%33تخفیف

دانلود پایان نامه:مطالعه تطبیقی تئوری‌های مالکیت بر نفت و گاز در فقه و حقوق ایران و آمریکا

تعداد105صفحه در فایل word

کارشناسی ارشد حقوق خصوصی

مطالعه تطبیقی تئوری‌های مالکیت بر نفت و گاز

در فقه و حقوق ایران و آمریکا

چکیده

نفت و گاز از اموال ارزشمندی است که گاه در املاک دولتی و گاه در املاک عمومی و گاه در اموال خصوصی یافت می‌شود. مسئله مالکیتِ این منابع گرانبها، در فقه و نظام‌های حقوقی همواره مورد چالش و اختلاف نظر بوده است. سوال اصلی تحقیق پیش‌رو، این است که انواع تئوری‌های موجود در باب مالکیت بر نفت و گاز چیست؟ با کنکاش در منابع فقهی و حقوقی، پنج تئوری در فقه امامیه می‌یابیم، که یکی از اینها در ایران و یکی دیگر در حقوق آمریکا پذیرفته شده است. هم‌چنین تئوری ششمی وجود دارد که منحصراً در آمریکا استفاده می‌شود. در فقه، عده‌ای معادن را در زمرة انفال و برخی دیگر آنها را در شمار ثروت‌های عمومی می‌دانند، که در صورت اول تحت مالکیت حکومت و در صورت دوم تحت مالکیت عمومی خواهند بود. در هر دو تئوری، اختیار و اداره معادن مزبور به عهده حکومت بوده و یقیناً حکومت موظف است منافع حاصل از معادن مزبور را، در راستای بهبود جامعه، هزینه کند. در حقوق ایران، مطابق اصل 44 و 45 قانون اساسی تئوری «مالکیت عمومی» پذبرفته شده است. تئوری سوم، که قول مشهور فقهاست، معادن را مطلقا جزء «مباحات» می‌داند. تئوری‌های چهارم و پنجم، تفاصیلی می‌باشند که در باب مالکیت این معادن ذکر شده‌اند. مطابق تفصیل اول، چنانچه نفت و گاز در زمین‌های دولتی یافت شود، مالکیتش دولتی و اگر در زمین های عمومی یافت شود، مالکیتش عمومی و نیز اگر در زمین‌های خصوصی کشف شود، در زمرة مباحات خواهد بود. هم‌چنین به موجب تفصیل دوم، نفت اکتشاف شده در زمین هر کسی باشد، مالکیتش برای مالک زمین خواهد بود؛ چه مالک زمین دولت و چه شخص خصوصی باشد. این نظریه شبیه یکی از دو تئوری رایج در حقوق آمریکا یعنی «مالکیت در محل» می‌باشد. تئوری‌ ششم نیز، «عدم مالکیت» است که منحصراً در حقوق آمریکا استفاده می‌شود.

کلمات کلیدی: نفت و گاز، مالکیت، معدن، فقه و حقوق ایران و کامن‌لا

مطالب

عنوان                                                    صفحه

مقدمه………………………………… 1

فصل اول: مفاهیم پایه…………………… 7

مبحث اول: مالکیت………………………. 7

       گفتار اول: تعریف………………… 7

       گفتار دوم: اوصاف………………… 9

              الف) اطلاق………………… 10

              ب) انحصار………………… 11

              ج) دوام………………….. 12

       گفتار سوم: انواع مالکیت به اعتبار مالک   12

              الف) مالکیت خصوصی…………. 12

              ب) مالکیت عمومی…………… 14

              ج) مالکیت دولتی…………… 15

       گفتار چهارم: مقایسه مالکیت با مفاهیم مشابه   18

              الف) مقایسه با حق انتفاع…… 18

              ب) مقایسه با حق ارتفاق…….. 20

       گفتار پنجم: انواع مالکیت به اعتبار اصالت و تبعیت  22

              الف) مالکیت اصلی………….. 22

              ب) مالکیت تبعی……………. 23

       گفتار ششم: رویکرد سیستم اقتصادی اسلام در مورد مالکیت و تفاوت آن با سیستم‌های اقتصادی دیگر……….. 26

مبحث دوم: معدن………………………… 27

       گفتار اول: تعریف………………… 27

       گفتار دوم: اقسام………………… 28

              الف) معدن ظاهری…………… 29

              ب) معدن باطنی…………….. 31

       گفتار سوم: ظاهری بودن معادن نفت و گاز 33

مبحث سوم: حاکم………………………… 34

       گفتار اول: تعریف………………… 34

       گفتار دوم: منظور از «حکومت اسلامی» در اصل چهل و پنجم قانون اساسی ایران…………………………… 36

              الف) مفهوم «حکومت اسلامی»…… 36

              ب) مقام معظم رهبری، حاکم فعلی جمهوری اسلامی ایران…………………………………….. 38

مبحث چهارم: نفت و گاز………………….. 39

فصل دوم: تئوری‌های مطرح در فقه و حقوق ایران.. 40

مبحث اول: مالکیت امام (مالکیت حکومت)…….. 41

       گفتار اول: بیان تئوری……………. 41

       گفتار دوم: دلائل…………………. 43

              الف) موثقه اسحاق بن عمار…… 44

              ب) روایت أبی بصیر و روایت داود بن فرقد 45

              ج) ایجاد نظم و عدالت اجتماعی.. 46

       گفتار سوم: لزوم اذن امام جهت تصرف در معدن    46

مبحث دوم: اباحه……………………….. 49

       گفتار اول: بیان تئوری……………. 49

       گفتار دوم: دلائل…………………. 53

              الف) إصالة الإباحة………………………………………. 53

              ب) سیره مسلمانان………….. 54

              ج) عموم آیة شریفة « هُوَالَّذي خَلَقَ لَكُم ما فِي الاَرضِ جَميعًا »……………………… 55

              د) ظاهر روایات وجوب پرداخت خمس در معادن    56

       مبحث سوم: مالکیت عمومی…………… 56

             گفتار اول: بیان تئوری………. 56

             گفتار دوم: مالکیت عمومی، تئوری مورد قبول در حقوق ایران………………………………… 58

              الف) تشریح قوانین فعلی…….. 58

              ب) مروری بر تاریخچه قوانین ایران  63

مبحث چهارم: تفصیل با ملاک نوع مالکیت زمین…. 64

       گفتار اول: تفصیل اول بین املاک دولتی و املاک عمومی و املاک خصوصی (تفصیل فیاض)…………………….. 65

              الف) معدن در املاک دولتی……. 65

              ب) معدن در املاک عمومی……… 65

              ج) معدن در املاک خصوصی……… 66

       گفتار دوم: تفصیل دوم بین املاک دولتی و املاک عمومی و املاک خصوصی (تفصیل شهید ثانی)………………… 67

              الف) معدن در املاک دولتی……. 68

              ب) معدن در املاک عمومی……… 68

              ج) معدن در املاک خصوصی……… 69

فصل سوم: تئوری‌های مطرح در حقوق آمریکا……. 69

مبحث اول: تئوری مالکیت در محل…………… 69

مبحث دوم: تئوری عدم مالکیت……………… 73

       گفتار اول: بیان تئوری……………. 73

       گفتار دوم: تمایزات تئوری‌‌های رایج در حقوق آمریکا (تئوری مالکیت در محل و تئوری عدم مالکیت)……….. 75

              الف) شناسایی و عدم شناسایی حق برای مالک زمین   76

              ب) مادی و معنوی بودن تئوری‌های مالکیت در محل و عدم مالکیت……………………………….. 76

خاتمه: فرض باطنی بودن معادن نفت و گاز……. 77

نتیجه؛ مطالعه تطبیقی…………………… 80

فهرست منابع و مآخذ…………………….. 86

قبلا حساب کاربری ایجاد کرده اید؟
گذرواژه خود را فراموش کرده اید؟
Loading...
enemad-logo