%53تخفیف

زمین شیمی و زایش کانسار فلوریت کمرمهدی، جنوب غرب طبس

چکیده

تعداد 157 صفحه فایل word قابل ویرایش

Site: www.filenaab.ir

زمین شیمی و زایش کانسار فلوریت کمرمهدی، جنوب غرب طبس

 

کانسار فلوريت کمرمهدي در جنوب غربي شهرستان طبس، در ناحيه ايران مرکزي واقع شده است. اين کانسار از پنج پيکره معدني به نامهاي کمرمهدي 1 تا 5 تشکيل شده است که مساحتي در حدود 90 کيلومتر مربع را در بر مي گيرد.

سنگ هاي ميزبان کانه هاي فلوريت در محدوده مورد مطالعه را سنگهاي دولوميکرايت، دولوميکرواسپارايت و دولواسپارايت مربوط به سازند شتري به سن ترياس مياني تشکيل مي دهند. کانسنگ عمدتاً شامل فلوريت، باريت، گالن، کلسيت و کوارتز است. کانه زايي فلوريت در کانسار کمرمهدي به صورت رگچه هاي پر کننده فضاهاي خالي و يا رگه اي هم روند با گسلهاي نرمال صورت گرفته است.

تجزيه شيميايي مجموع عناصر کمیاب خاکي در نمونه هاي فلوريت بيانگر مقادير بسيار کم در محدوده بين ppm01/3 و ppm79/6 براي فلوريت هاي اوليه و بينppm 86/25 و ppm46/17براي فلوريت هاي تأخيري مي باشد؛ که نشان مي دهد فلوريت ها از يک محيط رسوبي منشأ گرفته اند. همچنين نمودار نسبت هاي Tb/Ca در مقابل نسبت هاي Tb/La، منشا هيدروترمال – رسوبي را براي فلوريت هاي کانسار کمرمهدي پيشنهاد مي دهد. نسبت هاي La/Yb و الگوهاي REE بهنجار شده به کندريت بيانگر غني شدگي فلوريت هاي اوليه از LREE و فلوريت هاي تأخيري از HREE مي باشند. نسبت هاي Ce/Ce*، بی هنجاريهاي منفي Ce را براي تمامي فلوريت ها نشان مي دهند که حاکي از بالا بودن فوگاسيته اکسيژن در سيال هيدروترمالي است. نسبت هاي Eu/Eu*، بی هنجاريهاي مثبت Eu براي فلوريت هاي اوليه و ناهنجاريهاي منفي Eu براي فلوريت هاي تأخيري نشان مي دهند که بيانگر تشکيل فلوريت هاي اوليه در دماي بالاتر از C˚200 درجه سانتي گراد و فلوريت هاي تأخيري در دماي زير C˚200 مي باشد.

مقادير δ13C نمونه هاي کلسيت (‰9/0- و ‰10/0-) با ايزوتوپ هاي کربن نهشته هاي کربناتي درياي هم عصر در ترياس هم پوشاني نشان مي دهند که نشان دهنده امکان مشارکت آب درياي ترياس در سيال کانسنگ ساز مي باشد. مقادير δ18O کلسيت ها (‰94/10- و ‰03/10-) نزديک يا اندکي کمتر از مقادير δ18O آب درياي ترياس مي باشد که اين فقيرشدگي در مقدار δ18O به احتمال زياد در اثر ازدياد دما در سيالات کاني ساز به وجود مي آيد. مقدار ميانگين δ34S نمونه هاي گالن، ‰9/5- و مقدار ميانگين δ34S نمونه هاي باريت، ‰8/20 مي باشد. اين مقادير بيانگر اين است که سولفات دريايي محتمل ترين منبع گوگرد مي باشد. مطالعات سيالات درگير بر روي کانيهاي فلوريت دماي همگن شدن در محدود 125 تا 236 درجه سانتي گراد و شوري 0-97/14 درصد وزني نشان مي دهد. بنابراين مي توان فرض کرد که منبع اصلي سیالات کانسنگ ساز در کانسار کمرمهدی، شورابهاي حوضه اي مي باشند.

 با توجه به يافته هاي فوق، از نظر چارچوب زمين شناسي (به طور مثال، ماهيت اپي ژنتيک کانسار، جايگاه تکتونيکي، نوع سنگهاي ميزبان، مجموعه کانيايي، منابع و ترکيب سیالات کانسنگ ساز)، کانسار کمرمهدي قابل مقايسه با کانسارهاي غني از فلوئور نوع دره مي سي سي پي، به خصوص زير گروه RGR، مي باشد.

کلید واژه­ ها: کانسار فلوریت کمرمهدی، ژئوشیمی عناصر REE، ژئوشیمی ایزوتوپی، فلوریت تأخیری

 

فهرست مطالب

 

عنوان                                                                                                                صفحه

 

فصل اول: کلیات

1-1- مقدمه ………………………………………………………………………………………………………………………………..2

1-2- کانی شناسی و خصوصیات فیزیکی ………………………………………………………………………………….3

1-3- رده بندی کانسارهای فلوریت …………………………………………………………………………………………..5

1-4- کاربردهای فلوریت ……………………………………………………………………………………………………………7

1-5- ذخایر فلوریت ایران …………………………………………………………………………………………………………..9

فصل دوم: زمین شناسی منطقه مورد مطالعه

2-1- موقعیت جغرافیایی و راههای دسترسی …………………………………………………………………………13

2-2- اقلیم و زمین ریخت شناسی منطقه ………………………………………………………………………………13

2-3- مطالعات پیشین ……………………………………………………………………………………………………………..15

2-4- زمین شناسی ناحیه ای ………………………………………………………………………………………………….17

2-5- زمین شناسی عمومی منطقه مورد مطالعه ……………………………………………………………………21

2-6- زمین شناسی ساختاری منطقه مورد مطالعه …………………………………………………………………26

   2-6-1- سیستم های گسلی در منطقه مورد مطالعه ………………………………………………………….30

2-7- روش نمونه برداری و مطالعه ………………………………………………………………………………………….31

فصل سوم: مطالعات صحرایی و پتروگرافی

3-1- مطالعات سنگ شناختی …………………………………………………………………………………………………36

3-2- مطالعات کانی شناسی ……………………………………………………………………………………………………44

   3-2-1- فلوریت …………………………………………………………………………………………………………………..45

   3-2-2- منطقه بندی رنگی در کانیهای فلوریت ………………………………………………………………..47

   3-2-3- کوارتز …………………………………………………………………………………………………………………….48

   3-2-4- سولفاتها …………………………………………………………………………………………………………………50

   3-2-5- سولفیدها ……………………………………………………………………………………………………………….51

   3-2-6- کربناتها …………………………………………………………………………………………………………………..51

   3-2-7- اکسیدها و هیدروکسیدها ………………………………………………………………………………………52

3-3- مطالعات یافتی ……………………………………………………………………………………………………………….53

   3-3-1- بافت پرکننده فضاهای خالی …………………………………………………………………………………53

   3-3-2- بافت برشی …………………………………………………………………………………………………………….53

   3-3-3- بافت رگه ای ………………………………………………………………………………………………………….54

   3-3-4- بافت نواری …………………………………………………………………………………………………………….54

   3-3-5- بافت توده ای …………………………………………………………………………………………………………54

   3-3-6- بافت شبکه ای ……………………………………………………………………………………………………….55

   3-3-7- بافت کلوئیدی ………………………………………………………………………………………………………..56

   3-3-8- بافت پلکانی و بافت خوشه ای ……………………………………………………………………………….56

3-4- مدل های مختلف کانه زایی فلوریت ……………………………………………………………………………..56

3-5- بررسی شرایط فیزیکوشیمیایی تشکیل فلوریت بر اساس کانیهای همراه …………………….59

فصل چهارم: مطالعات سیالات درگیر

4-1- مقدمه …………………………………………………………………………………………………………………………….63

4-2- تقسیم بندی سیالات درگیر …………………………………………………………………………………………..64

   4-2-1- رده بندی زایشی سیالات درگیر ……………………………………………………………………………64

   4-2-2- رده بندی سیالات درگیر بر اساس ترکیب فازی …………………………………………………..64

4-3- مطالعات سیالات درگیر ………………………………………………………………………………………………….65

   4-3-1- نمونه برداری و آماده سازی نمونه ها …………………………………………………………………….66

   4-3-2- مطالعات پتروگرافی سیالات درگیر ……………………………………………………………………….66

   4-3-3- مطالعات میکرومتری سیالات درگیر ……………………………………………………………………..67

4-4- مطالعه پتروگرافی و میکرومتری سیالات درگیر در نمونه های فلوریت کمرمهدی ……..69

4-5- بررسی و مقایسه دمای همگن شدن و شوری نمونه های فلوریت کانسار کمرمهدی …..74

فصل پنجم: مطالعات ژئوشیمیایی

5-1- ژئوشیمی عناصر اصلی و کمیاب فلزی …………………………………………………………………………..80

   5-1-1- ژئوشیمی عنلصر اصلی و کمياب فلزي در سنگهاي ميزبان دولوميتی …………………80

   5-1-2- ژئوشيمي عناصر اصلي و کمياب فلزي در فلوريت ها …………………………………………..82

5-2- ژئوشيمي عناصر کمیاب خاکي ………………………………………………………………………………………84

   5-2-1- تبلور بخشي عناصر کمیاب خاکي سبک و سنگين ………………………………………………86

   5-2-2- بررسي نسبتهاي Tb/Ca در مقابل نسبتهاي Tb/La ……………………………………………91

   5-2-3- بررسي ناهنجاريهاي سريم (Ce) و يوروپيم (Eu) ………………………………………………..92

   5-2-4- الگوي توزيع عناصر REE در فلوريت هاي با رنگهاي متفاوت ……………………………..93

5-3- ژئوشيمي ايزوتوپی ………………………………………………………………………………………………………….95

   5-3-1- بررسي ايزوتوپهاي پايدار گوگرد ……………………………………………………………………………96

   5-3-2- بررسي ايزوتوپهاي پايدار کربن و اکسيژن ………………………………………………………….102

فصل ششم: بحث و نتيجه گيري

6-1-ویژگیهای زمين شناسي و زمين ساختي کانسار مورد مطالعه …………………………………….107

6-2- ويژگيهاي کاني شناسي کانسار مورد مطالعه ………………………………………………………………108

6-3- شواهد سيالات درگير کانسار مورد مطالعه ………………………………………………………………….109

6-4- بررسي ژئوشيميايي کانسار مورد مطالعه …………………………………………………………………….109

6-5- کانسارهاي غني از فلوئور نوع دره ي مي سي سي پي (رسوبي- غير همزاد) …………..110

   6-5-1- مقايسه ويژگيهاي زمين شناسي و زمين ساختي ………………………………………………111

   6-5-2- مقايسه ويژگيهاي کاني شناسي، بافتي و ساختي ………………………………………………114

   6-5-3- مقايسه دماي تشکيل و شيمي سيال کانه زا ……………………………………………………..114

   6-5-4- مقايسه ويژگيهاي ژئوشيميايي ……………………………………………………………………………115

6-6- خاستگاه عناصر كانه زا در منطقه معدني كمرمهدي …………………………………………………119

   6-6-1- منشأ فلوئور و عوامل موثر در نهشته شدن فلوريت …………………………………………..119

   6-6-2- منشأ فلزات ………………………………………………………………………………………………………….121

   6-6-3- منشأ سولفور ………………………………………………………………………………………………………..123

6-7- مدل ژنتيكي كانسار هاي غني از فلوئور نوع دره مي سي سي پي …………………………..125

6-8- پيشنهادات ……………………………………………………………………………………………………………………129

منابع

منابع فارسی …………………………………………………………………………………………………………………………..131

منابع انگلیسی ………………………………………………………………………………………………………………………..133

چکیده و صفحه عنوان به انگلیسی

 

 

 

 

 

 

 

فهرست جداول

 

عنوان                                                                                                                صفحه

 

جدول 1-1: خصوصیات فیزیکی فلوریت ……………………………………………………………………………………4

جدول 1-2: کانسارهای فلوریت در ایران و برخی از ویژگیهای آنها ……………………………………….10

جدول 1-3: تولید و ذخایر جهانی فلوریت ………………………………………………………………………………11

جدول 1-4: ميزان توليد فلوريت در ايران ……………………………………………………………………………….11

جدول 2-1: موقعيت جغرافيايي نقاط نمونه­برداري …………………………………………………………………32

جدول 2-2: مقادير حساسيت مربوط به روش آناليز MMS-01 براي عناصر مختلف ……………34

جدول 3-1: عوامل ايجاد رنگهاي متفاوت در کانيهاي فلوريت ……………………………………………….47

جدول3-2: فلوريت هاي مختلف در پيکره هاي معدني کمرمهدی ………………………………………..59

جدول4-1: نتايج مطالعه ميكروترمومتري سيالات درگير در نمونه F7 منطقه کمرمهدی …..70

جدول 4-2: نتايج مطالعه ميكروترمومتري سيالات درگير در نمونه F22 منطقه کمزمهدی..72

جدول 4-3: نتايج مطالعه ميكروترمومتري سيالات درگير در نمونه F14 منطقه.کمرمهدی ..73

جدول 4-4: نتايج مطالعه ميكروترمومتري سيالات درگير نمونه فلوريت شمارهF25 …………..74

جدول 4-5: مقايسه دماي همگن شدن و درجه شوري سيالات درگير………………………………….78

جدول 5-1: مقادير عناصر مختلف در سنگهاي ميزبان دولوميتي ………………………………………….81

جدول 5-2: مقادير عناصر مختلف در فلوريت ها …………………………………………………………………….83

جدول 5-3: مقادير عناصر REE در سنگهاي دولوميتي ميزبان کانسار کمرمهدي ……………….86

جدول 5-4: مقادير عناصر REE در فلوریت های کانسار کمرمهدی ……………………………………..87

جدول 5-5: تركيب ايزوتوپي گوگرد کاني هاي گالن و باريت كانسار فلوريت کمرمهدي …….97

جدول 5-6: مقايسه مقادير ايزوتوپي گوگرد کانسار کمرمهدي با ديگر کانسارها ………………..103

جدول 5-7: تركيب ايزوتوپي کربن و اکسيژن کانيهاي کلسيت كانسار فلوريت کمرمهدي .103

جدول 6-1: انواع ذخاير تيپ دره ي مي سي سي پي………………………………………………………….111

جدول 6-2: مقايسه ويژگيهاي کانسارکمرمهدي با ديگر کانسارهاي فلوريتي ايران و جهان.117

فهرست اشکال

 

عنوان                                                                                                                صفحه

 

شکل 1-1: اندازه ها و موقعيت هاي نسبي يون هاي فلوئور و کلسيم …………………………………………3

شکل 1-2: توليد فلورسپار درجه اسيدي و متالورژي جهان در سال 2007 …………………………….8

شکل 2-1: موقعيت جغرافيايي و راههاي دسترسي به منطقه مورد مطالعه …………………………..14

شکل 2-2: تصوير ماهواره اي لندست منطقه مورد مطالعه …………………………………………………….15

شکل2-3: محدوده خرده قاره ايران مرکزي و زير پهنه هاي آن و موقعيت محدوده معدني….18

شکل 2-4: موقعيت محدوده مورد مطالعه در بلوک طبس …………………………………………………….20

شکل 2-5: بلوک طبس و زير پهنه هاي آن ……………………………………………………………………………20

شکل 2-6: نمايي از تاقديس كمرمهدي و سنگ هاي دولوميتي سازند شتري ……………………23

شکل 2-7: نمايي از ارتفاعات سازند شتري در منطقه مورد مطالعه ……………………………………….23

شکل 2-8: ارتفاعات شتري و واحدهاي چينه اي ناي بند در جنوب ارتفاعات ………………………23

شکل 2-9: مرز گسلي سازند ناي بند در زير و سازند شتري در بالا ………………………………………24

شکل 2-10: منظره عمومي سازند آهکي بادامو در منطقه مورد مطالعه ………………………………..24

شکل 2-11: شيهاي زغالدار سازند هجدک در منطقه مورد مطالعه ………………………………………25

شکل 2-12: دور نمايي از رسوبات کواترنري در منطقه مورد مطالعه …………………………………….26

شکل 2-13: ستون چينه شناسي عمومي منطقه معدني کمر مهدي …………………………………….27

شکل 2-14: نقشه زمين شناسي منطقه مورد مطالعه …………………………………………………………….28

شکل 3-1: سنگهاي دولوميکرايت حاوي اينتراکلاست مربوط به کمرمهدي 1 ……………………..37

شکل 3-2: سنگهای دولومیکرایت درای فابريک روزنه ای کمرمهدی 4 ………………………………..38

شکل 3-3: سنگهاي دولوميکرايت حاوي اينتراکلاست کمرمهدی 5………………………………………38

شکل 3-4: ميکرودولواسپارايت مربوط به کمرمهدي 3 …………………………………………………………..39

شکل 3-5: حفره پر شده با دولواسپارايت در زمينه دولوميکرايتي …………………………………………40

شکل 3-6: پرشدگي دولواسپارايت با بلورهاي رمبوئدري دولوميت ………………………………………..40

شکل 3-7: قطعات دولوميت خرد شده در زمينه رگه کواتز ثانويه …………………………………………41

شکل 3-8: قطعات فسيلي و قالب هاي تبخيري پوشش هاي جلبکي ……………………………………42

شکل 3-9: توالي پاراژنتيکي انواع دولوميت ها در سازند شتري ……………………………………………..43

شکل 3-10: توالي پاراژنزي کاني ها در کانسار فلوريت کمرمهدي ………………………………………..45

شکل 3-11: کانيهاي فلوريت با رنگهاي متنوع موجود در منطقه معدني ………………………………46

شکل 3-12: تواليهاي فلوريت در نتيجه تغييرات رنگي ………………………………………………………….49

شکل 3-13: رگه هاي کوارتز ثانويه پر کننده شکستگيها در زمينه فلوريت نسل اول …………..49

شکل 3-14: کوارتزهاي نسل سوم پر کننده شکافها و فلوريت هاي کوبيک نسل دوم…………..50

شکل 3-15: الف- باريت و فلوريت در کنار يکديگر در نور  XPL………………………………………….50

شکل 3-16: باريت هاي شعاعي و فلوريت هاي نسل دوم به صورت پر کننده فضاهاي باز …..51

شکل 3-17: کانيهاي فلوريت، باريت، کوارتز نسل اول همراه با کانيهاي گالن ………………………51

شکل 3-18: الف- رگه کلسيتي مشاهده شده در پيکره معدني ……………………………………………..52

شکل 3-19: اکسيدها و هيدروکسيدهاي آهن همراه با فلوريت در نور  PPL………………………..52

شکل 3-20: حفره پر شده با فلوريت در نور PPL ………………………………………………………………….53

شکل 3-21: قطعات برشي از کانيهاي فلوريت در زمينه کربناتي……………………………………………54

شکل 3-22: نمونه اي از بافت رگه اي مشاهده شده در کمر مهدي 1 ………………………………….55

شکل 3-23: نمونه اي از بافت شبکه اي در کمرمهدي 3 ………………………………………………………55

شکل 3-24: نمونه اي از بافت گل کلمي فلوريت و باريت در کمرمهدي 1 …………………………..56

شکل 3-25: بافت پلکاني در فلوريت بنفش کمرمهدي 1 ………………………………………………………57

شکل 3-26: کانه زايي فلوريت به صورت رگه ای شکافه پر کن در سنگهاي دولوميتي ………..58

شکل 3-27: کانه زايي فلوريت درون حفرات انحلالي کارستي ………………………………………………58

شکل 3-28: نمايي از کانه زايي هاي فلوريت هم روند با گسلهاي عادي منطقه …………………..58

شکل 3-29: بلورهاي کوبيک فلوريت با آثار انحلال يافتگي …………………………………………………..60

شکل 3-30: ساختار برشي (قطعات فلوريتي در زمينه سيمان دولوميتي) ……………………………61

شکل 4-1: ميانبار دو فازي (L+V) با بزرگنمايي 800 برابر در نمونه  F19…………………………..69

شکل 4-2: ميانبارهاي دو فازي غني از مايع در نمونه F7 ……………………………………………………..70

شکل 4-3: ميانبارهاي دو فازي غني از مايع در نمونه F22 …………………………………………………..71

شکل 4-4: ميانبار دو فازي (L+V) با بزرگنمايي 800 برابر در نمونه F14 …………………………..72

شکل 4-5: ميانبار دو فازي (L+V) با بزرگنمايي 800 برابر در نمونه F25 …………………………..74

شکل 4-6: نمودار فراواني دماي همگن شدن ميانبارها در فلوريت هاي منطقه کمرمهدي …..75

شکل 4-7: نمودار فراواني شوري ميانبارها در فلوريت هاي منطقه کمرمهدي ………………………75

شکل 4-8: نمودار شوري-دمای همگن شدن سيالات درگير ………………………………………………….76

شکل 4-9- بررسی منشأ سیالات با توجه به دمای همگن شدن و شوری میانبار …………………77

شکل 5-1: نمودار فراواني عناصر MTE در سنگهاي دولوميتي ميزبان …………………………………82

شکل 5-2: نمودار فراواني عناصر MTE در فلوريت ها …………………………………………………………..84

شکل 5-3: الگوهاي توزيع عناصر REE در فلوريتها و سنگهاي ميزبان …………………………………90

شکل 5-4: مقادير عنصر ايتريوم در کانيهاي فلوريت کانسارکمرمهدي ………………………………….91

شکل 5-5: فلوريت های کمرمهدي بر روي نمودار نسبت هاي Tb/Ca در مقابل Tb/L………..92

شکل 5-6: نمودار تغييرات مقدار کل REE، LREE،  HREEو  Y………………………………………..94

شکل 5-7: – الگوي توزيع عناصر REE براي فلوريت هاي با رنگ هاي مختلف …………………..94

شکل 5-8: الگوي توزيع عناصر REE براي فلوريت هاي بنفش …………………………………………….96

شکل 5-9: نمودار هيستوگرام δ34S کانيهاي باريت و گالن ……………………………………………………97

شکل 5-10: مقايسه گستره تغييرات گوگرد در کاني هاي گوگرد دار …………………………………..99

شکل 5-11: موقعيت ترکيب ايزوتوپي گوگرد گالن و باريت کانسار کمر مهدي …………………..99

شکل 5-12: موقعيت ترکيب ايزوتوپي کربن کاني کلسيت کانسار کمرمهدي …………………….104

شکل 5-13: – موقعيت ترکيب ايزوتوپي اکسيژن کاني کلسيت کانسار کمرمهدي …………….104

شکل 5-14: نمودار ايزوتوپهاي کربن و اکسيژن کلسيت هاي کانسار کمرمهدي ……………….105

شکل 6-1: مقايسه شوري و دماي همگن شدن بين چندين کانسار MVT ايران و جهان …115

شکل 6-2: فلوريتهای کمر مهدي به شکل مثلث هاي قرمز بر روي نمودار Tb/La-Tb/Ca………116

شکل 6-3: مقایسه ایزوتوپهای پایدار گوگرد کانیهای باریت و گالن …………………………………….117

شکل 6-4: شکل شماتيک کانه زايي هاي مختلف فلوريت در منطقه مورد مطالعه …………….129

قبلا حساب کاربری ایجاد کرده اید؟
گذرواژه خود را فراموش کرده اید؟
Loading...
enemad-logo