–1- مواد خوراکی1 و طبقه بندی آن:
خوراک به ماده ای اطلاق می شود که حیوان بتواند آن را بخورد و مواد مغذی آن را برای تامین نیازهای خود مورد استفاده قرار دهد. بطور کلی مواد خوراکی از مواد مرکبی تشکیل شده است که پس از خورده شدن توسط حیوان ، در طول دستگاه گوارش هضم شده و به مواد ساده و قابل جذب تبدیل می شوند (نیکخواه و امانلو،1374؛نویدشاد و جعفری،1379؛ نجف نژاد،1385).
قسمت عمده ی غذای دام را گیاهان و پس مانده فرآورده های گیاهی و حیوانی تشکیل می دهند. مواد موجود در غذا باعث واکنش های حیاتی و تشکیل بافت های بدن حیوان می شود. به این مواد ، مواد مغذی گفته می شود (دهقانیان و نصیری مقدم،1384). در اکثر مواد خوراکی ، مواد مغذی به مقدار کم یا زیاد و با قابلیت هضم متفاوت وجود دارد (دهقانیان و نصیری مقدم،1384؛نجف نژاد،1385) . ولی مواد خوراکی علاوه بر تامین مواد مغذی به عنوان کاهش دهنده اکسیداسیون مواد مغذی، امولسیون کننده چربی ها، تامین حجم مناسب و طعم بکار گرفته می شوند. باید توجه داشت که همه ترکیبات موجود در خوراک دام، مواد مغذی قابل استفاده نیستند. در حقیقت بعضی از مواد مصرف شده، نامحلول و یا غیرقابل هضم اند و ممکن است بعضی از آنها تحت شرایطی ، بسیار سمی باشند (نیکخواه و امانلو،1374).
در مطالعه تغذیه و خوراک دادن دام لازم است توجه کافی به مواد خوراکی مبذول گردد، زیرا آنها مواد خاصی هستند که برای تولید دام ضروری می باشند. در حیوانات اهلی که برای تولید غذا یا الیاف پرورش می یابند. تبدیل موثر مواد خوراکی به فراورده های مفید، جهت استفاده انسان از اهمیت زیادی برخوردار است. لذا، شناسایی بعضی از ترکیبات شیمیایی و غذایی گروه های مهم مواد خوراکی زمینه درک بهتری را در مورد تغذیه عملی دام فراهم می کند.
|