%46تخفیف

تأثیر روش خشک‌کردن پاششی بر خواص نانوسلولز و کامپوزیت حاصل از آن

تعداد204 صفحه در فایل word

گروه علوم و صنایع چوب و کاغذ

                                                                                        

تأثیر روش خشک‌کردن پاششی بر خواص نانوسلولز و کامپوزیت حاصل از آن

چکیده

افزایش تحقیقات روی فراورده‌های برپایه نانوسلولز باعث ایجاد فرصت عظیمی برای روش‌های تولید صنعتی آن شده است. عمدتاً نانوسلولز به دلیل ماهیت آب‌دوست و تمایل به تشکیل کلوخه به صورت سوسپانسیون‌های آبی فراوری می‌شود که تهیه نانوسلولز خشک با حفظ ابعاد نانومتری آن از چالش‌های بزرگ در صنعتی شدن این فراورده‌ها می‌باشد. در این تحقیق، روش خشک‌کن پاششی برای خشک کردن سوسپانسیون نانوالیاف و نانوکریستال سلولز مورد استفاده قرار گرفت. نانوالیاف سلولزی و نانوکریستال سلولزی تولید شده با گستره اندازه قطر به ترتیب 42-250 و 30-120 نانومتر به پودرهای با گستره اندازه قطر به ترتیب 90-180 و 78 تا1250 نانومتر با استفاده از دستگاه Buchi-90Nano-spraydryierتبدیل شدند. این درحالی است که با استفاده از دستگاه Mini spray drier Buchi-290پودرهای حاصل در شرایط آزمایش یکسان دارای گستره اندازه قطر بسیار بالاتر می‌باشند. مکانیسم خشک شدن نانوالیاف و نانوکریستال سلولز در خشک‌کن پاششی ترسیم شد. تصاویر میکروسکوپ الکترونی حاکی از کروی شکل بودن پودرهای نانوکریستال سلولز به شکل توخالی بود در حالی‌که برای سوسپانسیون نانوالیاف سلولزی دو مدل قطره می‌تواند در حین فرآیند افشانه کردن تشکیل شود: قطرات نانوالیاف سلولزی بدون فیبریل‌های جانبی (بیرون زده) و قطرات نانوالیاف سلولزی با فیبریل‌های جانبی. طول فیبریل‌های اولیه در سوسپانسیون منجر به ایجاد وجه تمایز می‌شود. برخلاف خشک کردن با روش‌های زمان‌بر (خشک کردن در هوای آزاد، خشک کردن انجمادی و …) که در آن نانوسلولز به دلیل سرعت تبخیر آب پایین امکان بازآرایی در جهت دلخواه را دارند، در روش خشک‌کن پاششی با دستگاه Buchi-90Nano-spray dryier این فرصت برای آن وجود ندارد و لذا مقاومت مکانیکی/ حرارتی نانوسلولز دچار افت کیفیت نمی‌شود. سرعت بالای خشک شدن در فرآیند خشک‌کردن پاششی بازآرایی نانوسلولز را محدود کرده و نانو سلولز خشک شده به این روش پیوندهای هیدروژنی کم‌تر تشکیل می‌دهد. این بدان معنی است که نانوسلولز خشک شده به روش پاششی دارای گروه‌های هیدروکسیل سطحی بیشتر (و احتمالا مولفه‌های پراکندگی انرژی سطحی بالاتر) در مقایسه با روش‌های زمان‌بر می‌شود. نتایج آزمون پراش اشعه ایکس نشان داد که شاخص بلورینگی پودرهای نانوسلولز خشک شده با متغیرهای مختلف به روش پاششی یکسان است. به واسطه بالاتر بودننسبت منظر نانوالیاف سلولز در مقایسه با نانوکریستال سلولز، در غلظت یکسان، اندازه قطرات نانوالیاف سلولز تشکیل شده توسط خشک‌کن پاششی به‌مراتب بیشتر بوده و این امر سبب پیچیده‌تر شدن فرآیند خشک‌ شدن آن می‌شود.استفاده از تیمارهای مافوق صوت برای بهبود قابلیت بازپخش شدن پودر نانوسلولز خشک شده به روش پاششی در آب موثر است. نتایج DMA حاکی ازبرهم‌کنش نسبی بین نانوسلولز و پلی‌وینیل‌الکل داشت که منجر به بهبود بلورینگی ماتریس شد. همچنین نتایج این مطالعه نشان داد که از پتانسیل عظیم و بالقوه نانوسلولز و بویژه پودرهای نانوالیاف و نانوکریستال سلولز خشک شده به روش پاششی در بهبود خواص مکانیکی، حرارتی، شیمیایی و فیزیکی در صورت استفاده از آن‌ها در ماتریس‌های پلیمری آب‌دوست با دمای نرم‌شدگی پایین نظیر پلی‌وینیل الکل به ویژه در دماها یا رطوبت‌های نسبی‌ بالا به‌ نحواحسن استفاده نخواهد شد چراکه در حالی دمای نرم شدن PVA در حدود 42 درجه سانتی‌گراد است که این رقم برای نانوسلولز در حدود 220 درجه سانتی‌گراد می‌باشد و از طرف دیگر جذب آب این پلیمر بسیار بالاست. همچنین، به ‌واسطه مشکل تشکیل حباب در آب برای این پلیمر که در سطوح بالاتر نانوسلولز بارزتر نیز می‌شود بایستی از همزنی بسیار ملایم (عدم اختلاط مناسب) و از سطوح نانوسلولز پایین (کمتر از 5% وزنی) استفاده گردد.پودرهای نانوسلولز تهیه شده به روش پاششی برخلاف پودرهای حاصل از دیگر روش‌های خشک‌کنی زمان‌بر، در اثر تنش‌های خشک کردن دچار افت پایداری حرارتی و کاهش درجه بلورینگی نمی‌شوند و لذا قابلیت استفاده به‌عنوان تقویت‌کننده در پلیمرهای غیرقطبی با دمای نرم‌شدگی نسبتاًزیاد در فرایند اکستروژن و آمیزه سازی مذاب را دارا هستند.با خشک‌کردن نانوسلولز ضمن توسعه‌ی کاربردهای صنعتی این ماده استثنایی و منحصربه‌فرد در صنایعی همچون بسته‌بندی، چوب پلاستیک، داروسازی، کاغذ‌سازی و ….، در کنار طولانی‌تر شدن مدت و کیفیت نگه‌داری آن و کاهش خطر آلودگی میکروبی/ قارچی، هزینه و حجم حمل و نقل آن کمتر می‌شود.

کلمات کلیدی: نانوسلولز، خشک‌کن پاششی، نانوکامپوزیت، پلی‌وینیل‌الکل، درجه بلورینگی

                     فهرست مطالب

1- مقدمه 2

1-1-انواع مختلف سلولز 3

1-2-نانوسلولز و نانوسوسپانسیون 4

1-3-نانوالیاف سلولزی (NFC) 5

1-4-نانوكريستال سلولز  (NCC) 6

1-5-مزایای خشک کردن نانوسلولز 9

1-6-روش‌های متداول خشک‌کردن نانوسلولز 11

1-6-1- خشک کردن سوسپانسیون نانوسلولز 11

1-6-1-1- خشک‌کردنپاششی 11

1-7-اصولخشک‌کردن 12

1-8-تاریخچه‌یخشک‌کردنپاششی 13

1-9-مزایایخشک‌کردنپاششی 13

1-10-کلیاتخشک‌کردنپاششی 13

1-10-1- مه‌افشان‌کردن 15

1-10-2- نحوه‌یجریانیافتنسیالدرمحفظه‌یخشک‌کن 15

1-11-تغییراتفیزیکیطیخشک‌کردنپاششی 15

1-11-1-دمایانتقالشیشه‌ای (Tg) 16

1-12-روش‌های تعیین دمای انتقال شیشه‌ای 18

1-13-پلیمرها (بسپارها) 18

1-14-روش‌های مورد استفاده برای بهبود خصوصیات مواد بستهبندی زیستتجزیه‌پذیر 20

1-15-مزایای استفاده از نانوسلولز در صنعت بستهبندی: 21

1-16-انتقال شيشه‏اي در زیست‌پلیمرها 21

1-17-پلی وینیل الکل 23

1-17-1-انواع PVAهیدرولیز شده جزئی 25

1-17-2- انواع PVAتمام هیدرولیز شده 25

1-18-نانوکامپوزیت‌ها 26

1-19-روش‏هاي توليد فيلم‏هاي نانوكامپوزيت 27

1-20-اصلاح شیمیایی نانو سلولز 28

1-21-استیله‌کردن 28

1-22-مدل‌سازی مکانیکی 29

1-23-پدیده percolation 32

2-پیشینه تحقیق 36

2-1- اثر تقویت‌کنندگی نانوسلولز در پلیمر 36

2-2- مطالعات صورت گرفته در خصوص خشک‌کردن نانوسلولز 45

3- مواد و روش‌ها 48

3-1- مواد 48

3-1-1- ماتریس پلیمری 48

3-1-2- سلولز 48

3-1-3- مواد شیمیایی 48

3-1-4- نرم کننده 48

3-2- روش‌ها 49

3-2-1- تهيه سوسپانسیون نانوالیاف سلولز 49

3-2-2- تهیه سوسپانسیون نانوکریستال سلولز 49

3-2-2-1- جداسازی محلول اسیدی از ذرات سلولز 50

3-2-2-2- سانتریفوژ 50

3-2-2-3- دیالیز 50

3-2-2-4- اعمال برش مکانیکی شدید برای خردتر کردن کریستال‌های سلولز 51

3-2-3- فرآوری نانوکامپوزیت 53

3-2-4- متعادل‌سازی نانوکامپوزیت‌ها 55

3-2-5- محاسبه بازده پودرهای حاصل 55

3-2-6- اندازه‌گیری رطوبت 55

3-2-7- استیلاسیون نانوالیاف و نانوکریستال سلولز 55

3-2-8- تعیین درجه استخلاف 56

3-2-9- خشک کردن سوسپانسیون‌ نانوسلولز 59

3-3- مطالعه و بررسی خواص 60

3-3-1- تعیین اندازه و توزیع اندازه ذرات نانوسلولز در حالت سوسپانسیون 60

3-3-2- بررسی میکروسکوپی نانوسلولز 61

3-3-2-1- میکروسکوپ  الکترونی عبوری (TEM) 61

3-3-2-2- میکروسکوپ الکترونی پویشی 61

3-3-3- مطالعه مورفولوژی نانوکامپوزیت‌ها با میکروسکوپ نور پلاریزه (PLM) 63

3-3-4- آزمون پراش اشعه ایکس 63

3-3-4-1- تعیین شاخص بلورینگی 64

3-3-5- بررسی خواص حرارتی 64

3-3-5-1- آزمون گرماسنجی روبشی تفاضلی 65

3-3-5-2- آزمون مکانیکی-دینامیکی 67

3-3-6- آزمون کشش استاتیک 71

3-3-7- جذب آب نانوکامپوزیت‌های برپایه PVA 72

3-3-8- ضخامت کامپوزیت‌ها 73

3-4-تجزیه و تحلیل آماری 73

4-نتایج و بحث: 75

4-1- بررسی میکروسکوپی نانوالیاف سلولزی (NFC) و نانوکریستال‌های سلولز (NCC) 75

4-2-تأثیر تیمار مافوق صوت روی کلوخه‌زدایی نانوسلولز 77

4-3-تأثیر تیمار مافوق صوت روی قابلیت بازپخش شدن پودرهای نانوسلولز در آب 78

4-4- تأثیر اصلاح شیمیایی (استیله‌کردن) روی درجه بلورینگی و اندازه قطر پودرهای نانوسلولز 78

4-5- تأثیر متغیرهای خشک‌کن پاششی روی کلوخه‌شدن NFC 80

4-5-1-تاثیر دمای ورودی روی قطر ذرات NFC 80

4-5-2-تاثیر نرخ مکش و سرعت تغذیه روی قطر ذرات NFC 81

4-5-3-تاثیر اندازه منفذ نازل روی قطر ذرات NFC 83

4-6- تاثیر درصد مواد جامد محلول روی اندازه ذرات NFC 84

4-7-تأثیر متغیرهای خشک‌کن پاششی روی دمای خروجی، مقدار رطوبت و درصد بازده NFC 85

4-8- تأثیر متغیرهای خشک‌کن پاششی روی اندازه ذرات NCC 86

4-8-1- تاثیر دمای ورودی روی مورفولوژی و قطر ذرات NCC 86

4-8-2- تاثیر نرخ مکش و سرعت تغذیه روی اندازه ذرات NCC 87

4-8-3- تاثیر اندازه منفذ نازل روی قطر ذرات NCC 88

4-9- تاثیر درصد مواد جامد سوسپانسیون روی قطر ذرات NCC 89

4-10- تأثیر متغیرهای خشک‌کن پاششی روی دمای خروجی، مقدار رطوبت و درصد بازده NCC 90

4-11- مقایسه خشک‌کن پاششی مدل B-90 و B-290 91

4-12- تأثیر خشک‌کن پاششی روی شکل جامد نانوسلولز 92

4-12-1- آزمون پراش اشعه ایکس پودرهای حاصل 92

4-12-2-تعیین خصوصیات حرارتی به کمک کالریمتری روبشی تفاضلی (DSC) 96

4-13-آزمون دینامیکی مکانیکی 100

4-14-خواص مکانیکی نانوکامپوزیت‌ها 108

4-15- مکانیسم‌های تشکیل ذرات و مقایسه پودرهای نانوالیاف و نانوکریستال سلولز و تأثیر متغیرهای مختلف روی کیفیت خشک شدن نانوالیاف و نانوکریستال سلولز 113

4-16- ریخت‌شناسی نانوکامپوزیت‌های پلی‌وینیل‌الکل 117

4-17- جذب آب کامپوزیت های حاصل 120

5-1- نتیجه گیری 124

5-2- پیشنهادها 129

منابع مورد استفاده 131

فهرست جداول

 

جداول فصل اول

جدول 1- 1- شرکت‌هایمختلفتولیدکنندهانواعنانوسلولزدرمقیاسصنعتیونیمهصنعتیدرکشورهایمختلف (RebouillatوPla،2013) 9

جدول 1- 2- تأثیردمایبیشترازTgبرویژگی‌هایپودر(Amighiوهمکاران 2013). 18

جداول فصل چهارم

جدول 4- 1- تأثیراستیله‌کردننانوسلولزرویشاخصبلورینگیومیانگیناندازهقطرپودرهایحاصل 80

جدول 4- 2- تأثیراستیله‌کردننانوسلولزرویمقاومتمکانیکیکامپوزیت‌هایبرپایهPVA(بامیزانتقویت‌کننده 5% وزنی) 80

جدول 4- 3- تاتیرعواملمتغیرخشک‌کنپاششیرویدمایخروجی،مقداررطوبتودرصدبازدهنانوالیافسلولزی 85

جدول 4- 4- تاتیرعواملمتغیرخشک‌کنپاششیرویدمایخروجی،مقداررطوبتودرصدبازدهنانوکریستالسلولز 91

جدول 4- 5- مقایسهدرصدرطوبت،درجهکریستالیتهوبازدهتیمارهایبهینهخشک‌کن‌هایپاششیB-90وB-290برایNFCوNCC 92

جدول 4- 6- خواصحرارتیPVAوبایونانوکامپوزیت‌هایPVA 99

جدول 4- 7- نتایجآزمونکششPVAوفیلم‌هایبایونانوکامپوزیتحاویسوسپانسیوننانوسلولز 111

جدول 4- 8- نتایجآزمونکششPVAوفیلم‌هایبایونانوکامپوزیتحاویپودرنانوسلولز 112

                      فهرست شکل‌ها

شکل‌های فصل اول

شکل 1- 1- ساختارشیمیاییسلولز 2

شکل 1- 2- انواعمختلفسلولز (Lavoineوهمکاران، 2012) 4

شکل 1- 3- پرکاربردترینفرآیندهایمکانیکی (Lavoineوهمکاران، 2012) 5

شکل 1- 4- طرحسادهازخشک‌کنپاششی 14

شکل 1- 5- تفاوتساختارجامدبی‌شکلوبلوری 16

شکل 1- 6- تفاوتجامدبی‌شکلوبلوریحینحرارتدادن(Bhandariوهمکاران، 1997) 17

شکل 1- 7- ساختارشیمیاییPVA 24

 شکل‌های فصل سوم

شکل 3- 1- دستگاهسونیکاتوربرانسونمدلSonifier 250 53

شکل 3- 2- شماتیکواکنشاستیلاسیوننانوسلولزباانیدریداستیک 56

شکل 3- 3- دستگاهخشک‌کنالف: Nano spray-dryer B,90 (Büchi, Italy)،ب: Mini spray-dryer B,290 (Büchi, Italy) 59

شکل 3- 4- دستگاهDLS 60

شکل 3- 5- دستگاهاکوسایزر 60

شکل 3- 6- میکروسکوپالکترونیعبوریPhilips CM10 61

شکل 3- 7- میکروسکوپSEM 62

شکل 3- 8- دستگاهپوشش‌دهی (Sputter coating) 62

شکل 3- 9- دستگاهپراشپرتوایکس 63

شکل 3- 10- گرماسنجروبشیتفاضلی (DSC) 67

شکل 3- 11- دستگاهDMA 71

شکل 3- 12- دستگاهانجامآزمونخواصمکانیکی 72

شکل‌های فصل چهارم

شکل 4- 1- توزیعقطرهیدرودینامیکیالف: نانوکریستالسلولز،ب: نانوالیافسلولز 75

شکل 4- 2- سوسپانسیوننانوالیاف (NFC) ونانوکریستالسلولز(NCC) تهیهشدهازخمیرکاغذآلفاسلولزسوزنی‌برگانباروشسوپرآسیابوهیدرولیزاسیدی 76

شکل 4- 3- تصاویرTEMنانوالیافسلولز (NFC) ونانوکریستالسلولز(NCC) قبلازخشککردن 77

شکل 4- 4- تاثیردمایورودیخشک‌کنرویقطرذراتNFC 81

شکل 4- 5- تاثیرنرخمکشخشک‌کنپاششیرویقطرذراتNFC 82

شکل 4- 6- تاثیرسرعتتغذیهرویقطرذراتNFC 83

شکل 4- 7- تاثیراندازهمنفذنازلرویقطرذراتNFC 84

شکل 4- 8- تاثیردرصدموادجامدسوسپانسیونرویقطرذراتNFC 85

شکل 4- 9- تاثیردمایورودیخشک‌کنرویقطرذراتNCC 86

شکل 4- 10- تاثیرنرخمکشرویقطرذراتNCC 88

شکل 4- 11- تاثیرسرعتتغذیهرویقطرذراتNCC 88

شکل 4- 12- تاثیراندازهمنفذنازلرویقطرذراتNCC 89

شکل 4- 13- تاثیردرصدموادجامدسوسپانسیونرویقطرذراتNCC 90

شکل 4- 14- پراشاشعهایکسپودرهاینانوالیافسلولز (الف) ونانوکریستالسلولز (ب) توسطخشک‌کنپاششی‌B-90 95

شکل 4- 15- مدولذخیرهکامپوزیت‌هایپلی‌وینیلالکلتقویتشدهبانانوالیافسلولزی 106

شکل 4- 16- پیکتانژانتکامپوزیت‌هایپلی‌وینیلالکلتقویتشدهبانانوالیافسلولزی 107

شکل 4- 17- مدولذخیرهکامپوزیت‌هایپلی‌وینیلالکلتقویتشدهبانانوکریستالسلولز 107

شکل 4- 18- پیکتانژانتکامپوزیت‌هایپلی‌وینیلالکلتقویتشدهبانانوکریستالسلولز 108

شکل 4- 19- توزیعاندازهذراتپودرهاینانوسلولزبعدازپنجبارخشککردن (پاششی) وبازپخشکردندرآب 112

شکل 4- 20- روندخشکشدننانوسلولزدرفرایندخشککردنپاششی 116

شکل 4- 21- تصاویرمیکروسکوپالکترونیازذراتخشکشدهنانوالیافسلولزتوسطخشک‌کنپاششی 116

شکل 4- 22- تصاویرمیکروسکوپالکترونیازذراتخشکشدهنانوکریستالسلولزتوسطخشک‌کنپاششی 117

شکل 4- 23- تصاویرPLM مربوطبهPVA ونانوکامپوزیت‌هایحاصل 120

شکل 4- 24-جذبآبنانوکامپوزیت‌هایپلی‌وینیل‌الکل- نانوالیافسلولز 122

شکل 4- 25- جذبآبنانوکامپوزیت‌هایپلی‌وینیل‌الکل- نانوکریستالسلولز 122

قبلا حساب کاربری ایجاد کرده اید؟
گذرواژه خود را فراموش کرده اید؟
Loading...
enemad-logo