مقایسه فعالیت هیپوگلیسمیک وهیپولیپیدمیک عصاره الکلی بخش های هوایی گیاه مریم کوهی وگل آرونه بر دیابت القاء شده توسط استرپتوزوتوسین در موش های صحرایی نر بالغ

عنوان                                                                                                                        صفحه

چکیده …………………………………………………………………………………………………………………………………………..1

  فصل اول : کلیات تحقیق…………………………………………………………………………………………………………………2

1-1-مقدمه………………………………………………………………………………………………………………………………………3

1-2-بیان مسئله………………………………………………………………………………………………………………………………..6

1-3-اهمیت و ضرورت موضوع………………………………………………………………………………………………………..10

1-4- اهداف تحقیق…………………………………………………………………………………………………………………………17

1-4-1- هدف کلی………………………………………………………………………………………………………………………….17

1-4-2- اهداف جزئی……………………………………………………………………………………………………………………..18

1-5- سئوالات و فرضیات تحقیق……………………………………………………………………………………………………..20

1-6-متغیرها……………………………………………………………………………………………………………………………………22

1-7- تعريف عملياتي و مفهومي متغيرها……………………………………………………………………………………………22

فصل دوم: پیشینه نظری و پژوهشی…………………………………………………………………………………………………….24

2-1-تاریخچه دیابت………………………………………………………………………………………………………………………..25

2-2-دیابت وانواع آن……………………………………………………………………………………………………………………….31

2-3- پاتوژنز و پاتوفیزیولوژی دیابت ملیتوس نوع I و II…………………………………………………………………….32

2-3-1- پاتوژنر دیابت ملتیوس نوع I…………………………………………………………………………………………………36

2-3-2-  پاتوفیزیولوژی دیابت نوع I (IDDM)………………………………………………………………………………….38

2-4- پاتوژنزیس دیابت نوع II………………………………………………………………………………………………………….41

2-4- 1- فاکتورهای محیطی در پاتوژنزیس دیابت نوع 2…………………………………………………………………….42

2-5- پاتوفیزیولوژی دیابت نوع 2…………………………………………………………………………………………………….43

2-6- اپیدمیولوژی و اتیولوژی دیابت نوع I (IDDM)…………………………………………………………………………57

2-7- اپیدمیولوژی و اتیولوژی دیابت نوع II (NIDDM)……………………………………………………………………59

2-8- یافته های اخیر در مورد دیابت نوع 2………………………………………………………………………………………60

2-8-1- انتقال پیام انسولین (Insulin signaling)…………………………………………………………………………..62

2-8-2- تغییر موقعیت گیرنده های گلوکز در غشای پلاسمایی…………………………………………………………..65

2-9- مکانیسم عمل دیابت های القاءشده توسط  آلوکسان و استرپتوزویوسین……………………………………….67

2-9-1- حساسیت سلول های بتا به STZ…………………………………………………………………………………………70

عنوان                                                                                                                        صفحه

2-9-2- مهار ترشح انسولین به وسیله ی STZ………………………………………………………………………………….71

2-9-3- مکانیسم عمل  آلوکسان……………………………………………………………………………………………………..73

2-9-4- حساسیت سلول های بتا به  آلوکسان…………………………………………………………………………………..73

2-9-5- مهار گلوکوکیناز………………………………………………………………………………………………………………..74

2-9-6- توکسیسیتی سلول های بتا و خواص دیابتوژنیسیتی  آلوکسان………………………………………………….75

2-10- تغییرات مورفولوژی و آنزیم های کبدی در رت های دیابتی القا شده توسطSTZ………………………..77

2-11- داروهای  آنتی دیابتیک رایج…………………………………………………………………………………………………82

2-12- گیاهان دارویی : یک عامل سالم جهت کنترل DM…………………………………………………………………84

2-12-1- گیاهان دارویی مورد استفاده در علم پزشکی جهت درمان دیابت………………………………………….87

2-12-2- ترکیبات گیاهی دارای پتانسیل هیپوگلیسمیک…………………………………………………………………….90

2-12-2- 1- آلکالوئیدها………………………………………………………………………………………………………………90

2-12-2- 2- پلی ساکاریدها………………………………………………………………………………………………………….92

2-12-2- 3- ساپونین ها (saponins)………………………………………………………………………………………….92

 2-12-2- 4- فلاونوئیدها…………………………………………………………………………………………………………….93

2-12-2- 5- ترکیبات ایمیدازولین………………………………………………………………………………………………….94

2-12-2- 6- ترکیبات حاوی سولفور……………………………………………………………………………………………..95

2-13- تاریخچه چاقی………………………………………………………………………………………………………………….95

2- 14- تعریف چاقی و انواع آن……………………………………………………………………………………………………97

2-15- اپیدمیولوژی چاقی…………………………………………………………………………………………………………..100

2-16-پاتوفیزیولوژی چاقی…………………………………………………………………………………………………………100

2-17- اتیولوژی و عوامل ایجادکننده چاقی…………………………………………………………………………………..103

2-18- راه های کنترل و مدیریت چاقی………………………………………………………………………………………..111

2-19- درمان چاقی…………………………………………………………………………………………………………………..113

2-19-1- داروهای شیمیایی و عمل جراحی، مکانیسم عمل و عوارض آن ها……………………………………113

2-19-2- نقش داروها و ترکیبات گیاهی در کنترل چاقی……………………………………………………………….117

2-19-2-1- مداخلات درمانی جهت کنترل چاقی با استفاده از فیتومولکول ها…………………………………118

2-19-2-2- فیتومولکول های فعال مهارکننده لیپازپانکراس……………………………………………………………120

2-20- مروری گذرا بر  اثرات درمانی برخی از گونه های جنس سالویا و سورتیا……………………………..123

عنوان                                                                                                                        صفحه

2-20-1- بررسی ترکیبات تشکیل دهنده بخش های مختلف جنس سالویا………………………………………………126

2-20-2- اثر بر آنزیم های کبدی………………………………………………………………………………………………………..129

2-20-3- مطالعه اثر عصاره S.officinalis و S.nemorosa در رت های دیابتی…………………………………..130

2-20-4- اثر بر بافت های عصبی……………………………………………………………………………………………………….134

2-20-5- اثر عصاره 6 جنس سالویا بر فعالیت آنزیم آلفا آمیلاز………………………………………………………………137

2-20-6- بررسی خواص ضدمیکروبی و ضدمالاریایی عصاره………………………………………………………………..138

فصل سوم: طرح پژوهش……………………………………………………………………………………………………………………144

3-1-نوع پژوهش……………………………………………………………………………………………………………………………..145

3-2-جامعه پژوهش………………………………………………………………………………………………………………………….145

3-3- نمونه و روش نمونه گیری…………………………………………………………………………………………………………145

3-3-1- روش دیابتی کردن حیوانات………………………………………………………………………………………………….147

3-3-2- روش تهيه عصاره الكلي گياه گل آرونه و مریم کوهی……………………………………………………………….147

3-3-3- روش تجویز دارو…………………………………………………………………………………………………………………148

3-3-4- خونگيري از قلب…………………………………………………………………………………………………………………149

3-4- اندازه گیری پارامترهای بیو شیمایی…………………………………………………………………………………………….150

3-4-1-  روش تعيين  میزان پروفایل های چربی و قند خون…………………………………………………………………150

3-4-2- روش تعيين فعاليت آنزيم آسپارتات آمنيوترانسفراز و آنزيم الانين آمينوترانسفراز………………………….151

3-4-3- روش تعيين فعاليت آنزيم الكالين فسفاتاز (ALP)…………………………………………………………………….151

3-4-4-  روش تعيين ميزان پروتئين،‌آلبومين،‌بيلي روبين،‌ازت اوره و كراتينين موجود در سرم خون…………….152

3-5- ابزارهای اندازه گیری………………………………………………………………………………………………………………..154

3-5-1- تجهيزات و لوازم مورد نیاز……………………………………………………………………………………………………154

3-5-2-تركيبات شيمايي و مواد مصرفي مورد نیاز………………………………………………………………………………..155

3-6-روش جمع آوری داده ها…………………………………………………………………………………………………………..156

3-7- روش تجزیه و تحلیل داده ها…………………………………………………………………………………………………….157

فصل چهارم: یافته های پژوهش………………………………………………………………………………………………………….158

4-1- آیا غلظت پلاسمایی تست های عملکردی کبد در گروه های تجربی دریافت کننده عصاره الکلی

 گل آرونه و مریم کوهی با مقادیرمختلف نسبت به گروه آسیب معنی دار است؟………………………………………159

عنوان                                                                                                                              صفحه

4-1-1- آیا میزان آلبومین در گروه های تجربی دریافت کننده عصاره الکلی گل آرونه و مریم

کوهی با مقادیر مختلف نسبت به گروه آسیب معنی دار است؟…………………………………………………………………………159

4-1-2- : آیا غلظت پلاسمایی GGT در گروه های تجربی دریافت کننده عصاره الکلی گل آرونه و

مریم کوهی با مقادیرمختلف نسبت به گروه آسیب معنی دار است؟…………………………………………………………………..161

4-1-3- آیا غلظت پلاسمایی آلکالین فسفاتاز (ALP) در گروه های تجربی دریافت کننده عصاره الکلی

گل آرونه و مریم کوهی با مقادیرمختلف نسبت به گروه آسیب معنی دار است؟……………………………………………………..164

4-1-4- آیا غلظت پلاسمایی آلانین آمینوترانسفراز (ALT) در گروه های تجربی دریافت کننده عصاره

الکلی گل آرونه، مریم کوهی و گلی بن کلامید با مقادیرمختلف نسبت به گروه آسیب معنی دار است؟……………………166

4-1-5- آیا غلظت پلاسمایی آسپارتات آمینو ترانسفراز (AST) در گروه های تجربی دریافت کننده

عصاره الکلی گل آرونه، مریم کوهی و گلی بن کلامید با مقادیرمختلف نسبت به گروه آسیب معنی دار است؟…………168

4-2- آیا غلظت پلاسمایی تست های عملکردی کلیه در گروه های تجربی دریافت کننده عصاره

 الکلی گل آرونه، مریم کوهی و گلی بن کلامید با مقادیرمختلف نسبت به گروه آسیب معنی دار است؟…………………171

4-2-1- آیا غلظت پلاسمایی کراتینین در گروه های تجربی دریافت کننده عصاره الکلی گل آرونه

و مریم کوهی با مقادیرمختلف نسبت به گروه آسیب معنی دار است؟…………………………………………………………………171

4-2-2- آیا غلظت پلاسمایی نیتروژن اوره خون(BUN) در گروه های تجربی دریافت کنند

 عصاره الکلی گل آرونه، مریم کوهی و گلی بن کلامید با مقادیرمختلف نسبت به گروه آسیب معنی دار است؟……….173

4-3- آیا غلظت پلاسمایی انسولین و قند خون ناشتا در گروه های تجربی دریافت کننده

عصاره الکلی گل آرونه، مریم کوهی و گلی بن کلامید با مقادیرمختلف نسبت به گروه آسیب معنی دار است؟…………176

4-3-1- آیا غلظت پلاسمایی انسولین در گروه های تجربی دریافت کننده عصاره الکلی

گل آرونه و مریم کوهی با مقادیرمختلف نسبت به گروه آسیب معنی دار است؟…………………………………………………..176

4-3- 2- آیا تغییرات قند خون ناشتا در گروه های تجربی دریافت کننده عصاره الکلی

گل آرونه و مریم کوهی با مقادیرمختلف نسبت به گروه آسیب معنی دار است؟………………………………………………….179

4-3-3- آیا غلظت پلاسمایی HbA₁C   در گروه های تجربی دریافت کننده عصاره الکلی

 گل آرونه و مریم کوهی با مقادیرمختلف نسبت به گروه آسیب معنی دار است؟………………………………………………..183

4-4- آیا میزان پروفایل های چربی در گروه های تجربی دریافت کننده عصاره الکلی

گل آرونه و مریم کوهی با مقادیرمختلف نسبت به گروه آسیب معنی دار است؟………………………………………………..185

4-4-1- آیا غلظت پلاسمایی کلسترول در گروه های تجربی دریافت کننده عصاره الکلی

 گل آرونه و مریم کوهی با مقادیرمختلف نسبت به گروه آسیب معنی دار است؟………………………………………………….186

عنوان                                                                                                                        صفحه

4-4-2- آیا غلظت پلاسمایی HDL در گروه های تجربی دریافت کننده عصاره الکلی

 گل آرونه و مریم کوهی با مقادیرمختلف نسبت به گروه آسیب معنی دار است؟……………………………………187

4-4-3- آیا غلظت پلاسمایی TG در گروه های تجربی دریافت کننده عصاره الکلی

گل آرونه و مریم کوهی با مقادیرمختلف نسبت به گروه آسیب معنی دار است؟…………………………………….190

4-4-4- آیا غلظت پلاسمایی LDL در گروه های تجربی دریافت کننده عصاره الکلی

 گل آرونه و مریم کوهی با مقادیرمختلف نسبت به گروه آسیب معنی دار است؟…………………………………..192

3-3- آیا تغییرات وزن بدن در گروه های تجربی دریافت کننده عصاره الکلی

گل آرونه و مریم کوهی با مقادیرمختلف نسبت به گروه آسیب معنی دار است؟………………………………………194

فصل پنجم: بحث و نتیجه.گیری……………………………………………………………………………………………………..200

5-1: مطالعه اثر عصاره الکلی بخش های هوایی گیاه مریم کوهی بر دیابت القاء شده توسط

 استرپتوزوسین در رت های صحرایی نر بالغ…………………………………………………………………………………….201

5-2: مطالعه اثر عصاره الکلی گل آرونه بر دیابت القاء شده توسط استرپتوزوسین در رت های

صحرایی نر بالغ……………………………………………………………………………………………………………………………210

5-3- نتیجه گیری………………………………………………………………………………………………………………………..220

5-4- محدودیت های پژوهش………………………………………………………………………………………………………221

5-5-پیشنهادات کاربردی…………………………………………………………………………………………………………….221

5-5- پیشنهادات نظری…………………………………………………………………………………………………………………221

منابع فارسی……………………………………………………………………………………………………………………………….223

منابع انگلیسی……………………………………………………………………………………………………………………………..224

Abstract…………………………………………………………………………………………………………………………………256