‌ای)…………………………………………………………56

        1ـ5ـ5ـ1 شرايط روش نوین استنباط…………………………………………………………………………………….57

فصل دوم: ارکان عام «نظام جامع سلامت جسمی از دیدگاه قرآن و حديث»

2ـ1 اهداف عام «نظام جامع سلامت جسمی از دیدگاه قرآن و حديث»……………………………………………….60

    2ـ1ـ1 تبيين هدف آفرينش انسان جهت رهنمون‌سازی به هدف سلامت………………………………………..60

    2ـ1ـ2 تأمین سلامت پایدار در راستای عبودیت و کمال انسانی…………………………………………………….64

    2ـ1ـ3 تبیین برتری‌های اسلام نسبت به ادیان دیگر در سلامت پایدار…………………………………………….69

 2ـ2 مباني عام «نظام جامع سلامت جسمی از دیدگاه قرآن و حديث»………………………………………………..79

    2ـ2ـ1 معرفت‌شناسی………………………………………………………………………………………………………………79

        2ـ2ـ1ـ1 انواع معرفت…………………………………………………………………………………………………………80

            2ـ2ـ1ـ1ـ1 معرفت حسی……………………………………………………………………………………………….80

            2ـ2ـ1ـ1ـ2 معرفت عقلی……………………………………………………………………………………………….80

            2ـ2ـ1ـ1ـ3 معرفت نقلی…………………………………………………………………………………………………82

            2ـ2ـ1ـ1ـ4 معرفت شهودی…………………………………………………………………………………………….82

              2ـ2ـ1ـ1ـ5 معرفت وحيانی…………………………………………………………………………………………..84

    2ـ2ـ2 هستی‌‍‌شناسی………………………………………………………………………………………………………………..89

        2ـ2ـ2ـ1 جهان محسوس و نامحسوس………………………………………………………………………………….90

        2ـ2ـ2ـ2 موجودات جهان نامحسوس……………………………………………………………………………………93

            2ـ2ـ2ـ2ـ1فرشتگان……………………………………………………………………………………………………….94

            2ـ2ـ1ـ2ـ1جنيان…………………………………………………………………………………………………………..96

    2ـ2ـ3 انسان‌شناسی……………………………………………………………………………………………………………….101

        2ـ2ـ3ـ1 رویکردهای انسان‌شناسی……………………………………………………………………………………..104

        2ـ2ـ3ـ2 گرايش‌های انسان‌شناسی………………………………………………………………………………………105

        2ـ2ـ3ـ3 ویژگی‌های انسان‌شناسی اسلام……………………………………………………………………………..107

        2ـ2ـ3ـ4 ویژگی‌های انسان از ديدگاه اسلام…………………………………………………………………………111

    2ـ2ـ4 ارزش‌شناسی……………………………………………………………………………………………………………..114

        2ـ2ـ4ـ1 ارزشحيات انسان……………………………………………………………………………………………….114

       2ـ2ـ4ـ 2 ارزشجسم انسان………………………………………………………………………………………………..119

        2ـ2ـ4ـ3 ارزشكرامت انسان………………………………………………………………………………………………121

2ـ3 اصول عام «نظام جامع سلامت جسمی از دیدگاه  قرآن و حديث»……………………………………………..123

    2ـ3ـ1 اصل لزوم حفظ سلامتی………………………………………………………………………………………………124

    2ـ3ـ2 اصل مسئولیت همگانی در رعایت بهداشت و حفظ سلامتی…………………………………………….126

    2ـ3ـ 3 اصل تقدم مصلحت عمومی بر منافع شخصی………………………………………………………………..127

    2ـ3ـ 4 اصل حليت……………………………………………………………………………………………………………….128

2ـ4 قواعد عام «نظام جامع سلامت جسمی از دیدگاه قرآن و حديث»………………………………………………130

    2ـ4ـ1 قاعده پرهيز از مقدمات آسيب و هلاکت………………………………………………………………………..130

    2ـ4ـ2 قاعده لا ضرر و لا ضرار………………………………………………………………………………………………131

    2ـ4ـ3 قاعده نفی عسر و حرج……………………………………………………………………………………………….134

    2ـ4ـ4 قاعده اضطرار……………………………………………………………………………………………………………..136

2ـ5 قلمرو عام «نظام جامع سلامت جسمی از دیدگاه قرآن و حديث»………………………………………………138

    2ـ5ـ1 مرحله زيست دنيوی……………………………………………………………………………………………………138

        2ـ5ـ1ـ1 زيست دنيوی مطلوب………………………………………………………………………………………….139

        2ـ5ـ1ـ2 زيست دنيوی مذموم……………………………………………………………………………………………141

    2ـ5ـ2 مرحله زيست اخروی………………………………………………………………………………………………….142

        2ـ5ـ2ـ1 پيوستگي ميان زيست دنيوی و اخروی…………………………………………………………………..146

        2ـ5ـ2ـ2 جاودانگي و فناناپذيري………………………………………………………………………………………..147

2ـ6 ويژگي‌های عام «نظام جامع سلامت جسمی از دیدگاه قرآن و حديث»……………………………………….148

    2ـ6ـ1 انگيزه‌سازی قوي براي رعايت بهداشت و سلامت…………………………………………………………..148

    2ـ6ـ2 سازگاري با فطرت………………………………………………………………………………………………………151

    2ـ6ـ3 برخورداری از جامعيت………………………………………………………………………………………………..152

    2ـ6ـ4 برخورداری از ضمانت اجرايي……………………………………………………………………………………..154

فصل سوم: ارکان «نظام جامع سلامت جسمی از دیدگاه قرآن و حديث»

3ـ1 اهداف خاص «نظام جامع سلامت جسمی از دیدگاه قرآن و حديث»…………………………………………159

    3ـ1ـ1 پیش‌گیری از ایجاد زمینه بیماری و ناسلامتی جسمی……………………………………………………….159

    3ـ1ـ2 فراهم‌سازی بستر مناسب برای رشد سالم جسمی……………………………………………………………163

        3ـ1ـ2ـ1 ارزش شمردن سلامت جسمی……………………………………………………………………………..166

        3ـ1ـ2ـ2 تعيين حق سلامت برای بدن…………………………………………………………………………………167

        3ـ1ـ2ـ3 درخواست حفظ سلامت جسمی از خداوند…………………………………………………………..168

    3ـ1ـ3 آماده‌سازی عموم مردم برای پذيرش آموزه‌های سلامت جسمی اسلام………………………………..171

3ـ2 مبانی خاص «نظام جامع سلامت جسمی از دیدگاه قرآن و حديث»……………………………………………172

    3ـ2ـ1 جامع‌نگری…………………………………………………………………………………………………………………172

    3ـ2ـ2 کل‌گرايي……………………………………………………………………………………………………………………176

    3ـ2ـ3 سلامت‌نگری……………………………………………………………………………………………………………..177

    3ـ2ـ4 تفاوت‌انگاری……………………………………………………………………………………………………………..179

        3ـ2ـ4ـ1 ضرورت وجود تفاوت‌هاي فردی…………………………………………………………………………179

        3ـ2ـ4ـ2 فلسفه تفاوت‌هاي فردی………………………………………………………………………………………181

    3ـ2ـ5 نفی ماشين‌انگاری (جبرگرايي)……………………………………………………………………………………..184

        3ـ2ـ5ـ1 ماشين‌انگاری (جبرگرايي)؛ ناديده‌انگاری اختيار انسان……………………………………………..185

        3ـ2ـ5ـ2 ماشين‌انگاری (جبرگرايي)؛ انحصار در بعد جسمی………………………………………………….186

        3ـ2ـ5ـ3 ماشين‌انگاری(جبرگرايي)؛ حاکميت قوانين فيزيكي شيميايي……………………………………..186

        3ـ2ـ5ـ4 ماشين‌انگاری (جبرگرايي)؛ اسارت در درمان کليشه‌ای……………………………………………..187

        3ـ2ـ5ـ5 ماشين‌انگاری (جبرگرايي)؛ ضرورت اسقاط ماشين‌های فرسوده………………………………..188

3ـ3 اصول خاص «نظام جامع سلامت جسمی از دیدگاه قرآن و حديث»………………………………………….189

    3ـ3ـ1 اصل توجه به بهداشت و پیش‌گیری قبل از بروز بیماری‌های جسمی…………………………………189

  • 3ـ3ـ1ـ1 رهنمودهای پيش‌گيری و بهداشت فردی در اسلام…………………………………………………..195

           3ـ3ـ1ـ1ـ 1تشويق به رعايت بهداشت…………………………………………………………………………….196

           3ـ3ـ1ـ1ـ2 شست‌وشوی بدن…………………………………………………………………………………………197

          3ـ3ـ1ـ1ـ3 بهداشت موهاي بدن……………………………………………………………………………………..201

          3ـ3ـ1ـ1ـ4 بهداشت دهان و دندان…………………………………………………………………………………..203

           3ـ3ـ1ـ1ـ5 بهداشت بينی………………………………………………………………………………………………206

           3ـ3ـ1ـ1ـ6 بهداشت اندام‌ها…………………………………………………………………………………………..206

           3ـ3ـ1ـ1ـ7 بهداشت ناخن‌ها………………………………………………………………………………………….207

    3ـ3ـ2 اصل رعایت اعتدال در جهت تأمين سلامت جسمی………………………………………………………..208

        3ـ3ـ2ـ1 ميانه‌روی در مسواک زدن…………………………………………………………………………………….211

        3ـ3ـ2ـ2 ميانه‌روی در خوردن و آشاميدن (اصل مصرف بهينه)‏………………………………………………211

3ـ4 قواعد خاص «نظام جامع سلامت جسمی از دیدگاه قرآن و حديث»…………………………………………..220

    3ـ4ـ1 قاعده استفاده از غذای پاک، طاهر و طیب………………………………………………………………………220

    3ـ4ـ2 قاعده نفی هر گونه آسيب به بدن………………………………………………………………………………….224

        3ـ4ـ2ـ1 بيان مصاديق در احکام فقهی………………………………………………………………………………..227

            3ـ4ـ2ـ1ـ1 طهارت……………………………………………………………………………………………………..228

            3ـ4ـ2ـ1ـ2 نماز………………………………………………………………………………………………………….230

            3ـ4ـ2ـ1ـ3 روزه…………………………………………………………………………………………………………231

            3ـ4ـ2ـ1ـ4 حج…………………………………………………………………………………………………………..233

    3ـ4ـ3 قاعده رعايت فواید و مضرات ……………………………………………………………………………………..234

        3ـ4ـ3ـ1 گِل‌خواری………………………………………………………………………………………………………….239

        3ـ4ـ3ـ2 خام‌خواری گوشت……………………………………………………………………………………………..240

        3ـ4ـ3ـ3 نهی از خوردن غذای داغ……………………………………………………………………………………..241

3ـ5 قلمرو خاص «نظام جامع سلامت جسمی از دیدگاه قرآن و حديث»………………………………………….243

    3ـ5ـ1 مرحله پيش از تشکيل جنين ………………………………………………………………………………………..243

        3ـ5ـ1ـ1 همسرگزينی مناسب…………………………………………………………………………………………….243

            3ـ5ـ1ـ1ـ1 تأثيرگذاری زن بر سلامت جنين……………………………………………………………………244

        3ـ5ـ1ـ2 معيارهای همسر مناسب……………………………………………………………………………………….244

            3ـ5ـ1ـ2ـ1 ايمان…………………………………………………………………………………………………………244

            3ـ5ـ1ـ2ـ2 اصالت خانوادگی………………………………………………………………………………………..245

            3ـ5ـ1ـ2ـ3 وضعيت جسمانی……………………………………………………………………………………….247

            3ـ5ـ1ـ2ـ4 توجه به ويژگی‌های مناطق جغرافيايي خاص………………………………………………….247

        3ـ5ـ1ـ3 معيارهای همسر نامناسب…………………………………………………………………………………….248

            3ـ5ـ1ـ3ـ1جنون و ديوانگى‏………………………………………………………………………………………….248

            3ـ5ـ1ـ3ـ2 کودن و نابخردی………………………………………………………………………………………..248

            3ـ5ـ1ـ3ـ 3 زناکار و زنازاده…………………………………………………………………………………………249

            3ـ5ـ1ـ3ـ4 برخی بيماري‌ها………………………………………………………………………………………….250

            3ـ5ـ1ـ3ـ5 مسئوليت‏ناپذيری………………………………………………………………………………………..250

        3ـ5ـ1ـ4 رعايت آداب آميزش……………………………………………………………………………………………251

            3ـ5ـ1ـ4ـ1 پيش‌گيری از اختلالات گويايي…………………………………………………………………….252

            3ـ5ـ1ـ4ـ2 پيش‌گيری از اختلالات بينايي……………………………………………………………………….252

            3ـ5ـ1ـ4ـ3 پيش‌گيری از ناهنجاری‌های جسمی………………………………………………………………253

            3ـ5ـ1ـ4ـ4 پيش‌گيری از شب‌ادراری……………………………………………………………………………..253

            3ـ5ـ1ـ4ـ5 پيش‌گيری از جنون و زوال عقل……………………………………………………………………253

            3ـ5ـ1ـ4ـ6 پيش‌گيری از اختلال جنسی…………………………………………………………………………254

        3ـ5ـ1ـ5 توجه به ذکر و دعا………………………………………………………………………………………………254

            3ـ5ـ1ـ5ـ1‏پيش از ازدواج…………………………………………………………………………………………….254‏

            3ـ5ـ1ـ5ـ2‏ شب عروسي……………………………………………………………………………………………..255‏

            3ـ5ـ1ـ5ـ3‏ پيش از آميزش ………………………………………………………………………………………….255‏

    3ـ5ـ2 مرحله تشکيل جنين و بارداری……………………………………………………………………………………..256

        3ـ5ـ2ـ1 اصول آفرينش جنين سالم……………………………………………………………………………………256

            3ـ5ـ2ـ1ـ1 اصل آفرينش استوار……………………………………………………………………………………256

            3ـ5ـ2ـ1ـ2 اصل آفرينش سنجيده………………………………………………………………………………….257

            3ـ5ـ2ـ1ـ3 اصل آفرينش موزون و هماهنگ…………………………………………………………………..257

            3ـ5ـ2ـ1ـ4 اصل نقش‌بندی و صورت‌گري…………………………………………………………………….258

            3ـ5ـ2ـ1ـ5 اصل آفرينش متوالی و تقسيمات پی‌درپی………………………………………………………259

        3ـ5ـ2ـ2 ويژگی خاص آفرينش جنين؛ دميده شدن روح‏……………………………………………………….259

            3ـ5ـ2ـ2ـ1 زمان دميده شدن روح…………………………………………………………………………………261

        3ـ5ـ2ـ3 ضرورت حفظ سلامت جنين………………………………………………………………………………..261‏

        3ـ5ـ2ـ4 مصرف مواد مناسب در دوران بارداري‏…………………………………………………………………..264

            3ـ5ـ2ـ4ـ1 بِه……………………………………………………………………………………………………………..265

            3ـ5ـ2ـ4ـ2 انار شيرين…………………………………………………………………………………………………266

            3ـ5ـ2ـ4ـ3 كاسني……………………………………………………………………………………………………….266

            3ـ5ـ2ـ4ـ4 كندر…………………………………………………………………………………………………………267

    3ـ5ـ3 مرحله تولد (نوزادی)………………………………………………………………………………………………….267

        3ـ5ـ3ـ1 راه‌کارهای حفظ سلامت جسمي نوزاد در بدو تولد…………………………………………………268

            3ـ5ـ3ـ1ـ1 شستن نوزاد……………………………………………………………………………………………….268

            3ـ5ـ3ـ1ـ2 چكاندن محلول خاص در بيني…………………………………………………………………….268

            3ـ5ـ3ـ1ـ3 گفتن اذان و اقامه در گوش نوزاد………………………………………………………………….269

        3ـ5ـ3ـ2 شيردهی مناسب………………………………………………………………………………………………….270

            3ـ5ـ3ـ2ـ1 وجوب دادن آغوز………………………………………………………………………………………270

            3ـ5ـ3ـ2ـ2 اولويت‌ مصرف شير مادر……………………………………………………………………………..271

            3ـ5ـ3ـ2ـ3 رعايت شيوه شيردهي مناسب……………………………………………………………………….273

           3ـ5ـ3ـ2ـ4 رعايت تکميل مدت شيردهي………………………………………………………………………..275

3ـ6 ويژگی‌های خاص «نظام جامع سلامت جسمی از دیدگاه قرآن و حديث»…………………………………..276

    3ـ6ـ1 توجه به سلامت جسم در ارتباط با ابعاد دیگر انسان………………………………………………………..277

        3ـ6ـ1ـ1 ارتباط با بعد معنوی…………………………………………………………………………………………….277

            3ـ6ـ1ـ1ـ1 تأثير بعد جسمی بر بعد معنوی…………………………………………………………………….278

            3ـ6ـ1ـ1ـ2 تأثير بعد معنوی بر بعد جسمی …………………………………………………………………..279

        3ـ6ـ1ـ2 ارتباط با بعد روانی……………………………………………………………………………………………..280

            3ـ6ـ1ـ2ـ1 تأثير بعد جسمی بر بعد روانی……………………………………………………………………..280

            3ـ6ـ1ـ2ـ2 تأثير بعد روانی بر بعد جسمی……………………………………………………………………..281

        3ـ6ـ1ـ3 ارتباط با بعد اجتماعی…………………………………………………………………………………………283

            3ـ6ـ1ـ3ـ1 تأثير بعد جسمی بر بعد اجتماعی…………………………………………………………………284

            3ـ6ـ1ـ3ـ2 تأثير بعد اجتماعی بر بعد جسمی…………………………………………………………………284

    3ـ6ـ2 توجه به سلامت جسمی به صورت مستمر، پویا و بالنده………………………………………………….285

        3ـ6ـ2ـ1 دوام و استمرار سلامتی………………………………………………………………………………………..288

        3ـ6ـ2ـ2 سلامتی پويا و بالنده……………………………………………………………………………………………288

فصل چهارم: مقایسه پیامدهای «نظام جامع سلامت جسمی از دیدگاه قرآن و حديث» با مهم‌ترین نظام‌های سلامت رایج

4ـ1 فواید و آثار «نظام جامع سلامت جسمی از دیدگاه قرآن و حديث»……………………………………………292

    4ـ1ـ1 فواید و آثار مادی………………………………………………………………………………………………………..292

    4ـ1ـ2 فوايد و آثار معنوی……………………………………………………………………………………………………..292

    4ـ1ـ3 فوايد و آثار انديشه‌ای………………………………………………………………………………………………….293

        4ـ1ـ3ـ1 توجه حقیقی به خداوند و تقویت اندیشه توحیدی……………………………………………………..293

        4ـ1ـ3ـ2 توجه جدی به معاد و فرجام سلامت جسمی………………………………………………………….295

    4ـ1ـ4 فوايد و آثار کاربردی…………………………………………………………………………………………………..298

        4ـ1ـ4ـ 1ايجاد نگاهی متعادل و متوازن به سلامت جسمی…………………………………………………….298

        4ـ1ـ4ـ2 امانت دانستن جسم…………………………………………………………………………………………….300

        4ـ1ـ4ـ3 ارتقای توجه به سلامت جسمي……………………………………………………………………………300

            4ـ1ـ4ـ3ـ1سلامتی سرمايه اصلی انسان…………………………………………………………………………..300

            4ـ1ـ4ـ3ـ2 سلامتی نعمتی قدر ناشناخته…………………………………………………………………………301

4ـ2 چالش‌هاي سلامت جسمی موجود با رویکردهای سلامت جسمی رایج……………………………………..302

    4ـ2ـ1 چالش سلامت جسمی طبيعی يا مصنوعی………………………………………………………………………303

    4ـ2ـ2 چالش اقتصادی…………………………………………………………………………………………………………..305

    4ـ2ـ3 چالش گسترش بيماری‌ها…………………………………………………………………………………………….306

    4ـ2ـ4 چالش کاهش کارايی و افزايش نارضايتی مردم……………………………………………………………….308

    4ـ2ـ5 چالش دانشی……………………………………………………………………………………………………………..309

    4ـ2ـ6 چالش پذيرش شاخص‌های کمی نه کيفي………………………………………………………………………312

4ـ3 مقایسه رویکرد «نظام جامع سلامت جسمی از دیدگاه قرآن و حديث»با رویکردهای سلامت جسمی موجود……………………………………………………………………………………………………………………………………..313

    4ـ3ـ1 رويکرد منفعت‌گرايي…………………………………………………………………………………………………..314

    4ـ3ـ2رويکرد ليبراليستی………………………………………………………………………………………………………..317

    4ـ3ـ3 رويکرد مکانيکی…………………………………………………………………………………………………………318

    4ـ3ـ4 رويکردهای زيستی……………………………………………………………………………………………………..321

        4ـ3ـ4ـ1 الگوی زيست‌پزشکی…………………………………………………………………………………………..321

        4ـ3ـ4ـ2 الگوی زیستی، روانی و اجتماعی…………………………………………………………………………..323

     4ـ3ـ5 رويکرديابی «نظام جامع سلامت جسمی از دیدگاه قرآن و حديث»…………………………………..327

         4ـ3ـ5ـ1رويکرد اول: منبع‌گرا……………………………………………………………………………………………327

         4ـ3ـ5ـ2 رويکرد دوم: مبناگرا…………………………………………………………………………………………..328

4ـ4 کارکردهای «نظام جامع سلامت جسمی از دیدگاه قرآن و حديث» در مقایسه با کارکردهای سلامت جسمی موجود…………………………………………………………………………………………………………………………..330

   4ـ4ـ1 کارکرد اصلی؛ اولويت دفع بر رفع………………………………………………………………………………….332

   4ـ4ـ2 کارکرد فرعی؛ پيرايه‌زدايي……………………………………………………………………………………………..336

4ـ5 راه‌كارهاي ارتقای سلامت جسمی در «نظام جامع سلامت جسمی از دیدگاه قرآن و حديث»………..337

    4ـ5ـ1 راه‌کارهای عمومی……………………………………………………………………………………………………….338

        4ـ5ـ1ـ1 روزه………………………………………………………………………………………………………………….338‌

        4ـ5ـ1ـ2 تغذيه………………………………………………………………………………………………………………..342

            4ـ5ـ1ـ2ـ1 رعايت میانه‌روی و تناسب…………………………………………………………………………..346

            4ـ5ـ1ـ2ـ2 رعايت وعده‌های غذايي مناسب……………………………………………………………………347

            4ـ5ـ1ـ2ـ3 مصرف غذای بومی و ملی……………………………………………………………………………349

            4ـ5ـ1ـ2ـ4 مصرف غذاهای تازه……………………………………………………………………………………351

            4ـ5ـ1ـ2ـ 5 رعايت آداب غذاخوری……………………………………………………………………………..353

    4ـ5ـ2 راه‌کارهای اختصاصی………………………………………………………………………………………………….357

        4ـ5ـ2ـ2 دستگاه گوارش…………………………………………………………………………………………………..357

            4ـ5ـ2ـ2ـ1 رعايت بهداشت فردی…………………………………………………………………………………357

            4ـ5ـ2ـ2ـ2 استنجا؛ شستن پس از دفع مدفوع………………………………………………………………….357

        4ـ5ـ2ـ1 دستگاه ادراری ‌ـ تناسلی………………………………………………………………………………………358

            4ـ5ـ2ـ1ـ1 استبرا؛ پاک‌سازی مجرای ادراری…………………………………………………………………..358

            4ـ5ـ2ـ1ـ2 تخليه مناسب مثانه………………………………………………………………………………………359

            4ـ5ـ2ـ1ـ3 آميزش مناسب……………………………………………………………………………………………360

فصل پنجم: نمونه‌های تطبيقی از «نظام جامع سلامت جسمی از دیدگاه قرآن و حديث»

5ـ1 رابطه فرد با خودش…………………………………………………………………………………………………………….366

    5ـ1ـ1 نقش مشکلات روانی و اجتماعی فرد در سلامت جسمی…………………………………………………366

        5ـ1ـ1ـ1 تأثير سلامت روانی بر سلامت جسمي…………………………………………………………………..369

            5ـ1ـ1ـ1ـ1 غم و اندوه (افسردگی)………………………………………………………………………………..370

            5ـ1ـ1ـ1ـ1 خشم…………………………………………………………………………………………………………371

        5ـ1ـ1ـ2 تأثير سلامت اجتماعی بر سلامت جسمي……………………………………………………………….376

        5ـ1ـ1ـ3 تأثير سلامت معنوی بر سلامت جسمي………………………………………………………………….379

            5ـ1ـ1ـ1ـ3ـ1 حسادت…………………………………………………………………………………………………380

    5ـ1ـ2 نقش توانمندی‌های فردی در سلامت جسمی………………………………………………………………….383

    5ـ1ـ3 نقش عوامل تأثيرگذار در سلامت جسمی……………………………………………………………………….386

        5ـ1ـ3ـ1 سن…………………………………………………………………………………………………………………..387

            5ـ1ـ3ـ1ـ1 کهن‌سالی…………………………………………………………………………………………………..389

            5ـ1ـ3ـ 1ـ2 حفظ سلامت جسمی افراد کهن‌سال…………………………………………………………….399

        5ـ1ـ3ـ2 جنس………………………………………………………………………………………………………………..402

        5ـ1ـ3ـ3 ژنتيک……………………………………………………………………………………………………………….405

        5ـ1ـ3ـ4 شغل…………………………………………………………………………………………………………………406

5ـ2 رابطه فرد با دیگران……………………………………………………………………………………………………………..407

    5ـ2ـ1 نقش طبقات اجتماعی در سلامت جسمی………………………………………………………………………407

        5ـ2ـ1ـ1 تفاوت سلامت جسمی مومن و کافر……………………………………………………………………..410

            5ـ2ـ1ـ1ـ1 نگرش حيات طيبه………………………………………………………………………………………411

            5ـ2ـ1ـ1ـ2 نگرش حيات معنوی…………………………………………………………………………………..413

    5ـ2ـ2 نقش عوامل بیولوژیک و عوامل جغرافیایی در سلامت جسمی………………………………………….419

        5ـ2ـ2ـ1 شهرنشينی و زندگی ماشينی…………………………………………………………………………………419

        5ـ2ـ2ـ2 عوامل جغرافيايی………………………………………………………………………………………………..422

        5ـ2ـ2ـ3 محيط زيست……………………………………………………………………………………………………..425

        5ـ2ـ2ـ4 آب و هوای پاک…………………………………………………………………………………………………427

    5ـ2ـ3 نقش عوامل محیطی و شرایط زندگی وارتباطات اجتماعی در سلامت جسمی…………………….430

        5ـ2ـ3ـ1 وضعيت ارتباط اجتماعی……………………………………………………………………………………..430

            5ـ2ـ3ـ1ـ1 ارتباط با خويشاوندان………………………………………………………………………………….433

            5ـ2ـ3ـ1ـ2 نيکوکاری به ديگران……………………………………………………………………………………435

        5ـ2ـ3ـ2 وضعيت اقتصادی……………………………………………………………………………………………….437

            5ـ2ـ3ـ2ـ1 صدقه………………………………………………………………………………………………………..439

        5ـ2ـ3ـ3 وضعيت فرهنگی………………………………………………………………………………………………..440

            5ـ2ـ3ـ3ـ1 بيماری‌های سبک………………………………………………………………………………………..441

            5ـ2ـ3ـ3ـ2 بيماری‌های باوری………………………………………………………………………………………442

    5ـ2ـ4 نقش تعلیم، تربیت، پژوهش و دانایی در سلامت جسمی………………………………………………….443

         5ـ2ـ4ـ1 ديدگاه پیش‌گیری………………………………………………………………………………………………444

        5ـ2ـ4ـ2 ديدگاه رادیکال ‌ـ سیاسی……………………………………………………………………………………..444

        5ـ2ـ4ـ3 ديدگاه خودمختاری…………………………………………………………………………………………….445

        5ـ2ـ4ـ4 ديدگاه اسلام………………………………………………………………………………………………………446

    5ـ2ـ5 نقش جمعیت و خانواده در سلامت جسمی……………………………………………………………………450

        5ـ2ـ5ـ1 وظايف خانواده در حفظ سلامت جسمی……………………………………………………………….452

            5ـ2ـ5ـ1ـ1 يادگيري ورزش‏هاي مفيد…………………………………………………………………………….454

        5ـ2ـ5ـ2 رعايت توانايي جسمي‏…………………………………………………………………………………………455

        5ـ2ـ5ـ3 شكيبايي‌ورزي پدر و مادر ‏هنگام بيماري كودك………………………………………………………457

    5ـ2ـ6 نقش سیاست‌گذاری، مدیریت، شناخت فرهنگ و ارزش‌ها در سلامت جسمی…………………..457

5ـ3 رابطه فرد با خالق هستی………………………………………………………………………………………………………463

    5ـ3ـ1 نقش ادیان الهی در سلامت جسمی……………………………………………………………………………….463

        5ـ3ـ1ـ1 تحريم شراب‌خواری……………………………………………………………………………………………466

        5ـ3ـ1ـ2 تحريم انحرافات جنسی……………………………………………………………………………………….467

            5ـ3ـ1ـ2ـ1 زنا…………………………………………………………………………………………………………….468

    5ـ3ـ2 نقش فرهنگ دینی در سلامت جسمی……………………………………………………………………………471

    5ـ3ـ3 نقش معنویت در سلامت جسمی………………………………………………………………………………….474

        5ـ3ـ3ـ1 تأثير تقوا بر سلامت جسمی…………………………………………………………………………………478

        5ـ3ـ3ـ2 تأثير دعا و نیایش بر سلامت جسمی……………………………………………………………………..481

فصل ششم: جمع‌بندی و نتيجه‌گيری

6ـ1 جمع‌بندی…………………………………………………………………………………………………………………………..488

6ـ2 نتيجه‌گيری…………………………………………………………………………………………………………………………494

6ـ3 نوآوری‌های پژوهش…………………………………………………………………………………………………………497

6ـ4 پيشنهادها ………………………………………………………………………………………………………………………..499

    6ـ4ـ1 پيشنهادهای کلان………………………………………………………………………………………………………500

     6ـ4ـ2 پيشنهادهای عناوين برای پژوهش و رساله……………………………………………………………………501

چکيده عربی……………………………………………………………………………………………………………………………..505

چکيده انگليسی…………………………………………………………………………………………………………………………506

فهرست منابع…………………………………………………………………………………………………………………………….507

قبلا حساب کاربری ایجاد کرده اید؟
گذرواژه خود را فراموش کرده اید؟
Loading...
enemad-logo