مصادیق شجاج و مبانی دیه¬ی آن از دیدگاه فریقین

تعداد 92 صفحه فایل word

چکیده

دیه از احکامی است که در راستای احقاق حق مجنی علیه و اولیای دم در دین اسلام  وضع شده ودارای صور مختلفی است که دیه­ی شجاج یکی از اقسام آن به شمار می رود. شجاج به زخم هایی اطلاق می گردد که توسط شخص جانی  بر سر و صورت مجنی علیه وارد می گردد میان فقهای امامیه و اهل سنت در تعداد آن اختلاف است، مشهور امامیه تعداد آن را هشت مورد دانسته­اند که عبارتند از : 1- حارصه 2- دامیه 3- باضعه(متلاحمه) 4- سمحاق 5- موضحه 6- هاشمه 7- منقلّه 8- مأمومه. برخی نیز با تفاوت قائل شدن میان برخی صور، به بیشتر ازآن معتقد شده اند فقهای مذاهب اهل سنت هم اکثراً تعداد مصادیق شجاج را ده قسم ذکر کرده­اند که عبارتنداز: 1- حارصه 2- دامعه 3- دامیه 4- باضعه 5- متلاحمه 6-سمحاق 7-موضحه 8- هاشمه 9- منقلّه 10- آمّه. با توجه به ابتلای زیاد جامعه­ی اسلامی چه شیعه و چه سنی به این موضوع از یک سو،  و ابهاماتی ک در بخشی از ین مصادیق وجود دارد، از سوی دیگر  انجام این پژوهش ضرورت یافته است؛ ضمن این که موضوعیت یا عدم موضوعیت  داشتن شتر در تعیین دیه، از آن مباحثی است که می طلبید مورد توجه قرار گیرد و دیدگاه فقها در مورد آن تبیین گردد. در این پژوهش  که به روش توصیفی- تحلیلی انجام پذیرفته، با تبیین اقسام شجاج و بررسی اقوال فقهای امامیه و مذاهب چهار گانه­ی اهل سنت و تطبیق آن ها، موارد مشترک و اختلافی آن ها در احکام ، شرایط و مبانی دیه­ی شجاج به دست آمده است.

کلید واژه ها: دیه، شجاج، جراح، حکومت، أرش.