%41تخفیف

دانلود محصول: تغییرات اجتماعی از منظر قرآن

تعداد 146صفحه در فایل word

متن چکیده:

ازجمله مسائل مهم جامعه انسانی،تغییرات اجتماعی است گرچه پیامدهای آن می‌تواند در سرنوشت افراد جامعه تأثیرات متعددی برجای گذارد و این خودحقیقتی است که توجه بسیاری از دانشمندان جامعه شناس را به خود جلب نموده و رهاورد توجه و تحقیقات آن‌ها نظریه های دگرگونی است که در امروزه در مجامع علمی و دانشگاهی مورد مطالعه قرار می‌گیرد. البته ابهام گوئی،تناقض و عدم ارائه چارچوب مشخص حتی تعریف واحد از طرف آنان، بر پیچیدگی آن افزوده است.مشکل عمده این نظریات نگاه تک بعدی ومادیگرایانه داشتن به مسئله است.از کاستی‌های چنین دیدگاه‌هایی علوم اجتماعی سکولار،منهای معنویت است.معدودی از آنان به نظریه روان شناسی اجتماعی هم توجه نموده امّا بر اساس همان دیدگاه مذکور،لازم بود با توجه به اهمیت موضوع تغییرات در سرنوشت جوامع از نگاه قرآن کریم بررسی شود اگرچه قرآن کتاب جامعه شناسی نیست، امّا در این باره بی نظر هم نیست.هدف نزول قرآن ایجاد تغییرات مثبت و جلوگیری از تغییرات منفی در جامعه بوده است لذا به چرایی و چگونگی آن عنایت نموده، بعلاوه هست‌ها، از بایدها و نبایدها نیز سخن فراوان گفته است. قرآن مجید کاملاً نگاه ارزشی به این مسئله دارد. علاوه بر عوامل مادی، بر عوامل معنوی نیز عنایت بیشتری نموده،عوامل فرهنگی را موتور پیش برنده آن دانسته است.تغییرات اجتماعی را می‌توان از دیدگاه قرآن کریم،به دو نوع تصور نمود:

    الف: تکامل اجتماعی از مسیر امتحان بر محوریت رهبری صالح ؛ب:انحطاط اجتماعی از مسیر امتحان بر محوریت رهبری غیر صالح ؛ کشف مبانی« تأثیر گذاری و تأثیر پذیری فرد و جامعه»، بجای اصالت فرد و جامعه و «قانونمندی جامعه» از جمله یافته های مهم در این موضوع می‌باشد.سوال اصلی این پژوهش،«تغییرات اجتماعی از منظر قرآن»چیست؟می باشد.هدف اصلی در این پژوهش،فهم و تبیین تغييرات اجتماعي بر اساس آیات قرآنی؛ارائه یک دیدگاهی در این باب و سعی در اسلامی سازی علوم انسانی و تولید علم در چنین موضوعی می باشد. قرآن تغییر آینده را پیش بینی نموده، به اهداف،پیامدها و راهکارهای آن پرداخته است. این نگارش به روش‌های تفسیر موضوعی (مانند روش اجتهادی) و روش کیفی در علوم اجتماعی با توجه به نوع مطالعه در متون و اسناد و تحلیل محتوا با تکیه بر اکتشاف انجام گرفته است. از جمله پیشنهادها این است که مکانیزم عوامل تغییر اجتماعی از منظر قرآن به عنوان یک موضوع مستقل مورد بررسی قرار گیرد؛همچنین بحث آسیب شناسی تغیییرات اجتماعی بطور جد بررسی شود.

فهرست مطالب

مقدّمه

1-بیان مسأله : 1

2-اهمیت مسأله: 2

3-ضرورت مسأله : 2

4-اهداف اصلی  : 3

5-اهداف فرعی  : 3

6-انگیزه تحقیق : 3

7-سوال اصلی: 3

8-سوالات فرعی : 3

9-پیشینه موضوع : 4

10-امتیازات تحقیق: 6

11-پيش فرض‌ها : 6

12-فرضيه هاي تحقيق: 6

13-روش تحقیق :‌ 7

14-منابع تحقیق: 10

فصل اول

کلیات

گفتاراول: مفهوم شناسی… 13

1-تغییر.. 13

2-تحوّل.. 15

3-انقلاب… 16

4- اجتماع.. 18

گفتاردوم: مبناشناسی… 20

1-اصالت فرد یا جامعه؟. 21

2-قانونمندی جامعه.. 30

تذکرچندنکته: 36

جمع بندی… 38

فصل دوم

دیدگاه های دانشمندان اسلامی و غربی درباره تغییرات اجتماعی

گفتاراول: دانشمندان اسلامی… 41

1- فارابی… 41

2-ابن خلدون.. 43

3-اسدآبادی… 45

4-امام خمینی… 46

5-شهیدمطهری… 48

6-شهیدصدر. 50

گفتاردوم: دانشمندان غربی… 53

1-نظریه تکامل گرا یا نه.. 53

تأملی در این دیدگاه. 56

2-نظریه تضادی… 59

تأملی در این دیدگاه. 59

3-نظریه روان شناسی اجتماعی… 69

تأملی در این دیدگاه. 70

گفتارسوم: چارچوب نظری… 70

الف:تغییر اجتماعی: 74

ب:تکامل و انحطاط اجتماعی از مسیرامتحان: 80

ج: هدف نزول تدریجی قرآن.. 86

جمع بندی… 89

فصل سوم

مؤلفه های تغييرات اجتماعی از منظر قرآن

گفتار اول: موضوع،انواع،مراحل،سرعت وجهت تغييرازمنظرقرآن.. 93

الف)موضوع تغییر.. 93

1-فرهنگ… 93

2-سیاست… 98

3-اقتصاد. 98

ب) انواع تغيير.. 99

1-بدون برنامه و سریع.. 99

2-با برنامه ی سریع.. 99

3-بابرنامه به صورت تدریجی… 100

ج) مراحل تغيير.. 102

1-فرد.. 102

2-خانواده. 103

3-عشیره. 104

4-جامعه.. 105

5-جهان.. 105

ج) سرعت تغییر.. 105

1- تدریجی… 106

2-سریع.. 106

ه) جهت تغییر.. 108

1-جهت مثبت و تکامل… 108

2-جهت منفی و انحطاط… 111

گفتار دوم: عوامل تغییر از منظر قرآن.. 112

بخش اول:عوامل فرهنگی… 114

الف) باورها. 116

1- باورهای مثبت… 116

1-1-ایمان: 117

1-2-یقین: 119

2- باورهای منفی.. 122

2-1-شرک: 122

2-2-کفر: 124

2-3-نفاق: 125

ب)ارزش‌ها. 127

1-تقوی: 130

2-امر به معروف و نهی از منکر: 132

3-تعلیم و تربیت: 136

4-وحدت کلمه: 138

5-  قیام: 139

6-جهاد: 141

7-شکر گزاری: 143

8-استغفار: 145

9-توبه: 148

ج) ناهنجاری‌های رفتاری… 148

1-ظلم: 149

2-فساد اخلاقی: 152

3-کفران: 153

4-گناه: 156

5-اختلاف: 158

د) نمادها. 160

1-نمادهای مثبت… 161

1-1-مسجد.. 161

1-2-حج.. 164

1-3-جمعه. 165

1-4-ایام الله… 165

1-5-صفا و مروه. 166

1-6-قربانی.. 166

1-7-میزان.. 167

2-نمادهای منفی.. 167

2-1-بت… 167

2-2-سامری.. 169

2-3-قارون.. 169

2-4- حمار. 170

2-5- سگ… 170

2-6-خنزیر.. 171

2-7- زنجیر.. 172

‏بخش دوم: عوامل سیاسی… 172

1-مردم. 173

2-رهبری.. 173

2-1-رهبری مثبت… 174

2-2-رهبری منفی.. 178

3-جابجائی قدرت… 179

بخش سو.م: عوامل اقتصادی… 180

1-ثروت… 180

2-داد و ستد.. 183

3-تکاثر.. 184

4-ربا 184

گفتارسوم: شرایط تغيير از منظر قرآن.. 185

1-بصیرت… 186

2-استقامت…. 190

3-صبر.. 193

4-توفیق الهی… 195

گفتار چهارم: کارگزاران تغييرازمنظرقرآن.. 197

الف) گروه‌های اجتماعی در قرآن.. 199

1-گروه‌های اجتماعی مثبت… 200

1-1-انعام یافتگان.. 200

1-1-1-پیامبران: 201

1-1-2-صدیقان: 205

1-1-3-شهیدان: 207

1-1-4-صالحان: 209

1-2- اولوابقیه. 211

1-3- مستضعفان.. 223

2-گروه‌های اجتماعی منفی.. 226

2-1-غضب شدگان.. 227

2-2-گمراهان.. 230

2-3- طاغوت… 232

2-4-مترفان.. 238

2-5-اکابر.. 244

ب)نخبگان در قرآن.. 246

1-انواع نخبگان.. 248

الف)نخبگان ایدئولوژیکی.. 248

1-نخبگان ایدئولوژیکی مثبت: 248

2-نخبگان ایدئولوژیکی منفی: 249

ب)نخبگان مالکیت… 251

1-نخبگان مالکیت مثبت : 251

2-نخبگان مالکیت منفی: 252

ج)نخبگان فکری.. 255

1-نخبگان فکری مثبت: 256

2-نخبگان فکری منفی: 256

د)نخبگان علمی.. 257

1-نخبگان علمی مثبت: 258

2-نخبگان علمی منفی: 258

ه)نخبگان سیاسی.. 260

1-نخبگان سیاسی مثبت: 261

2-نخبگان سیاسی منفی: 262

گفتار پنجم: موانع تغييرازمنظرقرآن.. 264

الف)موانع فرهنگی… 265

1-تقلید کورکورانه. 265

2-جهل.. 267

3-شک… 269

4-تبلیغات کاذب… 270

ب)موانع اجتماعی… 271

1-مقاومت توده مردم. 272

2-ملاء. 273

ج-موانع روانی… 275

1-تکبر.. 276

2-احساس بی نیازی.. 279

3-هوای نفس…. 279

4-حسد.. 280

5-نااميدی.. 282

6-ترس…. 283

جمع بندی… 283

فصل چهارم

اهداف،راهکارهاوپیامدهای تغییرات اجتماعی از منظر قرآن

گفتاراول: اهداف تغييرات اجتماعی از منظرقرآن.. 287

الف)فرهنگی… 287

1-ایجادجامعه ی آگاه. 288

2-ایجادجامعه ی هدایت یافته. 289

3- ایجادجامعه ی فاضل.. 290

4-ایجاد جامعه ی متکامل.. 292

5-ایجادجامعه ی توحیدی.. 294

ب)اجتماعی… 295

1- حاکمیت اخوت… 295

2- تعاون اجتماعی.. 296

3- عدالت… 296

ج)-سیاسی… 301

1-حاکمیت مطلق الهی.. 301

2- استقلال امت اسلامي.. 302

3- مشارکت مردم. 303

4-تشکیل دولت واحد جهانی.. 303

د)اقتصادی… 305

1-عدالت اقتصادی.. 305

2-رشد اقتصاد. 308

گفتاردوم: راهکارهاي تغييرات اجتماعی ازمنظرقرآن.. 310

الف)راهکارهای فرهنگی… 310

1-جهاد بوسیله قرآن.. 310

2- حفظ فرهنگ اصیل.. 311

3- نیکی.. 312

4-محبت… 313

5-معرفی الگوها 313

6- آموزش و پرورش صحیح.. 315

6-1-تربیت افراد متخصص: 315

6-2-تنظیم نظام آموزشی : 315

6-3- تشکیل کارگروه ها: 316

6-4-ایجاد اتاق فکر اسلامی.. 316

7-استفاده از رسانه های جمعی.. 316

ب)راهکارهای اجتماعی… 317

1-تأثیرپذیری از سرنوشت گذشتگان.. 317

2- استمداد از افعال سازنده و  امور معنوی.. 319

3-اعتماد به نیرو های خودی.. 319

ج) راهکارهای سیاسی… 320

1-انتخاب حکّام و نمایندگان صالح.. 320

2-مبارزه مستمر.. 320

2-اطاعت از رهبری صالح.. 321

د) راهکارهای اقتصادی… 323

1-زکات… 323

2-خمس…. 323

3-انفاق.. 324

4-صدقه. 324

4-تجارت… 325

5-بیع. 326

6-اقتصاد بدون ربا 326

6-قرض الحسنه. 327

گفتارسوم: پیامدهاي تغييرات اجتماعی ازمنظرقرآن.. 328

الف:پیامدهای مثبت…. 328

1-استقلال.. 328

2-حفظ هويت جمعي.. 330

3-عزت… 331

4- امنیت… 331

5-نورانی شدن.. 333

6-صعود. 333

7-حیات طیبه. 334

8-فلاح.. 335

ب)پیامدهای منفی… 336

1-وابستگی.. 336

2-فقر و ناامنی.. 337

3-گمراهی.. 338

4-ذلت… 339

5-از دست دادن هويت جمعی.. 339

6-سقوط.. 340

7- سرنوشت مبهم.. 340

جمع بندی… 341

گفتارچهارم: خاتمه. 342

1-جمع بندی کلی… 342

2-یافته ها. 343

3-کاستی‌های تحقیق… 345

4-چند پیشنهاد.. 345

الخلاصة. 347

Abstrac. 350

فهرست منابع:. 351

مجلات و روزنامه ها. 379

پایگاه های انترنیتی… 380

قبلا حساب کاربری ایجاد کرده اید؟
گذرواژه خود را فراموش کرده اید؟
Loading...
enemad-logo