%46تخفیف

تأثیر عملیات اصلاح مراتع بر ویژگی­های خاک و پوشش گیاهی در مراتع امام کندی ارومیه

تعداد165صفحه در فایل word

دوره کارشناسی ارشد

تأثیر عملیات اصلاح مراتع بر ویژگی­های خاک و پوشش گیاهی در مراتع امام کندی ارومیه

چکیده

مراتع کشور در بسیاری از نقاط بر اثر بهره­برداری بی­رویه و غیراصولی تخریب و گونه­های خوشخوراک مرتعی به مرور زمان نابود می­شوند؛ لذا مراتع برای رسیدن به وضعیتی مطلوب نیازمند عملیات اصلاح و احیاء می­باشند. پژوهش حاضر با هدف بررسی تأثیر عملیات مختلف اصلاح مرتع (قرق، کپه­کاری، بانکت­بندی) بر ویژگی­های خاک و پوشش گیاهی، تناسب و کارایی آنها در مراتع امام کندی ارومیه صورت گرفت. برای نمونه برداری با استفاده از روش تصادفیسیستماتیک، شش ترانسکت 100 متری در هر سایت اصلاحی و منطقه شاهد مستقر، و در طول هر ترانسکت با استفاده از تعداد ده پلات 1×1 متر مربعی اقدام به برداشت اطلاعات پوشش گیاهی شد. در داخل هر پلات فهرست گونه­های موجود، درصد تاج پوشش، تولید کل و تراکم کلاسهای خوشخوراکی و فرمهای رویشی پوشش گیاهی تعیین شد. به منظور انجام نمونه­برداری خاک از ترانسکت­ها و پلاتهای نمونه­برداری پوشش گیاهی استفاده گردید بدین ترتیب که در هر سایت به طور تصادفی در مرکز یکی از پلاتهای مستقر در امتداد هر کدام از ترانسکت­های مزبور اقدام به حفر پروفیل خاک شد. در هر پروفیل از دو عمق 30-0 سانتیمتر و 60-30 سانتیمتر خاک اقدام به برداشت نمونه­های خاک شد. سپس ویژگی­های خاک شامل اسیدیته، هدایت الکتریکی، درصد ماده آلی، نیتروژن، فسفر، پتاسیم، کلسیم تبادلی، سدیم تبادلی، درصد آهک و بافت خاک تعیین شد. به منظور مقایسه ویژگی‌هایخاک و پوشش گیاهی هر سایت اصلاحی با سایت شاهد آن از آزمون t مستقل استفاده شد.نتایج نشان داد در اثر اجرای عملیات اصلاحی حاصلخیزی خاک شامل درصد ماده آلی (7/41)، نیتروژن (8/90)، فسفر (92/57)، پتاسیم (13/91) و هدایت الکتریکی (8/56) درصد افزایش و میانگین اسیدیته (98/1) درصد کاهش یافته و با منطقه شاهد اختلاف معنی­دار دارند که بیشترین افزایش به میزان 2 برابر مربوط به پتاسیم بر اثر بانکت بندی و بیشترین کاهش در پارامتر سدیم به میزان 5/46 درصد بر اثر قرق می‌باشد.ویژگی‌های گیاهان کلاس Iو II در مناطق اصلاح شده افزایش و ویژگی‌های گیاهان کلاس III در مقایسه با سایت شاهد کاهش یافته و اختلاف معنی­داری دارند. از نظر فرمهای رویشی میانگین ویژگی‌هایگندمیان دائمی و فوربهای چندساله در مناطق اصلاح شده افزایش یافته و با سایت شاهد اختلاف معنی­دار دارند. بیشترین افزایش مربوط به درصد تاج پوشش گیاهان کلاس I سایت بانکت بندی شده به میزان 2/11 برابر و بیشترین کاهش به میزان 6/49 درصد مربوط به درصد گیاهان کلاس III بر اثر کپه­کاری می‌باشد. بطورکلی نتایج نشان داد که اجرای عملیات اصلاحی در مراتع امام کندی موفقیت­آمیز بوده و باعث بهبود ویژگی­های مورد مطالعه خاک و پوشش گیاهی در این مراتع شده است.

کلمات کلیدی:عملیات اصلاحی، ویژگی‌های خاک، ویژگی‌هایپوشش گیاهی، قرق، کپه­کاری، مراتع امام کندی ارومیه

 

 

عنوان                                                           صفحه

مقدمه……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………1

مقدمه………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..2

ضرورت انجام تحقیق………………………………………………………………………………………………………………………………………………….4

فرضیه تحقیق…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….4

اهداف مطالعه مورد نظر……………………………………………………………………………………………………………………………………………….5

فصل اول: کلیات…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..6

1-1- مقدمه……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..7

1-2- اهداف مدیریت مرتع…………………………………………………………………………………………………………………………………………9

1-3- روشهای اصلی احیاء و اصلاح مراتع ………………………………………………………………………………………………………………..10

1-4- موقعيت جغرافيايي و تقسيمات سياسي استان آذربايجان غربي………………………………………………………………………….. 11

1-5- وضعيت بارندگي استان آذربایجان غربی……………………………………………………………………………………………………………12

1-6- سیمای مراتع استان آذربایجان غربی………………………………………………………………………………………………………………..12

1-7- عملیات اصلاحی مورد مطالعه در حوزه امام کندی…………………………………………………………………………………………….14

1-7-1- کپه­کاری…………………………………………………………………………………………………………………………………………………..14

1-7-2- قرق………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….15

1-3-7- بانکت­بندی……………………………………………………………………………………………………………………………………………….17

فصل دوم: پیشینه تحقیق…………………………………………………………………………………………………………………………………………18

2-1- بررسی تأثیر عملیات اصلاح مرتع بر ویژگی‌های خاک……………………………………………………………………………………….19

2-2- بررسی تأثیر عملیات اصلاح مرتع بر ویژگی‌هایپوشش گیاهی………………………………………………………………………….27

2-3- جمع­بندی………………………………………………………………………………………………………………………………………………………37

فصل سوم: مواد و روشها………………………………………………………………………………………………………………………………………….38

3-1- موقعیت و وسعت منطقه مورد مطالعه……………………………………………………………………………………………………………….39

3-2- روش تحقیق…………………………………………………………………………………………………………………………………………………41

3-2-1- روشهای نمونه­برداری…………………………………………………………………………………………………………………………………41

3-2-1-1- روش نمونه برداری پوشش گیاهی…………………………………………………………………………………………………………..41

3-2-1-2- روش نمونه­برداری خاک ……………………………………………………………………………………………………………………….42

3-2-2-  عملیات آزمایشگاهی ………………………………………………………………………………………………………………………………..42

3-2-2-1- تجزیه فیزیکی (بافت خاک)…………………………………………………………………………………………………………………..42

3-2-2-2- درصد نیتروژن (%N)………………………………………………………………………………………………………………………….43

3-2-2-3- پتاسیم………………………………………………………………………………………………………………………………………………….43

3-2-2-4- ماده آلی ………………………………………………………………………………………………………………………………………………44

3-2-2-5- اسیدیته(pH)……………………………………………………………………………………………………………………………………….44

3-2-2-6- هدایت الکتریکی (EC)…………………………………………………………………………………………………………………………45

3-2-2-7- فسفر …………………………………………………………………………………………………………………………………………………..45

3-2-2-8- درصد آهک …………………………………………………………………………………………………………………………………………46

3-2-2-9- کلسیم………………………………………………………………………………………………………………………………………………….46

3-2-2-10- سدیم…………………………………………………………………………………………………………………………………………………47

3-2-3- روشهای آماری مورد استفاده………………………………………………………………………………………………………………………47

فصل چهارم: نتایج…………………………………………………………………………………………………………………………………………………….48

4-1- نتایج ارزیابی تأثیر عملیات اصلاحی بر ویژگی‌های خاک……………………………………………………………………………………49

4-1-1- نتایج و مقایسه میانگین برخی ویژگی‌های خاک سایت کپه­کاری با سایت شاهد………………………………………………49

4-1-2- نتایج و مقایسه میانگین برخی ویژگی‌های خاک سایت قرق با سایت شاهد……………………………………………………..52

4-1-3- نتایج و مقایسه میانگین برخی ویژگی‌های خاک سایت بانکت­بندی با سایت شاهد……………………………………………55

4-2- نتایج و تجزیه تحلیل تأثیر عملیات اصلاحی بر ویژگی‌هایپوشش گیاهی…………………………………………………………..58

4-2-1- مطالعات فلورستیک …………………………………………………………………………………………………………………………………..58

4-2-2- مقایسه ویژگی‌هایپوشش گیاهی سایت کپه­کاری با سایت شاهد………………………………………………………………….63

4-2-3- مقایسه ویژگی‌هایپوشش گیاهی سایت قرق با سایت شاهد…………………………………………………………………………69

4-2-4- مقایسه ویژگی‌هایپوشش گیاهی سایت بانکت­بندی با سایت شاهد……………………………………………………………….75

فصل پنجم: بحث و نتیجه گیری……………………………………………………………………………………………………………………………..81

5-1- تأثیر عملیات اصلاحی بر ویژگی‌های خاک……………………………………………………………………………………………………….82

5-1-1- اسیدیته (pH)…………………………………………………………………………………………………………………………………………..82

5-1-2- هدایت الکتریکی(EC)………………………………………………………………………………………………………………………………83

5-1-3- آهک………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..84

5-1-4- ماده آلی……………………………………………………………………………………………………………………………………………………84

5-1-5- نیتروژن…………………………………………………………………………………………………………………………………………………….86

5-1-6- فسفر………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..88

5-1-7- پتاسیم………………………………………………………………………………………………………………………………………………………89

5-1-8-کلسیم……………………………………………………………………………………………………………………………………………………….90

5-3-9- سدیم……………………………………………………………………………………………………………………………………………………….91

5-2- تأثیر عملیات اصلاحی بر ویژگی‌های پوشش گیاهی………………………………………………………………………………………….92

5-2-1- تأثیر کپه­کاری بر ویژگی‌هایپوشش گیاهی…………………………………………………………………………………………………92

5-2-2- تأثیر قرق بر ویژگی‌هایپوشش گیاهی………………………………………………………………………………………………………94

5-2-3- تأثیر بانکت­بندی بر ویژگی‌هایپوشش گیاهی……………………………………………………………………………………………..97

5-3- نتیجه­گیری کلی…………………………………………………………………………………………………………………………………………..100

5-4- پیشنهادات…………………………………………………………………………………………………………………………………………………..101

مراجع………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..102

چکیده انگلیسی………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..112

 

 

 

 

فهرست جداول

عنوان                                                                                     صفحه

جدول 1-1: سطح و تولید مراتع  استان آذربایجان غربی به تفکیک شهرستان……………………………………………………………………………………….13

جدول 4-1: میانگین توزیع ذرات خاک در سایت کپه­کاری و شاهد……………………………………………………………………………………………………….49

جدول4-2: مقایسه میانگین ویژگی­های خاک عمق 30- 0 سانتیمتر­خاکسایت کپه‌کاری و شاهد…………………………………………………….50

جدول4-3: مقایسه میانگین ویژگی­های خاک عمق 60- 30 سانتیمتر­خاکسایت کپه‌کاری و شاهد………………………………………..51

جدول 4-4: میانگین توزیع ذرات خاک در سایت قرق و شاهد………………………………………………………………………………………………………………52

جدول4-5: مقایسه میانگین ویژگی­های خاک عمق 30- 0 سانتیمتر­خاکسایت قرق و شاهد……………………………………………………………53

جدول4-6: مقایسه میانگین ویژگی­های خاک عمق 60- 30 سانتیمتر­خاکسایت قرق و شاهد………………………………………………………….54

جدول 4-7: میانگین توزیع ذرات خاک در سایت بانکت­بندی شده و شاهد…………………………………………………………………………………………….55

جدول4-8: مقایسه میانگین ویژگی­های خاک عمق 30- 0 سانتیمتر­خاکسایت بانکت­بندی شده و شاهد………………………………………….56

جدول4-9: مقایسه میانگین ویژگی­های خاک عمق 60- 30 سانتیمتر­خاکسایت بانکت­بندی شده و شاهد………………………………………..57

جدول 4-10: لیست فلورستیک و کلاس خوشخوراکی گونه­های موجود در سایتهای مطالعاتی…………………………………………………………………59

جدول 4ـ11: اطلاعات توصیفی ویژگی‌های پوشش گیاهی سایتهای مورد مطالعه به همراه سایت شاهد…………………………………………………..60

جدول 4- 12: مقایسه میانگین ویژگی‌های کلاسهای خوشخوراکی سایت کپه­کاری و سایت شاهد …………………………………………………………63

جدول 4-13: مقایسه میانگین ویژگی‌های فرمهای رویشی سایت کپه­کاری با سایت شاهد………………………………………………………………………66

جدول 4- 14: مقایسه میانگین ویژگی‌های کلاسهای خوشخوراکی سایت قرق و سایت شاهد ………………………………………………………………..69

جدول 4-15: مقایسه میانگین ویژگی‌های فرمهای رویشی سایت قرق با سایت شاهد…………………………………………………………………………….72

جدول 4- 16: مقایسه میانگین ویژگی‌های کلاسهای خوشخوراکی سایت بانکت­بندی و سایت شاهد……………………………………………………….75

جدول 4-17: مقایسه میانگین ویژگی‌های فرمهای رویشی سایت بانکت­بندی با سایت شاهد…………………………………………………………………..78

 

 

 

 

فهرست شکل­ها

عنوان                        صفحه

شکل3-1: موقعيت جغرافيايي سايت­هاي مورد مطالعه در حوزه امام کندی، ارومیه، ایران…………………………………………………………………………40

شکل 4-1: مقایسه میانگین درصد تاج پوشش سایتهای مطالعاتی و سایت شاهد……………………………………………………………………………………61

شکل 4-2: مقایسه میانگین تولید کل سایتهای مطالعاتی و سایت شاهد ………………………………………………………………………………………………61

شکل 4-3: مقایسه میانگین تراکم سایتهای مطالعاتی و سایت شاهد…………………………………………………………………………………………………….62

شکل 4-4: مقایسه میانگین درصد لاشبرگ سایتهای مطالعاتی و سایت شاهد……………………………………………………………………………………….62

شکل 4-5: مقایسه میانگین درصد تاج پوشش کلاسهای خوشخوراکی سایت کپه­کاری و شاهد……………………………………………………………..64

شکل 4-6: مقایسه میانگین درصد در ترکیب کلاسهای خوشخوراکی سایت کپه­کاری و شاهد ……………………………………………………………….64

شکل 4-7: مقایسه میانگین تولیدکل کلاسهای خوشخوراکی سایت کپه­کاری و شاهد …………………………………………………………………………..65

شکل 4-8: مقایسه میانگین  تراکم کلاسهای خوشخوراکی سایت کپه­کاری و شاهد ……………………………………………………………………………..65

شکل 4-9: مقایسه میانگین درصد تاج پوشش فرمهای رویشی سایت کپه­کاری و شاهد ………………………………………………………………………..67

شکل 4-10: مقایسه میانگین درصد در ترکیب فرمهای رویشی سایت کپه­کاری و شاهد ………………………………………………………………………..67

شکل 4-11: مقایسه میانگین تولیدکل فرمهای رویشی سایت کپه­کاری و شاهد ……………………………………………………………………………………68

شکل 4-12: مقایسه میانگین تراکم فرمهای رویشی سایت کپه­کاری و شاهد ……………………………………………………………………………………….68

شکل 4-13: مقایسه درصد تاج پوشش کلاسهای خوشخوراکی سایت قرق و شاهد ………………………………………………………………………………70

شکل 4-14: مقایسه درصد در ترکیب کلاسهای خوشخوراکی سایت قرق و شاهد ………………………………………………………………………………..70

شکل 4-15: مقایسه میانگین تولید کل کلاسهای خوشخوراکی سایت قرق و شاهد ………………………………………………………………………………71

شکل 4-16: مقایسه میانگین تراکم کلاسهای خوشخوراکی سایت قرق و شاهد ……………………………………………………………………………………71

شکل 4-17: مقایسه درصد تاج پوشش فرمهای رویشی سایت قرق و شاهد …………………………………………………………………………………………73

شکل 4-18: مقایسه درصد در ترکیب فرمهای رویشی سایت قرق و شاهد …………………………………………………………………………………………..73

شکل 4-19: مقایسه میانگین تولیدکل  فرمهای رویشی سایت قرق و شاهد …………………………………………………………………………………………74

شکل 4-20: مقایسه میانگین تراکم  فرمهای رویشی سایت قرق و شاهد………………………………………………………………………………………………74

شکل 4-21: مقایسه درصد تاج پوشش کلاسهای خوشخوراکی سایت بانکت بندی و شاهد ……………………………………………………………………76

شکل 4-22: مقایسه درصد در ترکیب کلاسهای خوشخوراکی سایت قرق و شاهد ………………………………………………………………………………..76

شکل 4-23: مقایسه میانگین تولید کل کلاسهای خوشخوراکی سایت قرق و شاهد ………………………………………………………………………………77

شکل 4-24: مقایسه میانگین تراکم کلاسهای خوشخوراکی سایت بانکت بندی و شاهد ………………………………………………………………………..77

شکل 4-25: مقایسه درصد تاج پوشش  فرمهای رویشی سایت بانکت­بندی و شاهد ………………………………………………………………………………79

شکل 4-26: مقایسه درصد در  ترکیب فرمهای رویشی سایت بانکت­بندی و شاهد ………………………………………………………………………………..79

شکل 4-27: مقایسه میانگین تولید کل فرمهای رویشی سایت بانکت­بندی و شاهد ……………………………………………………………………………….80

شکل 4-28: مقایسه میانگین تراکم فرمهای رویشی سایت بانکت­بندی و شاهد ……………………………………………………………………………………80

                                    

قبلا حساب کاربری ایجاد کرده اید؟
گذرواژه خود را فراموش کرده اید؟
Loading...
enemad-logo