علوم نوین در قالب نظریه‌ها رشد و گسترش یافته است. نظریه‌ها قطعی نیستند، بلکه ʼامکانیʻ هستند در میان امکان‌های دیگر، و تبیینی هستند که ʼتا اطلاع ثانویʻ ــ تا زمانی که تبیین بهتری ارائه نشده است ــ معتبر شمرده می‌شوند. همین ویژگی، لزوم گفت‌وگو و تضارب آراء را در میان نظریه‌های رقیب برجسته می‌کند. نظریه‌ها شناختِ ما را از جهانْ صورت‌بندی میکنند و به کوشش‌های عملیِ ما جهت می‌دهند. از این منظر، نظریه‌های سینمایی نیز جوانب نامکشوفِ سینما را روشن می‌سازند و درک و دریافتِ سینماگران، منتقدان و تماشاگران را از سینما ارتقاء می‌دهند.
در پایاننامه‌ی حاضر، به دو گرایش مهم و تأثیرگذار در ʼنظریهی فیلمʻ پرداخته شده است که بر پایه‌ی دو جنبش بزرگ فکری در قرن بیستم شکل گرفته‌اند: نشانهشناسی و پدیدارشناسی. نشانهشناسیِ فیلم در پیِ آن است که اولاً، عناصر سازندهی فیلم سینمایی را شناسایی و کارکردِ هر یک را در ساختار فیلم مشخص کند؛ ثانیاً، معناهای پنهان و تنیده شده در این عناصر را کشف و ارتباطِ آنها را با عناصر برونمتنی و بینامتنی پیدا کند. پدیدارشناسیِ فیلم نیز به دنبالِ آن است که اولاً، پیشداوریها و عادتهای ما را دربارهی موضوع به کناری نهد و، از این طریق، ما را بیواسطه به موضوع نزدیک کند تا معنای نهفته در اثر را کشف کنیم؛ ثانیاً، به دریافتِ احساسی و شهودی ما، فارغ از دلایل و روابط منطقی، اصالت دهد و آن را معتبر شمرَد (اهمیت این نکته، در پدیدههایی همچون هنر ــ که علاوه بر خِرَد، احساس و عاطفهی ما را نیز درگیر میکنند ــ روشنتر میشود).
در این پژوهش، چهار فیلم، از چهار گرایشِ متفاوت در سینمای ایران، برگزیده شده و تحلیل نشانه‌شناسانه و پدیدارشناسانه شدهاند ــ فیلمهای خانهی دوست کجاست؟، شاید وقتی دیگر، لیلا، و دربارهی الی. نگارنده از این تحلیلها کمک گرفته است تا مباحث نظریِ مطرح‌شده در پایان‌نامه را محک بزند و روشن سازد که روشهای نشانهشناختی و پدیدارشناختی، هر یک در تحلیلِ کدام وجوه از فیلمها کارآمدتر اند.
واژگان کلیدی
نظریهی فیلم، نشانهشناسی، پدیدارشناسی، سینمای ایران
3ـ5ـ4ـ از پدیدارشناسی محض تا پدیدارشناسی تأویلی 79
3ـ5ـ5ـ پدیدارشناسی و گذر از ذاتگرایی 81
3ـ5ـ6ـ فصل مشترک در جنبش پدیدارشناسی 83
3ـ6ـ پدیدارشناسی در نظریهی فیلم 84
3ـ6ـ1ـ سینما، هنر واقعگرا 85
3ـ6ـ2ـ میزانسن در برابر مونتاژ 89
3ـ6ـ3ـ کشف جهان به جای خلق آن 91
3ـ6ـ4ـ نئورئالیسم یا رئالیسم پدیدارشناختی 93
3ـ6ـ5ـ پدیدارشناسیِ نشانهشناختی در فیلم 97
3ـ6ـ6ـ تعامل، شفافیت، و نظریهی پدیدارشناختی فیلم 100
فصل چهارم: تحلیل دادهها 106
4ـ1ـ فیلم خانهی دوست کجاست؟ 106
4ـ1ـ1ـ تحلیل نشانهشناختی 107
4ـ1ـ2ـ تحلیل پدیدارشناختی 110
4ـ2ـ فیلم شاید وقتی دیگر 114
4ـ2ـ1ـ تحلیل نشانهشناختی 115
4ـ2ـ2ـ تحلیل پدیدارشناختی 117
4ـ3ـ فیلم لیلا 121
4ـ3ـ1ـ تحلیل نشانهشناختی 122
4ـ3ـ2ـ تحلیل پدیدارشناختی 124
4ـ4ـ فیلم دربارهی الی 129
4ـ4ـ1ـ تحلیل نشانهشناختی 130
4ـ4ـ2ـ تحلیل پدیدارشناختی 132
نتیجهگیری 138
منابع و مآخذ 140
فهرست نمودارها، جدولها و تصاویر
عنوان صفحه
نمودار 1. الگوی ارتباطیِ یاکوبسن 29
نمودار 2. کارکردهای زبان از دید یاکوبسن 30
نمودار 3. نشانه از دید سوسور 33
نمودار 4. نشانه از دید پیرس 34
نمودار 5. محورهای همزمانی و درزمانیِ سوسور 45
نمودار 6. محورهای همنشینی و جانشینیِ سوسور 47
جدول 1. تحلیل نشانهشناختی فیلم خانهی دوست کجاست؟ 109
جدول 2. تحلیل پدیدارشناختی فیلم خانهی دوست کجاست؟ 111
جدول 3. تحلیل نشانهشناختی فیلم شاید وقتی دیگر 116
جدول 4. تحلیل پدیدارشناختی فیلم شاید وقتی دیگر 118
جدول 5. تحلیل نشانهشناختی فیلم لیلا 123
جدول 6. تحلیل پدیدارشناختی فیلم لیلا 125
جدول 7. تحلیل نشانهشناختی فیلم دربارهی الی 132
جدول 8. تحلیل پدیدارشناختی فیلم دربارهی الی 134
تصاویر فیلم خانهی دوست کجاست؟ 112
تصاویر فیلم شاید وقتی دیگر 119
تصاویر فیلم لیلا 126
تصاویر فیلم دربارهی الی 136
دیدگاهها
هیچ دیدگاهی برای این محصول نوشته نشده است.
اولین نفری باشید که دیدگاهی را ارسال می کنید برای “دانلود پروژه:مقایسه¬ی نظریه¬های نشانه¬شناختی و پدیدارشناختی سینما (و تحلیل چند فیلم شاخص از سینمای ایران بر اساس این نظریه¬ها)” لغو پاسخ
دیدگاهها
هیچ دیدگاهی برای این محصول نوشته نشده است.