شناسایی و تعیین فرسودگی شغلی بر اساس رضایت شغلی و استرس شغلی در کارکنان شرکت ماشین سازی پارس

تعداد30 1صفحه در فایل word

شناسایی و تعیین فرسودگی شغلی بر اساس رضایت شغلی و استرس شغلی در کارکنان شرکت ماشین سازی پارس

بیان  مسئله:

پیشرفت های روز افزون و شگفت انگیز صنعت و تکنولوژی درنیم قرن اخیر موجی از استرس و به تبع آن کاهش سلامت عمومی جامعه را به همراه داشته است . استرس هایی که فعالیت های انسان را در هر دو بعد روانی و جسمی دچار اختلال ساخته و عواقب بسیاری را در اغلب حیطه های زندگی،از درون خانواده گرفته تا سازمان های اجتماعی و کارخانجات صنعتی به ارمغان آورده است (لاولو،2005)[1].

یکی از عوامل تعیین کننده بهداشت روانی، رضایت شغلی است . رضایتمندی شغلی از نظر سلامت روانی یکی از عوامل بنیادی رضایت از زندگی به شمار میرود . رضایت شغلی عبارت است از نوعی سازگاری عاطفی با شغل و شرایط شغلی می باشد ، با این حال رضایت شغلی می تواند به مرور زمان تبدیل به یک منبع نارضایتی شود و در نهایت باعث فرسودگی شغلی گردد.

(فیشر و هانا،1992،نقل از نیازی 1388)[2].

در ارتباط با فرسودگی شغلی مسلش سه مرحله را شناسایی کرده است . در مرحله اول :فرد احساس می کند که از لحاظ عاطفی فرسوده شده است ، در مرحله دوم : فرد بیش از پیش احساساتش را نسبت به وظایف شخصی در محیط کاری از دست میدهد و در مرحله سوم: فرد در نهایت احساس نا کار آمدی در کار میکند و حس میکند که دیگر توان انجام کاررا ندارد.

(مسلش و جکسون ،1996)[3].

در مجموع مطالعات نشان می دهد که رضایت از کار با توجه به قضاوت فرد،احساس رضایت و تصمیم گیری همراه است. وهمچنین ممکن است نا رضایتی از کار در اثر فرسودگی شغلی ایجاد شود.(گرونبرگ،1998 ،نقل از نیازی ، 1388 )[4].

علاوه بر رابطه فرسودگی شغلی با رضایت شغلی ،پدیده استرس شغلی نیز بخش اجتناب ناپذیر زندگی حرفه ای را تشکیل می دهد و از تجربیات ناشی از شغل سرچشمه میگیرد. هر شغلی با استرس همراه است ،اما برخی از مشاغل استرس های بیشتری دارند و این امر معلول نوع کار، وظایف و مسئولیت های اینگونه مشاغل می باشد. نارضایتی شغلی ناشی از فرسودگی شغلی و استرس شغلی، عوارض زیادی را در سازمان ، خانواده و زندگی فرد بر جا می گذارد.از مهمترین عوارض این نارضایتی میتوان به غیبت کارکنان از کار، تاخیر های متوالی، شکایتهای مختلف روان تنی، کشمکش و تضاد دائم در محیط خانه و محیط کار ، تغیر شغل و در نهایت ترک کار اشاره نمود (شانفلت،2002،نقل از تبریزی،1392)[5].

در سه دهه اخیر عوامل روانشناختی موثر در بهبود بهره وری سازمانها توسط روانشناسان صنعتی مورد توجه قرار گرفته است، یکی از مهمترین متغیر های قابل ذکر در این ارتباط فرسودگی شغلی می باشد . بسیاری از اندیشمندان حوزه روانشناسی صنعتی و سازمانی یکی از عوامل کلیدی و بسیار مهم در تحقق نیافتن اهداف یک سازمان را فرسودگی شغلی افراد در محیط کار می دانند.(مسلش و لایتر،2005)[6].

در واقع فرسودگی شغلی را میتوان به نوعی افسردگی شغلی دانست (پاتر،2005)[7].

 مسلش به عنوان یکی از نام آورترین محققان این حوزه معنقد است ،فرسودگی شغلی نوعی افسردگی روانی است که با فشارهای روانی یا استرس های مربوط به شغل و محیط کار توام گشته است و با محرکهای تنش زایی مانند داشتن مراجعان بیش از حد در یک زمان ، نداشتن وقت کافی و فقدان حمایت یا قدردانی و  غیره مرتبط است.(مسلش،جکسون و لایتر، 2005)[8].

می­توان گفت فرسودگی شغلی پاسخی است تاخیری به عوامل استرس زای مزمن هیجانی و بین فردی در محیط کار.از جمله عوامل بسیار مهم و اثر گذار در روانشناسی صنعتی و سازمانی و مدیریت که میتوان به آن اشاره نمود میزان رضایت شغلی کارکنان وعلاقه مندی آنان نسبت به شغل خود می باشد. (ساعتچی، 1381).

این جلب رضایت و علاقمند سازی  مربوط به ارضای نیازهای کارکنان است . به عبارت دیگر میتوان اینگونه بیان نمود که عواملی چون نظام پاداش ، تاثیرات اجتماعی ، ماهیت شغل، الگوی رهبری ، نیاز و…ارزشهای کارکنان و ادراک از محیط کار خود می تواند در میزان رضایتمندی شغلی که هر فرد شاغل دارد موثر باشد.(ساعتچی، 1381).

شاید مهمترین موضوعی که پرداختن به مقوله فرسودگی شغلی را ضروری میسازد پیامدهای زیانباری است که این پدیده با خود به همراه دارد. یکی از مهمترین پیامدهای فرسودگی شغلی، فرسودگی بدنی است.افرادی که دچار افسردگی شغلی می شوند اصولا دارای انرژی کم و احساس خستگی بیش از حد هستند.(مسلش و لیتر، 1997)

افراد درگیر درفرسودگی شغلی، فرسودگی عاطفی را هم تجربه می کنند.افسردگی،احساس درماندگی، احساس عدم کارایی در شغل خود مواردی از این قبیل، همگی نمونه هایی از فرسودگی شغلی هستند . از دیگر پیامد های فرسودگی شغلی وجود نگرش منفی نسبت به خود، شغل ،سازمان و به طور کلی نسبت به زندگی است .یکی دیگر از پیامدهای فرسودگی شغلی کاهش عملکرد است که در آن فرد نمی تواند از تمام و یا قسمت اعظم توان، استعداد وانرژی جسمی و روانی خود برای انجام کارها استفاده کند.(مسلش ،2005)

فرد فرسوده پیوسته در تلاش برای یافتن شغل وحرفه ای جدید است. ازجمله پیامدهای دیگر فرسودگی شغلی می توان به افزایش غیبت از کار و کاهش کارایی در کار اشاره کرد.اما آنچه که از زاویه ای دیگر پرداختن به تحقیقاتی از این دست را ضروری می سازد. متغیر هایی است که در این تحقیق مورد برسی قرار می گیرند.

 شرکت ماشین سازی پارس با نزدیک به 5260 نفر پرسنل از بزرگترین شرکتهای صنعتی در ساخت پل ، مخازن نیرو گاهی، بویلر وصنایع دریایی ونفت ….در سطح کشور و خاورمیانه می باشد. در طی برسی ها و آنالیز های انجام شده داده های آماری و همچنن اسناد و مدارک مربوط به شرکت از اواخر سال 1385 (شروع بحث خصوصی سازی و پیاده سازی اصل 44)نوعی رکود و بروز مسائل و مشکلاتی  در سطوح مختلف شرکت به ویژه در مسائل مربوط به کارکنان و پرسنل در رده های مختلف شرکت باعث گردید بخش ستاد تخصصی شرکت درپی برسی دقیق و علمی مسائل و مشکلات برآید. در راستای این حرکت بزرگ در شرکت در بخش کارکنان و پرسنل  نیز مطابق با برسی ها و تحقیقات صورت گرفته  عوامل مختلفی مطرح و مورد شناسایی قرار گرفت که می بایست مورد برسی دقیق و تحقیق علمی قرارگیرد از جمله فرسودگی شغلی، عوامل استرس زای شغلی و نیز رضایت شغلی  که با توجه به اهمیت فوق العاده موضوع ونیاز مبرم شرکت به نتایج برسی  این مسئله، اینجانب با توجه به رشته تحصیلی و همچنین علاقه مندی به پژوهش در این زمینه  موضوع پایان نامه کارشناسی ارشد خود را حول این محور انتخاب نموده تا با یاری خدا و کمک اساتید دانشمند ومحترم دانشگاه آزاد اسلامی نراق بتوانم بخشی از مشکلات شرکت بزرگ ماشین سازی پارس را بر طرف نماییم .

با نگاهی به مطالب عنوان شده متوجه می شویم که تحقیقات زیادی در ارتباط با رابطه فرسودگی شغلی با رضایت شغلی وهمچنین فرسودگی شغلی با عوامل استرس زای شغلی انجام شده است. اما این پژوهش برآن است که رابطه بین فرسودگی شغلی با عوامل استرس زای شغلی و عوامل رضایت شغلی را هم زمان مورد برسی قرار دهد. و با توجه به اطلاعات کسب شده از منابع مختلف از جمله واحد مدیریت منابع انسانی ، مدیریت تشکیلات و روشها و مصاحبه حضوری با کارکنان شرکت برداشت اولیه این است که درکارکنان شرکت ماشین سازی پارسعلائم فرسودگی شغلی وجود دارد

 این پژوهش بر آن است که به این سوالها پاسخ دهد.

1-آیا بین استرس شغلی و فرسودگی شغلی رابطه وجود دارد؟

2-آیا بین رضایت شغلی با فرسودگی شغلی رابطه وجود دارد؟

3- متغیر های رضایت شغلی و استرس شغلی چه میزان از واریانس فرسودگی شغلی را تبیین می کنند.؟

[1]lovallo-

[2]Fisher&hanna-

[3]Maslach&jakson-

[4]gronberg

[5]shanafelt-

[6]Maslach&leiter –

[7]Potler-

[8]– jakson ،  Maslach & leiter

شناسایی و تعیین فرسودگی شغلی بر اساس رضایت شغلی و استرس شغلی در کارکنان شرکت ماشین سازی پارس