طراحی مرکز گفتگوی ادیان توحیدی

فصل اول: مقدمه و طرح تحقیق

1-1- مقدمه ……………………………………………………………………………………………………………….

2

1-2- طرح کلی موضوع و مسئله تحقیق ……………………………………………………………………

3

1-3- اهمیت و ضرورت تحقیق …………………………………………………………………………………..

5

1-4- اهداف تحقیق ……………………………………………………………………………………………………..

7

1- 5- سوالات تحقیق …………………………………………………………………………………………………

7

1-5- ساختار تحقیق …………………………………………………………………………………………………..

8

فصل دوم: دین

2-1- مقدمه ………………………………………………………………………………………………………………….

10

2-2- مفهومدین ………………………………………………………………………………………………………….

11

       2-2-1- معنایلغوی …………………………………………………………………………….

12

       2-2-2- معنایاصطلاحیدین …………………………………………………………….

12

       2-2-3- ابعاددین …………………………………………………………………………………

13

2-3- منشاءدین …………………………………………………………………………………………………………..

14

       2-3-1- عللپیدایشدین ……………………………………………………………………

15

       2-3-2- عللپذیرشدین …………………………………………………………………….

16

    2-4- کارکردهایدین …………………………………………………………………………………….

17

       2-4-1- کارکردهایفردی ………………………………………………………………….

17

           2-4-1-1-معرفتزایی ……………………………………………………………..

17

           2-4-1-2- کارکرداحساسی (بهداشتروانی ……………………………

17

           2-4-1-3- کارکرداخلاقیورفتاری  ……………………………………….

18

       2-4-2- کارکردهایاجتماعی  ……………………………………………………………

19

           2-4-2-1- همبستگی  ………………………………………………………………

19

           2-4-2-2- آزادی و عدالتاجتماعی  ………………………………………

19

           2-4-2-4- هویتسازی …………………………………………………………….

19

     2-5- طبقه بندیادیان …………………………………………………………………………………

20

       2-5-1-  ادیانغیرتوحیدی ………………………………………………………………..

20

       2-5-2-  ادیانتوحیدی ……………………………………………………………………….

20

           2-5-2-1- زرتشت …………………………………………………………………….

21

           2-5-2-2- یهودیت ……………………………………………………………………

23

           2-5-2-3- مسیحیت …………………………………………………………………

26

           2-5-2-4- اسلام ……………………………………………………………………….

29

2-6- مسالهتعددادیان ……………………………………………………………………………….

32

        2-6-1- انحصار گرایی ……………………………………………………………………….

32

        2-6-2- شمول گرایی ………………………………………………………………………..

32

        2-6-3- کثرت گرایی …………………………………………………………………………

32

 2-7- نگاهی به اصول مشترک ادیان …………………………………………………………….

34

     2-8- جمعبندیونتیجهگیری ………………………………………………………………….

35

فصلسوم: گفتگوی ادیان

3-1- مقدمه …………………………………………………………………………………………………….

37

3-2- گفتگو …………………………………………………………………………………………………….

37

   3-2-1- تعریف گفتگو …………………………………………………………………………..

37

        3-2-2- پیشینه گفتگو ………………………………………………………………………..

38

3-3 گفتگوی ادیان ………………………………………………………………………………………….

39

        3-3-1-  پیشینهگفتگویادیان ……………………………………………………….

40

        3-3-2-  اهدافوآثارگفتگویادیان ………………………………………………..

41

            3-3-2-1- تفاهمودرکمتقابل ……………………………………………

42

            3-3-2-2- تلاشبراینجاتجامعهیانسانیازبحرانهایموجود……………………………………………………………………

42

            3-3-2-3- افزایشروحیهدینیدرجهان ……………………………

44

            3-3-2-4- همزیستیپیروانادیان ……………………………………….

44

            3-3-2-7- زمینهسازیشکلگیریتنوعفرهنگی …………….

45

            3-3-2-8- درکحقایقتازه …………………………………………………..

45

        3-3-3-  شرایطوقواعدگفتگویادیان ……………………………………………

46

            3-3-3-1- وجودنکاتاشتراکوافتراق ………………………………

46

            3-3-3-2- احترامکاملبهطرفمقابلوآزادیاندیشهاو …

46

            3-3-3-3- اقراربهجهلوتاکیدبرتساهل …………………………..

47

            3-3-3-4- تکیهبرمشترکات …………………………………………………

48

            3-3-3-5- فراموشکردناتفاقاتگذشتهوتمایزاتسیاسیاقتصادی ……………………………………………………………

49

        3-3-4-  موانعگفتگویادیان ……………………………………………………………

50

            3-3-4-1- برترانگاشتنخود …………………………………………………

50

            3-3-4-2- مطلقفرضنمودنحقیقت ………………………………….

50

            3-3-4-3- تکیهبرعناصرتمایزبخش …………………………………..

51

            3-3-4-4- اهانتبهطرفمقابل و مسخ عقاید او …………………

51

            3-3-4-6- استفادهازمعیارهاىمتفاوت ………………………………..

52

        3-3-5-  انواعگفتگودرگسترهگفتگویادیانالهی ………………………..

52

            3-3-5-1- گفتمان اخلاقی …………………………………………………….

53

            3-3-5-1- گفتمان همسازگرایانه …………………………………………..

53

            3-3-5-1- گفتمان پراگماتیستی ……………………………………………

54

            3-3-5-1- گفتمان وابسته به موسسه ها یا نهاد های دینی ..

54

            3-3-5-1- گفتمان تاریخی …………………………………………………….

54

            3-3-5-1- گفتمان توطئه محور …………………………………………….

55

            3-3-5-1- گفتمان مبلغ دینی ……………………………………………….

55

    3-4- فضایگفتگو …………………………………………………………………………………………..

56

        3-4-1-  فضضای گفتگو میان ادیان …………………………………………………

57

3-5- جمع بندی و نتیجه گیری …………………………………………………………………..

58

فصل چهارم: هنر و معماری قدسی

4-1- مقدمه …………………………………………………………………………………………………….

59

4-2- امرقدسی ………………………………………………………………………………………………

60

        4-2-1- شیوههایتجلیامرقدسی …………………………………………………

62

            4-2-1-1- شیوههایمستقیم ……………………………………………….

62

            4-2-1-2- شیوههایغیرمستقیم ………………………………………..

63

            4-2-1-3- تجلیامرقدسیدرهنر (امرقدسیوهنر) ………

64

4-3- هنرمقدس …………………………………………………………………………………………….

66

        4-3-1- مفهومهنرقدسی ………………………………………………………………..

67

        4-3-2- شکلگیریهنرقدسی ………………………………………………………..

69

        4-3-3- جایگاههنرمنددرهنرقدسی ……………………………………………..

70

        4-3-4- نقشوکارکردهنرمقدس ……………………………………………………

72

4-4- مکانمقدس ………………………………………………………………………………………….

73

4-5- معماریقدسی ………………………………………………………………………………………

75

        4-5-1- اهدافوکارکردهایفضاومعماریقدسی ………………………..

77

           4-5-1-1- ایجادناهمگونیدرفضا …………………………………………..

78

           4-5-1-2- ایجادمحملیبرایاندیشهدینی …………………………….

79

           4-5-1-3- زمینهسازیحیاتمعنوی ……………………………………..

81

           4-5-1-4- ایجادمکانیبرایحضورذاتالهی …………………………

84

           4-5-1-5- تجلیعوالمبرتردرساحتهاینازلتر ………………..

87

        4-5-2- ویژگیهایفضاومعماریقدسی …………………………………………

90

            4-5-2-1- ویژگیهایمنشامعنوی ……………………………………..

91

            4-5-2-2- ویژگیهایشیوهیبیان …………………………………….

95

            4-5-2-3- ویژگیهایصورت ……………………………………………….

112

              4-5-2-3-1- صفاتکالبدی ………………………………………….

113

              4-5-2-3-2- عناصرکالبدی ………………………………………….

118

        4-5-3- عبادتگاهتجلیمعماریقدسیدرادیان ……………………………..

122

4-6- جمع بندی و نتیجه گیری …………………………………………………………………….

124

فصل پنجم: عبادتگاه در ادیان توحیدی

5-1- مقدمه ……………………………………………………………………………………………………..

126

5-2- عبادتگاه زرتشتیان …………………………………………………………………………………

127

        5-2-1- آتش ……………………………………………………………………………………..

127

        5-2-2- جایگاه آتش ………………………………………………………………………….

128

        5-2-3- تاریخچه آتشکده ………………………………………………………………….

129

        5-2-3- معماری آتشکده …………………………………………………………………..

129

        5-2-3- جمع بندی خصوصیات طرح آتشکده ………………………………..

132

5-3- عبادتگاه یهودیان …………………………………………………………………………………….

133

        5-3-1- خیمه میعادگاه ……………………………………………………………………..

133

        5-3-2- خانه مقدس ………………………………………………………………………….

134

        5-3-3- کنیسه …………………………………………………………………………………..

136

        5-3-4- جمع بندی خصوصیات طرح کنیسه ………………………………….

140

5-4- عبادتگاه مسیحیان ………………………………………………………………………………….

140

        5-4-1- پیشینه کلیسا ……………………………………………………………………….

140

        5-4-2- معماری کلیسا ………………………………………………………………………

142

        5-4-3-  جمع بندی خصوصیات طرح کلیسا …………………………………..

144

5-5- عبادتگاه مسلمانان ………………………………………………………………………………….

146

        5-5-1- مسجد …………………………………………………………………………………..

146

        5-5-2- پیشینه مساجد …………………………………………………………………….

147

        5-5-3- عناصر کالبدی مسجد ………………………………………………………….

148

        5-5-4- جمع بندی خصوصیات طرح مساجد …………………………………

151

5-6- جمع بندی و نتیجه گیری …………………………………………………………………….

154

فصل ششم: شناخت و تحلیل بستر طراحی

6-1- مقدمه ……………………………………………………………………………………………………..

156

6-2- شیراز ……………………………………………………………………………………………………….

156

6-2-1- موقعیت جغرافیایی شهرستان ……………………………………………….

157

6-2-1-1- مشخصه های جغرافیایی شهر شیراز ……………

157

6-2-2- ویژگش های جمعیتی …………………………………………………………..

158

6-2-2-1- دین …………………………………………………………………

158

6-2-2-2- فرهنگ ……………………………………………………………

159

6-2-3- ویژگش ها و مطالعات اقلیمی ………………………………………………..

159

6-2-3-1- باد ……………………………………………………………………

159

6-2-2-2- بارندگی …………………………………………………………..

160

6-2-2-3- دما …………………………………………………………………..

161

6-2-2-4- رطوبت ……………………………………………………………

162

6-3- مکان یابی پروژه ……………………………………………………………………………………..

163

6-3-1- معرفی سایت های پیشنهادی ……………………………………………….

163

6-3-1-1- سایت پیشنهادی اول ……………………………………..

164

6-3-1-2- سایت پیشنهادی دوم …………………………………….

165

6-3-1-3- سایت پیشنهادی سوم ……………………………………

165

6-3-2- انتخاب سایت بر اساس فرآیند تحلیل سلسله مراتبی (AHP) ………………………………………………………………………………………………..

166

6-3-2-1- اصول فرآیند تحلیل سلسله مراتبی ………………

167

6-3-3- معیار های انتخاب سایت و تعیین اولویت هر یک ……………….

167

6-3-2-1- نتایج حاصل از ورود معیار ها و گزینه ها در تحلیل سلسله مراتبی (AHP) ………………………………………

168

6-3-4- انتخاب نهایی سایت ……………………………………………………………….

170

فصل هفتم: بررسی نمونه های موردی

7-1- موزه ادیان جهان در تایوان Museum of World Religions …..

172

7-2- معبد ادیان ………………………………………………………………………………………………

178

7-2-1- طرح کلی مجموعه ………………………………………………………………..

179

7-2-2- فضای قدسی ………………………………………………………………………….

181

7-2-3- معابد کوچک و مجزای ادیان …………………………………………………

182

7-2- خانه عبادت و آموزش   House of prayer and learning …….

184

7-4- مرکز بین دینی دانشگاه دربی

Mmulti-faith center of Derby university…….

189

فصل هشتم: برنامه ریزی و فرآیند طراحی

8-1- نیاز سنجی مخاطبین ……………………………………………………………………………..

195

8-2- ارایه برنامه فیزیکی …………………………………………………………………………………

197

8-3- روند طراحی ……………………………………………………………………………………………

201

8-3-1- تحلیل و بررسی سایت …………………………………………………………..

201

8-3-1-1- بررسی دسترسی های سایت ………………………..

201

8-3-1-2- شناخت کاربری های مجاور و موثر ……………….

202

8-3-1-3- بررسی پوشش گیاهی موجود در سایت ……….

202

8-3-2- شکل گیری طرح ……………………………………………………………………

203

8-4- معرقی طرح ……………………………………………………………………………………………

207

8-4-1- نقشه های طرح مجموعه ………………………………………………………

207

8-4-2- تصاویر طرح مجموعه ……………………………………………………………

210

فهرست منابع……………………………………………………………………………………………………………

218

جدول  6‑1 جهت وزش بادها در شهر شیراز

160

جدول 6-2- میزان متوسط بارندگی برحسب میلیمتر در شهر شیراز در ماههای مختلف

161

جدول ‏1‑3- دمای حداقل، حداکثر ماهانه و متوسط در ماه های مختلف درشهر شیراز

162

جدول ‏1‑4- درصد متوسط ماهانه رطوبت نسبی در ماه های مختلف شهر شیراز

163

جدول ‏1‑5- معیار های انتخاب سایت و اولویت نسبی هریک

167

جدول شماره 8‑1- شناخت مخاطبین و رویکرد های مجموعه در قبال آنان

196

جدول شماره 8‑2-فعالیت های پیش بینی شده در راستای رویکرد های مجموعه

196

جدول شماره 8‑3- برنامه فیزیکی مجموعه

197

نمودار شماره 4-1حوزه شمول آثار هنر مقدس

70

نمودار شماره 6-1  هرم سنی جمعیت شیرازدر سال 1385

158

نمودار شماره 6-2 نتایجامتیازاتکسبشدهدرسایتهایپیشنهادیبراساس تنوع مذهبی محیط پیرامون

168

نمودار شماره 6-3 نتایجامتیازاتکسبشدهدرسایتهایپیشنهادیبراساسنبود زمینه غالب یک دین در محیط

168

نمودار شماره 6-4 نتایجامتیازاتکسبشدهدرسایتهایپیشنهادیبراساس سازگاری همجواری ها

169

نمودار شماره 6-5 نتایجامتیازاتکسبشدهدرسایتهایپیشنهادیبراساس دسترسی مناسب

169

نمودار شماره 6-5   نتایجامتیازاتکسبشدهدرسایتهایپیشنهادیبراساس نیاز به تخریب کمتر

169

نمودار شماره 6مقایسهامتیازاتکسبشدهدرسایتهایانتخابیبراساسمعیار های مورد نظر در انتخاب سایت مناسب

170

نمودار شماره 6-8 درصد امتیاز نهایی کسب شده سایت های پیشنهادی

170

تصویر شماره 5-1 آتشکده نیاسر

131

تصویر شماره 5-2 کنیسه ملا یعقوب در اصفهان

138

تصویر شماره 5-3  پلان مستطیلی شک کنیسه شکرا در اصفهان

138

تصویر شماره 5-4 پنجره نور گیر در کنیسه ملا یعقوب

139

تصویر شماره 5-5 پلان کلیسای هاکوپ مقدس

142

تصویر شماره 5-6 منبر و محراب مسجد گوهرشاد

148

تصویر شماره 5-7  گنبد مسجد گوهرشاد

149

تصویر شماره 5-8  حیاط مسجد عماد الدوله در کرمانشاه

150

تصویر شماره 6-1 محل قرار گیری سایت های پیشنهادی در تصویر هوایی از شیراز

163

تصویر شماره 6-2  تصویر هوایی سایت پیشنهادی اول

164

تصویر شماره 6-3 تصویرهواییسایتپیشنهادیاول

164

تصویر شماره 6-4تصویرهواییسایتپیشنهادیدوم

165

تصویر شماره 6-5 تصویرهواییسایتپیشنهادیسوم

166

تصویر شماره 7-1 نمای خارجی موزه

173

تصویر شماره 7-2 اولین دیدن به موزه پس از خروج از آسانسور(منبع: www.mwr.org.tw)

174

تصویر شماره7-3 دیواره آب

174

تصویر شماره 7-4  پیاده راه زیارت

174

تصویر شماره 7-5 سالنطلایی

175

تصویر شماره 7-6 سالن سفر پیدایش

175

تصویر شماره 7-7  سالن سفر زندگی

176

تصویر شماره 7-8 سالن زندگی بیداری

176

تصویر شماره 7-9 سالن ادیان

176

تصویر شماره 7-10 دیوار یادآوری حق شناسی

177

تصویر شماره 7-11 ماکت ابنیه ادیان

178

تصویر شماره 7-12 ماکت ابنیه ادیان

178

تصویر شماره 7-13 سرزمین کودکان یا جنگل عشق

178

تصویر شماره7-14 تصویر ورودی معبد ادیان

179

تصویر شماره 7-15 تصویر مدل بنای معبد ادیان

179

تصویر شماره 7-16 تصویری از مدل بنای معبد ادیان

180

تصویر شماره 7-17 پرسپکتیو دید پرنده از مجموعه

180

تصویر شماره 7-18 پلان معبد ادیان

181

تصویر شماره 7-19 نمایی از حیاط مرکزی عبد ادیان

181

تصویر شماره 7-20 برشی از مجموعه معبد ادیان

182

تصویر شماره 7-21برشیاز فضای قدسی و حیاط مرکزی

182

تصویر شماره 7-22 نمای داخلی قضای قدسی

182

تصویر شماره 7-23 باز بودن فضای قدسی به حیاط مرکزی

183

تصویر شماره7-24 بسته شدن فضای قدسی به حیاط مرکزی

183

تصویر شماره 7-25 نمای خارجی معابد کوچک در مجموعه

184

تصویر شماره 7-26 نمای معابد کوچک در شب

184

تصویر شماره 7-27- برش معابد کوچک

184

تصویر شماره 7-28 نمای داخلی معبد یهودیان در مجموعه معبد ادیان

184

تصویر شماره 7-29 نمای خارجی مرکز

185

تصویر شماره 7-30 تصویر کلیسای سن پیتر

186

تصویر شماره 7-31 تصویر پلان خانه عبادت و آموزش

187

تصویر شماره 7-32 نمای خارجی و ورودی مرکز

188

تصویر شماره 7-33 برش خانه عبادت و آموزش

189

تصویر شماره 7-34تصویرفضایمرکزی

189

تصویر شماره 7-35 نمای خارجی مرکز

190

تصویر شماره 7-36 تصویر هوایی از مجموعه

190

تصویر شماره 7-37 نمای خارجی مرکز

191

تصویر شماره 7-38 نمای خاجی مرکز

192

تصویر شماره 7-39 نمای خارجی مرکز

192

تصویر شماره 7-40 نمای خارجی مرکز

192

تصویر شماره 7-41 لبه های دندانه دار بام

193

تصویر شماره 7-42 تصویرکلیازمرکز

193

تصویر شماره 7-43 ورودی مرکز

193

تصویر شماره 7-44 فضای گردهمایی 1

193

تصویر شماره 7-45 فضای گردهمایی 2

193

تصویر شماره 7-46 فضای سکوت

194

تصویر شماره 7-47 فضای سکوت

194

تصویر شماره 7-48 فضای اجتماعی

194

تصویر شماره7-49 بام سبز

194

تصویر شماره 8-1 بررسی مسیر های دسترسی به سایت

201

تصویر شماره 8-2کاربری های مجاور سایت

202

تصویر شماره 8-3محل قرار گیری فضای سبز در سایت

203

تصویر شماره 8-4شکل گیری نقطه عطف مجموعه و مسیر  پیاده گردشگری

204

تصویر شماره 8-5جانمایی کلی محدوده های در پلان

205

تصویر شماره 8-6جانمایی مجموعه نسبت به معابد مجاور در برش

205

تصویر شماره 8-7سایت پلان مجموعه با توجه به فضای سبز و کاربری های مجاور

206

تصویر شماره 8-8 زون بندی فضاها

206

تصویر شماره 8-9تصویر سایت مجموعه

210

تصویر شماره 8-10 پرسپکتیو دید پرنده از کل مجموعه

211

تصویر شماره 8-11پرسپکتیودیدپرندهازکلمجموعه

211

تصویر شماره 8-12پرسپکتیو دید پرنده از فضای قدسی

212

تصویر شماره 8-13 فضای قدسی

212

تصویر شماره 8-14 پسپکتیو دید پرنده از سایت و مجموعه

213

تصویر شماره 8-15 دید انسانی به فضای مرکزی

214

تصویر شماره 8-16دید انسانی به فضای مرکزی

214

تصویر شماره 8-17دید انسانی به فضای مرکزی

214

تصویر شماره 8-18جداره مشبک در ورودی موزه

215

تصویر شماره 8-19جداره های مشبک مجموعه

215

تصویر شماره 8-20ورودی بخش همایش و گفتمان

215

تصویر شماره 8-21دید انسانی هنگام خروج از موزه

216

تصویر شماره 8-22ورودی بخش آموزشی

216

تصویر شماره 8-23ورودی بخش اداری

217

تصویر شماره 8-24فضای قدسی

217

نقشه شماره ‏1‑1 پلان سطح اول مجموعه

207

نقشه شماره ‏1‑2 پلان سطح دوم مجموعه

208

نقشه شماره ‏1‑3 پلان سطح سوم مجموعه

208

نقشه شماره ‏1‑4 سایت پلان مجموعه

209

نقشه شماره ‏1‑5 برشA-A

209

نقشه شماره ‏1‑6 برش B-B

230