مقایسه عملکرد بیست و پنج هیبرید آفتابگردان(Helianthus annuus l. ) براساس فنولوژی و ریخت­شناسی

صفحه

فهرست مطالب

عنوان

فصل اول: مقدمه

1-1- مقدمه……………………………………………………………………………………………………………………………………………………….. 1

فصل دوم: کلیات

2-1-گیاه شناسی آفتابگردان……………………………………………………………………………………………………………………………. 5

2-2- گونه­ها و ارقام آفتابگردان………………………………………………………………………………………………………………………….6

2-2-1- تفاوت عمده گونه­های وحشی و زراعی………………………………………………………………………………………………. 7

2-3- موقعیت کشت و کار آفتابگردان در جهان……………………………………………………………………………………………… 8

2-4- موقعیت کشت و کار آفتابگردان در ایران………………………………………………………………………………………………. 9

2-5- توصیف مراحل رشد رویشی و نمو زایشی در آفتابگردان…………………………………………………………………….. 11

2-5-1- مرحله جوانه­زنی VE (Vegetative Emergence) ………………………………………………………………………….11

2-5-2- مراحل رشد رویشی V₁,V₂,V₃,… (Vegetative Stages) ……………………………………………………………11

2-5-3- مراحل نمو زایشی  R (Reproductive Stages) ………………………………………………………………………….. 12

2-6- اهميت و نقش روغن……………………………………………………………………………………………………………………………  13

2-6-1- موارد استفاده و تركيبات روغن آفتابگردان……………………………………………………………………………………. 14

2-7- اكولوژي آفتابگردان……………………………………………………………………………………………………………………………… 17

2-7-1- دما…………………………………………………………………………………………………………………………………………………… 17

2-7-2- رطوبت………………………………………………………………………………………………………………………………………………18

2-7-3- نور……………………………………………………………………………………………………………………………………………………. 19

2-7-4- خاك………………………………………………………………………………………………………………………………………………… 19

2-7-5- عناصر غذايي…………………………………………………………………………………………………………………………………… 20

2-8- اثر آفتابگردان در تناوب زراعي ………………………………………………………………………………………………………….. 22

فصل سوم:بررسی منابع

3-1- تنوع ژنتيكي در جنس آفتابگردان (Helianthus sp.) و منشاء آفتابگردان اهلي……………………………… 24

3-2- آفتابگردان­هاي باستاني……………………………………………………………………………………………………………………….. 26                                                                                                                                          

3-3- اهداف و روش­هاي به­نژادي در آفتابگردان………………………………………………………………………………………….. 27

3-3-1- سلكسيون توده­اي……………………………………………………………………………………………………………………………. 27

3-3-2- اينبردينگ و هتروزيس……………………………………………………………………………………………………………………..28

  3-3-3- نرعقيمي ژنتيكي و سيتوپلاسمي………………………………………………………………………………………………… 30

3-4- تنوع ژنتيكي و ارتباط آن با مورفولوژي و عملكرد………………………………………………………………………………. 32

فصل چهارم: مواد و روش­ها

4-1- مشخصات جغرافيايي و وضعيت اقليمي محل اجراي طرح…………………………………………………………………. 34

4-2- ویژگی­های خاک محل اجرای آزمايش………………………………………………………………………………………………… 35

4-3- مراحل آماده سازي زمين و نحوه اجراي آزمايش……………………………………………………………………………….. 36

4-4- مبارزه با علف­هاي هرز…………………………………………………………………………………………………………………………. 37

4-5- آفات و بيماري­ها………………………………………………………………………………………………………………………………….. 37

4-6- برداشت………………………………………………………………………………………………………………………………………………… 38

4-7- صفات مورد بررسي و روش­هاي اندازه­گيري آن­…………………………………………………………………………………. 38

4-7-1- ارتفاع بوته……………………………………………………………………………………………………………………………………….. 38

4-7-2- قطر ساقه…………………………………………………………………………………………………………………………………………. 39

4-7-3- قطر طبق…………………………………………………………………………………………………………………………………………. 39

4-7-4- تعداد برگ……………………………………………………………………………………………………………………………………….. 39

4-7-5- ارتفاع طبق……………………………………………………………………………………………………………………………………… 39

4-7-6- زاويه خمش…………………………………………………………………………………………………………………………………….. 39

4-7-7- سطح برگ………………………………………………………………………………………………………………………………………  40

4-8- عملکرد دانه و بیولوژیک……………………………………………………………………………………………………………………… 40

4-9- شاخص برداشت…………………………………………………………………………………………………………………………………… 40

4-10- وزن هزار دانه…………………………………………………………………………………………………………………………………….. 40

4-11- درصد نور عبور کرده از کانوپی…………………………………………………………………………………………………………. 41

4-12- ارزیابی صفات کیفی…………………………………………………………………………………………………………………………  41

4-12-1- درصد پروتئین و روغن دانه…………………………………………………………………………………………………………. 41

4-12-2- عملکرد روغن­……………………………………………………………………………………………………………………………….  41

4-12-3-عملکرد پروتئین……………………………………………………………………………………………………………………………. .41

4-13- تجزیه آماری……………………………………………………………………………………………………………………………………… 42

فصل پنجم: نتایج و بحث

5-1 صفات مورفولوژیک……………………………………………………………………………………………………………………………….  43

5-1-1- قطر ساقه…………………………………………………………………………………………………………………………………………. 43

5-1-2- ارتفاع بوته……………………………………………………………………………………………………………………………………….. 45

5-1-3- ارتفاع طبق………………………………………………………………………………………………………………………………………. 46

5-1-4- زاویه خمش…………………………………………………………………………………………………………………………………….. 47

5-1-5-  قطر طبق……………………………………………………………………………………………………………………………………….. 51

5-1-6- تعداد برگ……………………………………………………………………………………………………………………………………….. 52

5-1-7- شاخص سطح برگ………………………………………………………………………………………………………………………….. 54

5-1-8- درصد نور عبور کرده از کانوپی………………………………………………………………………………………………………….55

5-2-صفات كمي…………………………………………………………………………………………………………………………………………….. 57

5-2-1- وزن خشک کل…………………………………………………………………………………………………………………………………. 57

5-2-2- وزن هزار دانه……………………………………………………………………………………………………………………………………. 60

5-2-3- عملکرد دانه……………………………………………………………………………………………………………………………………… 61

5-2-4- شاخص برداشت………………………………………………………………………………………………………………………………. 63

5-3- صفات كيفي…………………………………………………………………………………………………………………………………………. 65

5-3-1- درصد روغن…………………………………………………………………………………………………………………………………….. 65

5-3-2- درصد پروتئین………………………………………………………………………………………………………………………………… 66

5-3-3-عملکرد روغن……………………………………………………………………………………………………………………………………. 67

5-3-4- عملکرد پروتئین………………………………………………………………………………………………………………………………. 69

5-4- نتیجه­گیری کلی……………………………………………………………………………………………………………………………………..72

5-5- پیشنهادها……………………………………………………………………………………………………………………………………………… 73

فهرست منابع…………………………………………………………………………………………………………………………………………………… 74

عنوان                 فهرست جداول                 صفحه

جدول 2-3- تولید جهانی دانه­های روغنی مهم از 1998 تا 2007 (میلیون تن)………………………………………… 9

جدول2-4-  تولید دانه­های روغنی و روغن نباتی (تن) در داخل کشور در سال های 1387-1380………. 10

جدول 2-6-1-ويژگي­هاي روغن آفتابگردان……………………………………………………………………………………………….. 14

جدول 4-1- ميزان بارندگي و متوسط دما در ماه هاي سال 1388…………………………………………………………… 34

جدول4-2- نتايج تجزيه شيميايي و مکانيکي خاک محل اجرای آزمایش………………………………………………… 35

جدول 4-3-اسامی دورگ­های آفتابگردان مورد بررسی در آزمایش مقایسه عملکرد…………………………………..37

جدول 5-1- تجزیه واریانس صفات مورفولوژیک هیبریدهای آفتابگردان ……………………………………………………44

جدول 5-2- مقایسه میانگین صفات مرفولوژیک 25 هیبرید آفتابگردان…………………………………………………….49

جدول 5-3- تجزيه واريانس عملکرد و اجزای عملکرد هيبريد­هاي آفتابگردان…………………………………………..57

جدول 5-4- مقایسه میانگین­های عملکرد و اجزای عملکرد 25 هیبرید آفتابگردان…………………………………56

جدول 5-5- تجزیه واریانس صفات كيفي هیبریدهای آفتابگردان………………………………………………………………65

جدول 5-6- مقایسه میانگین صفات کیفی 25 هیبرید آفتابگردان…………………………………………………………….71

        فهرست شکل­ها                    صفحه

شکل4-1- منحنی آمبروترمیک محل اجرای آزمایش در سال 1388……………………………………………………….35

شکل 5-1- مقایسه قطر ساقه‌ هیبرید‌های آفتابگردان………………………………………………………………………………..45

شکل 5-2- مقایسه ارتفاع بوته هیبرید‌های آفتابگردان………………………………………………………………………………46

شکل 5-3- مقایسه ارتفاع طبق هیبرید‌های آفتابگردان……………………………………………………………………………..47

شکل 5-4- مقایسه زاویه خمش هیبرید‌های آفتابگردان…………………………………………………………………………….48

شکل 5-5- مقایسه قطر طبق هیبرید‌های آفتابگردان………………………………………………………………………………..52

شکل 5-6- مقایسه تعداد برگ هیبرید‌های آفتابگردان………………………………………………………………………………53

شکل 5-7- مقایسه شاخص سطح برگ هیبرید‌های آفتابگردان…………………………………………………………………54

شکل 5-8- مقایسه درصد نور عبور کرده از کانوپی……………………………………………………………………………………56

شکل 5-9- مقایسه وزن خشک هیبرید‌های آفتابگردان……………………………………………………………………………..58

شکل 5-10- مقایسه وزن هزار دانه هیبرید‌های آفتابگردان……………………………………………………………………….61

شکل 5-11- مقایسه عملکرد دانه هیبرید‌های آفتابگردان………………………………………………………………………….63

شکل 5-12- مقایسه شاخص برداشت هیبرید‌های آفتابگردان…………………………………………………………………..64

شکل 5-13- مقایسه درصد روغن هیبرید‌های آفتابگردان………………………………………………………………………….66

شکل 5-14- مقایسه درصد پروتئین هیبرید‌های آفتابگردان……………………………………………………………………..67

شکل 5-15- مقایسه عملکرد روغن هیبرید‌های آفتابگردان……………………………………………………………………….69

شکل 5-16- مقایسه عملکرد پروتئین هیبرید‌های آفتابگردان……………………………………………………………………70