مطالعه تاثیر تاریخ کشت بر برخی صفات کمی و کیفی توده‌های مختلف زیره سبز(Cuminum cyminum L.) در شرایط اقلیم جنوب تهران

تعداد96 صفحه در فایل word

گروه زراعت

کارشناسی ارشد

رشته زراعت

مطالعه تاثیر تاریخ کشت بر برخی صفات کمی و کیفی توده‌های مختلف زیره سبز(Cuminum cyminum L.) در شرایط اقلیم جنوب تهران

به منظور مطالعه تاثیر تاریخ کشت بر توده‌های مختلف زیره سبز، آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح پایه بلوک‌های کامل تصادفی با دو عامل تاریخ‌های کاشت با 4 سطح (15 و 30 اسفند 92 و 15 و 25 فروردین 93) و توده‌های زیره سبز در 3 سطح (اصفهان، سبزوار و کاشان) با سه تکرار در سال زراعی 93- 1392 در مزرعه تحقیقاتی گیاهان دارویی دانشگاه شاهد به اجرا درآمد. نتایج حاصل از این پژوهش نشان داد که تاریخ کشت بر صفات ارتفاع بوته، تعداد شاخه جانبی، تعداد چتر در هر بوته، طول ریشه، وزن تر تک بوته، وزن تر ریشه، وزن تر بذر تک بوته، عملکرد بیولوژیک، وزن خشک ریشه، وزن خشک بذر تک بوته، قطر ساقه، مقدار کلروفیل نوع a، مقدار کلروفیل نوع b، مقدار کلروفیل کل، مقدار کارتنوئید، عملکرد دانه در سطح 1%  و تعداد گره در ساقه اصلی، چترهای خشک یا فاقد بذر و عملکرد اسانس در سطح 5% معنی‌دار می‌باشد. تاریخ کشت بر درصد اسانس، تعداد دانه در چتر، وزن هزار دانه و شاخص برداشت اثر معنی‌داری نداشت. توده‌های مختلف زیره سبز بر درصد اسانس در سطح 1% و مقدار کارتنوئید در سطح 5% دارای اثر معنی‌دار و بر سایر صفات فاقد اثر معنی‌دار  بودند. اثر متقابل توده‌های مختلف و تاریخ کشت تنها بر مقدار کارتنوئید در سطح 5% معنی‌دار گردید. بالاترین ارتفاع بوته متعلق به رقم سبزوار در تاریخ کشت 15 اسفند با 42/19 سانتی‌متر بود. بیشترین تعداد شاخه جانبی در توده سبزوار و تاریخ کشت 15 اسفند و توده کاشان در تاریخ کاشت 30 اسفند به تعداد 33/3 بدست آمد.  بیشترین تعداد چتر در هر بوته متعلق به توده سبزوار در تاریخ کشت30  اسفند و به مقدار 17/33 عدد چتر در هر بوته بود. بیشترین طول ریشه با 42/7 سانتی‌متر در تاریخ کشت 15 اسفند در توده‌های اصفهان و سبزوار مشاهده گردید. بیشترین وزن خشک بوته متعلق به کشت 15 اسفند توده کاشان با 55/1  گرم می‌باشد. بیشترین قطر ساقه در کشت 30 اسفند توده کاشان به مقدار 58/1 میلیمتر بدست آمد. بیشترین مقدار کلروفیل a در تاریخ کشت 15 اسفند توده اصفهان به مقدار 6/10 میلی‌گرم در گرم برگ مشاهده شد. بیشترین مقدار کلروفیل b متعلق به کشت 15 فروردین توده سبزوار با 45/3 میلی گرم در گرم برگ می‌باشد. بالاترین مقدار کلروفیل کل در کشت 15 اسفند توده اصفهان (85/13 میلی‌گرم در گرم برگ) بدست آمد. بیشترین مقدار کارتنوئید در کشت 15 اسفند توده اصفهان (28/3  میلی‌گرم در گرم برگ) مشاهده شد. بالاترین مقدار عملکرد دانه متعلق به کشت 15 اسفند توده کاشان (5/1438 کیلوگرم در هکتار) بود. بالاترین درصد اسانس در کشت 15 فروردین توده سبزوار (39/5%) بدست آمد. بیشترین عملکرد اسانس در کشت 15 اسفند توده کاشان (05/58 کیلوگرم در هکتار) مشاهده گردید. از نتایج این آزمایش می‌شود چنین نتیجه گرفت که غالب صفات زیره سبز متأثر از تاریخ کشت می‌باشند و حصول عملکرد مطلوب کمی و کیفی زیره سبز در گرو انتخاب تاریخ کشت مناسب می‌باشد، همچنین تأخیر در کاشت بهاره زیره سبز به دلیل مواجهه با گرما و کاهش دوره رویشی گیاه، بر اکثر صفات گیاه اثر منفی می‌گذارد. در نهایت کشت توده کاشان بدلیل عملکرد بالاتر دانه و اسانس نسبت به سایر توده‌ها در تاریخ 15 اسفند و شرایط جنوب تهران، توصیه می‌گردد.

کلمات کلیدی: زیره سبز، تاریخ کشت، توده، عملکرد دانه، عملکرد اسانس