مجموعه آموزشی با تکیه بر خلق فضایی در جهت پرورش خلاقیت در کودکان و نوجوانان اگر محیط آموزشی

تعداد171صفحه در فایل word

مجموعه آموزشی با تکیه بر خلق فضایی در جهت پرورش خلاقیت در کودکان و نوجوانان اگر محیط آموزشی

از میان عوامل متعدد تأثیرگذار در رشد خلاقیت کودک- نوجوان، اغلب شیوه­های آموزشی، جنبه­های عاطفی- شناختی آنها و نیز مسائل تربیتی مورد بررسی قرار گرفته­اند، این در حالی است که به تإثیر کیفیت فضای معماری در پرورش خلاقیت، کمتر توجه شده است. خوشبختانه در سال های اخیر با ایجاد تغییر در نظام های آموزشی، اهمیت فضاهای آموزشی و سازگار نمودن بستر یادگیری با نیازهای کودکان- نوجوانان، بیش از پیش مورد توجه صاحب نظران تعلیم و تربیت قرار گرفته است و برای جذابتر کردن این فضاها تدابیر گوناگون اندیشیده شده است، چرا که محیط فیزیکی می­تواند تعاملات و در پی آن فرآیند یادگیری را تقویت و تضعیف نماید. از این رو دست یابی به مکانی با اصول طراحی فضای ویژه (طراحی فضای اندیشه و خلاقیت) برای کودکان و نوجوانان با تأکید بر بهره­گیری از قابلیت­های فضایی و تأثیر مکان انعطاف­پذیر بر تفکرات و ذهنیات و رفتارهای کودکان و نوجوانان هدف اصلی این پژوهش می­باشد و که با استفاده از روش تحقیق توصیفی- تحلیلی، به پاسخ‌گویی به اصلی‌ترین مسئله پژوهش یعنی چگونگی تاثیر محیط های یادگیری انعطاف­پذیر داخلی، فضای باز محوطه بیرونی و عناصر محرک طبیعی مثل نور، رنگ، آب و گیاهان و طبیعت در شکوفایی استعداد و خلاقیت آنها می­پردازد. در این راستا ابتدا به بررسی دیدگاه متخصصین در باب خلاقیت و انعطاف پذیری در فضا پرداخته و سپس با شناخت ماهیت خلاقیت و انعطاف پذیری، الگوی فضای آموزشی انعطاف­پذیر با رویکرد پرورش خلاقیت تدوین خواهد شد.

این الگو حاکی از آن است که در طراحی معماری محیط­های یادگیری خلاق انعطاف­پذیر، حائز اهمیت است که محیط برای کودکان- نوجوان از پیش چیده نشده باشد و کودک بتواند ارتباطی فعال و دو سویه با محیط برقرار نماید. بدیهی است مبلمان یک فضای انعطاف­پذیر نیز واجد این خصوصیات است و باید علاوه بر دارا بودن چهار ویژگی کودک محوری، کنترل پذیری، امنیت­محوری و اجتماع­پذیری با شرایط سنی، ذهنی و جنسی کودک تناسب داشته باشد. طراحی داخلی، برای کودکان 4 تا 6 ساله باید در عین واقع­گرایی، خیال انگیز بوده و از تضاد به صورت محدود و مختصر استفاده شود. برای کودکان 7 تا 9 ساله با توجه به درک عمیق­تر و ژرفتر آنها نسبت شرایط متفاوت است زیرا کودک در ابتدا به واقع بینی ادراکی می­رسد. معماری کودکان 10-12 ساله باید ظاهری تفکرانگیز و الهام­بخش داشته باشد و فضاهایی را با استفاده از تمهیدات بصری و هویتی معمارانه در آنها ایجاد تفکر و تخیل می­کند خلق کند. در نهایت می­توان گفت که محیط یادگیری خلاق انعطاف­پذیر به گونه­ای است که معلم و دانش­آموزان، تعریف کننده چگونگی استفاده از فضا می­باشند و مبلمان در این فضا ابزار تغییر و یادگیری است که در اختیار کودکان قرار دارد. از اینرو نوع یادگیری که در این میان اتفاق می­افتد در تناسب با نیازهای یادگیرنده، موضوع در حال یادگیری و ابزار در حال استفاده می­باشد.

کلیدواژه: فضای آموزشی، انعطاف­پذیری، خلاقیت، کودک- نوجوان