%38تخفیف

طراحی مدل انتخاب تجهیزات کنترل آلودگی هوا با رویکرد فازی

تعداد107 صفحه در فایل word

بهداشت هوا یک مسئله مهم زیست محیطی است و آلودگی هوا به یک منطقه از جهان اختصاص ندارد. جو زمین در منطقه بیوسفر به طور کامل مخلوط می شود و چنان سریع می چرخد که به راحتی آلودگی ها انتشار می یابند. طی سالیان اخیر مشکلاتی در محیط زیست به وجود آمده که معلول استفاده از تکنولوژی پیشرفته جهت تامین رفاه مادی و نسبی انسان ها بوده است که از جمله این مشکلات می توان به تغییر در ترکیب هوا یا به عبارتی دیگر آلودگی هوا اشاره نمود. مهم ترين منابع آلاينده­ي هوا، منابع ناشي از فعاليت­هاي انساني هستند که از ميان اين منابع، منابع آلاينده­ي متحرک شامل انواع وسائط نقليه و سپس منابع آلاينده­ي ثابت شامل منابع صنعتي، تجاري و­­…. در اولويت مي­باشند­­­­­­. از يک سو وجود لاينفک جنبه­های زيست محيطی گوناگون از قبيل انتشار گرد و غبار و انتشار گازهای آلاينده در فرآيند توليد سيمان و از سوی ديگر با افزايش رشـد صنعت سيـمان در کشور، کارخانجات سيمان سـهم عمده­ای را در افزايـش آلودگی محيط زيست به خود اختصـاص مي­دهند.

استفاده از سيستم­های کنترل آلودگی و روش­های تصفيه دهنده از شيوه­های عمومی کنترل آلودگی محيط زيست به شمار می­روند. تکنیک های کنترل مختلف و متعددی وجود دارند که به منظور کاهش انتشارات آلودگی هوا به کار می روند. لذا هدف از این تحقیق، طراحی یک مدل تصمیم گیری چند شاخصه فازی برای انتخاب مناسب ترین تجهیزات جهت کنترل آلودگی هوا در شرکت سیمان شرق مشهد می باشد. در این راستا، به کمک روش فرآیند تحلیل سلسله مراتبی در دو محیط قطعی و فازی این امکان فراهم می شود که تمامی عوامل موثر بر فرآیند تصمیم گیری که در این جا مشتمل بر عوامل محیطی، عوامل مهندسی و عوامل اقتصادی است، در نظر گرفته شوند. هم چنین به کمک این متد، اوزان اهمیت معیارهای موثر بر انتخاب تجهیزات کنترل آلودگی و سپس اولویت گزینه های مدل که همان سیستم های مختلف کنترل آلودگی هستند با توجه به معیارهای ذکر شده در بالا، تعیین می شوند. در نهایت مدل ارائه شده که بر پایه روش تحلیل سلسله مراتبی فازی قرار دارد، نشان می دهد که تکنیک مناسب جهت فیلتر کردن گرد و غبار در منابع اصلی انتشار آلودگی در شرکت سیمان شرق، تکنیک بگ هاوس خواهد بود.

واژگان کلیدی: آلودگی هوا، تکنیک های کنترل، تصمیم گیری چند شاخصه، فرآیند تحلیل سلسله مراتبی، منطق فازی

فهرست مطالب

فصل اول: مقدمه و کلیات طرح تحقیق.. 1

1-1 مقدمه.. 2

1-2 بیان مسئله.. 3

1-3 اهداف تحقیق.. 5

1-4 سوالات تحقیق.. 5

1-5 روش انجام تحقیق.. 6

1-6 جامعه آماری.. 6

1-7 سابقه و ضرورت انجام پژوهش.. 7

1-8 جنبه جدید بودن و نوآوری.. 7

فصل دوم: ادبیات موضوع.. 8

بخش اول: مقدمه ای برآلودگی هوا، منابع، اثرات و راه های کنترل آن   9

2-1-1 مقدمه.. 10

2-1-2 ترکیب طبیعی هوا.. 10

2-1-3  آلودگی هوا چیست؟.. 12

2-1-4  تاریخچه آلودگی هوا.. 12

2-1-5 پیامد های هوای آلوده.. 14

2-1-5-1 تاثیر آلودگی هوا بر سلامت انسان.. 15

2-1-5-2 تاثیر آلودگی هوا برگیاهان.. 16

2-1-5-3 تاثیر آلودگی هوا بر اموال و آثار هنری و تاریخی.. 17

2-1-5-4 تاثیرات جهانی آلودگی هوا.. 17

2-1-6 ارزیابی خسارات ناشی از آلودگی هوا.. 20

2-1-7 منابع آلودگی هوا.. 21

2-1-7-1 منابع متحرک.. 22

2-1-7-2 منابع ثابت.. 23

2-1-8 سهم صنعت سیمان در آلودگی هوا.. 25

2-1-9 کنترل آلودگی هوا.. 25

2-1-9-1 شاخص کیفیت هوا.. 26

2-1-10 فناوری و تجهیزات کنترل آلودگی هوا.. 28

2-1-10-1 منابع متحرک.. 28

2-1-10-2 منابع ثابت.. 28

بخش دوم: آشنایی با منطق فازی.. 30

2-2-1 مقدمه.. 31

2-2-2 سیر تطور.. 31

2-2-3 روش های علم مدیریت فازی.. 33

2-2-4 مفاهیم اساسی مجموعه های فازی.. 36

2-2-4-1 تابع عضویت.. 36

2-2-4-2 نمایش مجموعه های فازی.. 37

2-2-4-3 زیرمجموعه های فازی.. 38

2-2-4-4 عملگرهای مجموعه های فازی.. 38

بخش سوم: مروری بر شیوه های تصمیم گیری.. 40

2-3-1 مقدمه.. 41

2-3-2تعریف تصمیم گیری.. 41

2-3-3 ماهیت تصمیم گیری.. 42

2-3-4 شرایط حاکم بر تصمیم گیری.. 42

2-3-4-1 تصمیم گیری در شرایط اطمینان کامل.. 43

2-3-4-2 تصمیم گیری در شرایط ریسک (احتمالی).. 43

2-3-4-3 تصمیم گیری در شرایط فازی.. 43

2-3-4-4 تصمیم گیری در شرایط عدم اطمینان کامل.. 44

2-3-5 طبقه بندی مدل های تصمیم گیری.. 44

2-3-5-1 طبقه بندی مدل های تصمیم گیری بر اساس نوع مدلسازی.. 44

2-3-5-1-1 فنون تصمیم گیری سخت.. 44

2-3-5-1-2 فنون تصمیم گیری نرم.. 45

2-3-5-1-3 فنون تصمیم گیری ترکیبی.. 45

2-3-5-2 طبقه بندی مدل های تصمیم گیری بر اساس تعداد معیارها.. 45

2-3-5-2-1 فنون تصمیم گیری تک معیاره (تک هدفه).. 46

2-3-5-2-2 فنون تصمیم گیری چند معیاره (MCDM).. 46

2-3-5-2-2-1 تصمیم گیری با اهداف چند گانه (MODM).. 46

2-3-5-2-2-2 تصمیم گیری با شاخص های چند گانه (MADM).. 46

2-3-6 تصمیم گیری چند شاخصه فازی (FMADM).. 50

بخش چهارم: پیشینه تحقیقات انجام شده.. 52

2-4-1 مقدمه.. 53

2-4-2 کاربردهای برنامه ریزی قطعی.. 53

4-2-2 کاربردهای برنامه ریزی های احتمالی و فازی.. 56

4-2-3 کاربرد تکنیک های MADM… 59

فصل سوم: روش تحقیق.. 61

3-1 مقدمه.. 62

3-2 معرفی شرکت سیمان شرق.. 62

3-2-1 تاریخچه مجتمع.. 62

3-2-2 ماموریت، ارزش ها و اهداف شرکت.. 63

3-2-3 مرکز ایمنی، بهداشت و محیط زیست (HSE).. 65

3-2-4 فیلتراسیون (کنترل آلودگی هوا).. 66

3-3 روش تحقیق.. 67

3-4 جامعه آماری.. 67

3-5 روش گردآوری اطلاعات.. 67

3-6 ابزار گردآوری اطلاعات.. 68

3-7 سنجش روایی و پایایی ابزار تحقیق.. 69

3-8  روش تجزیه و تحلیل داده ها.. 70

3-9 فرآیند تحلیل سلسله مراتبی (AHP).. 70

3-10 فرآیند تحلیل سلسله مراتبی فازی (FAHP).. 71

3-11 فرآیند تحلیل سلسله مراتبی گروهی فازی (FGAHP).. 76

3-12 مراحل انجام تحقیق.. 77

فصل چهارم: مدلسازی و حل مدل.. 79

4-1 مقدمه.. 80

4-2 مراحل مدلسازی.. 80

4-2-1 گام اول: تعیین هدف مدل.. 81

4-2-2 گام دوم: تعیین معیارهای مدل.. 82

4-2-3 گام سوم: تعیین زیر معیارهای اولیه مدل.. 82

4-2-4 گام چهارم: تعیین زیرمعیارهای نهایی مدل.. 84

4-2-5 گام پنجم: تعیین گزینه های مدل.. 85

4-2-6 گام ششم: مدل سلسله مراتبی نهایی انتخاب تجهیزات کنترل آلودگی هوا   86

4-3 تجزیه و تحلیل داده ها.. 88

4-3-1 تعیین اوزان معیارها، زیرمعیارها و گزینه های مدل.. 88

4-3-1-1 تعیین اوزان معیارهای اصلی.. 88

4-3-1-2 تعیین اوزان زیرمعیارها.. 89

4-3-1-3 تعیین اولویت گزینه های مدل.. 93

4-3-2 مقایسه نتایج حاصل از اجرای AHP در دو حوزه قطعی و فازی.. 104

4-3-2-1 مقایسه اوزن معیارهای اصلی.. 107

4-3-2-2 مقایسه اوزان زیرمعیارها.. 108

4-3-2-3 مقایسه اوزان گزینه های مدل.. 109

فصل پنجم: نتیجه گیری و پیشنهادات.. 112

5-1 مقدمه.. 113

5-2 نتیجه گیری.. 113

5-2-1 وزن دهی و اولویت بندی معیارهای اصلی.. 114

5-2-2 وزن دهی و اولویت بندی زیرمعیارها.. 115

5-2-3 وزن دهی و اولویت بندی گزینه ها.. 117

5-3 پیشنهادات کاربردی.. 121

5-4 پیشنهادات برای تحقیقات آینده.. 123

فهرست مراجع.. 126

فهرست جدول‌ها

جدول 2-1 نسبت مولکول های تشکیل دهنده هوای خشک.. 11

جدول2-2 مقدار انتشار آلودگی از واحدهای مختلف بر حسب تن در سال.. 24

جدول (2-3) شاخص کیفیت هوا AQI. 27

جدول 2-4 روش های علم مدیریت فازی.. 35

جدول 3-1 مقیاس کلامی برای سنجش درجه اهمیت نسبی.. 74

جدول 4-1 فهرست معیارهای اصلی مدل.. 82

جدول4-2 فهرست معیارها و زیرمعیارهای اولیه مدل تحقیق.. 83

جدول 4-3 فهرست معیارها و زیرمعیارهای نهایی مدل تحقیق.. 84

جدول4-4 ماتریس مقایسات زوجی و اوزان نسبی 3 معیار اصلی.. 88

جدول 4-5 ماتریس مقایسات زوجی و اوزان نسبی زیرمعیارهای معیار اقتصادی   89

جدول 4-6 ماتریس مقایسات زوجی و اوزان نسبی زیرمعیارهای معیار مهندسی   90

ادامه جدول 4-6 ماتریس مقایسات زوجی و اوزان نسبی زیرمعیارهای معیار مهندسی.. 90

جدول4-7 ماتریس مقایسات زوجی و اوزان نسبی زیرمعیارهای معیار محیطی   91

جدول4-8 اوزان نسبی و اوزان نهایی زیرمعیارهای مدل.. 92

جدول 4-9 چگونگی اولویت معیارهای اصلی وزیرمعیارهای مدل.. 93

جدول 4-10 ماتریس مقایسات زوجی و اوزان نسبی گزینه های مدل نسبت به EC1 94

جدول 4-11 ماتریس مقایسات زوجی و اوزان نسبی گزینه های مدل نسبت به EC2 94

جدول 4-12 ماتریس مقایسات زوجی و اوزان نسبی گزینه های مدل نسبت به EC3 95

جدول 4-13 ماتریس مقایسات زوجی و اوزان نسبی گزینه های مدل نسبت به  T1 95

جدول 4-14 ماتریس مقایسات زوجی و اوزان نسبی گزینه های مدل نسبت به  T2 95

جدول 4-15 ماتریس مقایسات زوجی و اوزان نسبی گزینه های مدل نسبت به  T3 96

جدول 4-16 ماتریس مقایسات زوجی و اوزان نسبی گزینه های مدل نسبت به  T4 96

جدول 4-17 ماتریس مقایسات زوجی و اوزان نسبی گزینه های مدل نسبت به  T5 96

جدول 4-18 ماتریس مقایسات زوجی و اوزان نسبی گزینه های مدل نسبت به  T6 97

جدول 4-19 ماتریس مقایسات زوجی و اوزان نسبی گزینه های مدل نسبت به  T7 97

جدول 4-20 ماتریس مقایسات زوجی و اوزان نسبی گزینه های مدل نسبت به  EN1 97

جدول 4-21 ماتریس مقایسات زوجی و اوزان نسبی گزینه های مدل نسبت به  EN2 98

جدول 4-22 ماتریس مقایسات زوجی و اوزان نسبی گزینه های مدل نسبت به EC1 98

جدول 4-23 ماتریس مقایسات زوجی و اوزان نسبی گزینه های مدل نسبت به EC2 98

جدول 4-24 ماتریس مقایسات زوجی و اوزان نسبی گزینه های مدل نسبت به EC3 99

جدول 4-25 ماتریس مقایسات زوجی و اوزان نسبی گزینه های مدل نسبت به T1 99

جدول 4-26 ماتریس مقایسات زوجی و اوزان نسبی گزینه های مدل نسبت به T2 99

جدول 4-27 ماتریس مقایسات زوجی و اوزان نسبی گزینه های مدل نسبت به T3 100

جدول 4-28 ماتریس مقایسات زوجی و اوزان نسبی گزینه های مدل نسبت به T4 100

جدول 4-29 ماتریس مقایسات زوجی و اوزان نسبی گزینه های مدل نسبت به T5 100

جدول 4-30 ماتریس مقایسات زوجی و اوزان نسبی گزینه های مدل نسبت به T6 101

جدول 4-31 ماتریس مقایسات زوجی و اوزان نسبی گزینه های مدل نسبت به T7 101

جدول 4-32 ماتریس مقایسات زوجی و اوزان نسبی گزینه های مدل نسبت به EN1 101

جدول 4-33 ماتریس مقایسات زوجی و اوزان نسبی گزینه های مدل نسبت به EN2 102

جدول4-34 اوزان و اولویت گزینه های مدل با توجه به معیارهای اصلی و با توجه به هدف.. 103

جدول 4-35 اوزان گزینه های مدل بر پایه نتایج حاصل از AHP و FAHP. 105

جدول 4-36 اوزان نسبی و نهایی معیارها وزیرمعیارهای مدل بر پایه نتایج حاصل از AHP و FAHP. 106

فهرست شکل‌ها

شکل 2-1 ماتریس تصمیم در مدل های MADM… 47

شکل 2-2 انواع مختلف روش های MADM از نظر نحوه کاربرد.. 48

شکل 2-3 مدل های MADM با توجه به طبقه بندی جبرانی و غیرجبرانی.. 49

شکل (3-1) اعداد مثلثی M1 و M2 73

شکل3-2 مقیاس های کلامی برای سنجش اهمیت نسبی.. 74

شکل 4-1 مدل سلسله مراتبی انتخاب تجهیزات کنترل آلودگی.. 87

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

فهرست نمودارها

نمودار2-1 رابطه بین رشد جمعیت و خودرو از 1950 تا 2020 (Fenger,1999) 23

نمودار 2-2 مجموعه فازی بیانگر بلندی قد انسان.. 33

نمودار 4-1 مقایسه اوزان 3 معیار اصلی با استفاده از روش های AHP و FAHP  107

نمودار 4-2 مقایسه اوزان نهایی زیرمعیارها با استفاده از دو روش AHP و  FAHP  108

نمودار 4-3 مقایسه اوزان نهایی گزینه ها در واحد آسیاب سیمان با استفاده از دو روش AHP و FAHP. 110

نمودار 4-4 مقایسه اوزان نهایی گزینه ها در واحد آسیاب مواد و کوره با استفاده از دو روش AHP و FAHP. 110

نمودار 5-1 اوزان و اولویت معیارهای اصلی بر پایه نتایج حاصل از FAHP  114

نمودار 5-2 اوزان و اولویت زیرمعیارهای مدل بر پایه نتایج حاصل از FAHP  115

نمودار 5-3 اوزان نسبی گزینه ها با توجه به هر یک از معیارهای اصلی مدل بر اساس FAHP. 117

نمودار 5-4 اوزان نسبی گزینه ها با توجه به هر یک از معیارهای اصلی مدل بر اساس FAHP. 118

نمودار 5-5 اوزان نهایی گزینه های مدل بر پایه نتایج حاصل از FAHP. 120

نمودار 5-6 اوزان نهایی گزینه های مدل بر پایه نتایج حاصل از FAHP. 120

قبلا حساب کاربری ایجاد کرده اید؟
گذرواژه خود را فراموش کرده اید؟
Loading...
enemad-logo