-
تعریف مسأله
در زمینه صرفه جویی در مصرف سوخت، مکانیابی محل سوختگیری برای وسایل نقلیه مختلف، هم در سفرهای درون شهری و هم برون شهری در شبکه خیابانی به گونهای که مصرف سوخت را به منظور سوختگیری کمینه کند، حائز اهمیت بسیاری است. در اکثر کشورهای صنعتی با توجه به آزاد بودن قیمت سوخت، خصوصی بودن پمپ بنزینها و همچنین این نکته که قیمت زمین نسبت به منافع حاصله برای این کاربری مناسب است، تقریبا پوشش مناسبی از پمپ بنزین در سطح شبکه خیابانی وجود دارد و به همین علت مسأله کمینه سازی اضافه مسافت پیموده شده جهت سوختگیری از اهمیت کمتری برخوردار بوده و کمتر مورد بررسی قرار گرفته است.
اما در اکثر کشورهای در حال توسعه نظیر کشور ما، به دلیل پایین بودن قیمت سوخت، دولتی بودن اکثر جایگاههای پمپبنزین، بالا بودن بیش از حد قیمت زمین و فضای نسبتا وسیع مورد نیاز این نوع کاربری، امکان خصوصی سازی در این زمینه و سرمایه گذاری در این بخش محدود است. با توجه به این موارد از آنجا که احداث تعداد زیاد پمپبنزین به منظور پوشش کامل شبکه خیابانی نیز از عهده دولت خارج است و برای بخش خصوصی هم توجیح اقتصادی ندارد، مکانیابی پمپبنزینها به گونهای که مسافت پیموده شده جهت سوختگیری را کمینه کند، می‌تواند تأثیر بسزایی در صرفهجویی در مصرف سوخت داشته باشد. عدم برنامهریزی در این زمینه در طولانی شدن سفرها یا افزایش سفرهای شهری برای دسترسی به جایگاه سوخت، افزایش زمان انتظار به دلیل تشکیل صفهای طولانی و در مجموع افزایش مصرف سوخت، بروز می‌یابد.
مکانیابی پمپ بنزین |
شکل 1-1-رابطه میان 3 رکن اصلی و فصل مشترک آنها در مکانیابی
-
اهداف مکانیابی
در نقاط مختلف دنیا و با استفاده از روش‌های گوناگون، راهکارهای متفاوتی با توجه به شرایط منطقه و همچنین امکانات در دسترس، برای تعیین مکان مناسب این ایستگاه‌ها ارائه شده است. اهداف مهم مکانیابی تسهیلات، خصوصاً در بخش حمل و نقل ( ایستگاههای سوختگیری) در راستای سازگاری و مطلوبیت مکانیابی کاربری مورد نظر با شرایط و محیط اطراف، میباشد. در تعیین و مشخص نمودن مکانیابی کاربری‌های مختلف شهری عوامل و فاکتور‌های متعددی وجود دارند، عواملی چون: جمعیت، دسترسی، آداب و رسوم ملی و مذهبی، وضعیت اقتصادی جامعه، تجانس کاربری‌های همجوار، عملکرد کاربری‌ها و استاندارد‌های ایمنی نظیر زلزله و غیره دارای اهمیت می‌باشند. عملیات و پروسه مکانیابی در نظر دارد تا با به تعادل رساندن تمامی پارامترهای مختلف و تأثیرگذار، جایگاهی مناسب به جهت رفاه و رضایتمندی شهروندان و استفاده کنندگان از سیستم حمل و نقلی، تعیین نماید.
-
اهداف
1-4-1 هدف اصلی
هدف اصلی در این مطالعه، بررسی محل قرارگیری ایستگاههای سوخت رسانی در شبکههای حمل و نقل درون شهری (منطقه5-تهران) و نیاز یا عدم نیاز به احداث ایستگاههای سوخت رسانی جدید، میباشد.
1-4-2 زیر اهداف
از اهداف دیگری که با پیشبرد این مطالعه حاصل میگردد میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
-
آمادهسازی و برآورد نقشهها، جمعیت ساکن نواحی، ضریب مالکیت خودرو.
-
محاسبه سرانه سوخت مصرفی به لیتر به ازای نفر/روز و برآورد متوسط عرضه سوختمصرفی در ایستگاههای سوخترسانی.
-
تعریف سناریوهای 5گانه بجهت بررسی مناسب بودن محل احداث به مناطق مسکونی و یا اداری.
-
اولویت بندی نواحی 7گانه براساس پوشش تقاضای منطقه و حداکثر میزان خدمترسانی ایستگاههای سوخت-رسانی در هر ناحیه.
-
مدلسازی ریاضی بجهت بهینه کردن زمان سفر در شبکههای حمل و نقل درونشهری بمنظور سوختگیری، در راستای کاهش میزان مصرف سوخت.
-
جمع بندی و نتیجهگیری
