%46تخفیف
جدول زندگی- باروری و واکنش تابعی زنبور Trissolcus djadetshkoRjachovsky (Hym.:Scelionidae)،انگلوارهی تخم سن گندمEurygaster integricepsPutun (Hem.: Scutelleridae)
گروه گیاهپزشکی
کارشناسی ارشددر رشتهی حشرهشناسی کشاورزی
جدول زندگی- باروری و واکنش تابعی زنبور
Trissolcus djadetshkoRjachovsky (Hym.:Scelionidae)،انگلوارهی تخم سن
گندمEurygaster integricepsPutun (Hem.: Scutelleridae)
کلید واژه: سن گندم، انگلوارهی تخم، جدول زندگی، واکنش تابعی،Trissolcusdjadetshko |
چکیده:سن گندمEurygaster integriceps Puton 1881 (Hem.: Scutelleridae)مهمترین آفت گندم وجو در کشورمیباشد.خوشبختانهاین آفت دارای دشمنان طبیعی متعددی است که در کنترل جمعیت این آفت نقش بهسزایی دارند. از میان آنها گونهیRjachovsky(Hym.: Scelionidae)Trissolcusdjadetshkoeیکی از انگلوارههای تخم این آفت است که در این طرح پژوهشی برای تعیین کارآیی این گونهطی دو سال 1392 و 1393از شاخصهایی مانند جدول زندگی و واکنش تابعی برای مادههای باتجربه و بیتجربهی قبلی تخمریزی طی هر دو سال و مادههای باکره و بارور در سال دوم بررسی استفاده شد. این آزمایشها در دمای 5±25 درجهی سلسیوس، رطوبت نسبی 10±50% و دورهی نوری 8 :16 ساعت انجام گرفت. در دو سال 1392 و 1393 مقادیر فراسنجههای جدول زندگی تولیدمثلی به این شرح ثبت شدند: میانگین نرخ خالص تولیدمثلی (R0)14/3±34/20 و 88/2±76/39ماده به ازای هر ماده در نسل، نرخ ذاتی افزایش (rm)007/0±141/0 و004/0±212/0در روز و زمان یک نسل (T)55/0±30/21 و09/0±36/17 روز.بهطوریکه ملاحظه میشود،زنبورهای سال 93 دو برابر نرخ جایگزینی خالص بیشتر،rm5/1 برابربیشتر و چهار روز زمان نسل کوتاهتری دارند که نشان از برتری عملکرد زنبورهای این سال دارد. از مقایسهی مطالعهی حاضر با مطالعات قبلی میتوان دریافت که T. djadetshkoیکی از ضعیفترین گونهها در بین انگلوارههای سن گندم است. با اینحال، در مناطق مختلف آذربایجان بعد از T. grandis در مقایسه با سایر گونهها حضور موفقتری دارد. آزمایش واکنش تابعی با تراکمهای 2، 4، 7، 14، 28 و 56 تخم میزبان بهترتیب در 20، 20، 10، 5، 3 و 3 تکرار در سال 1392 و 20، 20، 15، 15، 10 و 10 تکرار در سال 1393 در24 ساعت انجام گرفت.نوع واکنش تابعی برایتمام تیمارها بهجز افراد باتجربهی سال دوم از نوع سوم تعیین شد.در سال اول، قدرت جستوجو، زمان دستیابی و حداکثر میزان حمله برای افراد باتجربه بهترتیب: 0041/0±0135/0درساعت، 0836/0±0765/1ساعت و 29/22 و برایافراد بیتجربه بهترتیب0017/0±0109/0، 0292/0±7102/0و 79/33بهدست آمد. همان فراسنجههادر سال دوم برای افراد باتجربه بهترتیب 0031/0±0081/0، 1712/0±7147/1 و0/14 و برای افراد بیتجربه0019/0±0089/0، 0374/0±7139/0 و62/33بهدست آمد. ارتفاع منحنی تعداد انگلی شده سال اول افراد با تجربه بلندتر از سال دوم بهدست آمد که نشان میدهد تعداد تخم انگلی میزبان در تراکمهای مختلف در سال اول بیشتر بوده است. برآورد حداکثر نرخ حملهی یک شبانه روز نیز این موضوع را تأیید میکند.در ضمن مادههای بیتجربه ظرفیت پارازیتیسم بیشتری نشان دادند. ارتفاع منحنی پارازیتیسم مادههای باکره نیز حدود 44% بیش از مادههای بارور بود که حداکثر نرخ حمله نیز این موضوع را تأیید مینماید. |