دانلود: رتبه¬بندی تعاونی¬های روستایی استان لرستان با استفاده از فرآیند تحلیل سلسله مراتبی

تعداد 139صفحه در فایل word

رتبه¬بندی تعاونی¬های روستایی استان لرستان با استفاده از فرآیند تحلیل سلسله مراتبی

مقدمه

 بررسی منابع موجود مرتبط با توسعه روستایی نشان می­دهد سه موضوع، دانش بومی، تمرکززدایی دموکراتیک و مشارکت مردمی در شرایط کنونی از اهمیت خاصی در فرآیند توسعه برخوردار هستند. توسعه روستایی زمانی محقق می­شود که دانش بومی به­وسیله دست اندرکاران و برنامه­ریزان توسعه مورد توجه قرار گیرد و مردم محلی، تشکل­ها و سازمان­های غیردولتی محلی در تمام مراحل، تصمیم­گیری­ها و برنامه­های آن ایفای نقش نمایند (اعظمی و همکاران، 1390). تعاونی­­ها یکی از ابزارهای مهم در این راستا می­باشند، زیرا آن­ها منابع محلی را به منظور از بین بردن بحران بسیج می­کنند و ساختار آن­ها اجازه می­دهد، که بیشتر اجتماع­ محور باشند. فعالیت­های تعاونی تقریبا در تمامی کشورها و در بخش­­های مختلف و بی­شماری از اقتصاد آن­ها قابل مشاهده می­باشد (زولی و رادل^[1]، 2005). از زمان تأسیس تعاونی­های روستایی رسمی در کشور بیش از نیم قرن می­گذرد، این شرکت­ها با ارائه خدمات خارج از دسترس روستاییان و یا بهبود خدمات موجود، باعث افزایش رفاه روستاییان می­شوند. هم­چنین شرکت­های تعاونی روستایی علاوه بر تأمین نهاده­ها، اعتبارات، مواد سوختی مانند گازوئیل، نفت و سایر تجهیزات و خدمات متنوع، موجب ارتقای سواد و استخدام هزاران نفر از روستاییان می­شوند (جهانی و همکاران، 1391). تشکیل شرکت­های تعاونی به منظور ساماندهی روستاها در راستای اشتغال­زایی و خدمات­رسانی بیشتر در زمینه­های اجتماعی، اقتصادی، فرهنگی و کالبدی بوده است ( حیدری ساربان، 1391). مهم­تر از همه، تعاونی­های روستایی زمینه­های مشارکت گسترده روستاییان را در فرآیند توسعه­ی روستاها را فراهم کرده و مسائل و مشکلات حرفه­ای کشاورزان در زمینه­های اقتصادی و اجتماعی را از طریق همیاری و اشتراک مساعی حل می­کنند. علی­رغم  نیاز به توسعه و گسترش، متأسفانه شرکت­های تعاونی هنوز از جایگاه شایسته­ای در جامعه روستایی ایران برخوردار نیستند (درویشی نیا و صدیقی، 1380). با شروع و اجراي برنامه­هاي پنج ساله توسعه اقتصادي-اجتماعي، از سال 1369 و به دليل پاره­اي از تغييرات ايجاد شده در جامعه و اجراي سياست تعديل، در نوع، چگونگي و ميزان فعاليت شركت­ها و اتحاديه­هاي تعاوني روستايي تغييراتي ايجاد شده است. دولت ضمن واگذاري بسياري از امور به بخش خصوصي، بدون آن­كه پيش شرط­ها ي لازم براي برنامه­هاي خود را فراهم كند، از ميزان حمايت­هاي خود از اين بخش كاست. از طرفي به­علت كاهش يارانه­ها و كالاهاي يارانه­اي، تورم شديد، مهاجرت زياد و افزايش مشكلات اقتصادي براي روستائيان، اين اتحاديه­ها با مشكلات روبه تزايدي كه بر عملکرد و در نتيجه بر ميزان موفقيت و رضايت­مندي اعضايشان تاثير منفي مي­گذاشت، روبه­رو شدند (مظفرامینی و همکاران، 1391). از اين رو، تلاش براي به حداقل رساندن و برطرف كردن اين مسائل و مشكلات ضرورتي اجتناب ناپذير است .از جمله راهكارهايي كه مي­توان مشكلات تعاوني­ها را كمتر و نسبت به توسعه هدفمند و اثر بخش آن­ها اقدام نمود برنامه­ريزي مناسب و دقيق در بهره­گيري از مؤلفه­های کارآفريني و ايجاد انگيزش لازم درمنابع انساني و شناخت عوامل انگيزشي و راه­هاي كسب موفقيت است (ثمری و رسول زاده ، 1387). باتوجه به اهمیت کارکرد موفقیت آمیز تشکل­ها در دستیابی به اهداف کلان توسعه و لزوم اتخاذ سیاست­ها و راهکارهای مناسب به هنگام تأسیس و راه­اندازی این تشکل­ها تعیین میزان موفقیت آن­ها امری ضروری می­باشد (آزادی و کرمی، 1380). مطالعه نقش تعاوني­هاي روستایی در توسعه اقتصادي هر منطقه و شناسايي امكانات و محدوديت­هاي موجود در اين زمينه اهميت فراواني دارد و مي­تواند در بهبود عملكرد تعاوني­ها و توسعه روستايي مؤثر باشد (حضرتی و همکاران، 1389). به هر روي تعاون يكي از مسائل مهم اقتصادي و اجتماعي در سطوح مختلف شهري و روستايي است. با توجه به اين­كه در فعاليت­هاي مبتني بر تعاون، بخش­هاي مختلف اقتصادي صنعت، خدمات و كشاورزي مطرح هستند ارزیابی عملکرد تعاونی­های الزامی به­نظر می­رسد. ارزیابی عملکرد بر اساس میزان موفقیت یکی از عوامل کلیدی در تعیین وضعیت تعاونی­های روستایی می­باشد. یکی از روش­هایی که برای تصمیم­گیری استفاده می­شود روش تحلیل سلسله مراتبی (^[2]AHP) است. از آن­جایی­که رتبه­بندی شرکت­های تعاونی برای تصمیم­گیری بهتر و همچنین تعیین شاخص­هایی که بر موفقیت تعاونی­های روستایی مؤثرند دارای اهمیت فراوان می­باشد، پژوهش حاضر به رتبه­بندی شرکت­های تعاونی روستایی با استفاده از روش (AHP)  با توجه به عوامل مؤثر بر موفقیت آن­ها می­پردازد

[1]. Zuli & Radel

1. 1. Analytical Hierarchy Process

2. رتبه¬بندی تعاونی¬های روستایی استان لرستان با استفاده از فرآیند تحلیل سلسله مراتبی