%38تخفیف

شبیه‌سازی پیل سوختی‌ هیدروژنی با دفع آب غیرفعال

111صفحه فايل word

قابل ويرايش

چکيده

امروزه در میان روش‌های تولید انرژی الکتریکی، پیل سوختی هیدروژنی مورد توجه صنایع نظامی، فضایی و خودروسازی و … قرار گرفته است. ویژگی‌های پیل‌های سوختی هیدروژنی ازجمله دارا بودن چگالی انرژی و بازده بالا در کنار آلایندگی اندک و کارکرد در دمای پایین که آن را به یک فنّاوری تولید انرژی قابل‌حمل مبدل کرده است، موجب شده است تا پژوهشگران زیادی در سراسر جهان به‌صورت تئوری و آزمایشگاهی بر روی روش‌های بهبود عملکرد آن فعالیت کنند. مطالعات آزمایشگاهی در این زمینه نیازمند هزینه‌های بالا و تجهیزات بسیار پیشرفته است، به همین دلیل مطالعات عددی بسیاری در این زمینه انجام‌شده است. مشکل اصلی که در پیل سوختی پلیمری وجود دارد، بحث مدیریت آب در آن می‌باشد. پیچیدگی که این پدیده به مدل‌سازی عددی پیل سوختی می‌افزاید، مدل‌سازی دوفازی پیل سوختی، یعنی جریان دوفازی و مخلوط گازی در کنار محیط متخلخل و روابط فیزیکی و شیمیایی آن می‌باشد. در کار حاضر به‌منظور بررسی این مهم، مدل‌سازی عددی دوفازی کاتد پیل سوختی پلیمری و سایر معادلات، تشریح و توسعه داده‌شده و سپس در کد متن‌باز اوپن‌فوم پیاده‌سازی و اعتبار سنجی شده است. سپس کاتد پیل سوختی در حالات گذرا و پایا در هندسه دو و سه‌بعدی و به همراه پارامترهای مدیریت آب بررسی شده است. مطالعات متعددی بر روی تاثیر پارامترهای هندسی و عملکردی پیل سوختی انجام شد. نتایج نشان داد که افزودن مانع در نقاط مختلف کانال تاثیر زیادی بر عملکرد و دفع آب از لایه ی نفوذ ندارد. همچنین اثر ایجاد دیواره متخلخل جانبی در حالت انتها باز و انتها بسته بر دفع آب پیل بررسی شده است. نتایج نشان‌دهنده‌ی این است که بهبود دفع آب توسط مکانیزم مویینگی در این حالت از لایه‌ی نفوذ باعث بهبود عملکرد و مدیریت آب کاتد می‌شود.

واژه‌هاي كليدي:پیل سوختی پلیمری، مدل‌سازی، کاتد، مدیریت آب، جریان دوفازی چندجزیی

فهرست مطالب

فصل 1 مقدمه  1

1-1 مقدمه.. 2

1-2 پیل‌سوختی…. 2

1-3 انواع پیل‌سوختی…. 4

1-4 پیل‌سوختی پلیمری…. 5

1-4-2 اجزای پیل‌سوختی پلیمری…. 6

1-4-3 فرآیندهای انتقالی…. 10

1-5 اشکال مختلف پیل‌سوختی پلیمری…. 11

1-6 مدل‌سازی پیل‌سوختی…. 13

1-6-1 انواع مدل‌سازی…. 13

1-6-2 ابعاد مدل‌سازی…. 14

1-6-3 شیوهی بررسی دامنهی حل… 15

1-7 مدیریت آب در پیلهای سوختی با غشای الکترود پلیمری…. 16

1-8 هدف تحقیق حاضر.. 19

فصل 2 مروری بر منابع  20

2-1 مقدمه.. 21

2-2 مروری بر کارهای انجام شده در زمینهی پیل‌سوختی پلیمری…. 21

2-3 نتیجه‌گیری…. 27

فصل 3 معادلات حاکم   28

3-1 مقدمه.. 29

3-2 مدل سازی پیل‌سوختی…. 30

3-2-1 کسر حجمی اشباع… 30

3-2-2 ضریب تخلخل… 31

3-2-3 زاویه تماسی و کشش سطحی…. 31

3-2-4 فشار موئینگی…. 34

3-2-5 نفوذپذیری…. 35

3-2-6 کسر مولی، کسر جرمی و غلظت مولی…. 36

3-2-7 منحنی قطبیت….. 37

3-2-8 تولید و مصرف گونههای شیمیایی…. 38

3-2-9 سینتیک الکتروشیمیایی در لایههای کاتالیستی…. 40

3-3 روش چند فازی…. 44

3-4 مدل مخلوط چند فازی…. 45

3-4-2 معادله پیوستگی…. 46

3-4-3 معادله مومنتوم.. 46

3-4-4 معادله بقای گونهها 47

3-5 سیستمهای دوفازی…. 48

3-5-2 روابط ساختاری…. 49

3-6 اعمال مدل کسر حجمی سیال… 52

3-6-2 معادله ی انتقال جرم بین دوفاز. 54

3-7 نتیجه گیری…. 54

فصل 4 روش حل عددی   55

4-1 مقدمه.. 56

4-2 انتخاب مدل عددی…. 57

4-2-1 مدل مخلوط تکفازی…. 57

4-2-2 مدل مخلوط دوفازی…. 57

4-2-3 اعمال معادله ی اشباع مایع… 57

4-3 حل همزمان سرعت و فشار. 58

4-4 روند حل عددی…. 59

4-5 هندسه مسئله.. 63

4-6 فرضیات مسئله.. 64

4-7 شرایط مرزی مسئله.. 64

4-8 نتیجه گیری…. 65

فصل 5 نتایج و تفسیر آنها 66

5-1 مقدمه.. 67

5-2 استقلال از شبکه.. 67

5-3 اعتبار سنجی حل… 69

5-4 نتایج مدلسازی دو بعدی…. 70

5-5 بررسی مسئله به صورت سه بعدی…. 74

5-6 بررسی مسئله به صورت گذرا 75

5-7 بررسی اثر وجود مانع در کانال… 76

5-8 بررسی اثر لایه ی متخلخل جانبی در کانال… 78

5-9 بررسی پیل‌سوختی در حالت انتها بسته.. 84

5-10 نتایج… 91

5-11 ارائه‌ی پیشنهاد.. 92

مراجع   93

پيوست‌ها 98

فهرست شکل‌ها

شکل (1-1) ساختار کلی انواع پیل‌های سوختی…. 4

شکل (1-2) طرحواره اجزای کلی پیل سوختی پلیمری…. 6

شکل (1-3) مجموعه‌ی غشاء الکترود.. 7

شکل (1-4) لایه نفوذ گاز. 8

شکل (1-5) تو زیع واکنش‌دهنده ها در آرایش های مختلف جریان… 9

شکل (1-6) مکانیزم‌های انتقال آب در پیل‌سوختی…. 11

شکل (1-7) پیل‌سوختی کاتد باز با جابه جایی آزاد.. 11

شکل (1-8) پیل‌سوختی کاتد باز با جابه جایی اجباری…. 12

شکل (1-9) پیل‌سوختی پلیمری با دفع آب غیرفعال توسط غشاء آب‌دوست….. 13

شکل (1-10) راستاهای قابل بررسی در پیل‌سوختی…. 14

شکل (1-11) روش چند دامنه‌ای…. 16

شکل (1-12) روش تک دامنه‌ای…. 16

شکل (1-13) طرحواره ای از مکانهای وقوع فلادینگ در پیل‌سوختی پلیمری…. 17

شکل (1-14) اثر فلادینگ بر کاهش عملکرد در پیل‌سوختی…. 18

شکل (3-1) قطره آب بر روی ورق با ساختار ناحیه نفوذی [40] 32

شکل (3-2) رفتار هوا و آب مایع در ناحیه متخلخل. الف) آب دوست ب) آب گریز [15] 32

شکل (3-3) طرحواره ای از قطره ساکن بر روی سطح آب دوست [53] 33

شکل (3-4) زاویه تماسی قطره آب مایع بر روی سطوح آب گریز و آب دوست ماده متخلخل [40] 34

شکل (3-5) تعادل فصل مشترک منحنی و تنش‌های بین سطحی [32] 34

شکل (3-6) نمایش عمل موئینگی در یک لوله با دیوارهای آب گریز و آب دوست [40] 35

شکل (3-7) منحنی قطبیت پیل‌سوختی [42] 37

شکل (3-8) طرحواره ای از هندسه پیل‌سوختی با مصرف سوخت و تولید آب [43] 39

شکل (3-9) فرایند انتقالی انرژی آزاد-مختصه واکنش[3] 41

شکل (3-10) طرحواره‌ای از دیاگرام فازی[3] 51

شکل (4-1) الگوریتم کلی اجرای برنامه.. 60

شکل (4-2) ساختار فایل‌های استفاده شده در حلگر اوپن‌فوم.. 61

شکل (4-3) ساختار کلی فایل‌های ورودی و خروجی مسئله مورد بررسی…. 62

شکل (4-4) شماتیک هندسه‌ی موردبررسی…. 63

شکل (5-1) پروفیل جریان بر روی مرز در تعداد شبکه‌های مختلف….. 68

شکل (5-2) تصویر یک مقطع شبکه در ورودی کانال… 68

شکل (5-3) منحنی قطبیت اعتبار سنجی حل… 70

شکل (5-4) کانتور کسر جرمی اکسیژن گازی در حالت V=0.7582v. 71

شکل (5-5) کانتور کسر جرمی بخار آب در حالت V=0.7582v. 71

شکل (5-6) کانتور کسر جزیی بخار در حالت V=0.7582v. 72

شکل (5-7) کانتور کسر حجمی فاز مایع در حالت V=0.7582v. 72

شکل (5-8) کانتور سرعت سیال به همراه خطوط جریان در حالت V=0.7582v. 73

شکل (5-9) ابعاد هندسه ی سه بعدی…. 74

شکل (5-10) خطوط جریان در حالت سه‌بعدی به همراه کانتور اشباع مایع… 75

شکل (5-11) پروفیل چگالی جریان برحسب زمان در حالت راه‌اندازی پیل‌سوختی…. 76

شکل (5-12) موانع مورد بررسی در کانال… 77

شکل (5-13) کانتور سرعت در پنج حالت مختلف مانع… 77

شکل (5-14) کانتور اشباع مایع در پنج حالت مورد بررسی…. 78

شکل (5-15) هندسه کانال بدون وجود ناحیه ی متخلخل(تیره) جانبی و به همراه ناحیه ی متخلخل جانبی…. 79

شکل (5-16) کانتور کسر حجمی اشباع مایع در چند مقطع برای کانال اولیه.. 80

شکل (5-17) کانتور کسر حجمی اشباع مایع بر روی سطح برای کانال اولیه.. 80

شکل (5-18) کانتور کسر حجمی اشباع مایع در چند مقطع برای کانال با  لایه‌ی متخلخل جانبی آب گریز.. 81

شکل (5-19) کانتور کسر حجمی اشباع مایع بر روی سطح کانال با  لایه‌ی متخلخل جانبی آب گریز  81

شکل (5-20) کانتور کسر حجمی اشباع مایع در چند مقطع برای کانال با  لایه‌ی متخلخل جانبی آب دوست….. 82

شکل (5-21) کانتور کسر حجمی اشباع مایع بر روی سطح کانال با  لایه‌ی متخلخل جانبی آب دوست     82

شکل (5-22) شار جرمی نفوذ آب برای سه حالت کانال ساده و کانال با لایه‌ی متخلخل جانبی آب گریز و آب دوست….. 83

شکل (5-23) الگوی اول با مقطع وروردی همگرا و نازک…… 85

شکل (5-24) الگوی دوم با مقطع ورودی همگرا و واگرا 85

شکل (5-25) الگوی سوم با مقطع ورودی همگرا واگرا دوشاخه.. 86

شکل (5-26) کانتور سرعت در هندسه ی ورودی اول در دو زمان مختلف….. 86

شکل (5-27) کانتور سرعت در هندسه ی ورودی دوم در دو زمان مختلف….. 87

شکل (5-28) کانتور سرعت در هندسه ی وردودی سوم  در دو زمان مختلف….. 87

شکل (5-29) کانتور اشباع مایع در مجموعه کانال و لایه نفوذ در حالت انتها بسته.. 88

شکل (5-30) کانتور کسر جرمی اکسیژن در حالت انتها بسته.. 88

شکل (5-31) کانتور تولید آب بر حسب kg/m3 در حالت انتها بسته.. 89

شکل (5-32) خطوط جریان و کانتور اشباع مایع در حالت انتها بسته.. 89

شکل (5-33) نمایش ورود آب به داخل کانال… 90

شکل (5-34) نمودار ولتاژ برحسب زمان در حالت انتها بسته.. 90

                                        فهرست جدول‌ها

جدول (1-1) مشخصات انواع پیل سوختی…. 5

جدول (1-2) مقایسه مزایا و معایب طرحهای مختلف میدان جریان… 10

جدول (5-1) پارامترهای موردنیاز برای حل عددی…. 69

جدول (5-2) شرایط عملکرد پیل‌سوختی…. 69

فهرست نمادها

غلظت

C

ضریب نفوذ (m2 s-1)

D

ثابت فارادی (Cmol-1)

F

شتاب گرانش(ms-2)

g

ارتفاع (m)

H

چگالی جریان (Acm-2)

I

شار جرمی (Kgm-2s-1)

j

ثابت نفوذپذیری (m2)

k

طول (m)

L

جرم مولی (Kgmol-1)

M

فشار (Pa)

p

ثابت جهانی گازها (jmol-1K-1)

R

رطوبت نسبی

RH

غلظت مایع اشباع

s

دما (K)

T

سرعت در راستای محور مختصات افقی (ms-1)

u

بردار سرعت (ms-1)

u

میانگین بیشینه و کمینه سرعت ضربانی(ms-1)

u0

سرعت در راستای محور مختصات عمودی (ms-1)

v

ولتاژ (V)

V

علایم یونانی

ضریب انتقال آب شبکه

ضریب انتقال کاتدی

ضریب تخلخل

افت ولتاژ قطبیت (V)

زاویه تماسی (°)

قابلیت حرکت نسبی

لزجت دینامیکی (Kgm-2s-1)

لزجت سینماتیکی(m2 s-1)

چگالی (Kgm-3)

کشش سطحی (Nm-2)

 نفوذ پذیری مؤثر

Γ

بالانویس‌ها

اشاره به گونه اکسیژن

اشاره به گونه آب

زیرنویس­ها

کاپیلاری

c

فاز گاز

g

کانال گاز

gc

ورودی

in

سینتیک

k

مایع

l

شرایط مدار باز

ocp

نسبی

r

شرایط مرجع

ref

اشباع

sat

شرایط استاندارد

0

قبلا حساب کاربری ایجاد کرده اید؟
گذرواژه خود را فراموش کرده اید؟
Loading...
enemad-logo